Substancje o znaczeniu
biologicznym
Substancje o znaczeniu
biologicznym
Tłuszcze
Są enzymami glicerolu i
kwasów tłuszczowych
Tłuszcz stały
Tłuszcz ciekły
Tripalmitynian glicerolu
O
CH
2
O C (CH
2
)
7
CH CH (CH
2
)
7
CH
3
O
CH O C (CH
2
)
7
CH CH (CH
2
)
7
CH
3
O
CH
2
O C (CH
2
)
7
CH CH (CH
2
)
7
CH
3
Trioleinian glicerolu
Właściwości fizyczne
-Tłuszcze nasycone są ciałami stłumi, a tłuszcz nie nasycone są cieczami
-Nie rozpuszczają się w wodzie, natomiast rozpuszczają się w
rozpuszczalnikach organicznych, np. W benzynie
Właściwości chemiczne
W organizmach ulegają przemianą
-Spalają się :
enzymy
tłuszcz + O
2
CO
2
+H
2
O+ energia
-hydrolizą:
enzymy
tłuszcz + H
2
O glicerol + kwas tłuszczowy
•Tłuszcze ciekłe reagują z wodorem, tworząc tłuszcze stałe (uwodornienie
tłuszczu)
•Reakcje charakterystyczne
•Próba akr oleinowa – podczas silnego ogrzewania tłuszczu wydziela się
substancja o ostrym gryzącym zapachu
Białka
O H są wielkocząsteczkowymi związkami organiczni
zbudowanych z resztek .
aminokwasów połączonych wiązaniami peptydowi
C N
Właściwości fizyczne
- Różnorodne
Właściwości chemiczne
- Organizy pod wpływem enzymów podlegają hydrolazie, tworząc
rozpuszczalne aminokwasy, które po modyfikacji do budowy własnych białek
H
2
O
białka aminokwasy
enzymy
-Pod wpływem chlorku sodu ulęgają wysalaniu jest to proces odwrotny
-Pod wpływem podwyższonej temperatury, soli niektórych metali, kwasów i
alkoholu ulęgają denotacji, która jest procesem nie odwracalnym, ponieważ
niszczą strukturę przestrzenna białka
Reakcja ksantoproteinowa – białka pod wpływem kwasu azotowego(V)
zabarwiają się na żółto
Reakcja biuretowa – białka pod wpływem wodorotlenku miedzi (II) zabarwiają
się na fioletowo
Cukry
C
n
H
2n
O
m
są wiązaniem organicznym złożonymi z węglu, tlenu i wodoru
Cukry proste
Glukoza C
6
H
12
O
6
Fruktoza C
6
H
12
O
6
Właściwości fizyczne glukozy
•Substancja biała krystaliczna
•Rozpuszcza się w wodzie
•Nie rozpuszcza się w alkoholu i innych rozpuszczalnikach organicznych
Właściwości chemiczne glukozy
•Ma słodki smak
•Ma odczyn obojętny
•W organizmach ulega przemianie z wydzielaniem energii
enzymy
C
6
H
12
O
6
6 O
2
6 CO
2
+ 6 H
2
O + energia
próba trommera – w reakcji glukozy z niebieskim wodorotlenkiem miedzi (II)
powstaje ceglastoczerwony tlenek miedzi(I)
H
+
C
12
H
22
O
11
+ H
2
O C
6
H
12
O
6
+ C
6
H
12
O
6
sacharoza woda enzymy Glukoza Fruktoza
Cukry złożone
Sacharoza – dwucukier -C
12
H
22
O
11
(C
6
H
10
O
5
)
n
Właściwościfizyczne
•Substancja biała krystaliczna
•Rozpuszcza się w wodzie
•Pod wpływem ogrzewania topi się i zmienia barwena brunatną – w skutek
cześciowego rozpadu powstaje karmel
Właściwości chemiczne
•Ma słodki smak,
•W organizmach, pod wpływem enzymów, ulega hydrozie na cukry proste
H
+
C
12
H
22
O
11
+ H
2
O C
6
H
12
O
6
+ C
6
H
12
O
6
sacharoza woda enzymy Glukoza Fruktoza
skrobia – wielocukier - (C
6
H
10
O
5
)
n
Uproszczony kształt cząsteczki skrobi
Właściwości fizyczne
•Substancja biala
•Nie rozpuszcza się w zimnej wodzie , a w gorącej tworzy kleik skrobiowy
Właściwości chemiczne
•Nie ma zapachu
•Niema smaku
•W organizmach pod wpływem enzymów ulega hydrozie
enzymy enzymy
(C
6
H
10
O
5
)
n
(C
6
H
10
O
5
)
x
n C
6
H
12
O
6
skrobia
H
2
O dekstryn H
2
O glukoza
Reakcja z jodem (próba jodoskrobiowa) – pod wpływem jodu skrobia zabarwia
się na ciemno granatowo
Celuloza -wielocukier - (C
6
H
10
O
5
)
n
Właściwości fizyczne
•Ciało stałe białe włókniste
•Nie rozpuszcza się w wodzie ani w rozpuszczalnikach organicznych
Właściwości chemiczne
•Nie ma zapachu
•Niema smaku
•Ulega hydrozie w przełyku zwierząt przeżuwających
enzymy
(C
6
H
10
O
5
)
n
C
6
H
12
O
6
celuloza H
2
O glukoza
Włókna białkowe i celulozowe
Nazwa włókna
Pochodzenie
Skład chemiczny
Identyfikacja
Bawełna
Naturalne -
roślinne
Celuloza
Włókna
celulozowe palą
się jasnym
płomieniem po
zdjeciu z
płomienia palą się
dalej; produktem
spalania jest
szary popiuł czuć
zapach palącego
się papieru
Zalety higroskopijność, odporność na działanie wysokiej temperatury i
chemikaliów, przewiewność
Wady skłąnność do gniecenia
Nazwa włókna
Pochodzenie
Skład chemiczny
Identyfikacja
Len
Naturalne -
roślinne
Celuloza
Włókna
celulozowe palą
się jasnym
płomieniem po
zdjeciu z
płomienia palą się
dalej; produktem
spalania jest
szary popiuł czuć
zapach palącego
się papieru
Zalety higroskopijność, odporność na działanie wysokiej temperatury i
chemikaliów, przewiewność
Wady sztywność i szorstkość, gniotliwość
Wełna
Naturalne -
zwierzence
Białko
Włókna białkowe
palą się powoli, a
po wyciągnięciu z
płomienia gasną;
produktem
spalania jest
czarna
bezkształtna
masa, czuć
zapach palących
się włosów
Zalety higroskopijność, złe przewodzenie ciepła, spręzystość
Wady brak odporności na działanie odczynników i wysokiej temperatury
Wady sztywność i szorstkość, gniotliwość
Jedwab naturalny
Naturalne -
zwierzęce
Białko
Włókna białkowe
palą się powoli, a
po wyciągnięciu z
płomienia gasną;
produktem
spalania jest
czarna
bezkształtna
masa, czuć
zapach palących
się włosów
Zalety delikatność, wytrzymałość, słabe przewodzenie ciepła, mała
gniotliwość
Wady wrażliwość na działanie chemiczne i światła słonecznego, mała
higroskopijność