Medyczne czynności 

ratunkowe w chorobach 

układu sercowo-

naczyniowego

Katedra Medycyny Ratunkowej i 

Katastrof Coll.Medicum UMK Toruń

Dr med.Jacek Tlappa

Ból w klatce piersiowej

• 1. Wywiad

• 2. Objawy

• A. Ostre objawy stanowiące zagrożenie dla życia:

• - niemożność mówienia,

• - trudności w oddychaniu,

• - nitkowate tętno,

• - tachy – lub bradyarytmia

• - RR poniżej 100 mm Hg

• - zlewne poty,

• - splątanie

• B. Objawy wegetatywne: nudności, wymioty, pocenie, 

przyspieszony oddech, czkawka, kołatanie serca, zawroty 

głowy, gorączka, kaszel, osłabienie

Etiologia bólu

• 1. Niedokrwienie mięśnia sercowego
• 2. Zatorowość płucna
• 3. Rozwarstwienie aorty
• 4. Tamponada serca
• 5. Odma opłucnowa ciśnieniowa
• 6. Ostra perforacja przełyku

Inne poważne przyczyny:

• 1. Dusznica bolesna stabilna
• 2. Odma opłucnowa
• 3. Zapalenie płuc
• 4. Bóle ze strony jamy brzusznej

Przewlekłe lub łagodne 

przyczyny bólu:

• 1. Zapalenie osierdzia
• 2. Wypadanie płatka zastawki 

dwudzielnej

• 3. Choroby przełyku
• 4. Bóle z układu mięśniowo 

-szkieletowego 

• 5. Choroby płuc
• 6. Choroby jamy brzusznej

Choroba niedokrwienna 

serca

• 1. EKG
• 2. RTG płuc
• 3.Badania laboratoryjne: troponina, 

CPK, CK-MB, transaminazy, 
morfologia, jonogram, BUN, 
kreatynina, NR, APTT

Leczenie

• 1. Tlen
• 2. Aspiryna
• 3. Heparyna
• 4. Nitrogliceryna
• 5. Morfina
• 6. BETA-adrenolityki 
• 7. Leczenie trombolityczne
• 8. Leczenie inwazyjne 

Powikłania zawału serca:

• 1. Wstrząs
• 2. Obrzęk płuc
• 3. Zaburzenia rytmu i przewodzenia
• 4. Pęknięcie mięśnia 

brodawkowatego z ostrą 
niedomykalnością zastawki

Wstrząs kardiogenny 

• -dopamina, 
• -dobutamina, 
• -adrenalina, 
• -tlen

Obrzęk płuc 

• -Tlen, 
• -nitrogliceryna, 
• -nitroprusydek sodowy, 
• -furosemid, 
• -morfina, 
• -digoksyna, 
• -intubacja 

Zaburzenia rytmu

• 1.nadkomorowe zaburzenia ,

• - niemiarowość zatokowa,

• - tachykardia zatokowa,

• - częstoskurcz przedsionkowy i wędrowanie rozrusznika,

• - trzepotanie przedsionków,

• - migotanie przedsionków,

• - częstoskurcz nadkomorowy z wąskimi i szerokimi zespołami 

QRS,

• - bradykardia zatokowa,

• - zaburzenia rytmu ze złącza A-V

• 2. Komorowe zaburzenia rytmu

• - przedwczesne pobudzenia komorowe,

• - częstoskurcz komorowy,

• -przyspieszony rytm komorowy,

• - migotanie komór,

Zaburzenia przewodzenia 

• 1. Bloki - A-V 1 st.,2 st.,3 st.
• 2. Bloki wiązek i odnóg pęczka Hisa
• 3. Zespoły preekscytacji ( WPW , 

LGL)

Sztuczne implantowane 

urządzenia do sztucznej 

symulacji serca 

• 1. stymulatory serca
• 2. Kardiowertery- defibrylatory

Nadciśnienie tętnicze 

• Nadciśnienie złośliwe – zaburzenie 

równowagi w czynności mózgu, 
serca, nerek, przy obecności 
ciężkiego nadciśnienia tętniczego 

Omdlenia

• Przemijająca utrata przytomności, po której chory 

samoistnie odzyskuje świadomość 

• 1. Wazowagalne

• 2. Ortostatyczne

• 3. Nadwrażliwość zatoki szyjnej 

• 4. Wywołane bólem

• 5. Wywołane lekami wazoaktywnymi 

• 6. Niedostateczne wypełnienie łożyska naczyniowego – 

hypowolemia – wady serca, przyczyny sytuacyjne- kaszel, 

defekacja, mikcja 

• 7.Niedostateczna czynność serca jako pompy: zaburzenia 

przewodnictwa, rytmu, zawał, zator, koarktacja aorty, 

kardiomiopatia przerostowa, zaburzenia w krążeniu 

tętniczym (mózg), hyperwentylacja, leki, omdlenie 

psychogenne

Różnicowanie 

• 1. Hypoglikemia
• 2. Padaczka 

Choroby osierdzia 

• 1. Wysięg do worka osierdziowego 
• 2. Tamponada serca
• 3.Objawy: ból, szmer, EKG,RTG, echo, 

triada Becka, poszerzenie żył 
szyjnych, spadek RR, stłumione tony 
serca 

• 4. perikardiocenteza

Rozwarstwienie aorty 

piersiowej 

• 1. Nadciśnienie, schorzenia wrodzone 

– marfan, ciąża, uraz 

• 2. Objawy: ból, różnica RR na 

ramionach, brak tętna 

• 3. TK aortografia, RTG płuc 

Zator tętnicy obwodowej 

• 1. Źródło zatoru : serce
• 2. Objawy: 6 razy P ( ang.), ból, 

zblednięcie, brak tętna, zaburzenia 
czucia, niedowład, zmiennocieplność 

• 3. Badania: USG, duplex, angiografia