Przerzutniki synchroniczne

1

Podstawowymi rodzajami przerzutników 
synchronicznych są:

przerzutniki D (ang. delay 
flipflop), 

przerzutniki T (ang. toggle 
flipflop),

przerzutniki SR (ang. S – set, R - 
reset),  

przerzutniki JK (J – wejście wpisujące (set), K 
– wejście zerujące (reset)).

Podobnie jak w przypadku przerzutników 
asynchronicznych, przerzutniki synchroniczne 
realizują funkcję wyjść                         

Dlatego działanie poszczególnych przerzutników 
jednoznacznie definiuje odpowiednia tablica przejść.

Q

y 

Przerzutniki synchroniczne

2

Działanie układu synchronicznego można rozpatrywać 
jedynie na tle przebiegu sygnału zegarowego.

Stan wewnętrzny układu synchronicznego i 
odpowiadający mu stan wyjść nie zmienia się w 
czasie trwania okresu sygnału zegarowego.

Stan wewnętrzny i stan wyjść układu synchronicznego 
istniejący w aktualnie trwającym okresie sygnału 
zegarowego będziemy oznaczać odpowiednio Q

n

 i Y

n

, a 

w następnym Q

n+1

 i Y

n+1

. 

Zmiany stanu wewnętrznego układu synchronicznego 

mogą dokonywać się:

- w chwilach narastania impulsów sygnału 

zegarowego; mówi się, że są to układy 
synchronizowane narastającym zboczem sygnału 
zegarowego lub

- w chwilach zanikania impulsów sygnału 

zegarowego; mówi się, 

    że są to układy synchronizowane opadającym 

zboczem sygnału zegarowego.

Przerzutniki synchroniczne

3

Stany układu synchronicznego synchronizowanego 
narastającym zboczem sygnału zegarowego. 

n

n

Y

Q ,

1

1

,





n

n

Y

Q

Sygnał 
zegaro
wy

n

X

Stan wejść X

n

 układu synchronicznego to stan 

sygnałów wejściowych w końcowej chwili trwania 
stanu wewnętrznego Q

n

.

Mówi się, że chwilami próbkowania sygnałów 
wejściowych (przejmowania przez układ informacji o 
stanie wejść) są chwile wyznaczone przez narastające 
zbocza sygnału zegarowego. 

Przerzutniki synchroniczne

4

Stany układu synchronicznego synchronizowanego 
opadającym zboczem sygnału zegarowego. 

n

n

Y

Q ,

1

1

,





n

n

Y

Q

Sygnał 
zegaro
wy

n

X

Stan wejść X

n

 układu synchronicznego to stan 

sygnałów wejściowych w końcowej chwili trwania 
stanu wewnętrznego Q

n

. 

Mówi się, że chwilami próbkowania sygnałów 
wejściowych (przejmowania przez układ informacji o 
stanie wejść) są chwile wyznaczone przez opadające 
zbocza sygnału zegarowego. 

Przerzutnik D

5

Przerzutnik D

0

1

0

0

1

1

0

1

Q

n+1

n

Q

D

sygnał 
zegarowy c

sygnał 
wejściowy D

y

Q 

Symbol przerzutnika D

Przykładowy przebieg 

sygnałów przerzutnika D

Przerzutniki synchroniczne D i T

6

Przerzutnik D – tablica 
przejść i macierz 
przejść

0

1

0

0

1

1

0

1

Q

n+1

n

Q

D

1





n

n

Q

Q

0

1

1

1

1

0

0

0









D

0

1

1

0

Przerzutnik T – symbol, 
tablica przejść i macierz 
przejść

0

1

0

0

1

1

1

0

Q

n+1

n

Q

T

1





n

n

Q

Q

0

1

1

1

1

0

0

0









T

1

0

1

0

Przerzutnik synchroniczny SR

7

Przerzutnik SR – symbol, tablica przejść, 
macierz przejść

00 01 11 10

0

0

0

-

1

1

1

0

-

1

Q

n+1

n

Q

SR

1





n

n

Q

Q

SR

01

0

10

0





0

1

1

1

1

0

0

0









Przerzutnik synchroniczny JK

8

0

1

1

1

1

0

0

0









Przerzutnik JK – symbol, tablica przejść, 
macierz przejść

1





n

n

Q

Q

00 01 11 10

0

0

0

1

1

1

1

0

0

1

Q

n+1

n

Q

JK

JK

1

0

1

0









Przerzutniki synchroniczne

9

Wykorzystanie przerzutnika JK do realizacji przerzutnika D

00 01 11 10

0

0

0

1

1

1

1

0

0

1

Q

n+1

0

1

0

0

1

1

0

1

Q

n+1

n

Q

n

Q

JK

D

Przerzutniki synchroniczne

10

Wykorzystanie przerzutnika JK do realizacji przerzutnika T

00 01 11 10

0

0

0

1

1

1

1

0

0

1

Q

n+1

JK

n

Q

0

1

0

0

1

1

1

0

Q

n+1

n

Q

T

Przerzutniki synchroniczne

11

Wykorzystanie przerzutnika SR do realizacji przerzutnika D

00 01 11 10

0

0

0

-

1

1

1

0

-

1

Q

n+1

SR

0

1

0

0

1

1

0

1

Q

n+1

D

n

Q

n

Q

Przerzutniki synchroniczne

12

Wykorzystanie przerzutnika SR do realizacji przerzutników JK i T

Metody synchronizacji przerzutników

13

Metody synchronizacji 
przerzutników:

 synchronizacja szerokością impulsu sygnału 

zegarowego,

 synchronizacja 

dwustopniowa,

 synchronizacja zboczem impulsu sygnału 

zegarowego.

Synchronizacja szerokością impulsu sygnału 
zegarowego

1

0

bramkowany 
przerzutnik wz

Synchronizacja dwustopniowa

14

Przerzutnik SR typu „master-slave” - z synchronizacją 
dwustopniową

symbo
l

przerzutnik główny 
(master)

przerzutnik pomocniczy 
(slave)

c

c

Synchronizacja dwustopniowa

15

Synchronizacja dwustopniowa – przerzutniki typu 
„master-slave”

przerzutnik 
SR

symbo
l

symbo
l

przerzutnik 
JK

c

c

c

c

Przerzutniki synchroniczne

16

Synchronizacja zboczem impulsu sygnału 
zegarowego 

układ

asynchronic

zny

sygnał 
zegarowy c

c

sygnał 
D

sygnał 
wyjściowy 

y

Q 

D

y

Przerzutniki synchronizowane zboczem 
impulsu sygnału zegarowego są projektowane 
jako układy asynchroniczne 
z uwzględnieniem istnienia sygnału 
zegarowego.

Przerzutniki synchroniczne

17

W przerzutnikach o synchronizacji dwustopniowej 
zmiany stanu wewnętrznego dokonują się na 
opadających zboczach sygnału zegarowego, co na 
symbolach takich przerzutników oznacza się kropką 
lub trójkątem przy sygnale zegarowym.

Przerzutniki synchroniczne

18

Przerzutniki złożone

Przykładowy schemat złożonego 
przerzutnika JK

symb
ol

Przerzutniki synchroniczne

19

D

Przykładowy schemat złożonego 
przerzutnika D

Przerzutniki złożone

symb
ol

Przerzutniki synchroniczne

20

Struktura przerzutników 
złożonych

Przerzutniki synchroniczne

21

Struktura przerzutników 
złożonych

w

z

Przerzutniki synchroniczne

22

Przykładowe przebiegi sygnałów automatu 
sterującego złożonego przerzutnika D

Zajęcia współfinansowane przez Unię Europejską w 

Zajęcia współfinansowane przez Unię Europejską w 

ramach 

ramach 

Europejskiego Funduszu Społecznego

Europejskiego Funduszu Społecznego

Dziękuję za uwagę

Dziękuję za uwagę