Analiza Wypadkowości w 

Górnictwie Węgla 

Kamiennego

Bezpieczeństwo pracy w 

wybranych gałęziach gospodarki

Praca w 
kopalni

Wypadki w górnictwie do XX 
wieku

Rok

Kopalnia

Liczba 

ofiar

Opis

1565 r.

Pole górnicze „Złoty 

Osioł” Złoty Stok

59

Brak danych na temat 

przyczyn

1880 r.

KWK Sosnowiec (wtedy 

Renard) Sosnowiec

Ok. 200

Zalanie wyrobiska 

przez kurzawkę

1896 r.

KWK Kleofas Katowice

104

Zatrucie trującymi 

gazami

Wypadki w górnictwie do lat 50-
tych

Rok

Kopalnia

Liczba 

ofiar

Opis

1923 r.

KWK Rozbark (wtedy 

Heinitz) Rozbark, 

Bytom

145 + 50

50 osób zatrutych 

czadem – wybuch pyłu 

węglowego na 

głębokości 600m

1930 r.

KWK Wacław, 

Przysiółek Miłków, 

Ludwikowice Kłodzkie

151

Wstrząs spowodowany 

wyrzutem gazu na 

skutek którego 

nastąpiło wypchnięcie 

35-metrowego bloku 

skalnego

1941 r. 

KWK Ruben, Nowa 

Ruda

187

Wyrzut dwutlenku 

węgla

Wypadki w górnictwie XXI wiek

Rok

Kopalnia

Liczba 

ofiar

Opis

06-02-

2002 r.

KWK Jas-Mos, 
Jastrzębie –Zdrój

10

Wybuch pyłu 

węglowego na 

głębokości 700m

21-11-

2006 r.

KWK Halemba,
Ruda ląska

23

Wybuch metanu i pyłu 

węglowego

04-06-

2008 r.

KWK Borynia,
Jastrzębie – Zdrój 

6

Wybuch metanu

18-09-

2009 r.

KWK Wujek – Ruch 

Śląsk,
Ruda Śląska

20

Zapłon i wybuch 

metanu

Podstawowe pojęcia

Wypadek przy pracy - to:

•

Zdarzenie nagłe,

•

Wywołane przyczyną 
zewnętrzną,

•

Które nastąpiło w związku z 
pracą,

•

Powodujące uraz lub śmierć

Podstawowe pojęcia

Rodzaje wypadków:

•

Wypadek śmiertelny,

•

Wypadek ciężki,

•

Wypadek zbiorowy.

Podstawowe zagrożenia w 
górnictwie podziemnym, związane 
z:

•

Litosferą,

•

Atmosferą,

•

Technosferą,

•

Organizacją.

Zagrożenia związane z litosferą:

•

Tąpania,

•

Oberwanie się skał ze stropu,

•

Oberwanie się skał z ociosów,

•

Wdarcie się wody i kurzawki,

•

Wyrzuty gazów i skał,

•

Pożary endogeniczne

Zagrożenia związane z 
atmosferą:

•

Erupcja gazów i skał,

•

Zapalenie się lub wybuch 
gazów,

•

Zapalenie się lub wybuch 
pyłu,

•

Przebywanie w 

atmosferze 
gazów szkodliwych

Zagrożenia związane z 
technosferą:

•

Wybuch naczyń pod ciśnieniem,

•

Wybuch środków strzałowych,

•

Upadek potknięcie się, wpadnięcie lub 

spadnięcie osób,

•

Uderzenie, zranienie narzędziami pracy,

•

Upadek, stoczenie się lub obsunięcie się 

przedmiotów i materiałów,

•

Uderzenie się o przedmioty i urządzenia 

ruchome,

Zagrożenia związane z 
technosferą:

•

Upadek, stoczenie się mas i brył 
skalnych,

•

Najechanie, przyciśnięcie przedmiotem 
transportowym (wozem, lokomotywą),

•

Kontakt z ruchomymi elementami 
maszyn, działanie prądu elektrycznego,

•

Kontakt z ciałem o wysokiej 
temperaturze,

•

Pożary egzogeniczne.

Zagrożenia związane z 
organizacją pracy:

•

Niewłaściwa eksploatacja maszyn i 
urządzeń,

•

Niedotrzymywanie warunków 
dokumentacji techniczno – ruchowej,

•

Nieodpowiednie kwalifikacje obsługi,

•

Niewłaściwa organizacja pracy,

•

Niewłaściwe przeszkolenie,

•

Niska kultura i świadomość 
bezpieczeństwa pracy.

Czynniki wpływające na poziom 
bezpieczeństwa w kopalniach

•

Lokalizacja,

•

Okres eksploatacji kopalń,

•

Występowanie złóż 
wielopokładowych,

•

Powiększająca się głębokość 
eksploatacji złóż,

•

Niedoinwestowanie kopalń

Wiek a prawdopodobieństwo 
wystąpienia wypadku (2010 rok)

Staż pracy a 
prawdopodobieństwo 
wystąpienia wypadku (2010 rok)

Główne grupy przyczyn zdarzeń 
wypadkowych w górnictwie w 2010 
roku

•

Potknięcie, poślizgnięcie lub upadek – 30,2%

•

Spadnięcie, stoczenie, obsunięcie się mas lub brył skalnych 
– 10,6%

•

Spadnięcie, stoczenie się lub obsunięcie się innych 
przedmiotów – 8,5%

•

Kontakt z przedmiotem transportowym – 8,5%

•

Oderwanie się skał ze stropu – 5,9%

•

Uderzenie się, kontakt z nieruchomym przedmiotem – 5,2%

•

Uderzenie, zranienie narzędziami pracy – 4,8%

•

Nadmierny wysiłek lub szkodliwy ruch – 3,9%

•

Inne zdarzenia spowodowane zagrożeniem technicznym – 
3,9%

•

Oderwanie się skał z ociosu – 3,6%

Wypadkowość w górnictwie   
01-01-2012 r. – 30-03-2012 r.

Górnictwo ogółem

Liczba 
wypadków 
śmiertelnyc
h

Liczba 
wypadkó
w ciężkich

Liczba wypadków 
ogółem (na 
koniec lutego 
2012 r.)

7

6

428

W tym:
Kopalnie węgla 

kamiennego

Załoga własna

3

3

230

Firmy usługowe

2

2

96

Kopalnie rud 

miedzi

Załoga własna

1

-

57

Firmy usługowe

-

-

20

Kopalnie 

odkrywkowe

Załoga własna

-

1

15

Firmy usługowe

-

-

2

Kopalnie 

otworowe

Załoga własna

-

-

1

Firmy usługowe

-

-

0

Pozostałe 

górnictwo

Załoga własna

1

-

5

Firmy usługowe

-

-

2

Wskaźnik wypadków w latach 
2009 - 2011

200

9

201

0

201

1

Wypadki 

śmiertelne na 1 

milion ton

0,46 0,20 0,26

Wypadki na 1000 

zatrudnionych

20,5 19,4 17,3

Fundacja „Bezpieczne 
Górnictwo” 
im. prof. Wacława Cybulskiego

Celem ustanowionej w dniu 24-04-

1997 r. Fundacji jest osiągnięcie 
przez polskie górnictwo 
najwyższych światowych 
standardów w dziedzinie 
bezpieczeństwa i higieny pracy.

Wyższy Urząd Górniczy

Sprawuje nadzór i kontrolę nad ruchem zakładów 

górniczych, wydobywających kopaliny podstawowe 

i pospolite, w szczególności w zakresie:

•

Bezpieczeństwa i higieny pracy oraz 

bezpieczeństwa pożarowego,

•

Ratownictwa górniczego,

•

Gospodarki złożami kopalin w procesie ich 

wydobywania,

•

Ochrony środowiska, w tym zapobiegania szkodom,

•

Budowy i likwidacji zakładu górniczego, w tym 

rekultywacji gruntów i zagospodarowania terenów 

po działalności górniczej.

Wyższy Urząd Górniczy

Podejmuje działania mające na celu propagowanie 

wiedzy z zakresu zagrożeń powodujących wypadki 

przy pracy i choroby zawodowe oraz wskazuje 

sposoby przeciwdziałania tym zagrożeniom, m.in. 

poprzez:

•

Program „Zero tolerancji”,

•

Broszury i ulotki o tematyce prewencyjnej,

•

Górniczy elementarz,

•

Kodeks praktyk zachowania bezpieczeństwa i 

zdrowia w zakładach górnictwa węglowego,

•

Animacje filmowe, przygotowane przy 

współudziale ITG „KOMAG” dla JSW S.A.

Kampanie społeczne

Warto pamiętać:

•

Art.. 210 KP – powstrzymanie się od pracy w 

przypadku gdy warunki pracy nie odpowiadają bhp i 

stwarzają zagrożenie dla zdrowia i życia pracownika 

lub innym osobom.

•

Art.. 211 KP – Podstawowe obowiązki pracownika, w 

szczególności:

-

wykonywać pracę zgodnie z przepisami,

-

dbać o należyty stan maszyn, narzędzi oraz porządek,

-

stosować środki ochrony zbiorowej oraz przydzielone 

środki ochrony indywidualnej,

-

Współdziałać z pracodawcą i przełożonym, w 

wypełnianiu obowiązków z zakresu bhp.

Typowe wypadki w górnictwie