Ćwiczenia bierno-

Ćwiczenia bierno-

czynne i czynno-bierne

czynne i czynno-bierne

Ćwiczenia te charakteryzują się wspólną cechą 

Ćwiczenia te charakteryzują się wspólną cechą 

tzn. w sposobie wykonywania występuje 

tzn. w sposobie wykonywania występuje 

element bierny i czynny współdziałania osoby 

element bierny i czynny współdziałania osoby 

ćwiczącej z terapeutą. Ćwiczenia te pojawiają 

ćwiczącej z terapeutą. Ćwiczenia te pojawiają 

się pod różnymi nazwami i powodują wiele 

się pod różnymi nazwami i powodują wiele 

nieporozumień. Nazwa i podział tych ćwiczeń na 

nieporozumień. Nazwa i podział tych ćwiczeń na 

bierno-czynne i czynno-bierne wydaje się być 

bierno-czynne i czynno-bierne wydaje się być 

wystarczającą oraz mieści wszystkie zadania i 

wystarczającą oraz mieści wszystkie zadania i 

cele jakie mają spełnić. Pierwszy człon nazwy 

cele jakie mają spełnić. Pierwszy człon nazwy 

oznacza która siła jest bardziej eksploatowana 

oznacza która siła jest bardziej eksploatowana 

bierna- siła zewnętrzna czy czynna – siła 

bierna- siła zewnętrzna czy czynna – siła 

wewnętrzna wyzwalana przez chorego. 

wewnętrzna wyzwalana przez chorego. 

Ćwiczenia bierno-

Ćwiczenia bierno-

czynne

czynne



Są ćwiczeniami w których ruch jest 

Są ćwiczeniami w których ruch jest 

wykonywany za pomocą siły zewnętrznej 

wykonywany za pomocą siły zewnętrznej 

np. kinezyterapeuty, a pacjent usilnie 

np. kinezyterapeuty, a pacjent usilnie 

działa w kierunku rozluźnienia mięśni 

działa w kierunku rozluźnienia mięśni 

bądź wspomagania ruchu. Mogą służyć 

bądź wspomagania ruchu. Mogą służyć 

jako ćwiczenia obniżające tonus 

jako ćwiczenia obniżające tonus 

mięśniowy, utrzymujące lub zwiększające 

mięśniowy, utrzymujące lub zwiększające 

zakres ruchu, przywracające czynności 

zakres ruchu, przywracające czynności 

mięśni / reedukacja/, zachowanie pamięci 

mięśni / reedukacja/, zachowanie pamięci 

ruchowej, wzmocnienie.

ruchowej, wzmocnienie.

Ćwiczenia czynno-

Ćwiczenia czynno-

bierne

bierne

Są to ćwiczenia w których 

Są to ćwiczenia w których 

wykorzystuje się maksymalnie siłę 

wykorzystuje się maksymalnie siłę 

własną pacjenta a siła zewnętrzna 

własną pacjenta a siła zewnętrzna 

ma charakter wspomagający. 

ma charakter wspomagający. 

Współpraca kinezyterapeuty z 

Współpraca kinezyterapeuty z 

pacjentem winna się opierać na 

pacjentem winna się opierać na 

dobrym kontakcie psychicznym i 

dobrym kontakcie psychicznym i 

wypływać z pełnego zaufania.

wypływać z pełnego zaufania.

Cel

Cel



Utrzymanie lub zwiększenie 

Utrzymanie lub zwiększenie 

zakresu ruchu,

zakresu ruchu,



Przywracanie czynności mięśni,

Przywracanie czynności mięśni,



reedukacja pamięci ruchowej,

reedukacja pamięci ruchowej,



Zmniejszenie napięcia 

Zmniejszenie napięcia 

mięśniowego,

mięśniowego,



Zwalczanie koła bólu

Zwalczanie koła bólu

Wskazania

Wskazania



Stany po chirurgicznych zabiegach 

Stany po chirurgicznych zabiegach 

rekonstrukcyjnych w obrębie narządu 

rekonstrukcyjnych w obrębie narządu 

ruchu,

ruchu,



Choroby gośćcowe, 

Choroby gośćcowe, 



Rozedma płuc,

Rozedma płuc,



Stan atrofii tkankowej,

Stan atrofii tkankowej,



Demineralizacja kości,

Demineralizacja kości,



Nadmierne napięcie mięśniowe wywołane 

Nadmierne napięcie mięśniowe wywołane 

np. unieruchomienie, bólem itp.

np. unieruchomienie, bólem itp.

Przeciwwskazania

Przeciwwskazania



Czynne procesy zapalne,

Czynne procesy zapalne,



Świeże blizny, rany – ruch 

Świeże blizny, rany – ruch 

utrudnia gojenie,

utrudnia gojenie,



Stany wymagające 

Stany wymagające 

bezwzględnego unieruchomienia,

bezwzględnego unieruchomienia,



Porażenia spastyczne – brak 

Porażenia spastyczne – brak 

dowolnej kontroli.

dowolnej kontroli.

Wykonanie

Wykonanie

Poprawne wykonanie możliwe jest jedynie przy dobrej 

Poprawne wykonanie możliwe jest jedynie przy dobrej 

współpracy chorego z kinezyterapeutą

współpracy chorego z kinezyterapeutą

.

.



Pozycja i stabilizacja ja w ćwiczeniach biernych,

Pozycja i stabilizacja ja w ćwiczeniach biernych,



Chwyt pewny umożliwiający wykonanie ruchu w pełnym 

Chwyt pewny umożliwiający wykonanie ruchu w pełnym 

zakresie, zapewniający pełne odciążenie kończyny 

zakresie, zapewniający pełne odciążenie kończyny 

umożliwiający prowadzenie ruchu we właściwej osi i 

umożliwiający prowadzenie ruchu we właściwej osi i 

płaszczyźnie,

płaszczyźnie,



Ruch w pełnym istniejącym zakresie lub do granicy bólu. 

Ruch w pełnym istniejącym zakresie lub do granicy bólu. 

Wielkość zakresu zależy od tolerancji i akceptacji chorego na 

Wielkość zakresu zależy od tolerancji i akceptacji chorego na 

ból,

ból,



Tempo wolne umożliwiające koncentrację i współpracę 

Tempo wolne umożliwiające koncentrację i współpracę 

chorego,

chorego,



Ilość 10 do 15 powtórzeń w jednej serii od 3 do 5 serii. 

Ilość 10 do 15 powtórzeń w jednej serii od 3 do 5 serii. 

Przerwa między seriami od 3 do 5 minut należy wykorzystać 

Przerwa między seriami od 3 do 5 minut należy wykorzystać 

na rozluźnienie,

na rozluźnienie,



 

 

Sposób prowadzenia 

Sposób prowadzenia 

ruchu

ruchu



Ze stałą prędkością i stałą siłą 

Ze stałą prędkością i stałą siłą 

wspomagającą,

wspomagającą,



Wspomaganie na początku ruchu i przy 

Wspomaganie na początku ruchu i przy 

jego zakończeniu, w środkowym 

jego zakończeniu, w środkowym 

zakresie pacjent wykonuje ruch 

zakresie pacjent wykonuje ruch 

samodzielnie,

samodzielnie,



Wspomaganie tylko na początku – 

Wspomaganie tylko na początku – 

pokonanie siły bezwładności – dalszy 

pokonanie siły bezwładności – dalszy 

ruch samodzielnie. 

ruch samodzielnie. 

Przygotowanie 

Przygotowanie 

pacjenta do ćwiczeń

pacjenta do ćwiczeń



Fizykoterapeutyczne: 

Fizykoterapeutyczne: 



Zabiegi rozluźniające

Zabiegi rozluźniające



Zabiegi rozpulchniające

Zabiegi rozpulchniające



Zabiegi przeciwbólowe

Zabiegi przeciwbólowe



Farmakologiczne: środki 

Farmakologiczne: środki 

przeciwbólowe ordynowane przez 

przeciwbólowe ordynowane przez 

lekarza 

lekarza 

Wyniki pozytywne są 

Wyniki pozytywne są 

możliwe tylko u chorych 

możliwe tylko u chorych 

u których istnieje 

u których istnieje 

dowolna czynność 

dowolna czynność 

nerwowa

nerwowa