Seksualność pacjentów z zaburzeniami nastroju

Seksualność pacjentów z

zaburzeniami nastroju

Magdalena Bogdaniuk- Sawicka

Poradnia Seksuologiczna i Patologii

Współżycia

Zaburzenia nastroju

Zaburzenia afektywne

dwubiegunowe

Zaburzenia afektywne

jednobiegunowe (depresja)

Epizody depresyjne

Epizody maniakalne

Przewlekłe zaburzenia nastroju

(dystymia)

Zaburzenia nastroju

Zaburzenia afektywne dwubiegunowe

Zaburzenia maniakalno- depresyjne

cykliczne, naprzemienne epizody

depresji, manii, hipomanii, stanów

mieszanych i stanu pozornego zdrowia

psychicznego

Epizod manii- euforyczny nastrój,

wzrost samooceny, poczucie „mogę

zrobić wszystko”

Epizod depresji

Zaburzenia nastroju

Depresja- rodzaje

Choroba afektywna jednobiegunowa

(depresja właściwa)

- głębokie zakłócenia funkcji psychicznych

i fizycznych

- obniżenie nastroju

- utrata zainteresowań,

- zmniejszona energia,

- poczucie winy

- myśli i/lub próby „S”

Dystymia

-przewlekłe obniżenie nastroju

Zaburzenia nastroju

Depresja- rodzaje

Depresja reaktywna

-reakcja na traumatyczne zdarzenie

Depresja poporodowa

-obniżenie nastroju, odczuwanie ciągłego smutku,

zmęczenie psychiczne i fizyczne, brak zainteresowania

podjęciem kontaktów seksualnych

Depresja sezonowa

- epizody depresyjne nawracające o określonych porach

roku

Zaburzenia nastroju

Etiologia

zaburzenia funkcjonowania

przekaźników synaptycznych, głównie

serotoniny i noradrenaliny

cechy nabyte w środowisku rodzinnym

cechy osobowości

Leczenie depresji

Leki przeciwdepresyjne

Psychoterapia

Elektrowstrząsy

Lobotomia

(przecięcie istoty białej mózgu między płatem czołowym a

wzgórzem w celu oddzielenia większości tkanek łączących

przednią część kory mózgowej z resztą mózgu)

Naświetlanie

Leczenie depresji

Biologiczne podłoże depresji -

zachwianie równowagi pomiędzy

neuroprzekaźnikami (dopaminą,

serotoniną i noradrenaliną)

Leczenie- podawanie leków

regulujących wychwytywanie lub

uwalnianie neuroprzekaźników.

Seksualność osób z depresją

Niepowodzenia w życiu seksualnym

mogą prowadzić do depresji

Depresja może prowadzić do braku

zainteresowania życiem seksualnym

Leki antydepresyjne mogą prowadzić

do problemów w życiu seksualnym

Seksualność osób z depresją

Działanie leków antydepresyjnych

Działanie hamujące na układ nerwowy

Osłabienie libido

Upośledzenie zdolności

do osiągania orgazmu,

oziębłość

Zaburzenia erekcji

i ejakulacji

Seksualność osób z depresją

Odsetek osób z problemami

seksualnymi z całej populacji wynosi

około 43 % dla kobiet i 31 % dla

mężczyzn

Odsetek osób z problemami

seksualnymi dla osób z depresją

wynosi 70 %

Rola neurotransmiterów

Dopamina

Wzmaga zachowania seksualne u

samców.

Stosowanie neuroleptyków

(antagonistów dopaminy) może

wiązać się z wystąpieniem dysfunkcji

seksualnych.

Rola neurotransmiterów

Noradrenalina

Ośrodkowy Układ Nerwowy- aktywność

noradrenaliny w tym obszarze powoduje

wzrost pobudzenia seksualnego

Obwodowy Układ Nerwowy- aktywność

noradrenaliny w tym obszarze powoduje

osłabienie pobudzenia seksualnego

Rola neurotransmiterów

Serotonina

Zwiększenie centralnej transmisji

serotoninergicznej hamuje aktywność

seksualną

Rola neurotransmiterów

Acetylocholina

Powoduje obniżenie pobudzenia

seksualnego i hamuje zdolność

ejakulacji

Wpływ leków

przeciwdepresyjnych

Często mają wpływ na pojawienie się

dysfunkcji seksualnych

Mogą obniżać zainteresowanie seksem

Mogą powodować zahamowania seksualne

Wpływają na aktywność hormonalną

Wpływ leków

przeciwdepresyjnych

SSRI Selektywne Inhibitory Wychwytu

Zwrotnego serotoniny

Najczęściej występującymi dysfunkcjami

seksualnymi są:

- anorgazmia

- wytrysk opóźniony

- obniżenie zainteresowań seksualnych

- zaburzenia erekcji

Wpływ leków

przeciwdepresyjnych

TLPD Trójpierścieniowe leki

przeciwdepresyjne

Najczęściej występującymi dysfunkcjami

seksualnymi są:

- trudności z utrzymaniem erekcji

- bolesna ejakulacja

- anorgazmia

Wpływ leków

przeciwdepresyjnych

Inhibitory MAO

Najczęściej występującymi

dysfunkcjami seksualnymi są:

- zaburzenia erekcji

- zaburzenia orgazmu

- zaburzenia ejakulacji

Pozytywne działanie leków

przeciwdepresyjnych

SSRI- stosowane są w leczeniu wytrysku

przedwczesnego, opóźniają ejakulację,

ułatwiają osiągnięcie orgazmu przez

kobietę

Sertralina- stosowana w leczeniu

parafilii (ogranicza zachowania i

fantazje seksualne wykraczające poza

normę)

Czynniki ryzyka wystąpienia

zaburzeń seksualnych u pacjentów

z depresją

(Clayton i wsp., 2002)

Wiek > 50 r. ż

Małżeństwo

Niski poziom wykształcenia

Praca w niepełnym wymiarze godzin

Palenie tytoniu

Wysokie dawki leków

przeciwdepresyjnych

Czynniki ryzyka wystąpienia

zaburzeń seksualnych u pacjentów

z depresją

(Clayton i wsp., 2002)

Inne przyjmowane leki

Choroby współtowarzyszące

Występowanie zaburzeń seksualnych po

stosowaniu leków przeciwdepresyjnych

Niska satysfakcja z pożycia lub jej brak

Postrzeganie funkcjonowania

seksualnego jako nieistotne lub

nadmierne zwracanie na niego uwagi

Seksualność osób z

zaburzeniem afektywnym

dwubiegunowym

Wpływ na funkcjonowanie seksualne

Wpływ na stosunek człowieka do jego

życia seksualnego (lęki i

uprzedzenia)

Seksualność osób z

zaburzeniem afektywnym

dwubiegunowym

Epizod manii

- podwyższenie nastroju

- wzmożona aktywność

- obniżony krytycyzm

- wzrost libido

- wzmożone napięcie seksualne

Seksualność osób z

zaburzeniem afektywnym

dwubiegunowym

Epizod manii

- prowokujące zachowania seksualne

- częste podejmowanie kontaktów

seksualnych

- ryzykowne zachowania seksualne

- urojenia o treści erotycznej

Seksualność osób z

zaburzeniem afektywnym

dwubiegunowym

Epizod manii

- nawiązywanie znajomości o charakterze

seksualnym

stałe poruszanie tematyki seksualnej

dysfunkcje seksualne (zaburzenia erekcji,

ejakulacji, anorgazmia)

bycie ofiarą lub sprawcą przestępstw seksualnych

(obnażanie się, molestowanie, gwałty, zachowania

zastępcze)

Seksualność osób z

zaburzeniem afektywnym

dwubiegunowym

Epizod manii

- w trakcie remisji pojawia się

poczucie

winy wynikające z zachowań

niezgodnych z moralnością danej

osoby

Seksualność osób z

zaburzeniem afektywnym

dwubiegunowym

Epizod manii

Leczenie- stosowanie neuroleptyków

- zmniejszenie aktywności i napędu

- działanie nasenne

- blokowanie receptorów dopaminowych

- zanik zainteresowań seksualnych

Seksualność osób z

zaburzeniem afektywnym

dwubiegunowym

Epizod manii

- u kobiet- zaburzenia cyklu

miesiączkowego i płodności

- u mężczyzn- zaburzenia erekcji,

orgazmu i ejakulacji

Seksualność osób z

zaburzeniem afektywnym

dwubiegunowym

Epizod depresji

- brak pożądania seksualnego

- obniżenie poczucia własnej wartości-

postrzeganie siebie jako osoby nieatrakcyjnej

seksualnie

- objawy somatyczne (objawy bólowe, potliwość

itp.)- lęk

przed kontaktami seksualnymi

- negatywne doznania erotyczne

Seksualność osób z

zaburzeniem afektywnym

dwubiegunowym

Epizod depresji

- obniżenie zainteresowań seksualnych

- spadek atrakcyjności partnera

- anhedonia (niemożność uzyskania

przyjemności)

- poczucie seksualnej dysfunkcjonalności

Seksualność osób z

zaburzeniem afektywnym

dwubiegunowym

Epizod depresji

niemożność nawiązania kontaktów

seksualnych

wzrost poziomu lęku powoduje wzrost

zaburzeń w sferze seksualnej

- u kobiet: anorgazmia, bolesność podczas

stosunku

- u mężczyzn: zaburzenia z erekcja i ejakulacją

Document Outline