Mechanizmy wzbudzania emocji:

Mechanizmy wzbudzania

emocji



aspekt biologiczny



aspekt psychologiczny



integracja obu podejść

(systemy: neuronalny,

sensomotoryczny,

motywacyjny i poznawczy)

Emocje to subiektywny stan

psychiczny, uruchamiający priorytet
dla związanego z nią programu
działania. Odczuwaniu emocji
towarzyszą zwykle zmiany
somatyczne, ekspresje mimiczne i
pantomimiczne oraz specyficzne
zachowania.
(J. Strelau, D. Doliński)

Emocje to nagły zakłócający proces

albo stan, który powstaje w

psychologicznej sytuacji, a który

objawia się sygnalizowanymi

zmianami w mięśniach gładkich,

gruczołach i w całym zachowaniu.

(Young 1973)

Na poziomie biologicznym prawa

półkula mózgu pełni większą rolę niż

lewa półkula w rozpoznawaniu emocji.

Wiąże się to przede wszystkim z tym,

że obszary korowe znajdujące się po

lewej stronie mają silniejsze połączenia

z ciałem migdałowatym niż

analogiczne obszary znajdujące się w

lewej półkuli.

Najnowsze badania sugerują, że

uprzywilejowana rola prawej

półkuli w dekodowaniu ekspresji

emocjonalnych ogranicza się do

emocji pozytywnych.

(Root, Wong,

Kinsbourne 2006)

Reakcje organizmu wywołane przez

emocje zazwyczaj nie są

automatycznymi odpowiedziami na te

zdarzenia. Są one generowane przez

złożone systemy samoregulacji,

oparte na wewnętrznej reprezentacji

celów i na porównywaniu zdarzeń z

tymi celami.

Biologiczne mechanizmy emocji nie

ograniczają się do działania poszczególnych
części OUN. Istotną rolę odgrywają
specyficzne substancje chemiczne

neuroprzekaźniki: aminy, aminokwasy,
peptydy

hormony: adrenalina, noradrenalina,
kortyzol

neuromodulatory: większość z nich to
peptydy(funkcja modulacyjna odczuć
bólowych)

Odczuwane emocje

zwykle dotyczą:



tego co się aktualnie dzieje



tego się już stało



tego co może lub mogłoby się stać

Emocja jest następstwem orientacji

człowieka w otoczeniu i jego stosunku

do zachodzących w nim zmian.

Procesy oceny poznawczej są bardzo

ważne i niezbędne dla emocji.

Umożliwiają jednostce ustalenie

znaczenia, jakie mają dla niej zdarzenia

czy sytuacje.

Aktywność poznawcza zawsze

poprzedza emocje.

(Lazarus

1991)

Ocena poznawcza – jest

rozpoznaniem przez podmiot

zdarzenia jako znaczącego z

punktu widzenia jego celów i

interesów.

Jest ona warunkiem koniecznym i

wystarczającym do pojawienia się

emocji.

Wg. Izarda emocje

mogą być aktywowane

za pośrednictwem

czterech różnych

mechanizmów

niezależnych od siebie

– są to systemy

aktywacji emocji

System neuronalny

Jest to struktura połączeń nerwowych

OUN. Ten system stanowi biologiczną

podstawę procesów emocjonalnych,

przebiegających na wyższych

poziomach oraz może wywoływać

emocje.

Ma charakter dynamiczny – stale

zmienia swą spontaniczną aktywność.

Wg. Izarda niektóre reakcje

emocjonalne mogą pojawić się bez
informacji ze środowiska
zewnętrznego:



somatyczno-motoryczne (ekspresja
twarzy, zmiany postawy ciała)



pośredniczone przez AUN ( zmiany
aktywności serca, wielkość źrenic)



reakcje typu aktywacyjnego (zmiany
w wymiarze ospałość – pobudzenie)

System neuronalny odpowiada

także za reakcje złożone takie jak

wzbudzanie i zmniejszanie

zainteresowania.

System

sensomotoryczny

Działa w oparciu o mechanizm

dodatniego sprzężenia zwrotnego.

Emocje są aktywowane przez

procesy sensomotoryczne, które są

także elementami składowymi

emocji.

Do procesów

sensomotorycznych

zaliczamy:



ekspresja mimiczna



pantomimiczna



napicie mięśniowe



zachowania instrumentalne

System motywacyjny

(afektywny)

Uruchamia stany emocjonalne w

odpowiedzi na ważne biologiczne

bodźce, takie jak niektóre smaki,

zapachy oraz ból.

Procesy sensoryczne, które są

częścią popędów stają się

aktywatorami emocji

(ból



złość



tendencja do agresji)

System poznawczy

Procesy poznawcze:



oceny



porównywania



pamięciowe



atrybucji

Procesy poznawcze mogą zwracać

podmiot w kierunku przeszłości i
przyszłości, czyli mechanizmy
związane z funkcjonowaniem
pamięci oraz antycypacja
przeszłości, snucie planów i marzeń.

Emocje pojawiają się nie tylko gdy

bezpośrednio stykamy się z sytuacją,
ale także gdy je sobie przypominamy,
albo myślimy, że może wystąpić w
przyszłości.

System afektywny i poznawczy z

jednej strony, a neuronalny i
sensomotoryczny z drugiej, tworzą
odrębne kategorie z punktu widzenia
ich funkcji aktywującej emocje.

Wyodrębnione prze Izarda te cztery

systemy dają nam pełny obraz
mechanizmu wywoływania emocji.

Literatura

1. Strelau J., Doliński D.,

Psychologia, 1 t., Podręcznik

akademicki, Gdańsk 2008,

Wyd. GWP

2. Berryman J., Psychologia

moje hobby, Gdańsk 2005,

Wyd. GWP

3. Gasiul H., „Teorie emocji i

motywacji”, W-wa 2002

Document Outline