background image

 

 

WOLE ENDEMICZNE U 

CIELĄT,

NIEDOBÓR JODU

background image

 

 

Wole endemiczne

 występuje w 

okolicach o niskiej zawartości jodu w glebie, 
często w połączeniu z obecnością 
wolotwórczych substancji w karmie

background image

 

 

Pogórze Karpackie (Małopolska) i Pogórze 
Sudeckie

.

background image

 

 

Tereny 
nadmorskie

background image

 

 

•Niedobór pierwotny – niedobór w glebie wodzie i 
roślinach

•Niedobór wtórny – nie zależy od warunków 
glebowych, ale od goitrogenów występujących w 
karmie

background image

 

 

Goitrogeny - substancje, które zaburzają funkcję 
tarczycy poprzez zakłócanie wychwytu jodu, 
mogą one powodować rozszerzenie tarczycy, 
czyli wole.

•Wywołujące względny niedobór jodu np. sole 
Ca

•Zakłócające wewnątrztarczycową przemianę 
jodu

Powodujące zaburzenia w wychwytywaniu i 
gromadzeniu jodu przez tarczycę np. 
tiocyjanki występujące w roślinach 
krzyżowych (kapusta, kalarepa, rzepa) – 
podawanie zwiększonej ilości jodu zapobiega 
ich działaniu
Powodujące zaburzenia na dalszych 
etapach biosyntezy hormonu np. pochodne 
tiomocznika, leki zawierające siarkę (np. 
tiobarbituran) - podawanie zwiększonej ilości 
jodu nie zapobiega ich działaniu

background image

 

 

Tarczyca

 jest gruczołem wydzielania wew. 

położonym u podstawy szyi zbudowanym z dwóch 
płatów połączonych przewężeniem zwanym cieśnią. 

background image

 

 

Tarczyca produkuje i wydziela dwa hormony: 
trójjodotyroninę - T3 i tyroksynę - T4, których 
działanie na organizm polega na pobudzaniu 
przemiany materii poprzez:
- zwiększanie syntezy białek we wszystkich 
tkankach ustroju,
- nasilanie zużycia tlenu w tkankach. 

Dzięki takiemu działaniu hormony tarczycy 
wpływają na wzrost, dojrzewanie, czynność 
układu nerwowego, kostnego, mięśni oraz 
układu krążenia.

background image

 

 

background image

 

 

 

Przysadk
a

Tarczyca

h. 
tarczycy

(T3,T4)

TSH

+

+

-

Przysadka

Tarczyca

Brak h. tarczycy

(T3,T4)

Brak jodu

+

+

Przero
st

tarczyc
y

PATOGENEZ
A

TS
H

background image

 

 

Objawy

 

Cielęta

•Powiększenie tarczycy – wole
•Zgrubienie skóry i tkanki podskórnej w okolicy 
krtani

•Zahamowanie wzrostu
•Wyłysienia na skórze

background image

 

 

Dorosłe

•Nieregularna i osłabiona ruja
•Zmniejszony popęd płciowy 
samców i zwyrodnienie plemników

•Poronienia

background image

 

 

background image

 

 

background image

 

 

background image

 

 

Leczenie

•Jodek lub jodan potasu
•Lizawki z solą jodową – w okresie 

 utrzymania pastwiskowego

•Mieszanki mineralne i pasze treściwe 
zawierające 0,01% jodu – w okresie utrzymania 
oborowego

background image

 

 

Zapobieganie

•Lizawki lub mieszanki mineralne zawierające 
związki jodu

•W rejonach ubogich w jod nawozi się trwałe 
użytki zielone azotanami sodu

background image

 

 

background image

 

 

Dziękuję za uwagę!!!


Document Outline