NATO w polskiej polityce zagranicznej

Przystąpienie do NATO -

kalendarium

• Kalendarium przystąpienia Polski do NATO 31

III 1991 - Rozwiązane zostały struktury wojskowe

Układu Warszawskiego. W lipcu 1991 r. oficjalnie

rozwiązano UW.

11-12 III 1992 - Podczas wizyty w Polsce,

Sekretarz Generalny NATO Manfred Wörner

oświadczył, że "drzwi do NATO są otwarte".

10 IV 1992 - Odbyło się pierwsze posiedzenie

Komitetu Wojskowego NATO, w którym

uczestniczyli również ministrowie obrony i szefowie

sztabów państw Europy Środkowej i Wschodniej.

kalendarium

• 1 IX 1993 - Prezydent Lech Wałęsa w liście wystosowanym

do Sekretarza Generalnego NATO stwierdził, że członkostwo

w NATO jest jednym z priorytetów polskiej polityki

zagranicznej.

10 I 1994 - Na szczycie w Brukseli NATO przedstawiło

państwom Europy Środkowej i Wschodniej, w tym krajom

powstałym po rozpadzie ZSRR, propozycje współpracy z

Sojuszem w ramach programu Partnerstwo dla Pokoju - PdP

(Partnership for Peace - PfP). PdP stwarzało możliwość

wspólnych ćwiczeń wojskowych, udziału w operacjach

pokojowych i humanitarnych oraz konsultacje partnerów z

NATO w razie zagrożenia ich bezpieczeństwa.

12 I 1994 - Prezydenci państw Grupy Wyszehradzkiej

(Czechy, Słowacja, Węgry i Polska), na spotkaniu z

prezydentem Billem Clintonem w Pradze, zaakceptowali

program Partnerstwa dla Pokoju.

kalendarium

• 2 II 1994 - Podczas wizyty w Kwaterze Głównej NATO w

Brukseli Premier Waldemar Pawlak podpisał Dokument

Ramowy Partnerstwa dla Pokoju.

5 VII 1994 - Polska i NATO przyjęły indywidualny

Program Partnerstwa (IPP). Polska była pierwszym z

państw programu PdP, które uzgodniło z Sojuszem ten

program.

12-16 IX 1994 - W Biedrusku pod Poznaniem, w ramach

Partnerstwa dla Pokoju, odbyły się (pod kryptonimem

"Cooperative Bridge") pierwsze wspólne ćwiczenia

wojskowe, w których uczestniczyły jednostki z 13 państw

członkowskich Sojuszu i z krajów partnerskich.

kalendarium

• 16 II 1995 - Izba Reprezentantów Kongresu USA

przyjęła uchwałę o Odrodzeniu Bezpieczeństwa

Narodowego (National Security Revitalization Act)

przewidującą rozszerzenie NATO o Czechy, Polskę,

Słowację i Węgry.

8 II 1996 - Ministrowie obrony i spraw zagranicznych

RP we wspólnym liście do Sekretarza Generalnego

NATO oficjalnie przyjęli wystosowane przez Sojusz 29

stycznia 1996 r. zaproszenie do rozpoczęcia z NATO

dialogu indywidualnego.

4 IV 1996 - Polska przekazała NATO Indywidualny

Dokument Dyskusyjny prezentujący argumenty Polski

na rzecz poszerzenia Sojuszu, wizje europejskiej

architektury bezpieczeństwa i przyszłej roli NATO.

kalendarium

• 7 V 1996 - W Brukseli odbyło się pierwsze spotkanie w ramach

indywidualnego dialogu Polska - NATO. Poza spotkaniami

indywidualnymi (1 VII, 30 VII, i 10 X) w 1996 roku odbyły się jeszcze

dwie sesje wspólne dialogu NATO - kraje PdP. Ostatnie spotkanie

dialogu indywidualnego odbyło się 25 IV 1997 r.

22 X 1996 - Prezydent Bill Clinton w przemówieniu wygłoszonym w

Detroit po raz pierwszy podał konkretną datę powiększenia NATO:

oświadczył, że pierwsi nowi członkowie spośród krajów Europy

Środkowej i Wschodniej powinni być przyjęci do Sojuszu Atlantyckiego

najpóźniej w 1999 roku (50-lecie Sojuszu).

8 VII 1997 - Na szczycie szefów państw i rządów NATO w Madrycie

podjęto decyzję o zaproszeniu Polski, Czech i Węgier do rozmów w

sprawie członkostwa w Sojuszu. Decyzja ta zawarta została w

"Deklaracji o Euroatlantyckim Bezpieczeństwie i Współpracy".

Deklaracja stanowiła ponadto, że celem Sojuszu jest podpisanie

Protokołu Akcesyjnego w czasie najbliższej sesji Rady

Północnoatlantyckiej (16 grudnia 1997r.) i zakończenie procesu

ratyfikacyjnego w terminie umożliwiającym uzyskanie przez

zaproszone państwa "efektywnego" członkostwa do kwietnia 1999 r.

kalendarium

• 16 IX 1997 - Rozpoczęły się rozmowy akcesyjne

pomiędzy NATO a Polską.

29 IX 1997 - Odbyła się druga sesja rozmów

akcesyjnych RP z NATO. Poświecona była głównie

aspektom obronnym członkostwa RP w NATO.

9 X 1997 - Odbyła się trzecia sesja rozmów

akcesyjnych RP z NATO. Poświecona została w całości

sprawom finansowym, a w szczególności

zamierzeniom Polski dot. utrzymania, na odpowiednim

poziomie, zdolności obronnej oraz planowanego

udziału Polski we wspólnie finansowanych

przedsięwzięciach.

kalendarium

• 23 X 1997 - W KG NATO w Brukseli odbyło się czwarte -

ostatnie spotkanie w ramach rozmów akcesyjnych RP - NATO.

10 XI 1997 - Minister SZ Polski wystosował do Sekretarza

Generalnego NATO list, w którym strona Polska oficjalnie

zaakceptowała wysokość swych składek (2,48%) do

cywilnego i wojskowego budżetu Sojuszu oraz Programu

Inwestycyjnego NATO w Dziedzinie Bezpieczeństwa (NSIP).

14 XI 1997 - Minister SZ RP Bronisław Geremek przekazał

Sekretarzowi Generalnemu NATO list wyrażający wolę RP

przystąpienia do Traktatu Północnoatlantyckiego. Dokument

potwierdzał wolę RP otrzymania zaproszenia do Sojuszu oraz

gotowość przyjęcia obowiązków związanych z członkostwem.

kalendarium

• 25 XI 1997 - W Brukseli oficjalną wizytę złożył Premier RP, Jerzy

Buzek. Premier spotkał się m.in. z Sekretarzem Generalnym

Sojuszu, Javierem Solaną i Sekretarzem Generalnym UZE, Jose

Cutileiro.

16 XII 1997 - W Brukseli ministrowie spraw zagranicznych

państw NATO podpisali Protokoły Akcesyjne dla Polski, Czech i

Węgier. Protokoły te, w roku 1998, stanowiły przedmiot ratyfikacji

w szesnastu krajach Sojuszu. Za moment zakończenia procedury

ratyfikacji przez dane państwo uznaje się przekazanie

instrumentów ratyfikacyjnych rządowi Stanów Zjednoczonych -

depozytariuszowi Traktatu Waszyngtońskiego.

28 XII 1997 - Przedstawiciele Polski, Czech i Węgier po raz

pierwszy uczestniczyli (na prawach obserwatorów) w

cotygodniowym spotkaniu Rady Północnoatlantyckiej na szczeblu

ambasadorów.

kalendarium

• 2 II 1998 - Kanada jako pierwszy kraj Sojuszu

ratyfikowała Protokoły Akcesyjne i 4 lutego

przekazała dokumenty ratyfikacji Departamentowi

Stanu USA.

17-18 XII 1998 - W Brukseli, z udziałem ministrów

obrony z Polski, Czech i Węgier, odbyło się

spotkanie ministrów obrony NATO.

29 I 1999 - Sekretarz Generalny NATO J. Solana

wystosował do Polski, Czech i Węgier formalne

zaproszenia do przystąpienia do Traktatu

Północnoatlantyckiego.

kalendarium

• 17 II 1999 - Sejm, a następnie tego samego dnia Senat przyjęły

ustawę o ratyfikacji Traktatu Północnoatlantyckiego,

sporządzonego w Waszyngtonie dnia 4 kwietnia 1949 roku. W dniu

18 lutego 1999 r. ustawa została podpisana przez Prezydenta;

weszła w życie z dniem publikacji w dniu 19 lutego, w Dzienniku

Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr13, poz.111). Akt

przystąpienia do Traktatu Północnoatlantyckiego został przesłany

przez MSZ do Kancelarii Prezydenta w dniu 19 lutego 1999.

26 II 1999 - Prezydent podpisał, po uprzedniej kontrasygnacie

Premiera, akt przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Traktatu

Północnoatlantyckiego.

12 III 1999 - W Independence (stan Missouri - USA) Minister

Spraw Zagranicznych RP, prof. B. Geremek przekazał na ręce

Sekretarz Stanu USA, p. M. Albright akt przystąpienia Polski do

Traktatu Północnoatlantyckiego. Z tą chwilą Polska stała się

formalnie stroną Traktatu - członkiem Sojuszu

Północnoatlantyckiego.

Rola Polski w NATO

• Po roku 1999 jako strażnik amerykańskiej

obecności w Europie Polska dość

krytycznie wypowiadała się o EPBiO.

• Po zamachach 11 IX 2001 r. Polska silnie

wsparła amerykańską walkę z

terroryzmem w ramach strategii

bandwagoning. Elementem wsparcia

USA był aktywny udział w wojnie z

Irakiem od 20 III 2003 r. oraz udział w

okupacji Iraku do 2008 r.

Stosunek do USA

• Lata 1999 – 2009 to zastój w strategicznej koncepcji NATO

– wszyscy zastanawiali się: w jaki sposób należy traktować

NATO. Szczególnie widoczne było to w polityce George W.

Busha, który często traktował sojusz instrumentalnie jako

„skrzynkę z narzędziami” i montował odpowiednie „koalicje

chcących”.

• Powodowało to rozwój Natowskich zdolności

ekspedycyjnych, zwłaszcza Sił Odpowiedzi NATO przy

jednoczesnym zaniedbywaniu zdolności obrony

terytorialnej. Nie było to do końca odpowiednie dla Polski,

która raczej wymagała raczej rozwoju potencjału

defensywnego niż ofensywnego.

• Polscy decydenci nie protestowali przeciw temu stanowi

rzeczy a nawet (Anna Fotyga) proponowali stworzenie

polskich Sił Ekspedycyjnych. Ponadto naszą energię

pochłaniało ewentualne rozszerzenie Sojuszu o Gruzję i

Ukrainę.

Nowa doktryna strategiczna

NATO

• Rozpoczęto ją opracowywać dopiero po

powrocie Francji do struktur wojskowych

Sojuszu (3-4 kwietnia 2009 roku).

Wskazuje się na potrzebę odnowienia

sojuszu by był lepiej dostosowany do

obecnych zagrożeń.

• Dlatego Sekretarz Generalny NATO A. F.

Rasmussen powołał 12 – osobową grupę

ekspertów z M. Albright na czele

(uczestniczy w niej Polak – Adam Rotfeld)

Nowości w doktrynie NATO

• Włączenie zagadnień energetycznych do

koncepcji strategicznych Sojuszu. Było to

istotne zwłaszcza w roku 2006, gdy Rosja

zaczęła używać „broni energetycznej” na

forum europejskim.

• W latach 2006 – 2008 opracowywano

koncepcję NATO w kwestiach energetycznych,

którą przyjęto na szczycie w Bukareszcie 3

kwietnia 2008 roku, na następnym spotkaniu

w 2009 roku w Kehl podkreślono znaczenie

tematyki energetycznej dla członków sojuszu.

Misja PKW EUFOR/MTT

• Geneza PKW EUFOR/MTT:

Zgodnie z decyzjami politycznymi i wojskowymi Polski Kontyngent

Wojskowy EUFOR realizujący zadania stabilizacyjne w Bośni i Hercegowinie

30 listopada 2010 roku zakończył swoją działalność. 1 grudnia zadania

doradczo-szkoleniowe w Bośni i Hercegowinie rozpoczął Polski Kontyngent

Wojskowy PKW EUFOR/MTT (ang. Mobile Training Teams), w którego skład

wchodzą cztery Mobilne Zespoły Szkoleniowe oraz 2 Zespoły Łącznikowe-

Obserwacyjne. Ponadto Polacy służą także w kwaterze Sił EUFOR oraz w

Europejskim Oddziale Żandarmerii Wojskowej.

Zadania i skład PKW:

Do głównych zadań Polskiego Kontyngentu Wojskowego należą:

- szkolenie i budowa zdolności wojskowych Sił Zbrojnych Bośni i

Hercegowiny,

- monitorowanie sytuacji bezpieczeństwa,

- współpraca z przedstawicielami władz samorządowych, instytucji

publicznych i organizacji pozarządowych w strefie odpowiedzialności.

Polski Kontyngent Wojskowego EUFOR/MTT w Bośni i Hercegowinie to

blisko 50 żołnierzy. Trzon pierwszej zmiany stanowią żołnierze 2 Brygady

Zmechanizowanej Legionów ze Złocieńca. Dowódcą PKW jest ppłk Dariusz

Pałaczyński.

PKW KFOR

• Polski Kontyngent Wojskowy KFOR

Pełna nazwa: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Międzynarodowych

w Kosowie w Republice Serbii, Byłej Jugosłowiańskiej Republice

Macedonii i Republice Albanii oraz w Bośni i Hercegowinie.

Udział Sił Zbrojnych RP w operacji „Joint Guardian” – operacja NATO w

Kosowie - zapoczątkowali, na przełomie czerwca i lipca 1999r.,

żołnierze 18 batalionu desantowo – szturmowego. Od 15 lipca 2000r.

w misji uczestniczy Polsko-Ukraiński Batalion (POLUKRBAT). Inicjatywa

użycia POLUKRBAT w operacji pokojowej w Kosowie została wysunięta

przez Ministra Obrony Ukrainy gen. armii Aleksandra KUŹMIUKA w

czerwcu 1999r. Podstawą tworzenia i funkcjonowania Polsko–

Ukraińskiego Batalionu w Siłach Międzynarodowych jest Umowa

między Rzeczypospolitą Polską a Ukrainą w sprawie tworzenia

wspólnej jednostki wojskowej do udziału w międzynarodowych

operacjach pokojowych i humanitarnych pod egidą

międzynarodowych organizacji, podpisana przez ministrów obrony

Polski i Ukrainy 26 listopada 1997r.

Obecnie służbę pełni XXIII zmiana PKW KFOR dowodzona

przez ppłk Krzysztofa Monkiewicza.

PKW KFOR

• W ramach działalności operacyjnej PKW KFOR realizuje zadania polegające na

monitorowaniu przestrzegania porozumień i traktatów międzynarodowych w
celu stworzenia warunków bezpiecznej egzystencji oraz normalizacji sytuacji
w rejonie odpowiedzialności. Główny wysiłek PKW skupiony jest na
przeciwdziałaniu zorganizowanej przestępczości, przemytowi, korupcji oraz
na wspieraniu władz lokalnych i organów porządkowych w utrzymywaniu
porządku i bezpieczeństwa.

Do najważniejszych zadań mandatowych należy:
– monitorowanie sytuacji w pasie przygranicznym z FYROM (Former Yugoslav
Republic of Macedonia);
– zapewnienie bezpieczeństwa na głównych drogach;

– prowadzenie patroli z zadaniem demonstrowania obecności militarnej wojsk
KFOR; oraz organizowanie tymczasowych posterunków kontrolnych, celem
przeciwdziałania działalności przestępczej i kryminalnej w strefie
odpowiedzialności batalionu.
– wspieranie pomocy humanitarnej;
– zabezpieczenie ewakuacji członków organizacji rządowych i pozarządowych
w wypadku eskalacji zagrożenia.

PKW KFOR

• Wymienione zadania realizowane są poprzez:

– prowadzenie codziennych rutynowych patroli;

– organizowanie patroli doraźnych – zgodnie z potrzebami

wynikającymi

z danych rozpoznawczych i bieżącej oceny sytuacji;

– uczestnictwo we wspólnych patrolach z KPS, FBP, KPS BP;

– utrzymywanie stałego posterunku obserwacyjnego w m.

DRAJKOVCE na granicy multietnicznej pomiędzy K-Serbami i K-

Albańczykami);

– utrzymywanie Sił Szybkiego Reagowania (QRF – Quick Reaction

Force) w gotowości do działania w strefie odpowiedzialności

batalionu oraz Sił Natychmiastowej Odpowiedzi (RRF – Rapid

Response Force) w gotowości do działania w strefie

Międzynarodowych Sił Zadaniowych Wschód, a także udział w

operacjach prowadzonych samodzielnie siłami batalionu lub w

ramach Międzynarodowych Sił Zadaniowych Wschód. Ponadto

realizowane są zadania patroli EOD (Explosive Ordnance Disposal)

w zakresie usuwania niewybuchów i niewypałów, min oraz

związanych z prowadzeniem przeszukań i rozminowania rejonów

niebezpiecznych.

Misja w Iraku

• Polski Kontyngent Wojskowy NTM-I – NATO Training Mission Iraq –

Misja Szkoleniowa NATO w Republice Iraku. Wykonuje zadania na

podstawie decyzji Rady Północnoatlantyckiej z 30 lipca 2004 roku,

podjętej zgodnie z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 154 z 8

czerwca 2004 roku. Celem misji jest wspieranie budowy irackich

sił bezpieczeństwa. Wsparcia udzielają jej wszystkie kraje NATO.

Polityczną kontrolę nad misją sprawuje Sojusz Północnoatlantycki,

który ściśle współpracuje z dowództwem USF-I (United States

Forces-Iraq). Polska uczestniczy w NTM-I od 2005 roku.

Obecnie w

jej strukturach działa kilkunastu polskich oficerów i

podoficerów.

Najliczniejszą wśród nich grupę stanowią żołnierze

wchodzący w skład MALT – Military Advisory and Liaison Team. W

relacjach narodowych bezpośrednie dowodzenie pozaoperacyjne

należy do dowódcy operacyjnego SZ. Przygotowanie do udziału w

Misji Szkoleniowej NATO w Republice Iraku żołnierzy Wojskowego

Zespołu Doradczo-Łącznikowego (kolejne zmiany) jest realizowane

w CSnpSP w Kielcach przez niespełna trzy tygodnie w wymiarze

ponad stu jednostek lekcyjnych. Szkolenie dotyczy zadań

przewidywanych dla MALT.

PKW Afganistan

•

Działa od 2002 r.

•

Od listopada 2008 roku zmieniła się organizacja PKW w Afganistanie. Powstały Polskie Siły

Zadaniowe (Polish Task Force White Eagle), które jako jedna z Brygadowych Grup Bojowych w

Dowództwie Regionalnym Wschód (Regional Command East) przejęły odpowiedzialność za

prowincję Ghazni. Polski kontyngent rozmieszczony jest w pięciu głównych bazach w

prowincji:

•

Ghazni

•

Warrior

•

Giro

•

Vulcan

•

Qarabagh

•

oraz w bazie sił koalicyjnych w Bagram.

•

Polskie Siły Zadaniowe we wrześniu 2010 roku wsparł amerykański batalion piechoty.

Pozwala to na skuteczniejsze prowadzenie operacji w prowincji Ghazni. Amerykańska

Batalionowa Grupa Bojowa stanowi trzeci pododdział, obok Zgrupowań Bojowych Alfa i

Bravo, podlegający bezpośrednio pod dowódcę Polskich Sił Zadaniowych."

•

Zadania

•

Żołnierze VIII zmiany Polskich Sił Zadaniowych w Islamskiej Republice Afganistanu realizują

misję o charakterze stabilizacyjnym i doradczo - szkoleniowym dla utrzymania

bezpieczeństwa i stabilizacji w rejonie odpowiedzialności, pomocy w odbudowie Afganistanu i

wspierania afgańskich władz i lokalnej administracji poprzez realizację programów

rozwojowych i odbudowę infrastruktury cywilnej. Ponadto do szczegółowych zadań żołnierzy

należy szkolenie Afgańskich Sił Bezpieczeństwa oraz udzielanie niezbędnej pomocy dla

mieszkańców prowincji w zakresie zabezpieczenia podstawowych potrzeb życiowych.

•

PKW Czernicki

Prezydent Bronisław Komorowski, na wniosek Prezesa Rady

Ministrów, wydał postanowienie o użyciu Okrętu

Rzeczypospolitej Polskiej Kontradmirał Xawery Czernicki, jako

Polskiego Kontyngentu Wojskowego w składzie Stałego

Zespołu Sił Obrony Przeciwminowej NATO w operacji

przeciwterrorystycznej „ACTIVE ENDEAVOUR”, prowadzonej

na Morzu Śródziemnym w okresie od 14 marca do 18 czerwca

2011 r.

ORP CZERNICKI od 1 lutego do 30 czerwca br. pełni dyżur w składzie

Sił Odpowiedzi NATO. Biorąc udział w operacji „ACTIVE ENDEAVOUR”,

prowadzonej przez NATO od 26 października 2001 roku na podstawie

art. 5. Traktatu Północnoatlantyckiego, wprowadzonego w życie w

odpowiedzi na atak terrorystyczny na USA 11 września 2001 r., będzie

głównie odpowiadał za zapewnienie dowodzenia, wsparcia

logistycznego i medycznego jednostek Zespołu Obrony

Przeciwminowej oraz udział w patrolowaniu akwenów i szlaków

komunikacyjnych Morza Śródziemnego.

W związku z sytuacją operacyjną na Morzu Śródziemnym, będącą

następstwem kryzysu w krajach Afryki Północnej, należy podkreślić, że

ewentualne użycie CZERNICKIEGO w innej operacji sojuszniczej niż

„ACTIVE ENDEAVOUR”, w tym rejonie lub do innych zadań w ramach

tejże operacji, wymagałoby odrębnego postanowienia Prezydenta. [...]

Document Outline