background image

Ciąża o przebiegu 

Ciąża o przebiegu 

fizjologicznym

fizjologicznym

Rozpoznanie ciąży

Rozpoznanie ciąży

mgr Danuta Olejniczak

mgr Danuta Olejniczak

background image

   

   

   

   

Ciąża jest to okres od 

Ciąża jest to okres od 

zapłodnienia do momentu 

zapłodnienia do momentu 

urodzenia dziecka wraz z 

urodzenia dziecka wraz z 

całokształtem przemian 

całokształtem przemian 

zachodzących w organizmie 

zachodzących w organizmie 

matki.

matki.

background image

   

   

Komórka jajowa otoczona komórkami 

Komórka jajowa otoczona komórkami 

ziarnistymi   ,, osłonki promienistej”, 

ziarnistymi   ,, osłonki promienistej”, 

przechodzi do jajowodu. Pod wpływem 

przechodzi do jajowodu. Pod wpływem 

enzymów jajowodu komórki osłonki 

enzymów jajowodu komórki osłonki 

ulegają zwyrodnieniu, a błonka 

ulegają zwyrodnieniu, a błonka 

przeźroczysta zostaje oddzielona.

przeźroczysta zostaje oddzielona.

Po pęknięciu pęcherzyka komórka z 

Po pęknięciu pęcherzyka komórka z 

jajnika przedostaje się do ujścia 

jajnika przedostaje się do ujścia 

brzusznego jajowodu, którego strzępki 

brzusznego jajowodu, którego strzępki 

w tym czasie przylegają do jajnika.

w tym czasie przylegają do jajnika.

 

 

background image

   

   

Plemnik-  

Plemnik-  

   

   

przy prawidłowym wytrysku 

przy prawidłowym wytrysku 

objętość nasienia wynosi około 3 

objętość nasienia wynosi około 3 

ml i zawiera 200-300 mln 

ml i zawiera 200-300 mln 

plemników. Po stosunku 

plemników. Po stosunku 

płciowym plemniki znajdują się w 

płciowym plemniki znajdują się w 

tylnym sklepieniu pochwy.

tylnym sklepieniu pochwy.

background image

    

    

Zapłodnienie ( fertilisatio)

Zapłodnienie ( fertilisatio)

    

    

   

   

Zwykle ma miejsce w bańce 

Zwykle ma miejsce w bańce 

jajowodu, po czym zygota odbywa 

jajowodu, po czym zygota odbywa 

wędrówkę do jamy  macicy, w której 

wędrówkę do jamy  macicy, w której 

ulega dalszym podziałom. W miejscu 

ulega dalszym podziałom. W miejscu 

wniknięcia plemnika do komórki na 

wniknięcia plemnika do komórki na 

jej powierzchni uwidacznia się cienka 

jej powierzchni uwidacznia się cienka 

błonka- wzgórek przyjęcia.

błonka- wzgórek przyjęcia.

background image

Zapłodnienie wczesne-

Zapłodnienie wczesne-

    

    

plemniki pochodzą ze stosunku 

plemniki pochodzą ze stosunku 

odbytego przed jajeczkowaniem.

odbytego przed jajeczkowaniem.

Zapłodnienie późne- 

Zapłodnienie późne- 

   

   

plemniki pochodzą ze stosunku 

plemniki pochodzą ze stosunku 

po jajeczkowaniu.

po jajeczkowaniu.

 

 

background image

Zygota powstała z połączenia się tych dwóch 

Zygota powstała z połączenia się tych dwóch 

komórek płciowych ma diploidalną liczbę 

komórek płciowych ma diploidalną liczbę 

chromosomów i wchodzi w fazę podziałów 

chromosomów i wchodzi w fazę podziałów 

kariokinetycznych.

kariokinetycznych.

Następuje bruzdkowanie, powstałe komórki 

Następuje bruzdkowanie, powstałe komórki 

naszą nazwę blastomerów. Do jamy macicy 

naszą nazwę blastomerów. Do jamy macicy 

jajo płodowe dostaje się w stadium 

jajo płodowe dostaje się w stadium 

moruli( 12,16 blastomerów) w 3-4 dobie od 

moruli( 12,16 blastomerów) w 3-4 dobie od 

zapłodnienia.

zapłodnienia.

Następne stadium to stadium blastocysty- w 

Następne stadium to stadium blastocysty- w 

wyniku dalszych podziałów powstają 

wyniku dalszych podziałów powstają 

szczeliny, które zlewają się w środku i 

szczeliny, które zlewają się w środku i 

powstaje jama.

powstaje jama.

background image
background image

      

      

Zagnieżdżenie( implantatio)

Zagnieżdżenie( implantatio)

    

    

Błonę śluzową trzonu macicy 

Błonę śluzową trzonu macicy 

zmienioną pod wpływem hormonów 

zmienioną pod wpływem hormonów 

płciowych, przygotowaną do 

płciowych, przygotowaną do 

zagnieżdżenia jaja płodowego  

zagnieżdżenia jaja płodowego  

nazywamy doczesną.

nazywamy doczesną.

   

   

Zmiany zachodzące  w doczesnej 

Zmiany zachodzące  w doczesnej 

dotyczą gruczołów endometrialnych 

dotyczą gruczołów endometrialnych 

i podścieliska.

i podścieliska.

background image

 

 

Elementy komórkowe ulegają wielokrotnemu 

Elementy komórkowe ulegają wielokrotnemu 

powiększeniu

powiększeniu

 

 

okrągłe z obfitą cytoplazmą. 

okrągłe z obfitą cytoplazmą. 

 

 

w cytoplazmie pojawia się dużo glikogenu, 

w cytoplazmie pojawia się dużo glikogenu, 

glikoprotein, ciał lipidowych,

glikoprotein, ciał lipidowych,

w zmienionym nabłonku narasta aktywność 

w zmienionym nabłonku narasta aktywność 

niektórych enzymów ,jest w nim więcej    

niektórych enzymów ,jest w nim więcej    

glikogenu, glikoprotein i lipidów

glikogenu, glikoprotein i lipidów

 

 

naczynia krwionośne doczesnej zwiększają 

naczynia krwionośne doczesnej zwiększają 

swoje światło

swoje światło

 

 

włókna mięśniowe ściany obrzmiewają

włókna mięśniowe ściany obrzmiewają

 

 

komórki śródbłonka stają się wysokie i 

komórki śródbłonka stają się wysokie i 

zawierają glikogen

zawierają glikogen

background image

Doczesna ciążowa>>> powstaje z chwilą 

Doczesna ciążowa>>> powstaje z chwilą 

zapłodnienia i zanika po zakończeniu 

zapłodnienia i zanika po zakończeniu 

ciąży. Obejmuje tylko błonę śluzową 

ciąży. Obejmuje tylko błonę śluzową 

trzonu macicy. W zależności od miejsca 

trzonu macicy. W zależności od miejsca 

zagnieżdżenia i rozwoju jaja płodowego 

zagnieżdżenia i rozwoju jaja płodowego 

oraz miejsca łożyska doczesną podzielono 

oraz miejsca łożyska doczesną podzielono 

na 3 obszary:

na 3 obszary:

 

 

doczesna podstawowa (decidua basalis)

doczesna podstawowa (decidua basalis)

 

 

doczesna torebkowa (decidua capsularis)

doczesna torebkowa (decidua capsularis)

 

 

doczesna ścienna (decidua parietalis)

doczesna ścienna (decidua parietalis)

 

 

background image

Doczesna podstawowa- znajduje się pod 

Doczesna podstawowa- znajduje się pod 

zagnieżdżonym jajem, a następnie pod łożyskiem. 

zagnieżdżonym jajem, a następnie pod łożyskiem. 

Obejmuje obszar  łożyska i oddziela mięsień macicy 

Obejmuje obszar  łożyska i oddziela mięsień macicy 

od tego narządu.

od tego narządu.

Doczesna torebkowa – jest to część oddzielająca 

Doczesna torebkowa – jest to część oddzielająca 

zagnieżdżone jajo od światła jamy macicy. Jej 

zagnieżdżone jajo od światła jamy macicy. Jej 

obszar zwiększa się wraz rozwijającym się jajem 

obszar zwiększa się wraz rozwijającym się jajem 

płodowym, do 16-18 tygodnia ciąży do chwili 

płodowym, do 16-18 tygodnia ciąży do chwili 

połączenia się z doczesną ścienną.

połączenia się z doczesną ścienną.

Doczesna ścienna- obejmuje obszar macicy 

Doczesna ścienna- obejmuje obszar macicy 

znajdujący się poza jajem płodowym. Z chwilą 

znajdujący się poza jajem płodowym. Z chwilą 

wypełnienia jamy macicy przez rosnące jajo 

wypełnienia jamy macicy przez rosnące jajo 

płodowe następuje złączenie doczesnej ściennej z 

płodowe następuje złączenie doczesnej ściennej z 

torebkową.

torebkową.

background image

Zapłodnione jajo płodowe ulega 

Zapłodnione jajo płodowe ulega 

zagnieżdżeniu w doczesnej. Czas 

zagnieżdżeniu w doczesnej. Czas 

zagnieżdżenia trwa około jednego tygodnia. 

zagnieżdżenia trwa około jednego tygodnia. 

Rozpoczyna się w 5-7 dniu po zapłodnieniu, 

Rozpoczyna się w 5-7 dniu po zapłodnieniu, 

a w 12-14 dniu miejsce zagnieżdżenia 

a w 12-14 dniu miejsce zagnieżdżenia 

zostaje pokryte przez nabłonek błony 

zostaje pokryte przez nabłonek błony 

śluzowej trzonu macicy. Następuje 

śluzowej trzonu macicy. Następuje 

niszczenie i rozsuwanie napotkanych warstw 

niszczenie i rozsuwanie napotkanych warstw 

tkankowych w następstwie czego blastocysta 

tkankowych w następstwie czego blastocysta 

całkowicie zagłębia się w doczesną.

całkowicie zagłębia się w doczesną.

   

   

Zagnieżdżenia zwykle ma miejsce na 

Zagnieżdżenia zwykle ma miejsce na 

przedniej lub tylnej ścianie macicy       

przedniej lub tylnej ścianie macicy       

( częściej na tylnej).

( częściej na tylnej).

background image

Podział życia wewnątrzmacicznego na okresy  

Podział życia wewnątrzmacicznego na okresy  

1. wczesny okres rozwojowy 

1. wczesny okres rozwojowy 

– obejmuje pierwsze dwa 

– obejmuje pierwsze dwa 

tygodnie rozwoju jaja płodowego, po upływie tego 

tygodnie rozwoju jaja płodowego, po upływie tego 

czasu całe jajo płodowe znajduje się w jamie śluzowej 

czasu całe jajo płodowe znajduje się w jamie śluzowej 

jamy macicy – doczesnej

jamy macicy – doczesnej

2. okres zarodkowy

2. okres zarodkowy

 – trwający do około 5 tygodnia 

 – trwający do około 5 tygodnia 

ciąży, zostaje zakończony wraz z ukształtowaniem się 

ciąży, zostaje zakończony wraz z ukształtowaniem się 

układu krwionośnego

układu krwionośnego

3. okres płodowy

3. okres płodowy

 – od 5 tygodnia ciąży do jej 

 – od 5 tygodnia ciąży do jej 

ukończenia

ukończenia

background image

Ciążę rozpoznaje się na podstawie 

Ciążę rozpoznaje się na podstawie 

objawów subiektywnych, które 

objawów subiektywnych, które 

pojawiają się w wyniku reakcji 

pojawiają się w wyniku reakcji 

organizmu kobiety na działanie 

organizmu kobiety na działanie 

hormonów ciałka żółtego 

hormonów ciałka żółtego 

   

   

i trofoblastu, a także obiektywnych, 

i trofoblastu, a także obiektywnych, 

stwierdzanych na podstawie badań 

stwierdzanych na podstawie badań 

fizykalnych i laboratoryjnych, 

fizykalnych i laboratoryjnych, 

będących wyrazem obecności oraz 

będących wyrazem obecności oraz 

rozwoju elementów jaja płodowego.

rozwoju elementów jaja płodowego.

background image

Prawdopodobne objawy ciąży, odczuwane 

Prawdopodobne objawy ciąży, odczuwane 

przez kobietę to;

przez kobietę to;

     

     

-zatrzymanie krwawienia miesiączkowego       

-zatrzymanie krwawienia miesiączkowego       

                        - nudności

                        - nudności

     

     

- wymioty                                                           

- wymioty                                                           

                            

                            

     

     

-  zgaga

-  zgaga

     

     

- częste oddawanie moczu 

- częste oddawanie moczu 

     

     

- zaparcia

- zaparcia

     

     

- zmiana samopoczucia 

- zmiana samopoczucia 

     

     

- bolesność gruczołów sutkowych

- bolesność gruczołów sutkowych

background image

    

    

Do objawów obiektywnych należy:

Do objawów obiektywnych należy:

podwyższenie podstawowej ciepłoty ciała 

podwyższenie podstawowej ciepłoty ciała 

(spowodowane działaniem progesteronu);

(spowodowane działaniem progesteronu);

zmiany w gruczołach sutkowych 

zmiany w gruczołach sutkowych 

(powiększenie, wzmożenie napięcia i 

(powiększenie, wzmożenie napięcia i 

obrzmienie gruczołów, poszerzenie siatki 

obrzmienie gruczołów, poszerzenie siatki 

żylnych naczyń podskórnych, 

żylnych naczyń podskórnych, 

przebarwienie brodawek i obwódek 

przebarwienie brodawek i obwódek 

piersiowych, wydzielanie pod wpływem 

piersiowych, wydzielanie pod wpływem 

ucisku płynu - wyraźnie od 12. tygodnia 

ucisku płynu - wyraźnie od 12. tygodnia 

ciąży);

ciąży);

zmiany w narządach płciowych

zmiany w narządach płciowych

 

 

background image

    

    

Do obserwowanych zmian w narządach 

Do obserwowanych zmian w narządach 

płciowych kobiety w okresie ciąży zalicza się;

płciowych kobiety w okresie ciąży zalicza się;

    

    

- zasinienie przedsionka i ścian pochwy,

- zasinienie przedsionka i ścian pochwy,

    

    

- rozpulchnienie,

- rozpulchnienie,

    

    

- zwiększenie rozciągliwości i szerokości 

- zwiększenie rozciągliwości i szerokości 

pochwy,

pochwy,

    

    

-pojawienie się wzmożonej wydzieliny w 

-pojawienie się wzmożonej wydzieliny w 

pochwie, zawierającej śluz  szyjkowy oraz 

pochwie, zawierającej śluz  szyjkowy oraz 

złuszczone komórki jej nabłonka,

złuszczone komórki jej nabłonka,

    

    

- zmiany w szyjce macicy (zasinienie, 

- zmiany w szyjce macicy (zasinienie, 

rozpulchnienie, zmian śluzu szyjkowego).

rozpulchnienie, zmian śluzu szyjkowego).

background image

Objawy maciczne to: powiększenie 

Objawy maciczne to: powiększenie 

trzonu macicy.

trzonu macicy.

Koniec 4 tyg.- Macica niepowiększona 

Koniec 4 tyg.- Macica niepowiększona 

lub nieco powiększona

lub nieco powiększona

Koniec 8 tyg. - macica nieco 

Koniec 8 tyg. - macica nieco 

powiększona

powiększona

Koniec 12 tyg.- wielkości męskiej pięści

Koniec 12 tyg.- wielkości męskiej pięści

Koniec 16 tyg.- wielkości główki 

Koniec 16 tyg.- wielkości główki 

noworodka

noworodka

background image

Koniec 16 tyg.-1-2 palce nad spojeniem 

Koniec 16 tyg.-1-2 palce nad spojeniem 

łonowym

łonowym

Koniec 20 tyg.- 2-3 palce poniżej pępka

Koniec 20 tyg.- 2-3 palce poniżej pępka

Koniec 24 tyg.- wysokość pępka

Koniec 24 tyg.- wysokość pępka

Koniec 28 tyg.-2-3 palce powyżej pępka

Koniec 28 tyg.-2-3 palce powyżej pępka

Koniec 32 tyg.- połowa odległości 

Koniec 32 tyg.- połowa odległości 

między pępkiem a wyrostkiem 

między pępkiem a wyrostkiem 

mieczykowatym

mieczykowatym

background image

 

 

Ok.. 36 tyg.-przylega do łuków 

Ok.. 36 tyg.-przylega do łuków 

żebrowych( najwyższe położenia dna 

żebrowych( najwyższe położenia dna 

macicy)

macicy)

Ok.. 40 tyg.- 1-2 palce poniżej łuków 

Ok.. 40 tyg.- 1-2 palce poniżej łuków 

żebrowych

żebrowych

background image

Obserwuje się również 

Obserwuje się również 

rozpulchnienie mięśnia macicy. Wskutek 

rozpulchnienie mięśnia macicy. Wskutek 

działania hormonów mięsień macicy traci 

działania hormonów mięsień macicy traci 

swoją zbitą konsystencję, staje się miękki, 

swoją zbitą konsystencję, staje się miękki, 

ciastowaty.

ciastowaty.

Objaw Piskacka. Dochodzi do uwypuklenia 

Objaw Piskacka. Dochodzi do uwypuklenia 

tej części macicy, w której nastąpiło 

tej części macicy, w której nastąpiło 

zagnieżdżenie jaja płodowego.

zagnieżdżenie jaja płodowego.

Objaw Hegara. Występuje znaczna podatność 

Objaw Hegara. Występuje znaczna podatność 

dolnego odcinka na uciskanie. Podczas 

dolnego odcinka na uciskanie. Podczas 

badania może się wydawać, że szyjka macicy 

badania może się wydawać, że szyjka macicy 

i jej trzon to dwie oddzielne struktury.

i jej trzon to dwie oddzielne struktury.

background image

  

  

W rozpoznawaniu ciąży 

W rozpoznawaniu ciąży 

wykorzystuje się próby ciążowe.

wykorzystuje się próby ciążowe.

  

  

Opierają się one na oznaczaniu 

Opierają się one na oznaczaniu 

stężenia ludzkiej gonadotropiny 

stężenia ludzkiej gonadotropiny 

kosmówkowej (HCG) w surowicy 

kosmówkowej (HCG) w surowicy 

krwi oraz jej obecności w moczu.

krwi oraz jej obecności w moczu.

background image

  

  

Ultrasonografia (USG) należy do 

Ultrasonografia (USG) należy do 

podstawowych metod 

podstawowych metod 

diagnostycznych we 

diagnostycznych we 

współczesnym położnictwie

współczesnym położnictwie

 

 

background image

                                        

                                        

Badania USG w okresie

Badania USG w okresie

 

 

ciąży

ciąży

   

   

ok. 12 tyg. ciąży – potwierdzenie obecności ciąży żywej i jej 

ok. 12 tyg. ciąży – potwierdzenie obecności ciąży żywej i jej 

umiejscowienia

umiejscowienia

 

 

Ocena wieku płodowego

Ocena wieku płodowego

Stwierdzenie, czy jest to ciąża pojedyncza, czy mnoga Jak jest 

Stwierdzenie, czy jest to ciąża pojedyncza, czy mnoga Jak jest 

zlokalizowana kosmówka

zlokalizowana kosmówka

Ocena macicy i przydatków

Ocena macicy i przydatków

     

     

Ok.  20-22 tyg. ciąży -wymiary płodu 

Ok.  20-22 tyg. ciąży -wymiary płodu 

(biometria)

(biometria)

Badanie struktur anatomicznych (główki, klatki piersiowej, budowy 

Badanie struktur anatomicznych (główki, klatki piersiowej, budowy 

serca, jamy brzusznej, kręgosłupa, kończyn dolnych i górnych)

serca, jamy brzusznej, kręgosłupa, kończyn dolnych i górnych)

Ocena łożyska i objętości płynu owodniowego (AFI)

Ocena łożyska i objętości płynu owodniowego (AFI)

Ocena morfologii pępowiny (ilość naczyń, lokalizacja przyczepu)

Ocena morfologii pępowiny (ilość naczyń, lokalizacja przyczepu)

      

      

Ok. .30-32 tyg .ciąży -położenie płodu

Ok. .30-32 tyg .ciąży -położenie płodu

Zmiany w łożysku, wykluczenie łożyska przodującego Ocena objętości 

Zmiany w łożysku, wykluczenie łożyska przodującego Ocena objętości 

płynu owodniowego (AFI)

płynu owodniowego (AFI)

Ocena wymiarów płodu z szacunkowym określeniem masy ciała płodu

Ocena wymiarów płodu z szacunkowym określeniem masy ciała płodu

background image

W drugim trymestrrze ciąży obserwujemy

W drugim trymestrrze ciąży obserwujemy

:

:

zwiększa się owłosienie na twarzy oraz na całym ciele – jest to 

zwiększa się owłosienie na twarzy oraz na całym ciele – jest to 

spowodowane wysokim stężeniem hormonów – progesteronu i 

spowodowane wysokim stężeniem hormonów – progesteronu i 

jego pochodnych

jego pochodnych

- pojawienie się siary

- pojawienie się siary

- odczuwanie ruchów płodu

- odczuwanie ruchów płodu

- pigmentacja skóry (ostudy, kresa czarna, otoczka sutkowa)

- pigmentacja skóry (ostudy, kresa czarna, otoczka sutkowa)

- uczucie gorąca, wzdęcia

- uczucie gorąca, wzdęcia

- przyrost masy ciała

- przyrost masy ciała

- uczucie balotowania

- uczucie balotowania

- powiększenie obwodu brzucha

- powiększenie obwodu brzucha

- wysłuchiwanie czynności serca płodu

- wysłuchiwanie czynności serca płodu

- obraz ultrasonograficzny płodu

- obraz ultrasonograficzny płodu

- szmer pępowinowy i łożyskowy

- szmer pępowinowy i łożyskowy

background image

                

                

Czas trwania ciąży                            

Czas trwania ciąży                            

                

                

   

   

czas trwania ciąży od dnia poczęcia  

czas trwania ciąży od dnia poczęcia  

liczony jest od dnia zapłodnienia do porodu 

liczony jest od dnia zapłodnienia do porodu 

– wynosi 266 dni – 38 tygodni

– wynosi 266 dni – 38 tygodni

czas trwania ciąży liczony od pierwszego 

czas trwania ciąży liczony od pierwszego 

dnia ostatniej miesiączki do porodu – wynosi 

dnia ostatniej miesiączki do porodu – wynosi 

   

   

280 dni – 40 tygodni

280 dni – 40 tygodni

background image

   

   

Kliniczne sposoby ustalania terminu 

Kliniczne sposoby ustalania terminu 

porodu

porodu

reguła Naegelego – prawdopodobny termin 

reguła Naegelego – prawdopodobny termin 

porodu oblicza się przez odjęcie trzech 

porodu oblicza się przez odjęcie trzech 

miesięcy od daty pierwszego dnia ostatniej 

miesięcy od daty pierwszego dnia ostatniej 

miesiączki i doliczenie 7 dni oraz jednego roku

miesiączki i doliczenie 7 dni oraz jednego roku

- pierwsze ruchy płodu – pierwiastka odczuwa 

- pierwsze ruchy płodu – pierwiastka odczuwa 

około 20 tygodnia ciąży, wieloródka około 18 

około 20 tygodnia ciąży, wieloródka około 18 

tygodnia. Aby obliczyć termin porodu dodaje 

tygodnia. Aby obliczyć termin porodu dodaje 

się odpowiednio 20 lub 22 tygodnie

się odpowiednio 20 lub 22 tygodnie

background image

         

         

Podział ciąży na trymestry 

Podział ciąży na trymestry 

pie

pie

rwszy trymestr ciąży – do 13 tygodnia

rwszy trymestr ciąży – do 13 tygodnia

drugi trymestr ciąży – między 13 a

drugi trymestr ciąży – między 13 a

 

 

25 

25 

tygodniem ciąży

tygodniem ciąży

trzeci trymestr ciąży – między 26 a 40 

trzeci trymestr ciąży – między 26 a 40 

tygodniem ciąży

tygodniem ciąży

background image

           

           

Opieka przedkoncepcyjna

Opieka przedkoncepcyjna

  

  

 

 

Zadaniem opieki przedkoncepcyjnej 

Zadaniem opieki przedkoncepcyjnej 

jest ocena stanu zdrowia kobiety i jej 

jest ocena stanu zdrowia kobiety i jej 

partnera przed poczęciem dziecka, 

partnera przed poczęciem dziecka, 

określenie wysokości ryzyka zajścia w 

określenie wysokości ryzyka zajścia w 

ciążę, szeroko rozumiana promocja 

ciążę, szeroko rozumiana promocja 

zachowań prozdrowotnych, w tym 

zachowań prozdrowotnych, w tym 

także w zakresie planowania rodziny

także w zakresie planowania rodziny

background image

     

     

Porada przedkoncepcyjna powinna składać się 

Porada przedkoncepcyjna powinna składać się 

z  następujących elementów:

z  następujących elementów:

 

 

wywiadu

wywiadu

 

 

badania ginekologicznego wraz z oceną narządów miednicy 

badania ginekologicznego wraz z oceną narządów miednicy 

małej

małej

 

 

oceny cykli miesiączkowych i diagnostyki owulacji

oceny cykli miesiączkowych i diagnostyki owulacji

 

 

badań laboratoryjnych – grupy krwi i czynnika Rh, morfologii - 

badań laboratoryjnych – grupy krwi i czynnika Rh, morfologii - 

krwi, ogólnego badania moczu, badania wymazu cytologicznego 

krwi, ogólnego badania moczu, badania wymazu cytologicznego 

pobranego z szyjki macicy, badania przeciwciał różyczki i 

pobranego z szyjki macicy, badania przeciwciał różyczki i 

toksoplazmozy oraz badań w kierunku zakażenia kiłą i HIV

toksoplazmozy oraz badań w kierunku zakażenia kiłą i HIV

 

 

oceny stanu zdrowia partnerów – przebyte i aktualnie istniejące 

oceny stanu zdrowia partnerów – przebyte i aktualnie istniejące 

choroby

choroby

 

 

wieku, masy ciała i warunków socjalno - bytowych

wieku, masy ciała i warunków socjalno - bytowych

background image

 

 

przyjętego stylu życia

przyjętego stylu życia

 

 

przeszłości położniczej kobiety

przeszłości położniczej kobiety

 

 

stosowanych sposobów regulacji poczęć

stosowanych sposobów regulacji poczęć

 

 

występowania w rodzinie chorób 

występowania w rodzinie chorób 

uwarunkowanych genetycznie

uwarunkowanych genetycznie

 

 

odporności na zakażenia

odporności na zakażenia

 

 

występowania czynników szkodliwych 

występowania czynników szkodliwych 

w  środowisku pracy i zamieszkania

w  środowisku pracy i zamieszkania

 

 

stopnia korzystania z opieki zdrowotnej

stopnia korzystania z opieki zdrowotnej

background image

                   

                   

Opieka profilaktyczna

Opieka profilaktyczna

Celem tej opieki jest podjęcie działań promocyjnych, 

Celem tej opieki jest podjęcie działań promocyjnych, 

profilaktycznych i leczniczych mających na celu :

profilaktycznych i leczniczych mających na celu :

 

 

ochronę zdrowia matki i dziecka

ochronę zdrowia matki i dziecka

 

 

monitorowanie prawidłowości przebiegu ciąży, 

monitorowanie prawidłowości przebiegu ciąży, 

wczesnego wykrycia powikłań i ich leczenia

wczesnego wykrycia powikłań i ich leczenia

 

 

poprawę samopoczucia kobiety i dbałość o siebie, 

poprawę samopoczucia kobiety i dbałość o siebie, 

stałe podnoszenie jej własnego wizerunku

stałe podnoszenie jej własnego wizerunku

 

 

rozwój cech rodzicielskich

rozwój cech rodzicielskich

background image

   

   

Plan opieki medycznej nad kobietą w 

Plan opieki medycznej nad kobietą w 

ciąży           Wizyty lekarskie

ciąży           Wizyty lekarskie

jeden raz w pierwszym trymestrze

jeden raz w pierwszym trymestrze

 

 

następnie do 32 tygodnia ciąży – co 4 

następnie do 32 tygodnia ciąży – co 4 

tygodnie

tygodnie

 

 

pomiędzy 32 a 36 tygodniem – co 2 tygodnie

pomiędzy 32 a 36 tygodniem – co 2 tygodnie

 

 

powyżej 36 tygodnia – co tydzień

powyżej 36 tygodnia – co tydzień

    

    

W przypadku pojawienia się jakichkolwiek 

W przypadku pojawienia się jakichkolwiek 

powikłań ciążowych lub choroby matki wizyt 

powikłań ciążowych lub choroby matki wizyt 

może być znacznie więcej

może być znacznie więcej

background image

   

   

Pierwsza wizyta profilaktyczna 

Pierwsza wizyta profilaktyczna 

powinna odbyć się najwcześniej w 6 

powinna odbyć się najwcześniej w 6 

tygodniu ciąży, tj. gdy po raz drugi u 

tygodniu ciąży, tj. gdy po raz drugi u 

dotychczas regularnie 

dotychczas regularnie 

miesiączkującej kobiety nie 

miesiączkującej kobiety nie 

wystąpiło krwawienie.

wystąpiło krwawienie.

background image

   

   

C

C

iężarna

iężarna

, która 

, która 

zgłasza się po raz 

zgłasza się po raz 

pierwszy do lekarza, powinna mieć 

pierwszy do lekarza, powinna mieć 

wykonane takie badania jak :

wykonane takie badania jak :

badanie przez pochwę

badanie przez pochwę

badanie we wziernikach umożliwiające 

badanie we wziernikach umożliwiające 

pobranie materiału do badań 

pobranie materiału do badań 

laboratoryjnych (ocena czystości 

laboratoryjnych (ocena czystości 

pochwy, rozmaz cytologiczny)

pochwy, rozmaz cytologiczny)

background image

      

      

Badanie kontrolne obejmujące ocenę:

Badanie kontrolne obejmujące ocenę:

samopoczucia

samopoczucia

 

 

zgłaszanych dolegliwości

zgłaszanych dolegliwości

 

 

stanu ogólnego

stanu ogólnego

 

 

stanu miejscowego na podstawie 

stanu miejscowego na podstawie 

wywiadu, badania klinicznego i badań 

wywiadu, badania klinicznego i badań 

laboratoryjnych

laboratoryjnych

background image

         

         

Zebrany wywiad ma na celu zebranie:

Zebrany wywiad ma na celu zebranie:

danych osobowych 

danych osobowych 

wieku, wykształcenia, warunków 

wieku, wykształcenia, warunków 

mieszkaniowych, 

mieszkaniowych, 

materialnych, charakteru pracy zawodowej,

materialnych, charakteru pracy zawodowej,

 

 

narażenia na działanie czynników szkodliwych 

narażenia na działanie czynników szkodliwych 

dla zdrowia

dla zdrowia

(promieniowanie, hałas, zapylenia, środki 

(promieniowanie, hałas, zapylenia, środki 

chemiczne, 

chemiczne, 

wysoka temperatura, wilgotność, wibracje, itd.)

wysoka temperatura, wilgotność, wibracje, itd.)

background image

dotychczas przebytych przez kobietę 

dotychczas przebytych przez kobietę 

chorób

chorób

      

      

i operacji

i operacji

 

 

przeszłości położniczo – ginekologicznej 

przeszłości położniczo – ginekologicznej 

tj. charakterystyki cyklu 

tj. charakterystyki cyklu 

miesiączkowego, liczby i przebiegu 

miesiączkowego, liczby i przebiegu 

przebytych w przeszłości ciąż, porodów, 

przebytych w przeszłości ciąż, porodów, 

poronień, liczby urodzonych dzieci 

poronień, liczby urodzonych dzieci 

(żyjących, zmarłych, w jakim wieku i 

(żyjących, zmarłych, w jakim wieku i 

dlaczego), leczenia bezdzietności 

dlaczego), leczenia bezdzietności 

małżeńskiej, stosowania antykoncepcji

małżeńskiej, stosowania antykoncepcji

background image

zaobserwowanych przez kobietę zmian, które 

zaobserwowanych przez kobietę zmian, które 

pozwalają jej przypuszczać, że jest w ciąży

pozwalają jej przypuszczać, że jest w ciąży

 

 

daty odczucia pierwszych ruchów płodu

daty odczucia pierwszych ruchów płodu

 

 

daty pojawienia się skurczów 

daty pojawienia się skurczów 

przepowiadających – zazwyczaj wystepuja one 

przepowiadających – zazwyczaj wystepuja one 

2-3 tygodnie przed porodem

2-3 tygodnie przed porodem

 

 

daty obniżenia się dna macicy – dzieje się to na 

daty obniżenia się dna macicy – dzieje się to na 

3-4 tygodnie przed porodem, towarzysza temu 

3-4 tygodnie przed porodem, towarzysza temu 

lekkie skurcze, łatwiejsze niż wcześniej 

lekkie skurcze, łatwiejsze niż wcześniej 

oddychanie, zmniejszony ucisk na żołądek, 

oddychanie, zmniejszony ucisk na żołądek, 

częstsze oddawanie moczu

częstsze oddawanie moczu

background image

oglądaniu całego ciała, skóry, 

oglądaniu całego ciała, skóry, 

określając typ budowy i owłosienia, 

określając typ budowy i owłosienia, 

ocena gruczołów piersiowych, bierze 

ocena gruczołów piersiowych, bierze 

się pod uwagę ich wielkość, kształt, 

się pod uwagę ich wielkość, kształt, 

wygląd skóry, zabarwienie brodawek 

wygląd skóry, zabarwienie brodawek 

i otoczek

i otoczek

background image

ocenie wydolności układu 

ocenie wydolności układu 

oddechowego, krążenia i pokarmowego

oddechowego, krążenia i pokarmowego

   

   

W

W

 związku ze zmianami zachodzącymi 

 związku ze zmianami zachodzącymi 

w organizmie kobiety ciężarnej może 

w organizmie kobiety ciężarnej może 

mieć ona trudności z oddychaniem, 

mieć ona trudności z oddychaniem, 

oddechy stają się szybkie i płytkie, nie 

oddechy stają się szybkie i płytkie, nie 

może wykonać głębokiego wdechu, 

może wykonać głębokiego wdechu, 

szybko się męczy

szybko się męczy

background image

podczas każdej wizyty dokonuje się pomiaru 

podczas każdej wizyty dokonuje się pomiaru 

ciśnienia tętniczego krwi, tętna, 

ciśnienia tętniczego krwi, tętna, 

temperatury, masy ciała

temperatury, masy ciała

ciśnienie tętnicze krwi podwyższone 

ciśnienie tętnicze krwi podwyższone 

>140/90 Hg i(lub) towarzyszące obrzęki 

>140/90 Hg i(lub) towarzyszące obrzęki 

przemawiają za nadciśnieniem indukowanym 

przemawiają za nadciśnieniem indukowanym 

ciążą, jeśli pojawiły się po raz 

ciążą, jeśli pojawiły się po raz 

pierwszy po 

pierwszy po 

20 tyg. ciąży. Zagrożenie rzucawką objawia 

20 tyg. ciąży. Zagrożenie rzucawką objawia 

się bezsennością, 

się bezsennością, 

mroczkami przed oczami, 

mroczkami przed oczami, 

bólem w dołku podsercowym

bólem w dołku podsercowym

background image

podwyższone tętno może między 

podwyższone tętno może między 

innymi wskazywać na choroby serca, 

innymi wskazywać na choroby serca, 

świadczyć o zażywanych lekach 

świadczyć o zażywanych lekach 

tokolitycznych, istnieniu ciąży 

tokolitycznych, istnieniu ciąży 

wielopłodowej, objawach zakażenia 

wielopłodowej, objawach zakażenia 

wewnątrzmacicznego

wewnątrzmacicznego

background image

 

 

każdorazowo ciężarną należy zważyć, 

każdorazowo ciężarną należy zważyć, 

     

     

przyrost masy ciała w II trymestrze ciąży 

przyrost masy ciała w II trymestrze ciąży 

powinien łącznie wynosić 6-7 kg, 

powinien łącznie wynosić 6-7 kg, 

    

    

natomiast w trzecim 4-5 kg. 

natomiast w trzecim 4-5 kg. 

    

    

Normą jest przyrost masy ciała wynoszący max. 

Normą jest przyrost masy ciała wynoszący max. 

20%  

20%  

    

    

masy z okresu przed ciąż

masy z okresu przed ciąż

ą

ą

,

,

 

 

nagłe i znaczne skoki 

nagłe i znaczne skoki 

lub spadki masy ciała

lub spadki masy ciała

    

    

muszą być skonsultowane, ponieważ mogą 

muszą być skonsultowane, ponieważ mogą 

świadczyć

świadczyć

 

 

  

  

o nieprawidłowościach

o nieprawidłowościach

background image

               

               

Badania kliniczne 

Badania kliniczne 

ogólne

ogólne

:

:

kształt i obwód brzucha – odzwierciedlają budowę 

kształt i obwód brzucha – odzwierciedlają budowę 

miednicy, położenie płodu, liczbę płodów, zaburzenia 

miednicy, położenie płodu, liczbę płodów, zaburzenia 

w ilości płynu owodniowego, masę płodu

w ilości płynu owodniowego, masę płodu

 

 

rozstępy i przebarwienia ciążowe – zwiększają się w 

rozstępy i przebarwienia ciążowe – zwiększają się w 

miarę trwania ciąży, uwarunkowane są hormonalnie

miarę trwania ciąży, uwarunkowane są hormonalnie

 

 

stan naczyniowy kończyn dolnych – w związku z 

stan naczyniowy kończyn dolnych – w związku z 

powiększeniem macicy i uciskiem na naczynia w 

powiększeniem macicy i uciskiem na naczynia w 

obrębie miednicy mniejszej mogą tworzyć się żylaki w 

obrębie miednicy mniejszej mogą tworzyć się żylaki w 

obrębie żyły biodrowej, widoczne na sromie, w 

obrębie żyły biodrowej, widoczne na sromie, w 

pochwie, okolicy odbytu i na kończynach dolnych

pochwie, okolicy odbytu i na kończynach dolnych

 

 

wymiary miednicy kostnej – określa się je za pomocą 

wymiary miednicy kostnej – określa się je za pomocą 

miednicomierza w 36-37 tyg. ciąży

miednicomierza w 36-37 tyg. ciąży

background image

      

      

położnicze

położnicze

 

 

zewnętrzne – palpacyjne za pomocą chwytów 

zewnętrzne – palpacyjne za pomocą chwytów 

Leopolda w celu określenia położenia, ułożenia i 

Leopolda w celu określenia położenia, ułożenia i 

ustawienia płodu oraz na podstawie wysokości 

ustawienia płodu oraz na podstawie wysokości 

dna macicy w celu określenia wielkości ciąży i 

dna macicy w celu określenia wielkości ciąży i 

porównania z wiekiem ciążowym

porównania z wiekiem ciążowym

 

 

wewnętrzne – przez pochwę we wzierniku i 

wewnętrzne – przez pochwę we wzierniku i 

dwuręcznie daje informacje o stanie części 

dwuręcznie daje informacje o stanie części 

pochwowej szyjki macicy. Część pochwowa 

pochwowej szyjki macicy. Część pochwowa 

uformowana z zamkniętym ujściem zewnętrznym 

uformowana z zamkniętym ujściem zewnętrznym 

i wewnętrznym świadczy o stanie prawidłowym 

i wewnętrznym świadczy o stanie prawidłowym 

w drugim i większej części trzeciego trymestru 

w drugim i większej części trzeciego trymestru 

ciężą

ciężą

background image

wysłuchanie czynności serca 

wysłuchanie czynności serca 

płodu

płodu

background image

           

           

badania laboratoryjne

badania laboratoryjne

  

  

badanie ogólne moczu, z uwzględnieniem ciężaru 

badanie ogólne moczu, z uwzględnieniem ciężaru 

właściwego, obecności białka, glukozy, liczby leukocytów, 

właściwego, obecności białka, glukozy, liczby leukocytów, 

erytrocytów, nabłonków i bakterii – co miesiąc

erytrocytów, nabłonków i bakterii – co miesiąc

badanie morfologii krwi – na początku ciąży oraz między 

badanie morfologii krwi – na początku ciąży oraz między 

16 a 18, 28 a 30, 36 a 37 tyg.

16 a 18, 28 a 30, 36 a 37 tyg.

 

 

grupa krwi i czynnik Rh

grupa krwi i czynnik Rh

odczyny kiłowe (WR) – na początku ciąży i pod koniec 

odczyny kiłowe (WR) – na początku ciąży i pod koniec 

              

              

jej trwania

jej trwania

poziom glukozy we krwi

poziom glukozy we krwi

obecność antygenu Hbs – w trzecim trymestrze ciąży

obecność antygenu Hbs – w trzecim trymestrze ciąży

 

 

inne specjalistyczne badania podyktowane stanem 

inne specjalistyczne badania podyktowane stanem 

zdrowia kobiety lub przebiegiem ciąży

zdrowia kobiety lub przebiegiem ciąży

background image

        

        

badania USG

badania USG

background image

               

               

Zachowanie się ciężarnej:

Zachowanie się ciężarnej:

 

 

ubranie – praktyczne i stosowne do powiększającej się 

ubranie – praktyczne i stosowne do powiększającej się 

macicy, nie uciskające brzucha, w przypadku zaburzeń w 

macicy, nie uciskające brzucha, w przypadku zaburzeń w 

krążeniu kończyn dolnych zaleca się odpowiednie rajstopy 

krążeniu kończyn dolnych zaleca się odpowiednie rajstopy 

przeciwżylakowe

przeciwżylakowe

-sposób bycia – niewyczerpujący spacer, unikanie 

-sposób bycia – niewyczerpujący spacer, unikanie 

długotrwałego siedzenia, w trakcie odpoczynku leżenie na 

długotrwałego siedzenia, w trakcie odpoczynku leżenie na 

boku

boku

 

 

kąpiele słoneczne nie są zalecane

kąpiele słoneczne nie są zalecane

 

 

stosunki płciowe – mogą być przyczyną poronień 

stosunki płciowe – mogą być przyczyną poronień 

     

     

i  porodów przedwczesnych, w ciąży o przebiegu nie 

i  porodów przedwczesnych, w ciąży o przebiegu nie 

powikłanym powinny być zaniechane na 6 tyg. przed 

powikłanym powinny być zaniechane na 6 tyg. przed 

porodem

porodem

 

 

pielęgnacja piersi 

pielęgnacja piersi 

background image

          

          

 

 

Najczęstsze dolegliwości ciężarnej:

Najczęstsze dolegliwości ciężarnej:

nudności i wymioty 

nudności i wymioty 

– najczęściej występują ok. 14 tyg. ciąży, 

– najczęściej występują ok. 14 tyg. ciąży, 

zazwyczaj połączone są z ogólnym złym samopoczuciem, 

zazwyczaj połączone są z ogólnym złym samopoczuciem, 

osłabieniem, nadmiernym poceniem się, ślinotokiem, 

osłabieniem, nadmiernym poceniem się, ślinotokiem, 

nierównym, głębokim oddychaniem

nierównym, głębokim oddychaniem

należy

należy

 

 

rano po przebudzeniu nie wstać od razu z łóżka, należy 

rano po przebudzeniu nie wstać od razu z łóżka, należy 

poleżeć kilka , kilkanaście minut

poleżeć kilka , kilkanaście minut

leżąc w łóżku spożyć pierwszy posiłek

leżąc w łóżku spożyć pierwszy posiłek

 

 

w ciągu dnia spożywać posiłki często, w niewielkich ilościach

w ciągu dnia spożywać posiłki często, w niewielkich ilościach

 

 

unikać jedzenia słodyczy, kasz i kleików, a także potraw 

unikać jedzenia słodyczy, kasz i kleików, a także potraw 

tłustych, smażonych i pieczonych

tłustych, smażonych i pieczonych

 

 

nosić luźne ubrania

nosić luźne ubrania

możliwie dużo czasu spędzać na świeżym powietrzu

możliwie dużo czasu spędzać na świeżym powietrzu

background image

   

   

zgaga 

zgaga 

– uczucie pieczenia w przełyku, któremu 

– uczucie pieczenia w przełyku, któremu 

towarzyszy ,,cofanie się '' treści  żołądkowej

towarzyszy ,,cofanie się '' treści  żołądkowej

    

    

należy

należy

spożywać posiłki w małych ilościach, lecz 

spożywać posiłki w małych ilościach, lecz 

często

często

 

 

ograniczyć słodycze, potrawy pikantne, 

ograniczyć słodycze, potrawy pikantne, 

smażone, pieczone

smażone, pieczone

 

 

unikać spoczynku po spożytych posiłkach w 

unikać spoczynku po spożytych posiłkach w 

pozycji leżącej

pozycji leżącej

 

 

kolacje spożywać na 2-3 godziny przed snem

kolacje spożywać na 2-3 godziny przed snem

background image

    

    

wzdęcia i bóle brzucha 

wzdęcia i bóle brzucha 

– 

– 

spowodowane jest rozluźniającym 

spowodowane jest rozluźniającym 

działaniem progesteronu i uciskiem 

działaniem progesteronu i uciskiem 

macicy ciężarnej na jelita

macicy ciężarnej na jelita

background image

częste oddawanie moczu 

częste oddawanie moczu 

– 

– 

spowodowane rozluźniającym 

spowodowane rozluźniającym 

działaniem progesteronu i uciskiem 

działaniem progesteronu i uciskiem 

macicy na pęcherz moczowy

macicy na pęcherz moczowy

background image

   

   

upławy

upławy

 – mają charakter 

 – mają charakter 

przezroczystego, niekiedy zażółconego, 

przezroczystego, niekiedy zażółconego, 

bezwonnego śluzu

bezwonnego śluzu

      

      

należy

należy

 

 

często zmieniać podpaski

często zmieniać podpaski

 

 

nie wykonywać płukania pochwy

nie wykonywać płukania pochwy

 

 

nie stosować tamponów dopochwowych

nie stosować tamponów dopochwowych

 

 

zgłosić lekarzowi pojawienie się 

zgłosić lekarzowi pojawienie się 

upławów

upławów

background image

     

     

duszność

duszność

zapobieganie

zapobieganie

 

 

unikać pośpiechu

unikać pośpiechu

 

 

racjonować wysiłek

racjonować wysiłek

 

 

robienie krótkich przerw na 

robienie krótkich przerw na 

odpoczynek

odpoczynek

 

 

spanie na boku, w pozycji półwysokiej

spanie na boku, w pozycji półwysokiej

background image

         

         

Omdlenia

Omdlenia

 

 

   

   

spowodowane są obniżeniem się 

spowodowane są obniżeniem się 

ciśnienia tętniczego krwi, które z 

ciśnienia tętniczego krwi, które z 

kolei prowadzi do zmniejszenia 

kolei prowadzi do zmniejszenia 

ukrwienia i utlenowania mózgu

ukrwienia i utlenowania mózgu

background image

    

    

żylaki

żylaki

 – to trwałe, ograniczone i nierównomierne 

 – to trwałe, ograniczone i nierównomierne 

rozszerzenie  żył

rozszerzenie  żył

    

    

Zapobieganie

Zapobieganie

 

 

ograniczenie prac wymagających dłuższego stania w 

ograniczenie prac wymagających dłuższego stania w 

jednej pozycji

jednej pozycji

 

 

stosowanie częstego, krótkiego wypoczynku w ciągu 

stosowanie częstego, krótkiego wypoczynku w ciągu 

dnia

dnia

 

 

w przypadku pracy w pozycji siedzącej – częste 

w przypadku pracy w pozycji siedzącej – częste 

wstawanie, 

wstawanie, 

  

  

krótki spacer, poruszanie kończynami 

krótki spacer, poruszanie kończynami 

dolnymi

dolnymi

 

 

dbałość o prawidłowy przyrost masy ciała

dbałość o prawidłowy przyrost masy ciała

 

 

nienoszenie podkolanówek

nienoszenie podkolanówek

 

 

noszenie luźnej bielizny osobistej

noszenie luźnej bielizny osobistej

 

 

w przypadku żylaków odbytu – dbałość o regularne 

w przypadku żylaków odbytu – dbałość o regularne 

wypróżnienia

wypróżnienia

background image

      

      

krwawienia z dziąseł i z nosa 

krwawienia z dziąseł i z nosa 

 

 

przyczyny należy upatrywać w 

przyczyny należy upatrywać w 

hormonalnych zmianach 

hormonalnych zmianach 

zachodzących podczas ciąży, dziąsła 

zachodzących podczas ciąży, dziąsła 

stają się rozpulchnione, podatne na 

stają się rozpulchnione, podatne na 

urazy, należy delikatnie myć zęby, 

urazy, należy delikatnie myć zęby, 

używać miękkich szczoteczek do 

używać miękkich szczoteczek do 

zębów

zębów

background image

       

       

bóle głowy

bóle głowy

 – 

 – 

zdarzają się zwłaszcza we wczesnym 

zdarzają się zwłaszcza we wczesnym 

okresie ciąży, bóle głowy w ciąży 

okresie ciąży, bóle głowy w ciąży 

zaawansowanej mogą być 

zaawansowanej mogą być 

spowodowane zaparciami, 

spowodowane zaparciami, 

zmęczeniem, niektórymi procesami 

zmęczeniem, niektórymi procesami 

chorobowymi, jak nadciśnienie 

chorobowymi, jak nadciśnienie 

tętnicze, niedokrwistość, choroby 

tętnicze, niedokrwistość, choroby 

nerek

nerek

background image

 

 

 

 

obrzęki – 

obrzęki – 

zazwyczaj obserwuje się je wieczorem na kończynach 

zazwyczaj obserwuje się je wieczorem na kończynach 

dolnych, przyczyna jest większe niż zwykle zatrzymanie 

dolnych, przyczyna jest większe niż zwykle zatrzymanie 

wody w organizmie, mogą pojawiać się też na twarzy i 

wody w organizmie, mogą pojawiać się też na twarzy i 

dłoniach. Jeżeli nie ustępują rano, należy zgłosić się do 

dłoniach. Jeżeli nie ustępują rano, należy zgłosić się do 

lekarza

lekarza

zapobieganie

zapobieganie

 

 

ograniczenie wykonywania codziennych obowiązków w 

ograniczenie wykonywania codziennych obowiązków w 

pozycji stojącej

pozycji stojącej

 

 

częste wstawanie, poruszanie kończynami dolnymi

częste wstawanie, poruszanie kończynami dolnymi

 

 

dbałość o częsty odpoczynek w ciągu dnia

dbałość o częsty odpoczynek w ciągu dnia

 

 

ograniczenie spożywania soli kuchennej

ograniczenie spożywania soli kuchennej

 

 

spożywanie większej ilości owoców i jarzyn

spożywanie większej ilości owoców i jarzyn

 

 

unikanie upałów, długiego przebywania w gorącym 

unikanie upałów, długiego przebywania w gorącym 

pomieszczeniu

pomieszczeniu

background image

        

        

kurcze mięśni

kurcze mięśni

 – 

 – 

zwiększyć ilość spożywanego mleka 

zwiększyć ilość spożywanego mleka 

oraz produktów bogatych w 

oraz produktów bogatych w 

witaminy z grupy B

witaminy z grupy B

background image

            

            

Diagnostyka prenatalna

Diagnostyka prenatalna

   

   

Obejmuje badania pozwalające na 

Obejmuje badania pozwalające na 

wykrycie niektórych chorób 

wykrycie niektórych chorób 

genetycznie uwarunkowanych oraz 

genetycznie uwarunkowanych oraz 

wad rozwojowych u płodu.

wad rozwojowych u płodu.

background image

    

    

Główne wskazania do przeprowadzenia badań 

Główne wskazania do przeprowadzenia badań 

diagnostycznych to:

diagnostycznych to:

 

 

posiadanie potomstwa z rozpoznanymi zaburzeniami 

posiadanie potomstwa z rozpoznanymi zaburzeniami 

chromosomowymi

chromosomowymi

 

 

posiadanie dzieci z rozpoznaną chorobą zależną od 

posiadanie dzieci z rozpoznaną chorobą zależną od 

mutacji pojedynczego genu, np. mukowiscydoza

mutacji pojedynczego genu, np. mukowiscydoza

nosicielstwo przez jedno bądź oboje rodziców aberracji 

nosicielstwo przez jedno bądź oboje rodziców aberracji 

chromosomalnych, które mogą się ujawnić u 

chromosomalnych, które mogą się ujawnić u 

potomstwa w układzie niezrównoważonym

potomstwa w układzie niezrównoważonym

 

 

wiek matki powyżej 35 lat

wiek matki powyżej 35 lat

 

 

nieprawidłowości stwierdzone u płodu w badaniu USG

nieprawidłowości stwierdzone u płodu w badaniu USG

 

 

nieprawidłowe stężenie AFP, HCG, E3 w surowicy krwi

nieprawidłowe stężenie AFP, HCG, E3 w surowicy krwi

background image

    

    

Badania nieinwazyjne

Badania nieinwazyjne

:

:

    

    

USG – ocena grubości fałdu karkowego NT, 

USG – ocena grubości fałdu karkowego NT, 

szczegółowa ocena płodu

szczegółowa ocena płodu

 

 

badania surowicy krwi – test potrójny, na który 

badania surowicy krwi – test potrójny, na który 

składa się oznaczenie w surowicy krwi między 15 

składa się oznaczenie w surowicy krwi między 15 

    

    

a 20 tyg. ciąży stężeń alfa - fetoproteiny AFP, 

a 20 tyg. ciąży stężeń alfa - fetoproteiny AFP, 

nieskoniugowanego estriolu uE3, gonadotropiny 

nieskoniugowanego estriolu uE3, gonadotropiny 

kosmówkowej HCG, znajduje on zastosowanie w 

kosmówkowej HCG, znajduje on zastosowanie w 

ocenie ryzyka wystąpienia aberracji 

ocenie ryzyka wystąpienia aberracji 

chromosomowej (aneuploidii) u płodu - trisomii 21 

chromosomowej (aneuploidii) u płodu - trisomii 21 

pary – zespół Downa, trisomii 18 pary – zespół 

pary – zespół Downa, trisomii 18 pary – zespół 

Edwardsa, monosomii 45 XO – zespół Turnera, 

Edwardsa, monosomii 45 XO – zespół Turnera, 

poliploidii, wad cewy nerwowej

poliploidii, wad cewy nerwowej

background image

     

     

Badania inwazyjne 

Badania inwazyjne 

polegają na pobieraniu komórek płodowych 

polegają na pobieraniu komórek płodowych 

celem ustalenia kariotypu płodu oraz ewentualnej analizy DNA

celem ustalenia kariotypu płodu oraz ewentualnej analizy DNA

 

 

 

 

amniopunkcja genetyczna – wykonuje się ją po 16 tyg. 

amniopunkcja genetyczna – wykonuje się ją po 16 tyg. 

ciąży, polega na przezbrzusznym pobraniu płynu 

ciąży, polega na przezbrzusznym pobraniu płynu 

owodniowego

owodniowego

 

 

b

b

iopsja kosmówki – polega na pobraniu fragmentu 

iopsja kosmówki – polega na pobraniu fragmentu 

kosmówki, wykonuje się między 6 a 11 tygodniem ciąży

kosmówki, wykonuje się między 6 a 11 tygodniem ciąży

 

 

kordocenteza – polega na pobraniu krwi płodu, umożliwia 

kordocenteza – polega na pobraniu krwi płodu, umożliwia 

analizę DNA, ocenę morfologii płodu, liczby płytek, 

analizę DNA, ocenę morfologii płodu, liczby płytek, 

parametrów gazometrii, wykonuje się po 18 tyg. ciąży

parametrów gazometrii, wykonuje się po 18 tyg. ciąży

 

 

fetoskopia – polega na endoskopowym bezpośrednim 

fetoskopia – polega na endoskopowym bezpośrednim 

uwidocznieniu płodu i środowiska wewnątrzmacicznego, 

uwidocznieniu płodu i środowiska wewnątrzmacicznego, 

umożliwia m. in. biopsję tkanek płodu, wykonuje się 

umożliwia m. in. biopsję tkanek płodu, wykonuje się 

między 18 a 20 tyg. ciąży

między 18 a 20 tyg. ciąży

background image

                              

                              

Ćwiczenia sprawdzające

Ćwiczenia sprawdzające

     

     

1.zastanów się i wyjaśnij, czy

1.zastanów się i wyjaśnij, czy

  

  

zatrzymanie miesiączki zawsze jest spowodowane ciążą

zatrzymanie miesiączki zawsze jest spowodowane ciążą

  

  

wielkość macicy zawsze jest taka, jakby wskazywał na to czas trwania 

wielkość macicy zawsze jest taka, jakby wskazywał na to czas trwania 

ciąży

ciąży

     

     

2. wybierz dowolne cztery dni w roku oraz przyjmij, że były to 

2. wybierz dowolne cztery dni w roku oraz przyjmij, że były to 

pierwsze dni ostatniej miesiączki. Następnie, wykorzystując regułę 

pierwsze dni ostatniej miesiączki. Następnie, wykorzystując regułę 

Naegelego, oblicz przypuszczalny termin porodu

Naegelego, oblicz przypuszczalny termin porodu

     

     

3. wyjaśnij, czy i na ile możliwe jest monitorowanie stanu płodu 

3. wyjaśnij, czy i na ile możliwe jest monitorowanie stanu płodu 

     

     

4.  przygotuj argumenty, aby przekonać przyszłych rodziców do 

4.  przygotuj argumenty, aby przekonać przyszłych rodziców do 

skorzystania z porady przedkoncepcyjnej

skorzystania z porady przedkoncepcyjnej

     

     

5. zaproponuj 5 najważniejszych, twoim zdaniem, tematów spotkań w 

5. zaproponuj 5 najważniejszych, twoim zdaniem, tematów spotkań w 

szkole rodzenia, uzasadniając, dlaczego właśnie je wybrałaś

szkole rodzenia, uzasadniając, dlaczego właśnie je wybrałaś

    

    

6. przygotuj przykład prawidłowego, tygodniowego menu dla kobiety 

6. przygotuj przykład prawidłowego, tygodniowego menu dla kobiety 

ciężarnej

ciężarnej

    

    

7. przygotuj pogadankę edukacyjna dla kobiet w

7. przygotuj pogadankę edukacyjna dla kobiet w

 

 

ciąży na temat 

ciąży na temat 

pożądanych zachowań i zdrowego stylu życia w okresie ciąży

pożądanych zachowań i zdrowego stylu życia w okresie ciąży


Document Outline