Ergonomiczne projektowanie
Ergonomiczne projektowanie
stanowisk pracy
stanowisk pracy
URZĄDZENIA STEROWNICZE
URZĄDZENIA STEROWNICZE
Ergonomiczne projektowanie
Ergonomiczne projektowanie
stanowisk pracy
stanowisk pracy
URZĄDZENIA STEROWNICZE
URZĄDZENIA STEROWNICZE
PODSTAWOWE CECHY
PODSTAWOWE CECHY
URZĄDZEŃ
URZĄDZEŃ
STEROWNICZYCH
STEROWNICZYCH
Urządzenia sterownicze powinny
Urządzenia sterownicze powinny
spełniać trzy podstawowe warunki :
spełniać trzy podstawowe warunki :
być dostępne
być dostępne
rozpoznawalne
rozpoznawalne
operatywne, czyli łatwe do
operatywne, czyli łatwe do
manipulowania
manipulowania
Dostępność urządzeń
Dostępność urządzeń
sterowniczych
sterowniczych
Zależy od:
Zależy od:
ich względnego rozmieszczenia w
ich względnego rozmieszczenia w
stosunku do innych przedmiotów
stosunku do innych przedmiotów
i urządzeń,
i urządzeń,
ich rozmieszczenia w przestrzeni
ich rozmieszczenia w przestrzeni
roboczej
roboczej
przestrzeń robocza
przestrzeń robocza
Zbiór punktów w przestrzeni na
Zbiór punktów w przestrzeni na
które pracownik musi
które pracownik musi
oddziaływać w czasie pracy,
oddziaływać w czasie pracy,
nazywamy jego
nazywamy jego
polem działania
polem działania
albo
albo
przestrzenią roboczą.
przestrzenią roboczą.
Operatywność urządzeń
Operatywność urządzeń
sterowniczych
sterowniczych
Zależy od:
Zależy od:
struktury czasowej czynności
struktury czasowej czynności
(czas
(czas
wykonywania operacji)
wykonywania operacji)
zgodności struktury z funkcją
zgodności struktury z funkcją
(np.
(np.
kierunek ruchu steru odpowiada kierunkowi
kierunek ruchu steru odpowiada kierunkowi
ruchu pojazdu),
ruchu pojazdu),
oporu
oporu
Struktura czasowa
Struktura czasowa
czynności:
czynności:
sukcesywna
sukcesywna
– operacje
– operacje
wykonywane są kolejno jedna po
wykonywane są kolejno jedna po
drugiej.
drugiej.
równoczesna
równoczesna
- operacje
- operacje
wykonywane są równocześnie
wykonywane są równocześnie
Opór urządzenia
Opór urządzenia
sterowniczego
sterowniczego
Opór średni
Opór średni
------
------
proces
proces
sterowania najsprawniejszy,
sterowania najsprawniejszy,
Opór nadmierny
Opór nadmierny
----
----
pogarsza
pogarsza
szybkość i dokładność sterowania
szybkość i dokładność sterowania
(powstanie objawów zmęczenia
(powstanie objawów zmęczenia
dynamicznego),
dynamicznego),
Opór urządzenia
Opór urządzenia
sterowniczego
sterowniczego
Opór zbyt mały
Opór zbyt mały
-----
-----
pogarsza
pogarsza
szybkość i dokładność sterowania,
szybkość i dokładność sterowania,
urządzenie staje się nadmiernie
urządzenie staje się nadmiernie
podatne na niezamierzone i
podatne na niezamierzone i
niekontrolowane ruchy operatora,
niekontrolowane ruchy operatora,
( powstawanie zmęczenia
( powstawanie zmęczenia
spowodowanego statycznym
spowodowanego statycznym
wysiłkiem mięśni ).
wysiłkiem mięśni ).
Rozróżnialność
Rozróżnialność
Rozmieszczenie przestrzenne
Rozmieszczenie przestrzenne
urządzeń sterowniczych:
urządzeń sterowniczych:
uwzględnienie danych
uwzględnienie danych
antropometrycznych (maksymalne i
antropometrycznych (maksymalne i
normalne zasięgi kończyn człowieka)
normalne zasięgi kończyn człowieka)
Rozmieszczenie przestrzenne
Rozmieszczenie przestrzenne
urządzeń sterowniczych
urządzeń sterowniczych
:
:
zbyt bliskie umiejscowienie urządzeń
zbyt bliskie umiejscowienie urządzeń
sterowniczych utrudnia
sterowniczych utrudnia
manipulowanie
manipulowanie
(w pionie odległość
(w pionie odległość
min. 12,5 cm
min. 12,5 cm
, w
, w
poziomie
poziomie
min. 20 cm)
min. 20 cm)
Rozmieszczenie przestrzenne
Rozmieszczenie przestrzenne
urządzeń sterowniczych
urządzeń sterowniczych
:
:
w przypadku dużej liczby urządzeń
w przypadku dużej liczby urządzeń
sterowniczych
sterowniczych
– należy zróżnicować
– należy zróżnicować
wielkości i kształty uchwytów lub
wielkości i kształty uchwytów lub
ujednolicić ich położenie zerowe,
ujednolicić ich położenie zerowe,
należy dostosować kształty
należy dostosować kształty
uchwytów
uchwytów
do anatomicznych
do anatomicznych
kształtów dłoni
kształtów dłoni
Dostępność
Dostępność
urządzeń
urządzeń
sterowniczych
sterowniczych
Uchwyty najczęściej używanych
Uchwyty najczęściej używanych
urządzeń sterowniczych powinny być
urządzeń sterowniczych powinny być
usytuowane wewnątrz strefy wokół
usytuowane wewnątrz strefy wokół
stawu łokciowego
stawu łokciowego
(przy normalnym
(przy normalnym
położeniu kończyny) określonej
położeniu kończyny) określonej
promieniem wynoszącym 30 cm dla
promieniem wynoszącym 30 cm dla
kobiet i 35 cm dla mężczyzn
kobiet i 35 cm dla mężczyzn
Dostępność
Dostępność
urządzeń
urządzeń
sterowniczych
sterowniczych
Zasięg ten może być modyfikowany
Zasięg ten może być modyfikowany
przez dopuszczalne ruchy łokcia w
przez dopuszczalne ruchy łokcia w
granicach 5 cm
granicach 5 cm
Maksymalne uniesienie łokcia nie
Maksymalne uniesienie łokcia nie
powinno przekraczać 8 cm
powinno przekraczać 8 cm
Bezpieczeństwo działania
Bezpieczeństwo działania
urządzeń sterowniczych np..
urządzeń sterowniczych np..
umieszczenie us w specjalnym
umieszczenie us w specjalnym
zagłębieniu,
zagłębieniu,
oddalenie us od siebie lub
oddalenie us od siebie lub
rozmieszczenie ich zgodnie z
rozmieszczenie ich zgodnie z
kolejnością użycia,
kolejnością użycia,
Bezpieczeństwo działania
Bezpieczeństwo działania
urządzeń sterowniczych np..
urządzeń sterowniczych np..
stosowanie przykryw nad
stosowanie przykryw nad
elementami manipulacyjnymi,
elementami manipulacyjnymi,
stosowanie mechanicznych blokad w
stosowanie mechanicznych blokad w
poszczególnych położeniach
poszczególnych położeniach
elementów manipulacyjnych
elementów manipulacyjnych
Rodzaje urządzeń sterowniczych
Rodzaje urządzeń sterowniczych
urządzeń sterowniczych
urządzeń sterowniczych
Przyciski ręczne
Przyciski ręczne
Przyciski nożne
Przyciski nożne
Przełączniki obrotowe (strzałkowe,
Przełączniki obrotowe (strzałkowe,
gałkowe)
gałkowe)
Wyłączniki uchylne
Wyłączniki uchylne
Rodzaje urządzeń sterowniczych
Rodzaje urządzeń sterowniczych
urządzeń sterowniczych
urządzeń sterowniczych
Gałki obrotowe
Gałki obrotowe
Dźwignie (drążki)
Dźwignie (drążki)
Korby
Korby
Kierownice (koła sterowe)
Kierownice (koła sterowe)
Pedały
Pedały
ZASADY ROZMIESZCZANIA WSKAŹNIKÓW
ZASADY ROZMIESZCZANIA WSKAŹNIKÓW
I ELEMENTÓW STEROWNICZYCH
I ELEMENTÓW STEROWNICZYCH
ZASADA SPEŁNIANEJ FUNKCJI
ZASADA SPEŁNIANEJ FUNKCJI
Polega na grupowaniu razem
Polega na grupowaniu razem
wskaźników lub elementów
wskaźników lub elementów
sterowniczych spełniających podobną
sterowniczych spełniających podobną
funkcję.
funkcję.
ZASADA WAŻNOŚCI
ZASADA WAŻNOŚCI
Grupowanie w zależności od tego, w
Grupowanie w zależności od tego, w
jakim stopniu warunkują one
jakim stopniu warunkują one
realizację zadania.
realizację zadania.
ZASADY ROZMIESZCZANIA WSKAŹNIKÓW
ZASADY ROZMIESZCZANIA WSKAŹNIKÓW
I ELEMENTÓW STEROWNICZYCH
I ELEMENTÓW STEROWNICZYCH
ZASADA OPTYMALNEGO
ZASADA OPTYMALNEGO
ROZMIESZCZENIA
ROZMIESZCZENIA
Znalezienie dla każdego elementu
Znalezienie dla każdego elementu
optymalnego miejsca z punktu
optymalnego miejsca z punktu
widzenia ich zastosowania ( wygody,
widzenia ich zastosowania ( wygody,
dokładności, szybkości, potrzebnej
dokładności, szybkości, potrzebnej
siły itp. )
siły itp. )
ZASADY ROZMIESZCZANIA WSKAŹNIKÓW
ZASADY ROZMIESZCZANIA WSKAŹNIKÓW
I ELEMENTÓW STEROWNICZYCH
I ELEMENTÓW STEROWNICZYCH
ZASADA KOLEJNOŚCI UŻYCIA
ZASADA KOLEJNOŚCI UŻYCIA
Przestrzenne ulokowanie
Przestrzenne ulokowanie
elementów według odpowiadającej
elementów według odpowiadającej
kolejności wykorzystania.
kolejności wykorzystania.
ZASADA CZĘSTOŚCI UŻYCIA
ZASADA CZĘSTOŚCI UŻYCIA
Rozmieszczenie elementów według
Rozmieszczenie elementów według
częstości użycia, po uprzednim
częstości użycia, po uprzednim
określeniu tej częstości.
określeniu tej częstości.
