PowerPoint Presentation



Transformacja genetyczna

proces przenoszenia

obcych fragmentów DNA (genów) do genomu biorcy

i stabilną ich integrację z tym genomem.

Wprowadzony fragment DNA ulega ekspresji w

genomie gospodarza, przez co możemy uzyskać

rośliny o nowych lub ulepszonych cechach.



Organizm transgeniczny

modyfikowany genetycznie

(GMO) jest żywym organizmem, roślinnym albo

zwierzęcym, który powstał na drodze modyfikacji na

jego oryginalnych cechach genetycznych poprzez

dodanie, odjęcie albo wymianę, co najmniej jednego

genu. Tworzenie genetycznie zmienionych

organizmów jest możliwe w związku z faktem, że

geny we wszystkich organizmach są uniwersalne,

zbudowane takiego samego kwasu DNA i

funkcjonują w ten sam sposób.

Wyizolowanie i sklonowanie

genu przeznaczonego do

transformacji,

Opracowanie metody

wprowadzenia genu do

komórek roślinnych,

Ustalenie metodyki regeneracji

transformowanych komórek w

kompletnie wykształcone

rośliny,

Określenie sposobu

sprawdzenia integracji i

ekspresji wprowadzonego genu,

Zbadanie stabilności

transformowanego genu w

następnych pokoleniach roślin i

określenie sposobu

dziedziczenia nabytej cechy.

Powierzchnia upraw roślin transgenicznych

na świecie z roku na rok szybko wzrasta.

W 2006 roku wyniosła 102 mln hektarów,

co względem roku 2005 oznacza wzrost o

13%. Krajem o największej powierzchni

upraw transgenicznych są Stany

Zjednoczone, najczęściej uprawianą

rośliną transgeniczną jest soja, a

stosowaną modyfikacją - odporność na

środki chwastobójcze. Rośliny

transgeniczne uprawiane są w 22 krajach,

na wszystkich kontynentach.

W 2006 roku pierwszy raz w historii przekroczona

została granica 100 mln hektarów (Polska ma pow.

32,2mln ha). Powierzchnia w 2006 roku względem

1996 wzrosła aż 60-krotnie, co ustanawia rośliny

transgeniczne najszybciej adaptowalną

technologią w rolnictwie w ostatnim czasie.

Wzrost o 12 mln hektarów w ostatnim roku był

drugim z najwyższych w historii. Indie po niemal

3-krotnym wzroście areału bawełny Bt (odpornej

na szkodniki owadzie) do 3,8 mln hektarów stały

się największym producentem bawełny na świecie.

W wartościach bezwzględnych największy wzrost

odnotowały Stany Zjednoczone, które w ciągu

roku powiększyły swój areał zasiewów GMO o 4,8

mln ha do 58,6 mln ha, co stanowi 57% ogółu, i

tym samym plasuje ten kraj na pierwszy miejscu

pod względem wielkości areału upraw.

W 2006 roku Słowacja (z kukurydzą Bt) powiększyła

liczbę krajów do 22, w których uprawiane są

rośliny transgeniczne. Poza tym krajem, w Unii

Europejskiej uprawy takie można znaleźć też w

sześciu innych. Największa ich powierzchnia

znajduje się Rumunii (soja odporna na herbicydy,

na powierzchni 0,1mln ha) i w Hiszpanii

(kukurydza Bt, od 1997 roku), gdzie wynosi 60

tys. ha. Pozostałe kraje UE w których uprawiane

są transgeniczne odmiany kukurydzy Bt to

Francja, Czechy, Portugalia i Niemcy - razem ze

Słowacją areał w tych krajach wynosi 8,5 tys. ha

(łączny wzrost od 1,5 tys. ha od 2005 roku).

W 2006 roku w Stanach Zjednoczonych

wprowadzona została do uprawy nowa roślina

modyfikowana genetycznie - lucerna (ze względu

na dużą zawartość białka jest ważną rośliną

pastewną), która dzięki modyfikacji genetycznej

jest odporna na środki chwastobójcze (herbicydy).

W 2006 roku 10,3 mln rolników uprawiało rośliny

transgeniczne (wzrost z 8,5 mln od 2005 roku). 90% z nich to

rolnicy gospodarujący na małych powierzchniach, z tzw.

krajów rozwijających się - większość z nich uprawiało

bawełnę Bt (przez modyfikację odporna na szkodniki

owadzie).

W 2006 roku rośliny transgeniczne były uprawiane w 22

krajach.

Krajem o największej powierzchni roślin transgenicznych są

Stany Zjednoczone - na obszarze 54,6 mln ha, co stanowi

53% globalnego areału, uprawiane są głównie: soja,

kukurydza, bawełna, rzepak, kabaczek, papaja i lucerna.

Kolejne kraje to Argentyna (18 mln ha, 17,6%, soja,

kukurydza i bawełna), Brazylia (11,5 mln ha, 11,3%, soja i

bawełna), Kanada (6,1 mln ha, 6%, rzepak, kukurydza i soja),

Indie (3,8 mln ha, 3,7%, bawełna).

Najpowszechniej uprawianą rośliną modyfikowaną

genetycznie pozostaje soja - w 2006 roku wysiano ją na 58,6

mln ha, co stanowiło 57% globalnego areału. Kolejne to:

kukurydza (25%), bawełna (13%), rzepak (5%). W Iranie na

powierzchni poniżej 50 tys. ha jest także uprawiany

transgeniczny ryż.

Konsekwentnie, od 1996 roku, tolerancja na środki

chwastobójcze (herbicydy) jest najczęściej

stosowaną modyfikacją genetyczną roślin

uprawnych. W 2006 roku rośliny z tą modyfikacją

(soja, kukurydza, rzepak, bawełna i lucerna) były

uprawiane na 69,9 mln ha (68% globalnego areału).

Drugie w kolejności, uprawy kukurydzy i bawełny z

modyfikacją Bt - nadającą odporność na szkodniki

owadzie, były uprawiane na 19 mln ha (19%). 13,1

(13%) stanowiły uprawy kukurydzy i bawełny z

obiema wymienionymi modyfikacjami jednocześnie.

W 2006 roku globalna wartość rynku upraw

transgenicznych, wynosiła 6,15 mld USD, stanowiąc

16% z wartego 38,5 mld USD globalnego rynku

związanego z ochroną upraw, a także 21%

ocenianego na 30 mld USD rynku nasion.

Z podanych 6,15 mld USD na soję przypadało 2,68

mld USD (44%), kukurydzę 2,39 mld USD (39%),

bawełnę 0,87 mld USD (14%) i 0,21 mld USD na

rzepak (3%). Prognozy wartości rynku upraw

transgenicznych na rok 2007 wynoszą 6,8 mld USD.

Przykłady transformacji

genetycznych możemy znaleźć w

następujących sektorach:

PRZEMYSŁ:

•

Detergenty, plastik, i tym podobne

produkty do tworzenia, których

używana jest ropa naftowa jako

podstawowa substancja. Odkąd

jej zasoby kończą się, badania

odwróciły się w kierunku

biopolimerów, które są

całkowicie biodegradowalne.

•

W tkalnictwie, jest produkowana

kolorowa bawełna, która

ograniczy wykorzystanie farb.

ŻYWNOŚĆ:

•

transgeniczne owoce i

warzywa, które mogą być

przechowane przez dłuższy

czas, co ułatwia ich

przechowywanie i transport

do miejsca spożycia

•

produkty o poprawionej

jakość, tak że ich

przetwarzanie jest łatwiejsze

i nie zachodzi potrzeba

chemicznych ingerencji.

MEDYCYNA:

•

Produkcja olbrzymiej ilości

ludzkiej insuliny

produkowanej przez

bakterie, podczas gdy do

niedawna insulina była

otrzymywana od świń, było

ona inna niż ludzka, a jej

ilość była niewystarczająca

•

Produkcja ludzkiego hormonu

wzrostu produkowanego

przez bakterie do leczenia

karłowatości.

ŚRODOWISKO:

•

Mikroorganizmy do oczyszczania

wód i gleby, usuwania plam

ropy naftowej, przetwarzania

odpadów na związki azotowe,

oczyszczanie biologiczne itp.

•

Rośliny modyfikowane stosowane

są również do oczyszczania

gleby z metali ciężkich.

ROLNICTWO:

•

Różnorodność kukurydzy,

ziemniaków, bawełny, ryży,

tytoniu i innych roślin, które

osiągnęły odporność na

szkodniki, choroby i zarazki.

•

Produkcja zmodyfikowanych

roślin z lepszą odpornością na

problemy środowiskowe takie

jak mróz, susza, zawartość soli

itp.

HODOWLA:

•

Wzrost produkcyjności ras

zwierzęcych. Na przykład

wzrost produkcji

somatotropiny wołowej

(STB), która jest

odpowiedzialna za

produkcję mleka u krowy.

•

Produkcja szczepionek

przeciwko różnym

chorobom zwierząt

•

Żywność o wysokiej

zawartości witamin,

białka i obniżonej

zawartości tłuszczu,

która ułatwia wybór

zdrowszej diety.

•

Różnorodności roślin do

restrukturyzacji

zanieczyszczonej gleby

(NAFREF, 2001).

Roślina po modyfikacji i w stanie nie

zmienionym

Najważniejsze wśród

zastosowań organizmów

transgenicznych ma na

celu produkcję nowych

genotypów z

poprawionymi cechami

rolniczymi dla poszerzenia

możliwości poprawy przez

zastosowanie reguł

genetyki klasycznej, dla

produkcji nowego gatunku

z wykorzystaniem

«egzotycznego» materiału

genetycznego i

przyspieszenie

pracochłonnych i

długotrwałych procedur

konwencjonalnej hodowli

roślinnej.

CEL POZNAWCZY

Prowadzone są po to, aby poznać zalety bądź wady

roślin po wprowadzenia do nich obcego genu i nie

budzą one żadnych zastrzeżeń.

CEL KOMERCYJNY

Budzą wiele obaw i kontrowersji związanych z

niekorzystnym wpływem roślin GMO na konsumenta.

Większość roślin zmodyfikowanych genetycznie hoduje

się pod kontem zwiększenia odporności i wydajności, co

morze spowodować obniżenie jakości plonu oraz

spowodować klęskę urodzaju poprzez zwiększenie

produkcji i pogłębi problem europejskiego rolnictwa,

które w ostatnich latach boryka się z problemem

nadprodukcji. W wyniku czego od roślin GMO oczekuje

się zmniejszenia kosztów produkcji i podniesienia

jakości plonu



rośliny rolnicze

: bawełna, burak cukrowy,

jęczmień, kukurydza, len, lucerna, pszenica,

rzepak, ryż, słonecznik, soja, tytoń, ziemniak,



rośliny warzywnicze:

brokuł, groch, kalafior,

kapusta, marchew, ogórek, papryka, pomidor,

sałata, seler, szparagi, rzodkiewka,



rośliny sadownicze

: banan, grusza, jabłoń,

kiwi, malina, morela, śliwa, truskawka, winorośl,



rośliny ozdobne

: chryzantema, goździk, lilia,

petunia, róża, tulipan.



W latach 80. podjęto pierwsze próby

transformowania ogórka i zbóż we współpracy z

Instytutem Maxa Plancka w Kolonii.



Rośliny transgeniczne uzyskano pod koniec lat

osiemdziesiątych w ICHB PAN w Poznaniu i w IHAR -

Radzików w ramach prac międzyinstytutowej grupy

badawczej, pod kierownictwem profesora Andrzeja

Legockiego. Były to modelowe Nicotiana tabacum

(tytoń) i Lotus corniculatus (komonica zwyczajna).



Pierwszej w Polsce transformacji rośliny o dużym

znaczeniu gospodarczym - ziemniaków dokonał, na

początku lat dziewięćdziesiątych, profesor

Kazimierz Kleczkowski w Instytucie Biochemii i

Biofizyki PAN w Warszawie.



W latach 1993-94 dokonano transformacji

ziemniaków w IBB PAN we współpracy z IHAR oraz

pszenżyta, a potem pszenicy i żyta w IHAR w

Radzikowie.



W ostatnich latach dokonano też transformacji

ogórków i pomidorów w Katedrze Genetyki i

Hodowli Roślin SGGW we współpracy z IBB

PAN, pszenicy w IBB PAN i w Ogrodzie

Botanicznym PAN, a także gerbery w Instytucie

Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach.



Ponadto podejmowane są próby uzyskiwania

szczepionek roślinnych w transgenicznej

sałacie (Instytut Chemii Bioorganicznej PAN w

Poznaniu), oraz transformowania śliw (Instytut

Biologii Molekularnej i Biotechnologii UAM w

Poznaniu).



Rośliny transgeniczne rzepaku uzyskano w

Instytucie Genetyki Roślin PAN w Poznaniu i w

Poznańskim Oddziale IHAR.

Wiele wątpliwości i obaw wobec wykorzystania GMO w

rolnictwie i produkcji żywności wynika z braku

wiadomości o istocie nowych technologii i ich relacji z

dotychczas stosowanymi technikami hodowli roślin

uprawnych. Najczęściej spotykanym nieporozumieniem,

niestety intensywnie propagowanym przez część

mediów, jest utrwalenie poglądu, że wprowadzenie

zmian w genetycznym kodzie organizmów stało się

możliwe dopiero dzięki metodom biologii molekularnej i

że zmiany zapisu genetycznego są czymś nowym, dotąd

nie stosowanym. W rzeczywistości od zarania dziejów

trwają prace związane ze zmianom kodu genetycznego

roślin czy zwierząt, związane jest to z udomowieniem

roślin uprawnych. Jednakże działo się to na drodze

klasycznych metod hodowli, działania te były

ograniczone do jednego gatunku, a więc nowe

kombinacje genów ograniczone były do genów

występujących w danym gatunku Natomiast świat

biologii molekularnej otwiera nam drzwi do

nieograniczonych możliwości przenoszenia

wyselekcjonowanych genów pomiędzy organizmami

mające na celu utworzenie nowych odmian o

pożądanych cechach.

Nowe odmiany roślin uprawnych

uzyskiwane przy użyciu technik

biologii molekularnej nazwano

odmianami transgenicznymi.

Każdy gatunek wykorzystany przez

człowieka ulega modyfikacjom

genetycznym, często bardzo

gruntownym, wystarczy spojrzeć

na różne rasy psów czy też roślin kukurydzy,

która została zmodyfikowana w tak

zasadniczy sposób, że bez pomocy człowieka

nie jest w stanie utrzymać się w środowisku,

podobnie jak większość roślin uprawnych.

Dotąd organizmy użytkowane przez

człowieka były modyfikowane na drodze

selekcji i rozmnażania pojawiających się

nowych form w potomstwie powstałym w

wyniku segregacji genów rodzicielskich

podczas krzyżowania czy też spontanicznie

powstałych nowych zmian.

W porównaniu z dotychczasowymi

metodami hodowli, transgeneza

pozwala na znaczne uproszczenie i

skrócenie całej procedury hodowli

nowej odmiany wynikającej z faktu, że

hodowca-biotechnolog nie musi

operować całymi kompletami

informacji genetycznej dwóch

organizmów i mozolnie wyszukiwać

pożądanych form wśród potomstwa

pochodzącego z krzyżowania różnych

linii lub rodów, a może bezpośrednio

wprowadzać do danego organizmu

jeden lub kilka genów warunkujących

pożądane cechy np. odporność na

szkodniki.

Transgeneza pozwala na wniesienie cech

praktycznie z każdego organizmu,

otwierając przed hodowcami-

biotechnologami nowe możliwości

tworzenia nowych kombinacji genów

warunkujących cechy dotąd

niemożliwe do osiągnięcia i tworzenia

odmian o zupełnie nowym

użytkowaniu, często nie związanym z

wyżywieniem ludzi czy zwierząt.

Transgeneza otwiera duże i kuszące

badaczy perspektywy wprowadzania

i wykorzystywania w roślinach genów

kontrolujących pojawianie się cech

i właściwości pożądanych przez

producentów, przemysł przetwórczy

i konsumentów. Jakkolwiek

teoretycznie możliwości

manipulowania materiałem

genetycznym są nieomal

nieograniczone, praktyczne

wykorzystanie tych możliwości jest

znacznie zawężone ze względu

na szereg ograniczeń ze względu

ułomności dotychczas opracowanych

i stosowanych metod wprowadzania

odpowiednich fragmentów genów DNA

i kontroli jego ekspresji w nowym organizmie, tzn. kontroli nad

pojawieniem

się pożądanej cechy. Mimo to niemal każdego dnia przybywa nowych

modyfikacji ulepszających rośliny uprawne; znakomita ich większość

jak dotąd tylko znaczenie jako materiał doświadczalny, poddawany

wielu

kosztownym i długotrwałym badaniom przed ich ewentualnym

wprowadzeniem do uprawy.

Tworzone GMO roślinne można podzielić na

kilka zasadniczych grup w zależności od cech,

jakie zostały wprowadzone lub

zmodyfikowane:



Odmiany, w których poprawiono cechy związane z ich

wzrostem i plonowaniem, tzw. cechy rolnicze;

np.odporność na herbicydy i szkodniki.



Odmiany o zmienionym składzie chemicznym plonu w

kierunku polepszenia jego właściwości jako surowca

dla przemysłu lub produktu spożywczego.



Odmiany o polepszonych właściwościach dietetycznych

i zdrowotnych plonu, są to konstrukcje wyłącznie

doświadczalne, przykładem może być ryż



Odmiany roślin uprawnych gromadzące w znacznych

ilościach substancje chemiczne przydatne dla

przemysłu, głównie farmaceutycznego, czy też

biopolimery do wykorzystania w przemyśle

chemicznym.



Odmiany roślin produkujących surowce energetyczne,

czyli rolnicza produkcja odnawialnych źródeł energii.

Genetically modified organisms

- GMO

W często przedstawianym, ale

błędnym pojęciu, modyfikacje

genetyczne stawia się na równi z

klonowaniem człowieka. Są to jednak

dwie zupełnie oddzielne kategorie

wiedzy, które łączy jedynie

nowoczesna nauka – biotechnologia,

uważana za koło zamachowe

gospodarki XXI wieku.

W dyskusji nad manipulacjami genetycznymi

dwie strony przedstawiają swoje racje.

Przeciwnicy GMO wskazują na potencjalny

negatywny wpływ takich organizmów na

środowisko. Chodzi m.in.. o zjawisko

„ucieczki genów”. Sztucznie wprowadzony

gen uodpornienia na glifosat może

spowodować przekrzyżowanie z chwastami i

wzmożoną ich odporność na herbicyd.

Zwolennicy modyfikacji bagatelizują ten

problem, twierdząc ze istnieje wiele

mechanizmów, które można kolejno

wprowadzić do rośliny.

Realnym zagrożeniem jest ryzyko

wystąpienia mutacji u u roślin poddanych

modyfikacji. Efektem tego może być

wytwarzanie przez rośliny szkodliwych

substancji, które mogą mieć działanie

toksyczne.

Przeciwnicy tego poglądu wskazują jako

kontrargument liczne badania

przeprowadzane na roślinach zanim trafią

one do uprawy. Poza tym uważają, że wiele

roślin przechodzi samoistne modyfikacje,

których skutki nie są do końca poznane.

Jako kolejny zarzut przeciwnicy podają

utrudnioną koegzystencję roślin

„normalnych” i modyfikowanych, w

szczególności z uprawami ekologicznymi.

Ekologiczne uprawy mogą ulec

przekrzyżowaniu, co je dyskwalifikuje z

tego systemu uprawy.

Z drugiej strony, GMO pozwalają na mniejsze

wykorzystanie środków produkcji,

zwłaszcza chemicznych, a takie jest jedno

z założeń rolnictwa ekologicznego.

Oponenci GMO, mówią także o zanikaniu

odmian lokalnych roślin uprawnych, w

tym wielu cennych przyrodniczo cech w

wyniku ich wypierania przez organizmy

modyfikowane. Kontrargumentuje się,

że w naturze zachodzi naturalna

selekcja, bez udziału GMO.

Wyjściem dla tego zjawiska jest

powstawanie banków genów, które

przechowywały by matryce

najcenniejszych cech roślin uprawnych.

Ekolodzy obawiają się o ujemny wpływ

roślin GM na glebę, owady, ptaki i

ssaki. Istnieje możliwość, ze uprawa

roślin odpornych na szkodniki

doprowadzi do powstawania

osobników odpornych na wszystko,

tzw. „superszkodników”.

Z drugiej strony postęp naukowy może

doprowadzić do powstania organizmów

nieczułych na takie agrofagi.

Jednym za najpoważniejszych zarzutów

przeciwko roślinom modyfikowanym

jest fakt wykrycia przypadków alergii

ludzi na produkty uzyskiwane z GMO.

Dochodzi do niechcianego mieszania w

łańcuchu genetycznym produktów

tradycyjnych z GMO.

Przykładem może tu być rzepak

modyfikowany genetycznie,

przeznaczony na bioetanol. Który może

trafić na rynek żywnościowy jako olej

rzepakowy.

Jeszcze bardziej poważnym zarzutem,

potwierdzonym badaniami laboratoryjnymi

jest wzrost zachorowań na nowotwory, w

szczególności w społeczeństwach czy też

grupach społecznych korzystających z

produktów GMO. W ciągu ostatnich 4 lat

wzrost zachorowań na nowotwory złośliwe

wynosił prawie 40%, z czego 2/3 przypadków

jest nadal śmiertelnych.

Trudno jest tu mówić o naukowych dowodach,

potwierdzających korzystny wpływ zdrowotny

organizmów modyfikowanych na człowieka.

Kolejnym argumentem przeciwników

GMO jest wpływ upraw tych

organizmów na sytuacje ekonomiczo-

społeczną poszczególnych krajów. Z

czasem morze tworzyć się monopol

dostawców nasion. Wielkie koncerny

mogą dyktować ceny. Taka sytuacja

będzie miała miejsce, gdy ograniczy się

uprawy GMO. Mniejsze

przedsiębiorstwa nie będą miały szansy

rozwoju.

Kolejnym argumentem przeciwników GMO

jest technologia Treminator. Polega ona na

tym, ze firmy produkują niezdolne do

reprodukcji nasiona – uzyskane ziarno nie

posiada zdolności kiełkowania. Wymaga to

corocznego zaopatrywania się rolników w

nowy materiał siewny.

Z drugiej strony technologia ta wydaje się

być korzystną ze względu na niemożliwość

przekrzyżowania z innymi organizmami, a

tym samym uniknięcie niekorzystnego

zjawiska mieszania genów w przyrodzie.

Rośliny GMO stwarzają nowe możliwości

dla rolnictwa XXI wieku.

Oprócz odporności na szkodniki, herbicydy

czy choroby modyfikacja genetyczna

pozwala na uprawę niektórych gatunków

w niekorzystnych warunkach

klimatycznych: mróz, susza, upał.

Metody inżynierii genetycznej pozwalają

na produkcję żywności lepszej

jakościowo, np. o zwiększonej zawartości

witamin czy składników mineralnych.

Odmiany transgeniczne mogą być

przystosowane do uprawy w szczególnie

trudnych warunkach rolniczych. Może to

pomóc w walce z głodem na świecie.

Pojawiają się także możliwości

wykorzystania organizmów

modyfikowanych do rekultywacji

terenów silnie uprzemysłowionych.

Zwraca się uwagę na uproszczenie

technologii produkcji żywności. Przy

uprawie GMO zmniejsza się chemizacja,

nawadnianie czy nasłonecznienie.

Wydajniejsze gospodarstwa rolne

Nowe geny u bydła mogą zwiększyć

produkcję mleka. Prowadzi się

badania nad bydłem dającym mleko

z ludzkimi białkami (takie mleko nie

powoduje uczuleń u dzieci).

Innym kierunkiem jest poprawa

mięsności u różnych gatunków

zwierząt.

Zdrowsze jedzenie

: przez wstawianie genów do

upraw takich jak ryż i pszenica, możemy podnosić

ich wartość odżywczą. Na przykład, geny

odpowiedzialne za przenoszenie prekursora

witaminy A zostały wstawione do ryżu. Naukowcy

otrzymali genetycznie zmodyfikowaną odmianę

tzw. złotego ryżu (Golden rice), która produkuje

nawet 20 razy więcej β-karotenu, niż zwykły ryż.

Ponieważ ryż stanowi podstawę jadłospisu ponad

połowy mieszkańców ziemi., nowa odmiana może

stać się pomocna w uzupełnianiu beta karotenu i

zapobiec np. dziecięcej ślepocie powszechnej w

krajach rozwijających się.

Plusy GMO - podsumowanie



Lepsza odporność na czynniki środowiska –

choroby, szkodniki i herbicydy.



Większa ilość jakościowo lepszej żywności



Bardziej produkcyjne zwierzęta hodowlane



Możliwość pozyskiwania żywności z terenów

wyeksploatowanych i wyjałowionych gleb



Rekultywacja zniszczonych albo urodzajnych

terenów

Plusy - cd



Mniejsze oddziaływanie procesów produkcji

przemysłowej na środowisko



Dłuższa żywotność produktów roślinnych i

lepsza ich odporność na transport



Możliwość produkcji biopaliw



Możliwość badania chorób genetycznych



Możliwość identyfikacji i eliminacji alergenów



Tańsza produkcja rolnicza



Rozwój postępu naukowego

Minusy - podsumowanie



Ryzyko „ucieczki genów”



Mutacje pod wpływem technik modyfikacji

genetycznej



Przypadkowa aktywacja uśpionych i

wyłączanie czynnych genów



Utrudniona koegzystencja upraw

tradycyjnych i ekologicznych z GMO



Negatywny wpływ na ssaki, ptaki,

bezkręgowce i glebę



Przeniesienie genów alergennych



Niechciane mieszanie produktów GMO w

łańcuchu produkcji żywności



Przeniesienie odporności na antybiotyki i

na mikroorganizmy chorobotwórcze



Utrudniony dostęp rolników do materiału

siewnego



Wpływ technologii Terminator



Wspieranie wielkich, prywatnych

koncernów kosztem małych lokalnych

przedsiębiorstw



Spowolnienie postępu naukowego poprzez

ochronę prawną technologii

Ogólna tendencja Polaków wykazuje silny

antagonizm do żywności modyfikowanej.

Można uznać, ze w modzie są produkty

„wolne” od igły inżynierów. Od czasu do

czasu zdarzają się akcje protestacyjne

przeciwko sprowadzaniu do kraju

większych partii modyfikowanej

żywności. Ale tak naprawdę to nie

mamy pewności co jemy, nawet jeśli

produkt jest w raki sposób oznakowany:

Przedstawione racje, za i kontra

dają wiele do myślenia. Warto

pamiętać, że świat pędzi do

przodu i postępu nie da się

zatrzymać. Produktów GMO

używamy od dawna. Natomiast

dopóki nie zaczniemy uprawiać

ich w Polsce nie będziemy na

nich zarabiać, a płacić będziemy

nadal. Z drugiej strony dobrze, że

GMO trafia na polski rynek po

wielu latach badań i modyfikacji,

co daje rośliny i żywność

możliwie bezpieczna.

GMO - Stan prawny w Polsce2009-03-27

Tagi: GMO,rolnicy,nasiennictwo

Zaniepokojeni informacjami o niekontrolowanym rynku GMO w

naszym kraju publikujemy źródła ogólnych przepisów

dotyczących zastosowania biotechnologii w Polsce. Możemy

odnosić się do nich w debacie publicznej, która, jak sądzimy

będzie miała coraz większy zasięg.

Ogólne przepisy w tym zakresie reguluje Ustawa o

organizmach genetycznie zmodyfikowanych z 2001r.(Dz.U.

z 2001 r. nr 76, poz. 811 ze zm.).

W 2006 r. rząd przyjął „Ramowe stanowisko Polski w sprawie organizmów

genetycznie zmodyfikowanych”. Opowiedział się w nim przeciwko

prowadzeniu prac eksperymentalnych z GMO w środowisku, a także wyraził

sprzeciw wobec wprowadzania do obrotu pasz genetycznie

zmodyfikowanych oraz uprawy roślin genetycznie modyfikowanych.

Dokument ten stał się podstawą wprowadzenia do ustawy o nasiennictwie

(Dz.U. z 2007 r. nr 41, poz. 271) i ustawy o paszach (Dz.U. z 2006 r. nr 144,

poz. 1045) następujących zakazów:

- wpisywania odmian genetycznie zmodyfikowanych do krajowego rejestru,

- dopuszczania do obrotu na terytorium Polski materiału siewnego odmian

genetycznie zmodyfikowanych,

- wprowadzania do obrotu pasz genetycznie zmodyfikowanych (obowiązywanie

tego przepisu miało rozpocząć się w 2008 r., jednak decyzją parlamentu z

czerwca br. wejście w życie tego zakazu zostało odroczone do końca 2012 r.).

Komisja Europejska wszczęła przeciwko Polsce postępowanie w trybie art.

226 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, zarzucając Polsce

naruszenie przepisów wspólnotowych. W odpowiedzi w listopadzie 2008

r. stanowisko rządu wobec GMO zostało zmienione i częściowo

złagodzone.

Wciąż trwają prace nad nową ustawą o GMO, która ma uregulować m.in.

kwestię dopuszczalności upraw roślin genetycznie modyfikowanych w

Polsce. Projekt zezwala na prowadzenie takich upraw, ale przewiduje

również możliwość powstania regionalnych stref „wolnych od GMO”

utworzonych przez samorządy lokalne. Nowa ustawa ma wyznaczyć

wreszcie szczegółowe kryteria, które musi spełnić rolnik decydujący się

na uprawę GMO.

Cytowany ostatnio przez "Rzeczpospolitą" Minister Środowiska Maciej

Nowicki, powiedział, że uporządkowanie rynku GMO zajmie nam co

najmniej dwa lata.

Document Outline