Justyna Franc-Dąbrowska

Kapitał 
przedsiębiorstwa



Kapitał własny (equity),



Kapitał obcy (interest-bearing debt).

Źródła kapitału < źródła finansowania 

przedsiębiorstwa

Źródła kapitału

1. Wewnętrzne źródło kapitału własnego:



Zysk zatrzymany

2. Zewnętrzne źródła kapitału własnego:



Emisja akcji/zwiększanie udziałów

3. Zewnętrzne źródła kapitału obcego:



Kredyty bankowe,



Emisja dłużnych papierów wartościowych,



Leasing finansowy

4. Zewnętrzne źródło kapitału 

hybrydowego/zamiennego:



Emisja obligacji zamiennych i innych hybrydowych 
papierów wartościowych.

Kapitał własny



Pozyskiwany ze źródeł wewnętrznych 

(zysk zatrzymany),



Pozyskiwany ze źródeł zewnętrznych 

(wpływy z emisji akcji lub zwiększenia 
udziałów).

Kapitał obcy



Pozyskiwany wyłącznie ze źródeł 

zewnętrznych (kredyty, pożyczki, wpływy 
z emisji papierów dłużnych),



Kapitał hybrydowy – z instrumentów 

hybrydowych, łączących cechy papierów 
udziałowych i dłużnych (np. emisja 
obligacji zamiennych na akcje),



Leasing finansowy (o charakterze 

kapitałowym).

Zapotrzebowanie 
przedsiębiorstwa ze źródeł 
zewnętrznych - inwestycje



Wzrost zobowiązań operacyjnych, 

zmieniających się proporcjonalnie do 
planowanego przyrostu przychodów ze 
sprzedaży (wzrost aktywów obrotowych),



Wykorzystanie nadwyżek środków 

pieniężnych i krótkoterminowych aktywów 
finansowych (jeśli zostały zgromadzone 
we wcześniejszych okresach),



Przyrost kapitału własnego ze źródeł 

wewnętrznych.

Podział zysku i 
polityka wypłat 
dywidend



Dostępność wewnętrznych źródeł kapitału 
uwarunkowana jest rentownością działalności,



Wypracowanie dodatniego wyniku finansowego 
daje potencjalne możliwości zwiększenia 
kapitału własnego ze źródeł wewnętrznych,



W przypadku straty, zmniejszeniu ulega kapitał 
własny,



Rekomendacje co do podziału zysku (na część 
wypłacaną i zatrzymaną) przygotowuje zarząd, 
a ostateczną decyzję podejmują właściciele 
(udziałowcy, akcjonariusze).

Czynniki wypłat 
dywidend



Preferencje właścicieli,



Różnice w opodatkowaniu wypłacanych dywidend i 
realizowanych zysków kapitałowych,



Stabilność wypłat dywidend,



Regulacje prawne wpływające na podział zysku,



Płynność finansowa przedsiębiorstwa,



Rentowność planowanych przedsięwzięć 
inwestycyjnych,



Potrzeby kapitałowe przedsiębiorstwa na 
finansowanie inwestycji rozwojowych,



Dostępność źródeł kapitału,



Optymalizowanie struktury kapitału.

Kapitał 
zainwestowany



Kapitał własny „+”



Kapitał obcy od którego 

przedsiębiorstwo płaci zobowiązania.



To tzw. „kapitał bilansowy” – faktycznie 

wpłacony przez inwestorów (wykazywany 
w bilansie). 

Kapitał 
zainwestowany



Inwestowany przez właścicieli i 

wierzycieli, którzy zagospodarowują w 
ten sposób nadwyżki finansowe.



Właściciele i wierzyciele oczekują 

realizacji stopy zwrotu z inwestycji 
kapitałowych w przedsiębiorstwie.

Kapitał 
zainwestowany



Kapitał własny „+”



Długoterminowe zobowiązania 

oprocentowane „+”



Krótkoterminowe zobowiązania 

oprocentowane „-”



Krótkoterminowe aktywa finansowe =



Kapitał zainwestowany w aktywa 

operacyjne netto.

Aktywa operacyjne 
netto



Aktywa trwałe „+”



Aktywa obrotowe „-”



Krótkoterminowe aktywa finansowe „-”



Zobowiązania operacyjne =



Aktywa operacyjne netto.

Etapy inwestowania 
kapitału



I – inwestowanie kapitału przez 

właścicieli i wierzycieli – finansowanie 
działalności przedsiębiorstwa.



II – inwestowanie pozyskanego kapitału 

w  aktywa niezbędne do prowadzenia 
przez nie działalności, czyli realizowanie 
portfela inwestycji rzeczowych i 
finansowych.

Rentowność kapitału 
zainwestowanego



Podstawowy wskaźnik rentowności 

kapitału w przedsiębiorstwie:

Stopa zwrotu z kapitału zainwestowanego 

= zysk operacyjny netto po 

opodatkowaniu/kapitał zainwestowany

Zysk operacyjny netto 
po opodatkowaniu 
(NOPAT)



To zysk wypracowany przez przedsiębiorstwo 

na poziomie operacyjnym, po odjęciu kosztów 
amortyzacji ale przed uwzględnieniem 
odsetek (oprocentowania kapitału obcego) 
oraz innych kosztów i przychodów 
niezwiązanych z podstawową działalnością 
operacyjną przedsiębiorstwa i po obliczeniu 
skorygowanego opodatkowania

*)

.

*)

 

w naliczaniu podatku na tym poziomie tworzenia wyniku 

finansowego nie bierze się pod uwagę np. możliwych do 
uzyskania odsetkowych korzyści podatkowych.

Tworzenie i podział zysku 
operacyjnego netto po 
opodatkowaniu

Przychody ze sprzedaży netto

-

Koszty wytworzenia produktów 
sprzedanych (w tym umorzenie środków 
trwałych)

-

Koszty sprzedaży i koszty ogólnego 
zarządu

= Zysk operacyjny netto

-

Skorygowany podatek dochodowy

= 

Zysk operacyjny netto po opodatkowaniu 

(NOPAT)

Tworzenie i podział zysku 
operacyjnego netto po 
opodatkowaniu cd.

Zysk operacyjny netto po opodatkowaniu 

(NOPAT)

-

Koszty finansowe (płacone odsetki)

+ Przychody finansowe (otrzymane 

odsetki i dywidendy)

+ Korzyści podatkowe z tytułu kosztów 

finansowych netto

= Zysk netto

Zysk netto 

-

Wypłacone dywidendy

= Zysk zatrzymany

Tworzenie i podział zysku 
operacyjnego netto po 
opodatkowaniu cd.

Podział zysku 
operacyjnego

Zysk operacyjny

Odsetki

Podatek dochodowy

Zysk netto

Wierzyciele

Organy 

skarbowe

Właściciele