Zanieczyszczenia wód

Zanieczyszczenie wód to:



niekorzystne zmiany właściwości

fizycznych, chemicznych i

bakteriologicznych wody spowodowane

wprowadzeniem w nadmiarze substancji

nieorganicznych (stałych, płynnych i

gazowych), organicznych,

radioaktywnych, czy wreszcie ciepła,

które ograniczają lub uniemożliwiają

wykorzystanie wody do picia i celów

gospodarczych.

Zanieczyszczenia wód

mogą być:



naturalne - pochodzące z domieszek

zawartych w wodach powierzchniowych i

podziemnych, np. zasolenie, zanieczyszczenie

humusem, związkami żelaza;



sztuczne (antropogeniczne) - związane z

działalnością człowieka, a pochodzące

głównie ze ścieków, a także z

powierzchniowych i gruntowych spływów z

terenów przemysłowych, rolniczych,

składowisk odpadów komunalnych (wysypisk

śmieci).

Zanieczyszczenia sztuczne

dzielimy na:



biologiczne - spowodowane obecnością

drobnoustrojów, np. bakterii, wirusów,

glonów, grzybów, pierwotniaków i ich

toksyn;



chemiczne - odnoszą się do zmian składu

chemicznego i odczynu (pH). Należą do

nich: oleje, benzyna, smary ropa,

chemiczne środki ochrony roślin -

pestycydy, nawozy sztuczne, węglowodory

aromatyczne, sole metali ciężkich, kwasy,

zasady, fenole.

Zanieczyszczenia

chemiczne



Detergenty - są bardzo trwałe i nie

ulegają biodegradacji (rozkładowi

pod wpływem mikroorganizmów).

Detergenty wpływają hamująco na

procesy samooczyszczania się wody i

działają toksycznie na organizmy

żywe.

Zanieczyszczenia

chemiczne



Pestycydy - środki ochrony roślin,

owadobójcze



Powodują pogarszanie stanu sanitarnego

wód podziemnych, działają toksycznie,

naruszają procesy samooczyszczania się

wód, przyczyniają się do zjawiska

eutrofizacji wód. Mają długi czas

rozpadu i zdolność kumulowania w

środowisku.

Zanieczyszczenia

chemiczne



Azotany – Dobrze rozpuszczają się w

wodzie.



Azotany są stosowane najczęściej

jako nawozy sztuczne i surowce do

produkcji materiałów wybuchowych.

Zanieczyszczenia

chemiczne



Siarczany- służą do produkcji farb,

zapraw farbiarskich, środków do

konserwacji drewna, odczynników

chemicznych, pestycydów,

leków( ałuny, gips, szenity, witriole).



Chlorki – są to związki chloru

jednowartościowego.

Zanieczyszczenia

chemiczne



Fenole - to związki aromatyczne, jedne z

najbardziej uciążliwych dla otoczenia.

Dostają się do wód wraz ze ściekami

komunalnymi i przemysłowymi (z

rafinerii, wytwórni tworzyw sztucznych,

koksowni, przetwórstwa drzewnego i

włókna syntetycznego). Woda

zanieczyszczona fenolami ma odrażający

smak, a ryby w niej żyjące nie nadają się

do spożycia. Są to substancje toksyczne i

wywołujące oparzenia skóry.

Zanieczyszczenia

chemiczne



Węglowodory aromatyczne - do wód

powierzchniowych dostają się ze

ściekami z koksowni, z gazami i

rozpuszczalnikami. Pochodzą głównie

z przemysłu, motoryzacji i spalania

węgla. Są słabo rozpuszczalne w

wodzie, kumulują się w osadach

dennych oraz tkance tłuszczowej

zwierząt wodnych. Są rakotwórcze.

Zanieczyszczenia

chemiczne



Metale ciężkie - dostają się do wód wraz

ze ściekami przemysłowymi, z odpadami,

ze spływami z pól, z hałd hutniczych.

Mają zdolność kumulowania się w

osadach dennych, są toksyczne dla

organizmów również dla człowieka,

mogą powodować trwałe i nieodwracalne

uszkodzenia różnych narządów, np.

nerek, mózgu, rdzenia kręgowego.

Zanieczyszczenia

chemiczne



Radioizotopy - ich źródłem są:

wybuchy bomb atomowych i

wodorowych, reaktory jądrowe,

kopalnie oraz zakłady posługujące

się substancjami

promieniotwórczymi.

Skala problemu na

świecie



Zakażona, brudna woda zabija więcej

ludzi niż AIDS, nowotwory czy wojny



ok.

20.000

dzieci dziennie umiera z

powodu biegunki



do roku 2020 umrze 135 mln ludzi z

powodu chorób przenoszonych przez

wodę



1/3 populacji w krajach rozwiniętych

zainfekowana jest pasożytami jelitowymi

Choroby związane z wodą

podzielić można na cztery

klasy:



Choroby spowodowane

spożyciem wody skażonej

przez odchody ludzkie lub zwierzęce np. cholera, dur

brzuszny, ameboza, inne choroby biegunkowe.



Choroby spowodowane

brakiem higieny

, oraz

kontaktem skóry, śluzówek i oka z zakażoną wodą np.

świerzb, jaglica



Choroby wywoływane przez

pasożyty

, dla których

żywicielami pośrednimi są organizmy zamieszkujące

skażoną wodę np. drakunkuloza, onchocerkoza,

schistosomatoza i choroby spowodowane przez inne

nicienie.



Choroby przenoszone przez organizmy żyjące nad wodą,

głównie komary, będące zakażonymi

wektorami

np.

denga, filarioza, malaria, onchocerkoza, żółta febra i

trypanosomoza.

W naszych warunkach klimatycznych za

pośrednictwem wody mogą być przenoszone

BAKTERIE



duru brzusznego (Salmonella typhi),



krętkowicy ( Leptospira),



durów rzekomych ( Salmonellae)



wywołujące czerwonkę bakteryjną ( dysenteria)

pałeczki Shigella.

WIRUSY



wirusowe zapalenie wątroby typu A (HAV) i E (HEV),



niektóre wirusowe zapalenia opon mózgowo-

rdzeniowych i mózgu, zapalenie rogów przednich

rdzenia kręgowego wywołane przez wirusa Polio

PASOŻYTY



Za pośrednictwem wody mogą również być

przenoszone jaja niektórych pasożytów wewnętrznych

np. glisty ludzkiej ( Ascaris lubricoides) i włosogłówki

ludzkiej ( Trichurius trichiura) .

Choroby „egzotyczne”



Jaglica



Dur brzuszny



Cholera



Denga



Drakunkuloza – inwazja nicienia

Dracunculus



Onchocerkoza „ślepota rzeczna”

Wskaźniki fizyczne



temperatura

zależy ona od pochodzenia wody; wody

podziemne wykazują większą jej stałość, wody

powierzchniowe i zaskórne – duże wahania, zależnie od

pory roku; optymalna temperatura wody do picia wynosi

7-12 C;



barwa

wskazuje na rozpuszczone lub zawieszone

w niej domieszki, jak związki żelaza, substancje

humusowe czy organizmy wodne; barwę którą można

usunąć przez przesączenie wody, określamy jako pozorną;

intensywność barwy oznacza się kolorymetrycznie w skali

wzorca platynowo – kobaltowego.



mętność

często spowodowana jest przez

nierozpuszczalne cząsteczki różnych substancji

nieorganicznych, jak: iły, węglany, związki magnezu i żywe

organizmy ( plankton ); mętność oznacza się przez

porównanie badanej próbki ze skalą wzorców;



zapach i smak

Wskaźniki chemiczne



Odczyn

waha od 6,8 do 7,3 pH;



Twardość

określa się zawartością rozpuszczonych

w niej soli magnezu i wapnia.



Zasadowość

zależy od obecnych w wodzie

wodorotlenków, wodorowęglanów i węglanów wapnia,

magnezu, potasu, sodu; zasadowość podobnie jak

twardość wyraża się w mval/dm.



Utlenialność

jest to umowny wskaźnik określający

zużycie nadmanganianu potasu przez zawarte w

wodzie łatwo utleniające się substancje organiczne i

nieorganiczne. Obecność w środowisku wodnym

substancji łatwo utleniających się może spowodować

duże zużycie tlenu i w efekcie jego brak dla

organizmów żywych.

Wskaźniki chemiczne

c.d.



zawartość związków azotu, chlorków,

fluoru, siarczanów,żelaza i magnezu



zawartość gazów rozpuszczalnych w

wodzie ( dwutlenek węgla, tlen,

siarkowodór)



zawartość pierwiastków śladowych



zawartość substancji trujących

(cyjanki, związki ołowiu, rtęci, kadmu

itd.)

Wskaźniki

biologiczne



Badania flory i fauny zbiornika

wodnego często stanowią uzupełnienie

fizykochemicznej i bakteriologicznej

oceny wody. W zależności od stopnia

zanieczyszczenia występują odmienne

zespoły organizmów wodnych; można

więc je przyjąć za wskaźniki czystości

wody lub jej zanieczyszczenia

Wskaźniki

bakteriologiczne.



W wodach naturalnych prawie zawsze

występują różne mikroorganizmy.

Szczególnie są nimi zanieczyszczone

otwarte zbiorniki wodne, do których

spływają deszcze i ścieki



Oznaczenie bakterii w wodzie jest trudne,

wybrano więc jako organizm wskaźnikowy

obecność

E.coli

. Jej obecność w wodzie

świadczy o zanieczyszczeniu wody

ściekami.



Miano coli

– najmniejsza objętość

wody badanej, z której da się wyhodować

kolonie bakterii



Wskaźnik coli

- to liczba kolonii

tych bakterii wyhodowanych z danej

objętości wody



NPL

(najbardziej prawdopodobna

liczba) coli Jest to liczba kolonii tych

bakterii wyhodowana ze 100 cm

wody

badanej.

SKLA 3-STOPNIOWA:



Klasa I

-wody nadające się do:

–

Zaopatrzenia ludności w wodę do picia,

–

Zaopatrzenia zakładów wymagających wody

o jakości wody do picia,

–

Hodowli ryb łososiowatych.



Klasa II

- wody nadające się do:

–

Hodowli innych ryb niż łososiowate,

–

Chowu i hodowli zwierząt gospodarskich,

–

Celów rekreacyjnych, uprawiania sportów

wodnych oraz do urządzania

zorganizowanych kąpielisk.

SKLA 3-STOPNIOWA:



Klasa III

- wody nadające się do:

–

Zaopatrzenia zakładów innych niż zakłady

wymagające wody o jakości wody do picia,

–

Nawadnianie terenów rolniczych,

wykorzystywanych do upraw ogrodniczych oraz

upraw pod szkłem i pod osłonami z innych

materiałów.



Wody silnie zanieczyszczone, w których

stężenia zanieczyszczeń przekraczają wartości

dopuszczalne dla wyżej wymienionych klas

czystości, określane są jako

wody

pozaklasowe

i oznaczane jako "non”.

Możesz chronić wodę !



zmniejszając ilość

zużywanej wody;



zakładając katalizatory

w samochodach;



używając nawozów

naturalnych, zamiast

sztucznych;



używając detergentów

łatwo podlegających

biodegradacji;



nie wyrzucając odpadów

do zbiorników wodnych;



ograniczając ilość

używanych środków

chemicznych;



nie myjąc samochodów

nad zbiornikami wodnymi;



nie budując szamb koło

wód;



nie wylewając mydlin do

wód;



nie używając środków

silnie żrących;



nie wylewając ścieków do

wód.

Document Outline