ŻYWIENIE

ŻYWIENIE

KOBIET

KOBIET

KARMIĄCYCH

KARMIĄCYCH

KAROLINA

KAROLINA

MASTALERZ

MASTALERZ

1.Jakość mleka w zależności

1.Jakość mleka w zależności

od żywienia

od żywienia



Mleko o składzie biochemicznym w optymalnym

Mleko o składzie biochemicznym w optymalnym

zakresie dla rozwoju dziecka określamy jako

zakresie dla rozwoju dziecka określamy jako

mleko o dobrej jakości. Określenie "dobrej"

mleko o dobrej jakości. Określenie "dobrej"

jakości mleka nie jest łatwe i nie może być

jakości mleka nie jest łatwe i nie może być

precyzyjne, gdyż skład biochemiczny mleka jest

precyzyjne, gdyż skład biochemiczny mleka jest

różny w zależności od okresu laktacji, pory dnia,

różny w zależności od okresu laktacji, pory dnia,

czasu od rozpoczęcia aktu karmienia

czasu od rozpoczęcia aktu karmienia

(odciągania) i od odżywienia oraz odżywiania

(odciągania) i od odżywienia oraz odżywiania

matki. Oznaczenia poszczególnych składników

matki. Oznaczenia poszczególnych składników

mleka mogą się różnić także z powodu

mleka mogą się różnić także z powodu

stosowania różnych metod badawczych i technik

stosowania różnych metod badawczych i technik

laboratoryjnych.

laboratoryjnych.



Skład biochemiczny mleka był określany w

Skład biochemiczny mleka był określany w

różnych częściach świata i w różnych grupach

różnych częściach świata i w różnych grupach

społeczno-ekonomicznych. Przy porównywaniu i

społeczno-ekonomicznych. Przy porównywaniu i

interpretacji wyników badacze zwracali

interpretacji wyników badacze zwracali

szczególną uwagę na odżywienie i odżywianie

szczególną uwagę na odżywienie i odżywianie

badanych kobiet. Specjalną grupę tych badań

badanych kobiet. Specjalną grupę tych badań

stanowią badania nad wpływem suplementacji

stanowią badania nad wpływem suplementacji

żywienia karmiących matek. Na podstawie

żywienia karmiących matek. Na podstawie

dostępnych badań można stwierdzić, że mleko o

dostępnych badań można stwierdzić, że mleko o

dobrej jakości wytwarzają kobiety o różnym

dobrej jakości wytwarzają kobiety o różnym

odżywieniu i odżywianiu. Jedynie w krańcowych

odżywieniu i odżywianiu. Jedynie w krańcowych

sytuacjach ogólnego niedożywienia lub

sytuacjach ogólnego niedożywienia lub

izolowanych niedoborów żywieniowych

izolowanych niedoborów żywieniowych

dochodzi do obniżenia zawartości

dochodzi do obniżenia zawartości

poszczególnych składników mleka.

poszczególnych składników mleka.

2.Zużycie rezerw

2.Zużycie rezerw

energetycznych

energetycznych



Utrata energii w wyniku karmienia piersią wynosi

Utrata energii w wyniku karmienia piersią wynosi

około 440 - 820 kcal dziennie, przeciętnie około

około 440 - 820 kcal dziennie, przeciętnie około

650 kcal u dobrze odżywionych kobiet , ale różnice

650 kcal u dobrze odżywionych kobiet , ale różnice

indywidualne mogą być znaczne z powodu

indywidualne mogą być znaczne z powodu

indywidualnych różnic wielkości wydzielania

indywidualnych różnic wielkości wydzielania

mleka oraz wartości energetycznej

mleka oraz wartości energetycznej

wyprodukowanego mleka. Pokrycie

wyprodukowanego mleka. Pokrycie

energetycznego kosztu laktacji dokonuje się z

energetycznego kosztu laktacji dokonuje się z

trzech źródeł: laktacyjnej rezerwy energetycznej,

trzech źródeł: laktacyjnej rezerwy energetycznej,

czyli zapasów tłuszczu zgromadzonych w okresie

czyli zapasów tłuszczu zgromadzonych w okresie

ciąży, codziennego pożywienia matki, normalnych

ciąży, codziennego pożywienia matki, normalnych

zasobów energetycznych organizmu matki. W

zasobów energetycznych organizmu matki. W

warunkach optymalnych dla matki, energetyczny

warunkach optymalnych dla matki, energetyczny

koszt laktacji zostaje pokryty przede wszystkim z

koszt laktacji zostaje pokryty przede wszystkim z

codziennego pożywienia i laktacyjnej rezerwy

codziennego pożywienia i laktacyjnej rezerwy

energetycznej.

energetycznej.

3.Podstawowe zalecenia

3.Podstawowe zalecenia

żywieniowe

żywieniowe



Poradnictwo dotyczące odżywiania podczas

Poradnictwo dotyczące odżywiania podczas

ciąży i laktacji jest integralną częścią

ciąży i laktacji jest integralną częścią

każdego programu poprawy opieki

każdego programu poprawy opieki

perinatalnej nad matką i dzieckiem,

perinatalnej nad matką i dzieckiem,

zmierzającego do zmniejszenia wskaźników

zmierzającego do zmniejszenia wskaźników

umieralności i zachorowalności niemowląt.

umieralności i zachorowalności niemowląt.

Wśród trzech głównych komponentów

Wśród trzech głównych komponentów

opieki okołoporodowej, obok wczesnej i

opieki okołoporodowej, obok wczesnej i

stałej oceny ryzyka okołoporodowego oraz

stałej oceny ryzyka okołoporodowego oraz

medycznych i psycho-społecznych

medycznych i psycho-społecznych

interwencji, ważne miejsce ma promocja

interwencji, ważne miejsce ma promocja

zdrowia, a w tym - upowszechnianie

zdrowia, a w tym - upowszechnianie

prawidłowych zachowań odnośnie

prawidłowych zachowań odnośnie

odżywiania z wyznaczeniem właściwych

odżywiania z wyznaczeniem właściwych

celów i eliminowanie zachowań szkodliwych

celów i eliminowanie zachowań szkodliwych

dla zdrowia. Po urodzeniu dziecka, w opiece

dla zdrowia. Po urodzeniu dziecka, w opiece

pourodzeniowej, dwa ostatnie komponenty

pourodzeniowej, dwa ostatnie komponenty

opieki pozostają równie istotne.

opieki pozostają równie istotne.

Energia

Energia



Na energetyczny koszt laktacji składa się

Na energetyczny koszt laktacji składa się

energetyczna wartość wydzielonego mleka oraz

energetyczna wartość wydzielonego mleka oraz

energia potrzebna do jego wydzielenia.

energia potrzebna do jego wydzielenia.

Efektywność przemiany pożywienia matki w

Efektywność przemiany pożywienia matki w

mleko przyjmuje się jako około 90%. Znając więc

mleko przyjmuje się jako około 90%. Znając więc

wielkość produkcji mleka oraz jego przeciętną

wielkość produkcji mleka oraz jego przeciętną

wartość energetyczną można wyliczyć dobowy

wartość energetyczną można wyliczyć dobowy

energetyczny koszt laktacji. Dla potrzeb

energetyczny koszt laktacji. Dla potrzeb

formułowania zaleceń żywieniowych ten koszt

formułowania zaleceń żywieniowych ten koszt

przyjmuje się jako 700 kcal/dobę. Jednakże,

przyjmuje się jako 700 kcal/dobę. Jednakże,

przyjęcie tej wartości nie oznacza, że o tę właśnie

przyjęcie tej wartości nie oznacza, że o tę właśnie

wartość powinna wzrosnąć wartość energetyczna

wartość powinna wzrosnąć wartość energetyczna

pożywienia każdej karmiącej matki w stosunku

pożywienia każdej karmiącej matki w stosunku

do wartości zalecanej dla niej przed ciążą.

do wartości zalecanej dla niej przed ciążą.

Kobiety bowiem w różny sposób bilansują

Kobiety bowiem w różny sposób bilansują

wydatki energetyczne podczas karmienia

wydatki energetyczne podczas karmienia

piersią . Koszt laktacji zostaje często pokryty

piersią . Koszt laktacji zostaje często pokryty

przez uruchomienie rezerw tłuszczowych lub/i

przez uruchomienie rezerw tłuszczowych lub/i

przez zmniejszenie dobowego zużycia energii.

przez zmniejszenie dobowego zużycia energii.



Normy żywienia dla ludności w

Normy żywienia dla ludności w

Polsce, które zostały opracowane

Polsce, które zostały opracowane

ostatnio przez zespół z Instytutu

ostatnio przez zespół z Instytutu

·Żywności i Żywienia w Warszawie, 

·Żywności i Żywienia w Warszawie, 

wzorem amerykańskich zaleceń

wzorem amerykańskich zaleceń

(RDA 1989) zalecają dodatkową ilość

(RDA 1989) zalecają dodatkową ilość

energii 2,1 MJ/dobę (500 kcal/dobę)

energii 2,1 MJ/dobę (500 kcal/dobę)

dla kobiet karmiących z małą i

dla kobiet karmiących z małą i

umiarkowaną aktywnością fizyczną

umiarkowaną aktywnością fizyczną

Woda

Woda



Znając przeciętną dobową wielkość produkcji

Znając przeciętną dobową wielkość produkcji

mleka (około 500 - 1000 ml) można stwierdzić,

mleka (około 500 - 1000 ml) można stwierdzić,

że przeciętny wzrost spożycia wody podczas

że przeciętny wzrost spożycia wody podczas

laktacji (około 300 ml) pokrywa tylko część tej

laktacji (około 300 ml) pokrywa tylko część tej

produkcji. W tej sytuacji równowagę bilansu

produkcji. W tej sytuacji równowagę bilansu

wodnego kobiety osiągają przez zmniejszenie

wodnego kobiety osiągają przez zmniejszenie

wydalania wody przez nerki.

wydalania wody przez nerki.

Wobec powyższego, przymuszanie do picia

Wobec powyższego, przymuszanie do picia

dużych ilości płynów podczas karmienia piersią

dużych ilości płynów podczas karmienia piersią

nie ma żadnego uzasadnienia, tym bardziej, że

nie ma żadnego uzasadnienia, tym bardziej, że

nie stwierdzono korzystnego wpływu

nie stwierdzono korzystnego wpływu

spożywania dużych ilości płynów na wielkość

spożywania dużych ilości płynów na wielkość

produkcji mleka. Oznacza to, że podczas laktacji

produkcji mleka. Oznacza to, że podczas laktacji

kobieta powinna polegać wyłącznie na swoim

kobieta powinna polegać wyłącznie na swoim

odczuciu pragnienia.  Zalecenia picia większych

odczuciu pragnienia.  Zalecenia picia większych

ilości płynów powinny być kierowane jedynie do

ilości płynów powinny być kierowane jedynie do

tych kobiet, które zwyczajowo spożywają małe

tych kobiet, które zwyczajowo spożywają małe

ilości płynów.

ilości płynów.

Białko

Białko



Zalecenia dietetyczne, opracowane przez różne

Zalecenia dietetyczne, opracowane przez różne

komisje i instytucje, uwzględniają zawsze

komisje i instytucje, uwzględniają zawsze

dodatkową ilość białka w pożywieniu karmiącej

dodatkową ilość białka w pożywieniu karmiącej

matki. Wielkość tego dodatkowego spożycia

matki. Wielkość tego dodatkowego spożycia

określa się zwykle na 17 - 25 g/dobę. Ostatnio

określa się zwykle na 17 - 25 g/dobę. Ostatnio

opublikowane normy żywienia, które zostały

opublikowane normy żywienia, które zostały

opracowane przez zespół Instytutu Żywności i

opracowane przez zespół Instytutu Żywności i

Żywienia w Warszawie, podtrzymują odnośnie

Żywienia w Warszawie, podtrzymują odnośnie

białka zalecenia poprzedniego zespołu z 1980 r. i

białka zalecenia poprzedniego zespołu z 1980 r. i

dla kobiety karmiącej wyznaczają jedną wartość

dla kobiety karmiącej wyznaczają jedną wartość

110 g/dobę. Oznacza to, że w zależności od

110 g/dobę. Oznacza to, że w zależności od

rodzaju aktywności fizycznej przed ciążą

rodzaju aktywności fizycznej przed ciążą

dodatkowe zapotrzebowanie spowodowane

dodatkowe zapotrzebowanie spowodowane

laktacją według zalecenia mieści się w zakresie

laktacją według zalecenia mieści się w zakresie

20 - 40 g/dobę, przy czym większą ilość zaleca

20 - 40 g/dobę, przy czym większą ilość zaleca

się wówczas dla kobiet o małej aktywności

się wówczas dla kobiet o małej aktywności

fizycznej, co jest pewną niekonsekwencją.

fizycznej, co jest pewną niekonsekwencją.



Za bezpieczny poziom spożycia przyjmuje się

Za bezpieczny poziom spożycia przyjmuje się

dodatkowe 19,5 g/dobę podczas pierwszych 6

dodatkowe 19,5 g/dobę podczas pierwszych 6

miesięcy laktacji i 14,5 g/dobę podczas

miesięcy laktacji i 14,5 g/dobę podczas

dalszych 6 miesięcy laktacji, przy

dalszych 6 miesięcy laktacji, przy

uwzględnieniu wartości odżywczej białka

uwzględnieniu wartości odżywczej białka

racji pokarmowej w Polsce 90%. Przy tych

racji pokarmowej w Polsce 90%. Przy tych

zaleceniach białko stanowi około 12 - 14% 

zaleceniach białko stanowi około 12 - 14% 

energii w całodziennej racji pokarmowej.

energii w całodziennej racji pokarmowej.

Tak jak i w innych okresach życia,

Tak jak i w innych okresach życia,

spożywane białko podczas laktacji powinno

spożywane białko podczas laktacji powinno

być o wysokiej wartości biologicznej: z

być o wysokiej wartości biologicznej: z

mleka, ryb, jaj, białego mięsa i nasion roślin

mleka, ryb, jaj, białego mięsa i nasion roślin

strączkowych. Problemem trudnym do

strączkowych. Problemem trudnym do

rozwiązania jest zapewnienie odpowiedniego

rozwiązania jest zapewnienie odpowiedniego

białka matkom stosującym dietę bezmięsną

białka matkom stosującym dietę bezmięsną

lub nietolerującym mleka krowiego.

lub nietolerującym mleka krowiego.

Tłuszcze

Tłuszcze



Zalecany wzrost spożycia tłuszczów w okresie

Zalecany wzrost spożycia tłuszczów w okresie

laktacji powinien być proporcjonalny do wzrostu

laktacji powinien być proporcjonalny do wzrostu

wartości energetycznej spożywanych pokarmów

wartości energetycznej spożywanych pokarmów

w tym czasie. Według zalecanych norm spożycia

w tym czasie. Według zalecanych norm spożycia

tłuszcze powinny stanowić podczas laktacji 30%

tłuszcze powinny stanowić podczas laktacji 30%

wartości energetycznej dziennej racji

wartości energetycznej dziennej racji

pokarmowej, przy czym 6% energii powinno być

pokarmowej, przy czym 6% energii powinno być

pokryte przez nienasycone kwasy tłuszczowe.

pokryte przez nienasycone kwasy tłuszczowe.

Jak dotąd, brak jest uzasadnienia dla zaleceń

Jak dotąd, brak jest uzasadnienia dla zaleceń

dotyczących udziału w tym wzroście tłuszczów

dotyczących udziału w tym wzroście tłuszczów

pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego.

pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego.

Węglowodany

Węglowodany



W związku z zalecanym wzrostem

W związku z zalecanym wzrostem

wartości energetycznej pokarmu dla

wartości energetycznej pokarmu dla

kobiet w okresie laktacji proporcjonalnie

kobiet w okresie laktacji proporcjonalnie

wzrasta także wartość energetyczna

wzrasta także wartość energetyczna

spożywanych wówczas węglowodanów,

spożywanych wówczas węglowodanów,

które zawsze powinny stanowić nie mniej

które zawsze powinny stanowić nie mniej

niż 50 - 65% całkowitej energii dziennej

niż 50 - 65% całkowitej energii dziennej

racji pokarmowej. Zaleca się ograniczone

racji pokarmowej. Zaleca się ograniczone

spożywanie cukrów prostych - nie więcej

spożywanie cukrów prostych - nie więcej

niż 10 - 12% energii w dziennej racji

niż 10 - 12% energii w dziennej racji

pokarmowej może pochodzić z sacharozy.

pokarmowej może pochodzić z sacharozy.

Składniki mineralne

Składniki mineralne



Gospodarka mineralna u kobiet w okresie

Gospodarka mineralna u kobiet w okresie

laktacji może być kopalnią

laktacji może być kopalnią

kontrowersyjnych zaleceń.

kontrowersyjnych zaleceń.

Zapotrzebowanie danej kobiety na

Zapotrzebowanie danej kobiety na

określony składnik mineralny może zależeć

określony składnik mineralny może zależeć

w tym czasie nie tylko od jej wieku, budowy

w tym czasie nie tylko od jej wieku, budowy

i masy ciała, aktywności życiowej, klimatu,

i masy ciała, aktywności życiowej, klimatu,

rodzaju pożywienia, ale i od wielkości

rodzaju pożywienia, ale i od wielkości

drenażu tego składnika z normalnych

drenażu tego składnika z normalnych

zasobów ciała w celu wydzielenia

zasobów ciała w celu wydzielenia

odpowiedniej dla dziecka ilości mleka.

odpowiedniej dla dziecka ilości mleka.

Witaminy

Witaminy



Uzupełniające dawki witamin są rutynowo

Uzupełniające dawki witamin są rutynowo

zalecane kobietom w ciąży i podczas laktacji z

zalecane kobietom w ciąży i podczas laktacji z

myślą przede wszystkim o zdrowiu matki.

myślą przede wszystkim o zdrowiu matki.

Uzupełnianie pożywienia matki daje wzrost

Uzupełnianie pożywienia matki daje wzrost

zawartości w mleku witamin, które są

zawartości w mleku witamin, które są

rozpuszczalne w wodzie, ale rzeczywiste

rozpuszczalne w wodzie, ale rzeczywiste

znaczenie tego wzrostu dla karmionego piersią

znaczenie tego wzrostu dla karmionego piersią

dziecka pozostaje nieznane. Normy żywienia dla

dziecka pozostaje nieznane. Normy żywienia dla

ludności w Polsce przewidują zwiększone

ludności w Polsce przewidują zwiększone

zapotrzebowanie podczas laktacji na witaminę A,

zapotrzebowanie podczas laktacji na witaminę A,

E, C, B1, B2, B6, B12, witaminę PP i kwas

E, C, B1, B2, B6, B12, witaminę PP i kwas

foliowy.

foliowy.

4.Pokarmy, które nie są

4.Pokarmy, które nie są

zalecane

zalecane



Karmiąca matka może spożywać w umiarkowanej

Karmiąca matka może spożywać w umiarkowanej

ilości wszystkie pokarmy, które spożywała przed ciążą

ilości wszystkie pokarmy, które spożywała przed ciążą

i podczas ciąży. Pewne pokarmy matki mogą jednak

i podczas ciąży. Pewne pokarmy matki mogą jednak

wywołać objawy nietolerancji pokarmowej u

wywołać objawy nietolerancji pokarmowej u

karmionego piersią niemowlęcia, gdyż zawarte w nich

karmionego piersią niemowlęcia, gdyż zawarte w nich

drażniące substancje, należące do tzw. substancji

drażniące substancje, należące do tzw. substancji

antyżywieniowych, mogą przechodzić do mleka w

antyżywieniowych, mogą przechodzić do mleka w

stanie niezmienionym. Dotyczy to przede wszystkim

stanie niezmienionym. Dotyczy to przede wszystkim

niektórych owoców i warzyw, gdy są spożywane

niektórych owoców i warzyw, gdy są spożywane

okazjonalnie w większej ilości i na surowo. Wśród

okazjonalnie w większej ilości i na surowo. Wśród

tych pokarmów wymienia się: śliwki, brzoskwinie,

tych pokarmów wymienia się: śliwki, brzoskwinie,

morele, melony, rabarbar, czosnek, cebulę, warzywa

morele, melony, rabarbar, czosnek, cebulę, warzywa

kapustne i strączkowe, paprykę, seler, ostre

kapustne i strączkowe, paprykę, seler, ostre

przyprawy. Objawy nietolerancji u niemowlęcia są

przyprawy. Objawy nietolerancji u niemowlęcia są

zwykle łagodne (luźne stolce i nadmierne gazy, często

zwykle łagodne (luźne stolce i nadmierne gazy, często

o zmienionym zapachu, który jest charakterystyczny

o zmienionym zapachu, który jest charakterystyczny

dla spożytego przez matkę pokarmu).

dla spożytego przez matkę pokarmu).



Matki często przypisują zmienione zachowanie dziecka,

Matki często przypisują zmienione zachowanie dziecka,

zwłaszcza w zakresie czynności układu pokarmowego,

zwłaszcza w zakresie czynności układu pokarmowego,

rodzajowi swojej diety. Na ogół, po dokładnej analizie

rodzajowi swojej diety. Na ogół, po dokładnej analizie

nie można potwierdzić obserwowanej zależności, albo

nie można potwierdzić obserwowanej zależności, albo

obserwowane zmiany są błahe. Wstrzymanie się od

obserwowane zmiany są błahe. Wstrzymanie się od

spożywania inkryminowanych pokarmów jest istotne

spożywania inkryminowanych pokarmów jest istotne

prawdopodobnie tylko w przypadku kolki niemowlęcej,

prawdopodobnie tylko w przypadku kolki niemowlęcej,

jeśli uważa się, że u danego dziecka jest objawem

jeśli uważa się, że u danego dziecka jest objawem

nietolerancji pokarmowej. Przy podejrzeniu takiego

nietolerancji pokarmowej. Przy podejrzeniu takiego

działania spożytego przez matkę pokarmu, należy

działania spożytego przez matkę pokarmu, należy

wstrzymać się od spożywania tego pokarmu przez

wstrzymać się od spożywania tego pokarmu przez

pewien okres, i jeśli objawy nie wystąpią ponownie w

pewien okres, i jeśli objawy nie wystąpią ponownie w

ciągu kilku dni, to można ponownie spożyć

ciągu kilku dni, to można ponownie spożyć

inkryminowany pokarm obserwując następnie

inkryminowany pokarm obserwując następnie

zachowanie dziecka. Tego rodzaju próbę powinno się

zachowanie dziecka. Tego rodzaju próbę powinno się

powtórzyć przy dodatnim wyniku, zanim podejmie się

powtórzyć przy dodatnim wyniku, zanim podejmie się

decyzję o wyeliminowaniu danego środka spożywczego

decyzję o wyeliminowaniu danego środka spożywczego

ze swojej diety. Problem nietolerancji pokarmowej do

ze swojej diety. Problem nietolerancji pokarmowej do

pewnego stopnia pokrywa się z problemem alergii

pewnego stopnia pokrywa się z problemem alergii

pokarmowej .  

pokarmowej .  

5.Alkohol i kofeina

5.Alkohol i kofeina



Etanol.

Etanol.

Spożywanie alkoholu etylowego

Spożywanie alkoholu etylowego

jest z reguły przeciwwskazane u kobiet,

jest z reguły przeciwwskazane u kobiet,

które nie mogą być pewne, że nie są w

które nie mogą być pewne, że nie są w

pierwszych tygodniach ciąży, oraz u kobiet

pierwszych tygodniach ciąży, oraz u kobiet

w ciąży. Natomiast w okresie karmienia

w ciąży. Natomiast w okresie karmienia

alkohol nie jest przeciwwskazany, jeśli jest

alkohol nie jest przeciwwskazany, jeśli jest

spożywany okazjonalnie w rozsądnej

spożywany okazjonalnie w rozsądnej

ilości,  nie powodującej niekorzystnych

ilości,  nie powodującej niekorzystnych

objawów. Amerykańska Akademia

objawów. Amerykańska Akademia

Pediatryczna uważa spożywanie alkoholu

Pediatryczna uważa spożywanie alkoholu

podczas karmienia piersią za

podczas karmienia piersią za

dopuszczalne, chociaż nie można

dopuszczalne, chociaż nie można

wykluczyć niekorzystnych następstw.

wykluczyć niekorzystnych następstw.



Kofeina.

Kofeina.

Kofeina przechodzi do mleka i osiąga

Kofeina przechodzi do mleka i osiąga

tam stężenia niższe niż w osoczu. W rezultacie,

tam stężenia niższe niż w osoczu. W rezultacie,

karmione piersią dziecko może otrzymać z

karmione piersią dziecko może otrzymać z

mlekiem matki około 1 - 10% matczynej dawki

mlekiem matki około 1 - 10% matczynej dawki

kofeiny. Zwykle ilość kofeiny w mleku po

kofeiny. Zwykle ilość kofeiny w mleku po

wypiciu przez matkę napoju z kofeiną (kawa,

wypiciu przez matkę napoju z kofeiną (kawa,

herbata, napoje chłodzące z kofeiną) jest za

herbata, napoje chłodzące z kofeiną) jest za

mała, aby wywołać niekorzystne objawy u

mała, aby wywołać niekorzystne objawy u

dziecka. Jedynie w sytuacjach, gdy matka

dziecka. Jedynie w sytuacjach, gdy matka

spożywa duże ilości napojów z kofeiną (6 - 8

spożywa duże ilości napojów z kofeiną (6 - 8

filiżanek), może dojść do akumulacji kofeiny w

filiżanek), może dojść do akumulacji kofeiny w

organizmie dziecka z objawami wzmożonej

organizmie dziecka z objawami wzmożonej

aktywności ruchowej, drażliwości, zmiany

aktywności ruchowej, drażliwości, zmiany

wzorca snu ze zmniejszeniem czasu snu. Okres

wzorca snu ze zmniejszeniem czasu snu. Okres

półtrwania kofeiny w surowicy niemowlęcia

półtrwania kofeiny w surowicy niemowlęcia

karmionego piersią jest 3-4 razy dłuższy niż w

karmionego piersią jest 3-4 razy dłuższy niż w

surowicy niemowlęcia karmionego mieszanką

surowicy niemowlęcia karmionego mieszanką

mleczną .  Odstawienie napojów z kofeiną daje

mleczną .  Odstawienie napojów z kofeiną daje

ustąpienie niekorzystnych objawów w ciągu

ustąpienie niekorzystnych objawów w ciągu

kilku dni.

kilku dni.