Leki nasenne i
uspokajające
Leki nasenne i
uspokajające
Bezsenność – jest tylko objawem. Przyczyny
bezsenności mogą być różne ( stres ,stany
lękowe, zbyt obfity posilek, poważne
schorzenia organiczne)
Przed wlączeniem leczenia należy
przeprowadzić dokladne badania
różnicujące i usunąć schorzenia leżące u
podstaw zaburzeń snu.
Leki nasenne i
uspokajające
-W zależności od budowy chemicznej leki
nasenne można podzielić na trzy grupy
-pochodne kwasu barbiturowego
-pochodne nie barbiturowe
-pochodne benzodiazepiny
Natomiast klinicznie wyróżnia się 2
podgrupy:
-leki ulatwiające zasypianie
-leki poglebiajace i przedlużające sen
Rodzaje leków nasennych
i uspokajających
-dzialają na receptor GABA A
-kompleks receptorowy GABA-A jest zlożoną
strukturą , w jego obrębie znajdują się
miejsca wiązania barbituranów,
benzodiazepin, a przede wszystkim kwasu
gamma aminomaslowego, elementem
wykonawczym jest kanal chlorkowy.
-barbiturany lącząc się ze swoim miejscem
wiązania przedlużaja czas otwarcia kanalów
zwiększając naplym jonów do wnętrza
neuronu. Zwiększenie stężęnia jonów
chlorkowych we wnętrzu neuronów
prowadzi do zahamowania ich aktywności.
Barbiturany
Różny stopień rozpuszczalności
barbituranów w tluszczach warunkuje różny
czas dzialania nasennego.
Leki o krótkim dzialaniu są dobrze
rozpuszczalne w tluszczach, szybko więc
przechodzą do oun. Najslabiej rozpuszczają
się w tluszczach leki o bardzo dlugim
dzialaniu.
Barbiturany
Tiopental - dzialanie bardzo krótkie-2godz
Cyklobarbital – średnio dlugie-5-6 godz
-Fenobarbital ( Luminal) –bardzo dlugie –8-
10 godz.
Luminal : dzialanie nasenne, p/drgawkowe,
spazmolityczne tabletki 0,1g, 0,2g, 0,5 g,
czopki, ampulki
Barbiturany
Barbiturany wywolują zależnośćpsychiczną i
fizyczną polączoną z rozwojem tolerancji.
Ponadto mają niski indeks terapeutyczny ,
co stwarza potencjalne zagrożenie
spowodowania ostych zatruć
Barbiturany
-dzialają na kompleks receptorowy GABA
zwiększając częstotliwość otwarcia kanalów
chlorkowych powodując nasilenie dzialania
endogennego GABA
-wykazują wyraźne dzialanie p/lękowe i
nasenne
- ich czas dzialania uzależniony jest od
metabolizmu w wątrobie.
Benzodwuazepiny
Midazolam (dormicum) – czas dzialania
krótki do 12 godzin
Estazolam – czas dzialania do 24 godz
Lorazepam –Lorafen – do 24 godz
Diazepam ( Relanium) –24-48 godz
Benzodwuazepiny
Zolpidem (Stilnox)- czas dzialania 3 godz
Zopiklon (Imovane)-czas dzialania 6 godz
nastepnego dnia po podaniu nie powodują
senności ani niepamięci wstecznej.
Leki niebarbituranowe
Kalms-korzeń kozlka (valerianene)i szyszki
chmielu
Neospazmina
Nerwosol
Persen
Leki roślinne
-zaburzenia architektury snu
-nadmierna sennoś
-wtórna bezsenność
-tolerancja
-lekozależność
-zespól abstynencyjny
-synergizm z alkoholem etylowym
Dzialania niepożądane
Przeciwwskazania:
-niewydolnośc oddechowa, ostra i rzewlekla
-astma oskrzelowa
-urazy czaszki i oun
-pofiria
-zatrucie alkoholem, atropiną
-drgawki
Morfina
Dzialania niepożądane:
-depresja osrodka oddechowego
-senność
-bradykardia, hipotensja
-nudności, wymioty, zaparcia, suchość w
jamie ustnej
-namierne poty
-zaburzenia widzenia
-odczyny alergiczne
Morfina
Przy systematycznym stosowaniu powoduje
zależnoś lekową , a przy naglym
odstawieniu- zespól abstynencji
Morfina
Ostre zatrucie morfiną:
-śpiączka ,
-niewydolność oddechowa
-bezdech
-zwężone źrenice
-zapaść krążeniowa
-drgawki
Leczenie: podanie antagonistów receptorów
opioidowych( nalokson 0,4-2 mg dożylnie,
jeżeli nie ma efektu powtórzyć po 2-3
minutach. Zwalczanie objawów
niewydolności oddechowej i krążeniowej
Morfina
Preparaty i dawkowanie:
Morphine sulphate (roztwór do iniekcji
10mg/ml, 20 mg /ml) domięśniowo, lub
podskórnie)
Kepanol –kapsulki o przedlużonym
dzialaniu 0.02 g, 0,05 g, MST Continus-
tabletki 0,01g, 0,03 g, 0,06g, 0,1 g
Dawkowanie: dożylnie 0.05-0,1 mg/kgmc
jednorazowo lub w dawkach powtarzanych
co 2-3 godz., podskórnie i domięśniowo 0,1-
0,15 mg/kg mc. Dawki należy dobierać
indywidualnie w zależności od stanu
pacjenta i natężenia bólu
Morfina
Metylowa pochodna morfiny o dzialaniu
ośrodkowym przeciwkaszlowym,
przeciwbólowym ( około 10- krotnie
slabszym od morfiny) oraz uspokajającym i
przeciwbiegunkowym.
Wskazania :
-przeciwkaszlowo w przypadku
uporczywego, suchego i bolesnego kaszlu,
-przeciwbólowo w bólach o miernym
asileniu
Kodeina
Przeciwwskazania:
-astma oskrzelowa
-niewydolność oddechowa,
-rozstrzenie oskrzeli
-uzależnienie od opioidów
-niewydolność nerek i wątroby
Kodeina
Preparaty :Codeinum phosphoricum tabl
0.02 g przeciwkaszlowo 10- 20 mg
jednorazowo, przeciwbólowo 15-60 mg
jednorazowo,
-Ascodan
-Efferalgan-Codeine
--Sirupus Pini
--Thiocodin
kodeina
Silny lek przeciwbólowy, syntetyczna
pochodna fenylo piperydyny z grupy
czystych agonistów:
-wskazana w :
-silne i bardzo silne bóle o różnorodnej
etiologii, pourazowe, pooperacyjne, w
przebiegu chorób nowotworowych
-przy drobnych zabiegach chirurgicznych
-w premedykacji przedoperacyjnej
Petydyna
Preparaty : Dolargan tab 0,025g,
doustnie,2-3 mg/kg mc na dawkę, Dolargan
amp 0,1g/2ml
Petydyna
-bardzo silny lek przeciwbólowy, syntetyczna
pochodna fenylo piperydyny z grupy
czystych agonistów
-dziala 100 x silniej od morfiny,
-bardzo dobrze rozpuszcza sięw lipidach
-latwo przenika barierę krew-mózg
Wskazania: w bólach ostrych, jako
analgetyk w znieczuleniach ogólnych
Fentanyl
lek przeciwbólowy, wykazuje dzialanie
sedatywne oraz p/kaszlowe
-w zalecanych dawkach nie wplywa na
funkcje ukladu oddechowego
-- przy dlugotrwalej terapii nie można
wykluczyć uzależnienia
-Preparaty: tramadol, amp, 0,05 g /ml,
krople,kapsulki, czopki, Tramal czopki 0,1
g, tabl, krople
Tramadol
Pentazocyna-
-p/bólowo
--wywoluje depresję oddechową
--nie zwęża źrenic
Leki agonistyczne o
wlaściwościach
antagonistycznych
Nalokson jest antagonista naturalnych
isyntetycznych opioidowych leków
przzeciwbolowych
-znosi depresję ośrodka oddechowego,
hipotensję , sedację, zwężenie źrenic
-w dużych dawkach niweluje dziaanie
narkotycznych leków p/bólowych
Wskazania
-zatrucia opioidami
-w anastezjologii po znieczuleniu ogólnym
Antagoniści receptorów
opioidowych
Przeciwwskazania:
-ciąża
-nadwrażliwość na lek
Dzialania niepożądane: tachykardia, wzrost
RR. Nudności wymioty
Preparaty: NaloXonum hydrochloricumamp
0,4 mg/1ml,
Dorośli im, sc, iv
W przedawkowaniu narkotyków 0.01-0,015
mg/ kg mc
nalokson
DZIALAJĄ SLABIEJ NIŻ NARKOTYCZNE
LEKI P/BÓLOWE
-pochodne aniliny (paracetamol)
-pochodne kwasu salicylowego
-pochodne pirazolonu
Nienarkotyczne leki
p/bólowe
Charakterystyczne dla tej grupy leków
dzialania wynikają z hamowania enzymu
cyklooksygenazy, który metabolizuje kwas
arachidonowy do prostaglandyn
-dzialanie p/bólowe ( związane z
hamowaniem prstaglandyn)
-dzialanie p/ zapalne
-dzialanie p/gorączowe- wynika z
hamowania syntezy prostaglandyny E2 w
podwzgórzu
-dzialanie antyagregacyjne- spowodowane
jest zablokowaniem syntezy tromboksanu
A2,nastepuje wydluzenie czasukrzepnięcia i
krwawienia
Niesterydowe leki
p/zapalne
Ze stronu ukladu pokarmowego: wzdęcia,
nudności, owrzodzenia żolądka i XIInicy u
osób przewlekle przyjmujących NLPZ ( brak
prostaglandyny PGE2 , która dziala
ochronnie na blone śluzową żolądka),
-ryzyko krwawienia
-uszkodzenie wątroby( zespól Reya)
-niewydolność nerek
-napad astmy oskrzelowej
--odczyny skórne
Dzialania niepożądane
Paracetamol – lek o dzialaniu
przeciwbólowym, i przeciwgorączkowym,
hamuje aktywność cyklooksygenazy
prostaglandynowej w oun, ale nie na
obwodzie, nie dziala p/zapalnie ani
antyagregacyjnie.
Farmakokinetyka:
-wchlania się z przewodu pokarmowego w
60%
-maksymalne sężenie we krwi po 1 godz
-przenika przez bariere lożyskową i do
mleka matki
-metabolizowany wwątrobie, niektóre
metabolity są hepatotoksyczne
Pochodne aniliny
Wskazania:
-bóle glowy, zebów, gardla uszu, migrenowe,
menstruacyjne.
-bóle w chorobach nowotworowych
-gorączka
P/wsazania
-niewydolnośc wątroby i nerek
-niedokrwistość
-dzieci do 3 m-ca życia
Paracetamol
Zialania niepożądane:
-reakce uczuleniowe
-niedokrwistść hemolityczna
-trombocytopenia
-niewydolnośc wątroby
Preparaty: Acenol, Efferalgan, Panadol,
Coldrex,Ferwex + wit C, tab o,3, 0,5 g,
czopki, syrop
Paracetamol
Zatrucie paracetamolem, objawy
przedawkowania > 125 mg/ kg mc
występuja p 2-4 dniach. Objawy:
-brak laknienia
--bóle brzucha
--nudności .
-, wymioty
--zaburzenia świadomości
-- b óle podżebrza prawego, powiększenie
wątrobt, żóltaczka, śpiączka wątrobowa,
DIC,
-Antidotum: N –acetlocysteina, metionina
paracetamol
Kwas acetylosalicylowy
-dziala p/bólowo, p/ zapalnie , p/
gorączkowo, antyagregacyjnie
-Wskazania:
-bóle różnego pochodzenia, glowy, mięsni,
stawów, w nowotworach
-gorączka,
-przeziębienia
-choroba reumatyczna
-prewencja wtórna zawalu seca
-zapobieganie zakrzepicy naczy
krwionośnych
Pochodne kwasu
acetylpsalicylowego
Przeciwwskazania:
-czynna choroba żolądka i XII cy
-stany zapalne przewodu pokarowego
-nadwrażliwośc na salicylany
-ciąża i okres karmienia piersią
-dzieci do 12 r.ż ryzyko choroby Reye’a
Kwas acetylosalicylowy
Acard tabl powlekane
-Aspiryna
-Polopiryna
-Scorbolamid ( aa, wit C, rutozyd)
-Alka –Prim tab musujące (aa. + kwas
aminooctowy)
-Ascodan (aa+kodeina)
-etopiryna( aa+ etenzamid+ kofeina)
-Upsarin C ( aa+ wit C)
Preparaty
Metamizol
-w grupie NLPZ jest najsilniejszym lekiem
p/bólowym, dziala tez p/zapalnie i p/
gorączkowo, ma tez slabe dzialanie
spazmolityczne
-Wskazania: bóle gowy, zebów,
--spastyczne bóle jelitowe, kolka nerkowa
--bóle nowotworowe, w ch reumatoidalnych
--gorączka
Pochodne pirazolonu
Metamizol –dzialania niepożądane
-uszkodzenie szpiku
-niedokrwistość aplastyczna
-bóle brzucha , biegunka, uszkodzenie
wątroby, nerek
Preparaty: Pyralgin inj 1,0 g/2ml, czopki,
tabletki
Aminophenazon: Pyramidon, isalgin,
Veramid
Dzialania niepożądane
Konstytucjonalnie uwarunkowany
LOCUS MINORIS RESISTENTIAE
Najczęstsze przyczyny konfliktu
centralnego:
-uzależnienie od alkoholu w rodzinie
-rozpad pożycia
-rozwód
-wyróżnianie jednego z dzieci
-choroba w rodzinie
-zbyt rygorystyczni rodzice
Najczęstsze zaburzenia psychosomatyczne:
-astma oskrzelowa
-choroba wrzodowa żołądka i jelit-
-wrzodziejace zapalenie jelit
-nadciśnienie młodzieńcze
-bóle głowy u dzieci
-jadłowstręt psychiczny
-bulimia
-żarłoczność
Astma oskrzelowa
-choruje na nią 2-7 % populacji dziecięcej
-przyczyna: odczyn alergiczny (reakcja
anafilaktyczna)
na różne alergeny
-objawy: duszność wydechowa z męczącym
kaszlem,
świsty , furczenia. Ciężki stan ogólny.
-dowody na patomechanizm psychiczny
Dowody:
-rodziny z surowymi metodami
wychowawczymi
-wysoki poziom lęku u dzieci
-efekt sugestii (Luparello)
-efektu lecznicze po psychoterapii
Bóle głowy u dzieci i młodzieży:
-60% dzieci ma przynajmniej raz ból głowy
przed 15 r. życia
Bóle głowy dzieli się na :
-objawowe
-samoistne
Bóle głowy objawowe:
-w chorobach toczących się w obrębie
czaszki:
-(zapalenie opon, białaczka, guzy
mózgu, bóle głowy pourazowe
-bóle głowy u dzieci z padaczką,
tętniaki, naczyniaki, wady wzroku, )
Samoistne bóle głowy:
-napięciowy ból głowy
-przewlekły napięciowy ból głowy
-ból głowy histaminowy
-migrena
Migrena:
-3-10% populacji
-pierwsze objawy w dzieciństwie
--K 3x>M.
-rodzinne występowanie
-patomechanizm: silny skurcz naczyń
mózgowych
Objawy:
-zwiastuny( drażliwość, wilczy głód,
biegunka ...)
-może być aura wzrokowa
-ból o każdej porze dnia,
-najczęściej jednostronny, może
rozprzestrzeniać się na całą głowę
-charakter bólu: pulsujący, świdrujący
-czas trwania: od kilku godzin do 3 dni
-towarzyszą często nudności, wymioty,
światłowstręt
-sen ponapadowy
Dowody na psychosomatyczny mechanizm:
-osobowość chorego często egocentryczna
-chwiejnie emocjonalne osoby
-osoby z duża potrzebą sukcesu
-osoby z rodzin o dużych wymaganiach,
tłumiące aktywność dziecka
Zaburzenia w odżywianiu
-jadlowstręt psychiczny
-bulimia
-żarłoczność
Jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa):
-po raz pierwszy opisany przez Mortona
w1684r
-z greckiego:"an"-zaprzeczenie
"orexis"-apetyt
Definicja:
Jadłowstręt psychiczny jest to zespół
objawów
występujący w wieku młodzieńczym,
polegający
na swiadomym ograniczaniu pokarmów w
celu osiągnięcia
szczupłej sylwetki ciała, co doprowadza do
znacznego ubytku masy ciała,
a nawet do skrajnego wyniszczenia, przy
zachowanym dobrym
samopoczuciu, sprawności i aktywności.
Częstość
-oceniana na od 1/100 do 15/1mln ludności
Wyróżnia się 2 typy anoreksji:
-jadłowstret reaktywny
-jadłowstręt właściwy
Jadłowstręt reaktywny
-powstaje w naszej kulturze europejsko-
amerykańskiej
pod wpływem silnej presji społecznej (filmy,
moda, czasopisma kobiece)
-wzorce czerpie się od najbliższej rodziny,
rówieśników
-pułapka: walcząc z normalnym apetytem
dziewczyna przekracza cienka linię
-objawy i skutki takie same jak w j.
właściwym
-skuteczniejsza psychoterapia
Charakterystyczne:
Odmawianie sobie jedzenia mimo pokus
daje osobie chorej
uczucie zadowolenia z samej siebie i
sprawia , że nie dostrzega
zagrożenia zdrowia a nawet życia w wyniku
zagłodzenia .
Silna identyfikacja z wzorcami narzucanymi
przez niektóre środowiska
prowadząca do ciężkiego zaburzenia
organizmu
świadczy o NIEDOSTATECZNYM WPŁYWIE
RODZINY
NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ
SAMOAKCEPTACJI I POCZUCIA
WŁASNEJ WARTOŚCI
Jadłowstręt właściwy:
Główna przyczyna - nieprawidłowa rodzina
Wyróżnia się (Minuchin):
1.rodziny nadopiekuńcze, z wysokim
poziomem lęku,
w których działania koncentrują się na
zapewnieniu bezpieczeństwa
przez co ogranicza się rozwój autonomii
2.rodziny"zasznurowane" w których role są
nieprawidłowo
definiowane i realizowane (np. dominująca
matka)
3.rodziny "sztywne" przywiązane do
niezmiennego status quo rodziny,
maskujące i skrywające istotne konflikty
Objawy jadłowstrętu tłumaczy się :
-głodzenie- świadome odrzucanie jedzenia,
które ma wartość zadowolenia oralego i
seksualnego, budzi wic poczucie winy
Kara dla matki -karmicielki
-infantylizm-odmowa bycia dorosłą
wyniszczenie organizmu- dążenie
do"cichego samobójstwa" przez co
unicestwienie rodzica
-zaburzenia miesiączkowania- pozbycie się
problemów seksualnych
Wobec czego anorektyczka dostarcza sobie
wielu NAGRÓD:
-skupia na sobie uwagę rodziców
-budzi w rodzicach poczucie winy
-może manipulować otoczeniem
-ma poczucie mocy i władzy nad otoczeniem
-unika odpowiedzialności za swoje
postępowanie
-unika wejścia w świat dorosłych
Objawy:
Początek między 10 a 25 r. życia
-zaczyna się zwykle od diety
-podejmują duży wysiłek fizyczny
-po kilku miesiącach utrata 25-25% masy
ciała
-zanika miesiączka
-spada RR, akcja serca,
obfite owłosienie przedramion i podudzi
-rzadko wypadanie włosów,
-uporczywe zaparcia
-Wzorowe uczennice, pracowite
-Cechujące się perfekcjonizmem
-Brak miesiączki przyjmują obojętnie
-unikają towarzystwa
-nie interesują się płcią przeciwną
-koncentrują się na kontrolowaniu masy
ciała
Zawsze należy wykluczyć inne zespoły
chorobowe
-niewydolność kory nadnerczy
-niewydolność przysadki
-choroby nowotworowe
-schizofrenię
Rokowanie:
-zawsze musi być ostrożne
-częste nawroty choroby
-późny początek żle rokuje
-śmiertelność od 5%do 25%
-Cięższy przebieg u chłopców
-przedchorobowe cechy osobowości:
perfekcjonizm, egocentryzm,
rokują niepomyślnie
-brak poprawy po 5 latach leczenia rokuje
niepomyślnie
Leczenie:
-najważniejsze i najtrudniejsze uzyskanie
pozytywnej
motywacji pacjenta i rodziny do leczenia
tylko w warunkach izolacji od rodziny (I
okres)
-początkowo wyrównanie niedoborów
-dieta wysokokaloryczna(1500-3000
kcal/dzień)
-leki p/depresyjne
-psychoterapia z pacjentem i później
rodziną
-BŁĄD-podawanie leków pobudzających
uczucie głodu
Bulimia
-istotą choroby są nawracające epizody
żarłoczności,
szczególnie w godzinach nocnych i w
tajemnicy przed rodziną,
kończące się prowokowanymi wymiotami,
zażywaniem środków przeczyszczających.
Niepohamowanemu objadaniu towarzyszy
bardzo silne poczucie winy, wstydu
I obrzydzenia do samej siebie.
Bulimareksja
-współwystępowanie bulimii naprzemiennie
z anoreksją
Charakterystyka:
-utrata kontroli nad ilością i jakością
pokarmu
-na ogół utrzymana masa ciała w normie
-z powodu poczucia winy wpadają w
alkoholizm,
nadużywają leków psychotropowych
Powikłania:
-bóle i zawroty głowy
-uczucie stałego zmęczenia
-stany zapalne dziąseł
-próchnica zębów
powiększone węzły chłonne na szyi
-arytmie
Chore mają poczucie choroby.
Często szukają pomocy wśród przyjaciół i
rodziny.
Pozornie zdrowy wygląd nie budzi niepokoju
rodziny.
Bulimiczki często na zewnątrz pogodne, w
środku bardzo samotne.
Częste samobójstwa
Przyczyny:
-głównie patologia rodziny.
-rodziny bulimiczek często są rozbite, lub
rozchwiane,,
z jawnymi konfliktami i wzajemną agresją,
nie dające dzieciom ciepła.
Rokowanie:
-im wcześniej rozpoznanie tym rokowanie
lepsze
-po 2-4 latach trwania skuteczność leczenia
oceniana jest na 20 %
-częste wyzdrowienia pozorne i powroty do
starych nawyków pod wpływem
stresu.
Leczenie:
-psychoterapia chorej i rodziny
-rozwiązanie problemów rodziny
-nacisk na wspólne wspieranie się i
osiąganie kompromisów.
Moczenie mimowolne
-w przeciwieństwie do nietrzymania moczu
uwarunkowanemu zaburzeniami mikcji
w następstwie spraw somatycznych
moczenie mimowolne występuje u dzieci bez
zmian narządowych.
Występowanie:
-75% przypadków tylko w nocy
-10%-moczenie tylko w ciągu dnia
-15% -zarówno w dzień jak i w nocy.
O moczeniu mimowolnym, jako o zjawisku
wymagającym leczenia gdy dziecko
ukończyło 4 rok życia.
Moczenie pierwotne-jako kontynuacja
moczenia niemowlęcego.
Moczenie wtórne-pojawia się po co najmniej
rocznym okresie suchym
Cięższa postać moczenia - powyżej 3 dni w
tygodniu
Zmienna częstotliwość moczenia u dziecka -
okresy remisji
Zawsze należy wykluczyć somatyczne
pochodzenie objawów:
-choroba rdzenia kręgowego
--hypotonia pęcherza moczowego
-rozszczep kręgosłupa
-moczówka prosta
-cukrzyca
Etiopatogeneza - wieloczynnikowa:
-niepełnowartościowość ukł.
Moczowego
-czynniki genetyczny (20-70% matek
miało moczenie)
-głęboki sen dziecka
-błędy przy przyuczaniu dziecka do
kontroli nad pęcherzem
(matki niepewne siebie, niedoświadczone
lub pedantyczne, lub pod presją osób
trzecich
-dziecko pragnie zwrócić na siebie
uwagę w trudnych sytuacjach
U dzieci z MM z reguły dochodzi do wtórnej
neurotyzacji
Gdy moczenie pociąga za sobą zawstydzanie
dziecka, groźby, kary
-> Błędne koło
Leczenie:
-modyfikacja postaw rodzicielskich
-farmakoterapia
-leczenie przyczynowe
-wytłumaczenie dziecku, że nie jest
odpowiedzialne za ten objaw
-niecelowość wielokrotnego
wysadzania dziecka w nocy
-nie ma sensu ograniczanie płynów
dziecku wieczorem