background image

 

 

 

 

Badanie jamy 

Badanie jamy 

brzusznej

brzusznej

Jak każde badanie składa się z 

Jak każde badanie składa się z 

elementów poznanych na poprzednich 

elementów poznanych na poprzednich 

wykładach, ale zespół zgłaszanych przez 

wykładach, ale zespół zgłaszanych przez 

chorego dolegliwości dotyczy jamy 

chorego dolegliwości dotyczy jamy 

brzusznej.

brzusznej.

Badanie jamy brzusznej służy poznaniu  

Badanie jamy brzusznej służy poznaniu  

zespołu dolegliwości i zaszeregowaniu 

zespołu dolegliwości i zaszeregowaniu 

chorego do leczenia – internistycznego – 

chorego do leczenia – internistycznego – 

chirurgicznego – ginekologicznego – 

chirurgicznego – ginekologicznego – 

urologicznego.

urologicznego.

background image

 

 

 

 

Podział topograficzny 

Podział topograficzny 

przedniej ściany brzucha

przedniej ściany brzucha

Vide folia – 14,4

Vide folia – 14,4

                 

                 

14,5

14,5

                 

                 

14,6

14,6

                 

                 

14,7

14,7

background image

 

 

 

 

Badanie per rectum

Badanie per rectum

1. Ułożenie chorego

1. Ułożenie chorego

2. Wyjaśnienie potrzeby badania per 

2. Wyjaśnienie potrzeby badania per 

rectum

rectum

3. Ocena okolicy odbytnicy 

3. Ocena okolicy odbytnicy 

ogladaniem i dotykiem

ogladaniem i dotykiem

background image

 

 

 

 

Badanie per rectum

Badanie per rectum

Błona śluzowa odbytnicy gładka – 

Błona śluzowa odbytnicy gładka – 

przesuwalna

przesuwalna

Od tyłu – wyczuwalny jest wierzchołek 

Od tyłu – wyczuwalny jest wierzchołek 

kości ogonowej i krzyżowej

kości ogonowej i krzyżowej

Gruczoł krokowy – mężczyźni – 

Gruczoł krokowy – mężczyźni – 

struktura twarda, guzowata 

struktura twarda, guzowata 

nieregularnego kształtu – susp. Ca.

nieregularnego kształtu – susp. Ca.

Kobiety – szyjka macicy

Kobiety – szyjka macicy

background image

 

 

 

 

Badanie per rectum - 

Badanie per rectum - 

patologia

patologia

Guzowatość – naddatek tkankowy, 

Guzowatość – naddatek tkankowy, 

                     

                     

ubytek tkankowy

ubytek tkankowy

                     

                     

bolesność

bolesność

Ocena struktur sąsiednich – 

Ocena struktur sąsiednich – 

przymacicze – ocena zaawansowania 

przymacicze – ocena zaawansowania 

procesu nowotworowego szyjki macicy

procesu nowotworowego szyjki macicy

Ocena treści na badającym palcu:

Ocena treści na badającym palcu:

Krew

Krew

śluz

śluz

background image

 

 

 

 

Wątroba – hepar

Wątroba – hepar

Powiększenie wątroby - 

Powiększenie wątroby - 

hepatomegalia

hepatomegalia

Wyczuwalna – prawy górny kwadrant

Wyczuwalna – prawy górny kwadrant

                     

                     

poniżej prawego łuku 

poniżej prawego łuku 

żebrowego

żebrowego

Stłumienie opukowe nad powierzchnią 

Stłumienie opukowe nad powierzchnią 

wątroby

wątroby

background image

 

 

 

 

Różnicowanie

Różnicowanie

Powiększenie nerki prawej

Powiększenie nerki prawej

Guzowatość jajnika

Guzowatość jajnika

background image

 

 

 

 

Charakterystyka wątroby

Charakterystyka wątroby

Wielkość

Wielkość

Bolesność

Bolesność

Charakterystyka dolnego brzegu 

Charakterystyka dolnego brzegu 

wątroby:

wątroby:

Gładki

Gładki

Nieregularny

Nieregularny

Guzowaty

Guzowaty

Folia – 14.16

Folia – 14.16

background image

 

 

 

 

Przyczyny powiększenia 

Przyczyny powiększenia 

wątroby

wątroby

Folia 14,17

Folia 14,17

background image

 

 

 

 

Choroby wątroby

Choroby wątroby

Ze względu na pełnioną w organiźmie 

Ze względu na pełnioną w organiźmie 

rolę narażona jest stale na różnego 

rolę narażona jest stale na różnego 

typu uszkodzenia:

typu uszkodzenia:

Zatrucia

Zatrucia

Pasożyty

Pasożyty

Infekcje wirusowe i bakteryjne

Infekcje wirusowe i bakteryjne

Zaburzenia wrodzone

Zaburzenia wrodzone

Niewydolność wątroby

Niewydolność wątroby

background image

 

 

 

 

Marskość wątroby – cirrhosis 

Marskość wątroby – cirrhosis 

hepatis

hepatis

Postępujące włóknienie miąższu 

Postępujące włóknienie miąższu 

wątroby, niszczące strukturę narządu. 

wątroby, niszczące strukturę narządu. 

Charakteryzuje się zastępowaniem 

Charakteryzuje się zastępowaniem 

komórek włóknami tkanki łącznej, 

komórek włóknami tkanki łącznej, 

które burzą jego prawidłową budowę, 

które burzą jego prawidłową budowę, 

doprowadzając do upośledzenia 

doprowadzając do upośledzenia 

funkcji metabolicznych, utrudnienia 

funkcji metabolicznych, utrudnienia 

odpływu żółci oraz są przyczyną 

odpływu żółci oraz są przyczyną 

powstawania nadciśnienia wrotnego.

powstawania nadciśnienia wrotnego.

background image

 

 

 

 

Przyczyny marskości 

Przyczyny marskości 

wątroby

wątroby

Toksyny w tym alkohol

Toksyny w tym alkohol

Choroby metaboliczne

Choroby metaboliczne

Zakażenia wirusem

Zakażenia wirusem

Uszkodzenie wątroby jest 

Uszkodzenie wątroby jest 

nieodwracalne, można jednak 

nieodwracalne, można jednak 

spowolnić lub zatrzymać zwłóknienie, 

spowolnić lub zatrzymać zwłóknienie, 

jeśli rozpocznie się umiejętne leczenie

jeśli rozpocznie się umiejętne leczenie

background image

 

 

 

 

Podział marskości wątroby – 

Podział marskości wątroby – 

ze względu na 

ze względu na 

etiopatogenezę

etiopatogenezę

Marskość alkoholowa

Marskość alkoholowa

Marskość zastoinowa

Marskość zastoinowa

Marskość pozapalna

Marskość pozapalna

Marskość żółciowa

Marskość żółciowa

Marskość uwarunkowana genetycznie

Marskość uwarunkowana genetycznie

background image

 

 

 

 

Objawy marskości wątroby

Objawy marskości wątroby

We wczesnym okresie mogą w ogóle 

We wczesnym okresie mogą w ogóle 

nie występować – mimo, że tkanka 

nie występować – mimo, że tkanka 

wątrobowa jest stale zastępowana 

wątrobowa jest stale zastępowana 

przez nieczynną funkcjonalnie tkankę 

przez nieczynną funkcjonalnie tkankę 

łączną.

łączną.

background image

 

 

 

 

Wczesne objawy marskości 

Wczesne objawy marskości 

wątroby

wątroby

Zaczerwienienie dłoni

Zaczerwienienie dłoni

Czerwone plamki pojawiające się na 

Czerwone plamki pojawiające się na 

górnej połowie ciała

górnej połowie ciała

Zwłóknienie ścięgien w rękach

Zwłóknienie ścięgien w rękach

Zniekształcenie palców i paznokci u rąk

Zniekształcenie palców i paznokci u rąk

Hipertrofia ślinianek przyusznych

Hipertrofia ślinianek przyusznych

background image

 

 

 

 

Znaczne upośledzenie 

Znaczne upośledzenie 

czynności wątroby - objawy

czynności wątroby - objawy

Wyczerpanie – zmęczenie – utrata apetytu

Wyczerpanie – zmęczenie – utrata apetytu

Nudności – osłabienie – utrata masy ciała

Nudności – osłabienie – utrata masy ciała

Bóle brzucha – ginekomastia – 

Bóle brzucha – ginekomastia – 

hypogonadyzm

hypogonadyzm

Ascites

Ascites

Splenomegalia

Splenomegalia

Asterixis – obustronne trzepotanie 

Asterixis – obustronne trzepotanie 

wyciągniętymi, grzbietowo zgiętymi 

wyciągniętymi, grzbietowo zgiętymi 

dłońmi, występujące u pacjentów z 

dłońmi, występujące u pacjentów z 

encefalopatią wątrobową

encefalopatią wątrobową

background image

 

 

 

 

Konsekwencje dysfunkcji 

Konsekwencje dysfunkcji 

wątroby

wątroby

Nadciśnienie wrotne – krew płynąca z 

Nadciśnienie wrotne – krew płynąca z 

jelit oraz trzustki przez żyłę wrotną 

jelit oraz trzustki przez żyłę wrotną 

wątrobową przepływa przez marską 

wątrobową przepływa przez marską 

wątrobę trudniej, w wyniku czego 

wątrobę trudniej, w wyniku czego 

ciśnienie w żyle rośnie.

ciśnienie w żyle rośnie.

Następnymi problemami ciśnienia 

Następnymi problemami ciśnienia 

wrotnego są:

wrotnego są:

Wodobrzusze

Wodobrzusze

żylaki przełyku

żylaki przełyku

background image

 

 

 

 

Przyczyny marskości 

Przyczyny marskości 

wątroby

wątroby

Są różnorodne i mogą 

Są różnorodne i mogą 

współwystępować u jednego 

współwystępować u jednego 

pacjenta.

pacjenta.

Najbardziej powszechne to:

Najbardziej powszechne to:

Przewlekłe nadużywanie alkoholu

Przewlekłe nadużywanie alkoholu

Zakażenie wirusem zapalenia 

Zakażenie wirusem zapalenia 

wątroby (typ B i C – HBV i HCV)

wątroby (typ B i C – HBV i HCV)

background image

 

 

 

 

Choroba wątroby 

Choroba wątroby 

spowodowana alkoholem

spowodowana alkoholem

Rozwija się po około 10 latach picia alkoholu 

Rozwija się po około 10 latach picia alkoholu 

u 15% alkoholików

u 15% alkoholików

Alkoholik – człowiek uzależniony od alkoholu.

Alkoholik – człowiek uzależniony od alkoholu.

Na skutek utraty zdolności kontrolowanego 

Na skutek utraty zdolności kontrolowanego 

picia, alkoholik odczuwa silną, niezależną od 

picia, alkoholik odczuwa silną, niezależną od 

jego woli potrzebę regularnego spożywania 

jego woli potrzebę regularnego spożywania 

alkoholu, najczęściej w dużych ilościach.

alkoholu, najczęściej w dużych ilościach.

Pozbawienie dostępu do alkoholu, powoduje 

Pozbawienie dostępu do alkoholu, powoduje 

szereg dolegliwości organizmu o charakterze 

szereg dolegliwości organizmu o charakterze 

psychosomatycznym

psychosomatycznym

background image

 

 

 

 

Alkoholizm  - choroba 

Alkoholizm  - choroba 

alkoholowa

alkoholowa

Utrata kontroli nad ilością wypijanego 

Utrata kontroli nad ilością wypijanego 

alkoholu

alkoholu

Przymus o charakterze psychicznym i 

Przymus o charakterze psychicznym i 

somatycznym do spożywania dużych ilości 

somatycznym do spożywania dużych ilości 

alkoholu.

alkoholu.

Na 10 osób nadużywających 2 się uzależniają

Na 10 osób nadużywających 2 się uzależniają

Objawy pomocne w diagnozowaniu: 

Objawy pomocne w diagnozowaniu: 

a/ utrata kontroli nad ilością wypijanego 

a/ utrata kontroli nad ilością wypijanego 

alkoholu

alkoholu

b/ objawy abstynencji

b/ objawy abstynencji

background image

 

 

 

 

Pojęcie alkoholizmu

Pojęcie alkoholizmu

Wprowadził - Magnus Huss rok 1849 

Wprowadził - Magnus Huss rok 1849 

1960 dr Elvin Morton Jellinek 

1960 dr Elvin Morton Jellinek 

amerykański lekarz czeskiego 

amerykański lekarz czeskiego 

pochodzenia zdjął z osób 

pochodzenia zdjął z osób 

uzależnionych odium pogardy i 

uzależnionych odium pogardy i 

uczynił z nich pacjentów 

uczynił z nich pacjentów 

potrzebujących pomocy

potrzebujących pomocy

background image

 

 

 

 

Stadia choroby alkoholowej

Stadia choroby alkoholowej

Faza wstępna prealkoholowa – od kilku 

Faza wstępna prealkoholowa – od kilku 

miesięcy do kilku lat. Zaczyna się od 

miesięcy do kilku lat. Zaczyna się od 

konwencjonalnego stylu picia

konwencjonalnego stylu picia

Faza ostrzegawcza – od momentu pojawiania 

Faza ostrzegawcza – od momentu pojawiania 

się luk pamięciowych

się luk pamięciowych

Faza krytyczna – od utraty kontroli nad 

Faza krytyczna – od utraty kontroli nad 

piciem

piciem

Faza przewlekła – od wystąpienia 

Faza przewlekła – od wystąpienia 

wielodniowych ciągów

wielodniowych ciągów

Zatrzymanie choroby możliwe jest na 

Zatrzymanie choroby możliwe jest na 

każdym etapie i fazie chroby

każdym etapie i fazie chroby

background image

 

 

 

 

Zakażenie wirusem 

Zakażenie wirusem 

zapalenia wątroby typu B 

zapalenia wątroby typu B 

Powoduje zapalenie wątroby, które 

Powoduje zapalenie wątroby, które 

przekształca się w marskość wątroby po 

przekształca się w marskość wątroby po 

upływie wielu lat.

upływie wielu lat.

background image

 

 

 

 

Zakażenie wirusem zapalenia 

Zakażenie wirusem zapalenia 

wątroby typu C 

wątroby typu C 

Najczęstsza obok alkoholu przyczyna 

Najczęstsza obok alkoholu przyczyna 

marskości i zapalenia wątroby. Zakażenie 

marskości i zapalenia wątroby. Zakażenie 

tym patogenem powoduje przewlekłe 

tym patogenem powoduje przewlekłe 

zapalenie miąższu i uszkodzenia, które po 

zapalenie miąższu i uszkodzenia, które po 

upływie wielu lat prowadzą do 

upływie wielu lat prowadzą do 

zwłóknienia.

zwłóknienia.

Uwaga – wirus typu C jest szczególnie 

Uwaga – wirus typu C jest szczególnie 

niebezpieczny, ponieważ obecnie nie ma 

niebezpieczny, ponieważ obecnie nie ma 

na niego szczepionki i jest stosunkowy 

na niego szczepionki i jest stosunkowy 

oporny na sterylizację.

oporny na sterylizację.

background image

 

 

 

 

Ważne

Ważne

Możliwość zakażenia przez 

Możliwość zakażenia przez 

niedokładne wyjałowienie narzędzi 

niedokładne wyjałowienie narzędzi 

np.

np.

Dentysta

Dentysta

Kosmetyczka

Kosmetyczka

Studio tatuażu

Studio tatuażu

background image

 

 

 

 

Choroby wątroby

Choroby wątroby

Uszkodzenia urazowe wątroby

Uszkodzenia urazowe wątroby

Samoistne pęknięcie wątroby

Samoistne pęknięcie wątroby

Pierwotne złośliwe nowotwory wątroby

Pierwotne złośliwe nowotwory wątroby

Nowotwory wątroby pochodzenia 

Nowotwory wątroby pochodzenia 

przerzutowego

przerzutowego

Niezłośliwe nowotwory i torbiele 

Niezłośliwe nowotwory i torbiele 

wątroby

wątroby

Ropnie wątroby

Ropnie wątroby

background image

 

 

 

 

Urazy wątroby – zamknięte i 

Urazy wątroby – zamknięte i 

otwarte

otwarte

Tępe urazy klatki piersiowej, podżebrza 

Tępe urazy klatki piersiowej, podżebrza 

i nadbrzusza po stronie prawej mogą 

i nadbrzusza po stronie prawej mogą 

spowodować pojedyncze lub mnogie 

spowodować pojedyncze lub mnogie 

pęknięcia miąższu wątroby, przede 

pęknięcia miąższu wątroby, przede 

wszystkim płata prawego.

wszystkim płata prawego.

Pęknięcia te mogą być płytkie lub 

Pęknięcia te mogą być płytkie lub 

bardzo głebokie.

bardzo głebokie.

Może im towarzyszyć stłuczenie lub 

Może im towarzyszyć stłuczenie lub 

zmiażdżenie tkanki wątrobowej

zmiażdżenie tkanki wątrobowej

background image

 

 

 

 

Uraz zamknięty – krwotok 

Uraz zamknięty – krwotok 

wewnętrzny

wewnętrzny

Uraz zamknięty przez uszkodzenie 

Uraz zamknięty przez uszkodzenie 

miąższu wątroby może skutkować 

miąższu wątroby może skutkować 

krwotokiem do jamy otrzewnowej.

krwotokiem do jamy otrzewnowej.

Uraz zamknięty połączony z 

Uraz zamknięty połączony z 

rozerwaniem przewodów żółciowych 

rozerwaniem przewodów żółciowych 

wewnątrzwątrobowych – krwotok z 

wewnątrzwątrobowych – krwotok z 

domieszką żółci.

domieszką żółci.

Uraz zamknięty – oderwanie różnych 

Uraz zamknięty – oderwanie różnych 

segmentów miąższu wątroby.

segmentów miąższu wątroby.

background image

 

 

 

 

Uraz otwarty

Uraz otwarty

Rany postrzałowe i kłute, tym 

Rany postrzałowe i kłute, tym 

pierwszym zawsze towarzyszy 

pierwszym zawsze towarzyszy 

znaczne uszkodzenie miąższu 

znaczne uszkodzenie miąższu 

wątroby

wątroby

background image

 

 

 

 

Pamiętaj

Pamiętaj

Obu typom zranień wątroby może 

Obu typom zranień wątroby może 

towarzyszyć zranienie:

towarzyszyć zranienie:

Płuc, przepony,

Płuc, przepony,

Nerki prawej, żołądka, dwunastnicy,

Nerki prawej, żołądka, dwunastnicy,

 

 

trzustki, zgięcia wątrobowego 

trzustki, zgięcia wątrobowego 

okrężnicy, 

okrężnicy, 

pęcherzyka żółciowego, żyły głównej 

pęcherzyka żółciowego, żyły głównej 

dolnej,

dolnej,

 

 

żyły wrotnej

żyły wrotnej

background image

 

 

 

 

Rozpoznanie obrażeń 

Rozpoznanie obrażeń 

wątroby

wątroby

Opiera się na:

Opiera się na:

Obrazie klinicznym chorego

Obrazie klinicznym chorego

Typie urazu

Typie urazu

Wskazane okresowe, ponowne, 

Wskazane okresowe, ponowne, 

kilkakrotne badanie chorego przez ten 

kilkakrotne badanie chorego przez ten 

sam zespół

sam zespół

background image

 

 

 

 

Objawy podmiotowe

Objawy podmiotowe

Ból w okolicy prawego podżebrza, 

Ból w okolicy prawego podżebrza, 

nasilający się w czasie oddychania

nasilający się w czasie oddychania

background image

 

 

 

 

Badanie przedmiotowe

Badanie przedmiotowe

1. Stan ogólny chorego

1. Stan ogólny chorego

2. Stan miejscowy

2. Stan miejscowy

3. Badanie innych narządów

3. Badanie innych narządów

4. Badania dodatkowe:

4. Badania dodatkowe:

4a obrazowe

4a obrazowe

4b laboratoryjne

4b laboratoryjne

5. w zależności od stanu ogólnego 

5. w zależności od stanu ogólnego 

należy prowadzić równolegle leczenie 

należy prowadzić równolegle leczenie 

przeciw wstrząsowe

przeciw wstrząsowe

background image

 

 

 

 

Ad. 1. Stan ogólny 

Ad. 1. Stan ogólny 

Ad 2. Stan miejscowy

Ad 2. Stan miejscowy

Tętno, ciśnienie, 

Tętno, ciśnienie, 

Zmiany w obrębie brzucha i klatki 

Zmiany w obrębie brzucha i klatki 

piersiowej ( bolesność przy ucisku 

piersiowej ( bolesność przy ucisku 

łuku żebrowego i klatki piersiowej, 

łuku żebrowego i klatki piersiowej, 

poszerzenie stłumienia wątroby, 

poszerzenie stłumienia wątroby, 

bolesność i obrona mięśniowa 

bolesność i obrona mięśniowa 

prawego podżebrza

prawego podżebrza

Objawy otrzewnowe

Objawy otrzewnowe

Objawy wolnego płynu w jamie 

Objawy wolnego płynu w jamie 

otrzewnowej

otrzewnowej

background image

 

 

 

 

Ad 3. Badanie innych 

Ad 3. Badanie innych 

narządów

narządów

Ocena obrażeń ze strony:

Ocena obrażeń ze strony:

Ośrodkowego układu nerwowego

Ośrodkowego układu nerwowego

Klatki piersiowej

Klatki piersiowej

Układu moczowego

Układu moczowego

Układu kostnostawowego

Układu kostnostawowego

uwaga

uwaga

Ustalić ich wpływ na stan ogólny 

Ustalić ich wpływ na stan ogólny 

chorego

chorego

background image

 

 

 

 

Ad. 4a. Badania dodatkowe 

Ad. 4a. Badania dodatkowe 

laboratoryjne

laboratoryjne

Krew – morfologia

Krew – morfologia

Układ krzepnięcia

Układ krzepnięcia

Uwaga – bardzo ważne

Uwaga – bardzo ważne

ustalenie grupy krwi chorego

ustalenie grupy krwi chorego

background image

 

 

 

 

Ad 4b badania obrazowe

Ad 4b badania obrazowe

Zdjęcie przeglądowe 

Zdjęcie przeglądowe 

klatki piersiowej

klatki piersiowej

Jamy brzusznej

Jamy brzusznej

Inne w razie potrzeby

Inne w razie potrzeby

Czaszki 

Czaszki 

Kośćca

Kośćca

USG jamy brzusznej

USG jamy brzusznej

background image

 

 

 

 

Ad. 5. Leczenie p. 

Ad. 5. Leczenie p. 

wstrząsowe

wstrząsowe

Drożność dróg oddechowych – 

Drożność dróg oddechowych – 

intubacja

intubacja

Przetaczanie płynów 

Przetaczanie płynów 

krwiozastępczych i krwi

krwiozastępczych i krwi

Założyć cewnik do pęcherza 

Założyć cewnik do pęcherza 

moczowego dla oceny diurezy

moczowego dla oceny diurezy

Badać ośrodkowe ciśnienie żylned

Badać ośrodkowe ciśnienie żylned

background image

 

 

 

 

Badanie inwazyjne

Badanie inwazyjne

Wykonanie punkcja jamy 

Wykonanie punkcja jamy 

otrzewnowej dla potwierdzenia 

otrzewnowej dla potwierdzenia 

krwawienia.

krwawienia.

Uwaga

Uwaga

Ujemny wynik punkcji nie wyklucza 

Ujemny wynik punkcji nie wyklucza 

krwawienia do jamy otrzewnowej

krwawienia do jamy otrzewnowej

background image

 

 

 

 

Nowotwory złośliwe wątroby

Nowotwory złośliwe wątroby

A. Pierwotny rak wątroby

A. Pierwotny rak wątroby

B. Przerzuty raka okrężnicy, 

B. Przerzuty raka okrężnicy, 

odbytnicy, jajnika do miąższu 

odbytnicy, jajnika do miąższu 

wątroby

wątroby

C. Rak pęcherzyka i dróg żółciowych

C. Rak pęcherzyka i dróg żółciowych

background image

 

 

 

 

Pierwotny rak wątroby – hist-

Pierwotny rak wątroby – hist-

pat

pat

Jest chorobą rzadką, występuje u osób 

Jest chorobą rzadką, występuje u osób 

po 5o roku życia.

po 5o roku życia.

Rozróżniamy 3 postacie pierwotnego 

Rozróżniamy 3 postacie pierwotnego 

raka wątroby:

raka wątroby:

1. z komórek wątrobowych – carcinoma 

1. z komórek wątrobowych – carcinoma 

hepatocellulare, hepatoma

hepatocellulare, hepatoma

2. rak z komórek przewodów żółciowych 

2. rak z komórek przewodów żółciowych 

– cholangiocarcinoma

– cholangiocarcinoma

3. postać mieszana – z obu rodzajów 

3. postać mieszana – z obu rodzajów 

komórek -  hepatocholangioma

komórek -  hepatocholangioma

background image

 

 

 

 

Postacie kliniczne

Postacie kliniczne

Obraz makroskopowy podzielić można 

Obraz makroskopowy podzielić można 

na 3 postacie:

na 3 postacie:

1. guzowata – pojedyncza duża zmiana

1. guzowata – pojedyncza duża zmiana

2. guzkowa – liczne guzki rozsiane w 

2. guzkowa – liczne guzki rozsiane w 

całym miąższu wątroby

całym miąższu wątroby

3. rozlana – naciek nowotworowy 

3. rozlana – naciek nowotworowy 

całego miąższu wątroby

całego miąższu wątroby

background image

 

 

 

 

Diagnostyka

Diagnostyka

Wywiad, badanie kliniczne

Wywiad, badanie kliniczne

Badania laboratoryjne:

Badania laboratoryjne:

USG

USG

Tomografia komputerowa

Tomografia komputerowa

Scyntygrafia

Scyntygrafia

Arteriografia – obraz drzewa 

Arteriografia – obraz drzewa 

naczyniowego wątroby i stosunków 

naczyniowego wątroby i stosunków 

naczyń do guza

naczyń do guza

Biopsja cienkoigłowa

Biopsja cienkoigłowa

background image

 

 

 

 

Antygen zarodkowo-

Antygen zarodkowo-

płodowy (CEA)

płodowy (CEA)

alfafetoproteina

alfafetoproteina

Dla potwierdzenia rozpoznania i 

Dla potwierdzenia rozpoznania i 

oceny wyników leczenia

oceny wyników leczenia

background image

 

 

 

 

Ropnie wątroby

Ropnie wątroby

Powstają jako wtórne zakażenia 

Powstają jako wtórne zakażenia 

miąższu wątroby w przebiegu 

miąższu wątroby w przebiegu 

ciężkich procesów ropnych w ustroju 

ciężkich procesów ropnych w ustroju 

a w szczególności w jamie brzusznej

a w szczególności w jamie brzusznej

Ropniom wątroby towarzyszą często 

Ropniom wątroby towarzyszą często 

ropnie podprzeponowe i nieraz 

ropnie podprzeponowe i nieraz 

trudno stwierdzić który był pierwszy

trudno stwierdzić który był pierwszy

background image

 

 

 

 

Rozpoznanie ropnia wątroby

Rozpoznanie ropnia wątroby

Stan ogólny

Stan ogólny

Stan kliniczny i dotychczasowy 

Stan kliniczny i dotychczasowy 

przebieg choroby

przebieg choroby

Badania laboratoryjne – cechy stanu 

Badania laboratoryjne – cechy stanu 

zapalnego

zapalnego

USG

USG

Tomografia komputerowa

Tomografia komputerowa

background image

 

 

 

 

Śledziona – lien

Śledziona – lien

Powiększenie śledziony - 

Powiększenie śledziony - 

splenomegalia

splenomegalia

W warunkach prawidłowych śledziona 

W warunkach prawidłowych śledziona 

nie jest wyczuwalna badaniem 

nie jest wyczuwalna badaniem 

palpacyjnym.

palpacyjnym.

Gdy śledziona ulegnie powiększeniu 2-3 

Gdy śledziona ulegnie powiększeniu 2-3 

x staje się wyczuwalna w lewym 

x staje się wyczuwalna w lewym 

górnym kwadracie.

górnym kwadracie.

Uwaga – zawsze należy upewnić się czy 

Uwaga – zawsze należy upewnić się czy 

wyczuwalny twór nie jest lewą nerką

wyczuwalny twór nie jest lewą nerką

background image

 

 

 

 

Śledziona cd

Śledziona cd

Pełni w organizmie człowieka różne 

Pełni w organizmie człowieka różne 

funkcje, ale nie jest niezbędna do 

funkcje, ale nie jest niezbędna do 

życia.

życia.

U osób dorosłych -  może być 

U osób dorosłych -  może być 

usunięta bez szkodliwych następstw 

usunięta bez szkodliwych następstw 

dla zdrowia.

dla zdrowia.

U dzieci – powoduje zwiększona 

U dzieci – powoduje zwiększona 

podatność na zakażenia

podatność na zakażenia

background image

 

 

 

 

Nerki i układ moczowy

Nerki i układ moczowy

Jak zwykle najpierw wywiad a 

Jak zwykle najpierw wywiad a 

następnie badanie przedmiotowe 

następnie badanie przedmiotowe 

– 

– 

vide folia 14,10

vide folia 14,10

                 

                 

14, 9

14, 9

Badanie oburęczne z wykorzystaniem 

Badanie oburęczne z wykorzystaniem 

techniki balotowania i wstrząsania 

techniki balotowania i wstrząsania 

okolicy nerkowej

okolicy nerkowej

background image

 

 

 

 

Najczęściej spotykane choroby 

Najczęściej spotykane choroby 

nerek

nerek

Wodonercze

Wodonercze

Odmiedniczkowe zapalenie nerek

Odmiedniczkowe zapalenie nerek

Kłębkowe zapalenie nerek

Kłębkowe zapalenie nerek

Kamica moczowa

Kamica moczowa

Rak nerki

Rak nerki

background image

 

 

 

 

Choroby wywołane 

Choroby wywołane 

niedrożnością w układzie 

niedrożnością w układzie 

moczowym

moczowym

Przeszkody w odpływie moczu są 

Przeszkody w odpływie moczu są 

najważniejszymi czynnikami 

najważniejszymi czynnikami 

patologicznymi powodującymi liczne 

patologicznymi powodującymi liczne 

choroby układu moczowego.

choroby układu moczowego.

Zmiany te mogą doprowadzić do 

Zmiany te mogą doprowadzić do 

niewydolności mięśniowej przewodów i 

niewydolności mięśniowej przewodów i 

zbiorników układu moczowego co z kolei 

zbiorników układu moczowego co z kolei 

zwiększa ciśnienie w tym układzie i 

zwiększa ciśnienie w tym układzie i 

doprowadza do zaniku miąższu 

doprowadza do zaniku miąższu 

nerkowego

nerkowego

background image

 

 

 

 

wodonercze

wodonercze

Zmiany wywołane zastojem 

Zmiany wywołane zastojem 

przyczyniają się do powstawania 

przyczyniają się do powstawania 

zakażeń w układzie moczowym i 

zakażeń w układzie moczowym i 

tworzenia się kamieni.

tworzenia się kamieni.

Końcowym następstwem tych zmian 

Końcowym następstwem tych zmian 

jest całkowita jednostronna lub 

jest całkowita jednostronna lub 

obustronna niewydolność nerek.

obustronna niewydolność nerek.

background image

 

 

 

 

Umiejscowienie 

Umiejscowienie 

niedrożności

niedrożności

Każda przeszkoda począwszy od 

Każda przeszkoda począwszy od 

wewnętrznego ujścia cewki moczowej 

wewnętrznego ujścia cewki moczowej 

lub powyżej prowadzi do wtórnego 

lub powyżej prowadzi do wtórnego 

wzrostu ciśnienia, które ujemnie wpływa 

wzrostu ciśnienia, które ujemnie wpływa 

na obie nerki równocześnie.

na obie nerki równocześnie.

Niedrożność w ujściu moczowodowym 

Niedrożność w ujściu moczowodowym 

lub w odcinku bliższym od ujścia 

lub w odcinku bliższym od ujścia 

prowadzi do jednostronnego 

prowadzi do jednostronnego 

uszkodzenia nerki, chyba, że przeszkoda 

uszkodzenia nerki, chyba, że przeszkoda 

znajduje się w obu moczowodach 

znajduje się w obu moczowodach 

równocześnie. 

równocześnie. 

background image

 

 

 

 

Stopień zwężenia

Stopień zwężenia

Częściowa niedrożność prowadzi do 

Częściowa niedrożność prowadzi do 

stopniowo postępującego zaniku mięśni, 

stopniowo postępującego zaniku mięśni, 

któremu towarzyszy stopniowe 

któremu towarzyszy stopniowe 

rozszerzenie układu moczowego, jego 

rozszerzenie układu moczowego, jego 

niewydolność i powstanie wodonercza.

niewydolność i powstanie wodonercza.

Całkowita niedrożność prowadzi do 

Całkowita niedrożność prowadzi do 

szybkiej niewydolności układu 

szybkiej niewydolności układu 

położonego bliżej w stosunku do 

położonego bliżej w stosunku do 

przeszkody z równocześnie występującą 

przeszkody z równocześnie występującą 

niewydolnością mięśniową.

niewydolnością mięśniową.

background image

 

 

 

 

Etiologia :A. zmiany 

Etiologia :A. zmiany 

wrodzone

wrodzone

           B. zmiany nabyte

           B. zmiany nabyte

A. Zwężenie ujścia cewki,

A. Zwężenie ujścia cewki,

 

 

zwężenie cewki moczowej,

zwężenie cewki moczowej,

 

 

przeszkody w połączeniu 

przeszkody w połączeniu 

moczowodowo – pęcherzowym i

moczowodowo – pęcherzowym i

 

 

moczowodowo – miedniczkowym

moczowodowo – miedniczkowym

Zaburzenia neurologiczne

Zaburzenia neurologiczne

background image

 

 

 

 

B. Zmiany nabyte

B. Zmiany nabyte

1. Zwężenie cewki moczowej 

1. Zwężenie cewki moczowej 

pochodzenia zapalnego lub 

pochodzenia zapalnego lub 

urazowego

urazowego

2. Przeszkody w ujściu pęcherzowym 

2. Przeszkody w ujściu pęcherzowym 

(łagodny przerost gruczołu krokowego 

(łagodny przerost gruczołu krokowego 

lub rak gr. krokowego)

lub rak gr. krokowego)

3. Guzy pęcherza moczowego

3. Guzy pęcherza moczowego

4. Zaburzenia pochodzenia 

4. Zaburzenia pochodzenia 

nerwowego dot. pęcherza moczowego

nerwowego dot. pęcherza moczowego

background image

 

 

 

 

Zmiany nabyte cd.

Zmiany nabyte cd.

5. Ucisk moczowodu z zewnątrz ( guzy, 

5. Ucisk moczowodu z zewnątrz ( guzy, 

zwłóknienia przestrzeni zaotrzewnowej, 

zwłóknienia przestrzeni zaotrzewnowej, 

powiększone węzły chłonne)

powiększone węzły chłonne)

6. Kamienie w moczowodzie lub 

6. Kamienie w moczowodzie lub 

miedniczce nerkowej

miedniczce nerkowej

7Zwężenie moczowodu – wynikające z 

7Zwężenie moczowodu – wynikające z 

wadliwie przeprowadzonej procedury 

wadliwie przeprowadzonej procedury 

operacyjnej

operacyjnej

Guzy moczowodu lub miedniczki nerkowej

Guzy moczowodu lub miedniczki nerkowej

background image

 

 

 

 

Odmiedniczkowe zapalenie 

Odmiedniczkowe zapalenie 

nerek

nerek

Jest to typ zapalenia nerek, w którym 

Jest to typ zapalenia nerek, w którym 

proces zapalny przenika do miąższu 

proces zapalny przenika do miąższu 

nerek od strony miedniczki nerkowej.

nerek od strony miedniczki nerkowej.

Bakterie wywołujące wcześniej 

Bakterie wywołujące wcześniej 

zakażenie dróg moczowych wnikają 

zakażenie dróg moczowych wnikają 

poprzez kielich miedniczek 

poprzez kielich miedniczek 

nerkowych

nerkowych

background image

 

 

 

 

Kłębkowe zapalenie nerek

Kłębkowe zapalenie nerek

Proces zapalny doprowadzający do 

Proces zapalny doprowadzający do 

ostrej niewydolności nerek, prowadzi 

ostrej niewydolności nerek, prowadzi 

do upośledzenia czynności 

do upośledzenia czynności 

przesączania nerek.

przesączania nerek.

Często występuje po bakteryjnym 

Często występuje po bakteryjnym 

zapaleniu:

zapaleniu:

Gardła

Gardła

Pęcherzyka żółciowego

Pęcherzyka żółciowego

Zmian zapalnych w uzębieniu

Zmian zapalnych w uzębieniu

background image

 

 

 

 

Kamica moczowa

Kamica moczowa

Jej rozwój związany jest ze skłonnością 

Jej rozwój związany jest ze skłonnością 

do wytrącania z moczu 

do wytrącania z moczu 

rozpuszczonych w nim składników 

rozpuszczonych w nim składników 

mineralnych lub organicznych.

mineralnych lub organicznych.

Złogi zatykają zespolenie 

Złogi zatykają zespolenie 

moczowodowo-miedniczkowe, 

moczowodowo-miedniczkowe, 

powodują powstanie wodonercza i 

powodują powstanie wodonercza i 

następowe zakażenie bakteryjne.

następowe zakażenie bakteryjne.

background image

 

 

 

 

Objawy istotne dla ustalenia 

Objawy istotne dla ustalenia 

rozpoznania

rozpoznania

Bóle w okolicy lędźwiowej

Bóle w okolicy lędźwiowej

Krwiomocz

Krwiomocz

Bolesność nerek na ucisk i wstrząsanie

Bolesność nerek na ucisk i wstrząsanie

W badaniu moczu – obecność świeżych 

W badaniu moczu – obecność świeżych 

krwinek czerwonych

krwinek czerwonych

Uwidocznienie kamieni w badaniu 

Uwidocznienie kamieni w badaniu 

urograficznym

urograficznym

background image

 

 

 

 

Rozpoznanie różnicowe

Rozpoznanie różnicowe

Ostre zapalenie miedniczek nerkowych i 

Ostre zapalenie miedniczek nerkowych i 

nerek

nerek

Guz nerki – przez krwawienie do 

Guz nerki – przez krwawienie do 

wnętrza swojej masy wywołuje ostre 

wnętrza swojej masy wywołuje ostre 

bóle

bóle

Gruźlica nerek – w 10% przypadków jest 

Gruźlica nerek – w 10% przypadków jest 

powikłana obecnością kamieni

powikłana obecnością kamieni

Zawał nerki – o rozpoznaniu rozstrzyga 

Zawał nerki – o rozpoznaniu rozstrzyga 

badanie naczyniowe

badanie naczyniowe

background image

 

 

 

 

Rak nerek

Rak nerek

Rozrost nowotworu występuje 

Rozrost nowotworu występuje 

najczęściej w jednej nerce.

najczęściej w jednej nerce.

Powoduje silne bóle w okolicy 

Powoduje silne bóle w okolicy 

ledźwiowej

ledźwiowej

Wysoka gorączkę

Wysoka gorączkę

Niedokrwistość

Niedokrwistość

Rozpoznanie opiera się na wyniku 

Rozpoznanie opiera się na wyniku 

tomografii i badaniu hist-pat.

tomografii i badaniu hist-pat.

background image

 

 

 

 

Uszkodzenia urazowe układu 

Uszkodzenia urazowe układu 

moczowego

moczowego

1. Uszkodzenia urazowe nerek

1. Uszkodzenia urazowe nerek

2. Uszkodzenia urazowe moczowodów

2. Uszkodzenia urazowe moczowodów

3. Uszkodzenia pęcherza moczowego

3. Uszkodzenia pęcherza moczowego

4. Uszkodzenia cewki moczowej

4. Uszkodzenia cewki moczowej

5. Urazy prącia

5. Urazy prącia

background image

 

 

 

 

Urazowe uszkodzenia nerek

Urazowe uszkodzenia nerek

Rozważania ogólne

Rozważania ogólne

Często towarzyszą uszkodzeniom innych 

Często towarzyszą uszkodzeniom innych 

narządów i tkanek – vide -  urazy 

narządów i tkanek – vide -  urazy 

wątroby

wątroby

Najczęściej występują podczas 

Najczęściej występują podczas 

wypadków sportowych, przemysłowych i 

wypadków sportowych, przemysłowych i 

komunikacyjnych.

komunikacyjnych.

Stopień uszkodzenia jest różny – od 

Stopień uszkodzenia jest różny – od 

zwykłego stłuczenia, do całkowitego 

zwykłego stłuczenia, do całkowitego 

rozerwania miąższu lub nawet 

rozerwania miąższu lub nawet 

oderwania od szypuły nekowej

oderwania od szypuły nekowej

background image

 

 

 

 

Objawy istotne dla ustalenia 

Objawy istotne dla ustalenia 

rozpoznania

rozpoznania

W wywiadzie przebyty uraz zwykle 

W wywiadzie przebyty uraz zwykle 

dotyczący okolicy lędźwiowej

dotyczący okolicy lędźwiowej

Krwiomocz

Krwiomocz

Guzowaty opór w okolicy lędźwiowej

Guzowaty opór w okolicy lędźwiowej

Nieuwidocznienie nerki lub obecność 

Nieuwidocznienie nerki lub obecność 

moczu cieniującego poza układem 

moczu cieniującego poza układem 

moczowym w urografii wydzielniczej.

moczowym w urografii wydzielniczej.

background image

 

 

 

 

Uszkodzenia urazowe 

Uszkodzenia urazowe 

moczowodu

moczowodu

Rozważania ogólne

Rozważania ogólne

Większość urazowych uszkodzeń 

Większość urazowych uszkodzeń 

moczowodów jest następstwem rozległych 

moczowodów jest następstwem rozległych 

zabiegów operacyjnych w miednicy małej.

zabiegów operacyjnych w miednicy małej.

Niewielka liczba uszkodzeń wywołana jest 

Niewielka liczba uszkodzeń wywołana jest 

cewnikowaniem moczowodów.

cewnikowaniem moczowodów.

Jeden moczowód może zostać niechcący 

Jeden moczowód może zostać niechcący 

podwiązany bez widocznych powikłań, 

podwiązany bez widocznych powikłań, 

chociaż rozwija się postępujące wodonercze.

chociaż rozwija się postępujące wodonercze.

Przecięcie moczowodu prowadzi do 

Przecięcie moczowodu prowadzi do 

wynaczynienia moczu i następczej przsetoki 

wynaczynienia moczu i następczej przsetoki 

moczowej

moczowej

background image

 

 

 

 

Objawy istotne dla ustalenia 

Objawy istotne dla ustalenia 

rozpoznania

rozpoznania

Skąpomocz lub bezmocz

Skąpomocz lub bezmocz

Przedłużająca się niedrożność jelit

Przedłużająca się niedrożność jelit

Ból w bocznej części brzucha

Ból w bocznej części brzucha

Opisane objawy przeważnie 

Opisane objawy przeważnie 

występują po zabiegu operacyjnym.

występują po zabiegu operacyjnym.

Wypływanie moczu przez ranę 

Wypływanie moczu przez ranę 

operacyjną lub pochwę

operacyjną lub pochwę

Ujawnienie badaniem urograficznym 

Ujawnienie badaniem urograficznym 

obecności cieniującego moczu poza 

obecności cieniującego moczu poza 

układem moczowym.

układem moczowym.

background image

 

 

 

 

Uszkodzenia pęcherza

Uszkodzenia pęcherza

Obrażenia pęcherza mogą być zewnątrz lub 

Obrażenia pęcherza mogą być zewnątrz lub 

wewnątrz otrzewnowe.

wewnątrz otrzewnowe.

Zdarzają się przypadki samoistnego 

Zdarzają się przypadki samoistnego 

pęknięcia pęcherza moczowego, najczęściej 

pęknięcia pęcherza moczowego, najczęściej 

w przebiegu schorzeń osłabiających jego 

w przebiegu schorzeń osłabiających jego 

ścianę.

ścianę.

Osobną grupę stanowią przypadki ze 

Osobną grupę stanowią przypadki ze 

złamaniem kości miednicy, w których 

złamaniem kości miednicy, w których 

pęcherz, oprócz urazu bezpośredniego, 

pęcherz, oprócz urazu bezpośredniego, 

zostaje uszkodzony przez fragmenty kostne. 

zostaje uszkodzony przez fragmenty kostne. 

Objawy są charakterystyczne.

Objawy są charakterystyczne.

background image

 

 

 

 

Objawy urazowego 

Objawy urazowego 

uszkodzenia pęcherza 

uszkodzenia pęcherza 

moczowego

moczowego

Ból

Ból

Wstrząs

Wstrząs

Krwiomocz

Krwiomocz

W przypadku wewnątrzotrzewnowych 

W przypadku wewnątrzotrzewnowych 

uszkodzeń pęcherza – objawy zapalenia 

uszkodzeń pęcherza – objawy zapalenia 

otrzewnej

otrzewnej

Podstawowymi badaniami są:

Podstawowymi badaniami są:

Cystografia, urografia, ultrasonografia

Cystografia, urografia, ultrasonografia

Leczenie – wyłącznie operacyjne

Leczenie – wyłącznie operacyjne

background image

 

 

 

 

Przetoki pęcherzowe

Przetoki pęcherzowe

Przetoki pęcherzowe mogą być – 

Przetoki pęcherzowe mogą być – 

 

 

wrodzone

wrodzone

 

 

lub 

lub 

nabyte

nabyte

background image

 

 

 

 

Przetoki pęcherzowe nabyte

Przetoki pęcherzowe nabyte

Powstają jako wtórne powikłania 

Powstają jako wtórne powikłania 

uszkodzenia:

uszkodzenia:

Fizycznego

Fizycznego

Chirurgicznego

Chirurgicznego

Położniczego

Położniczego

W następstwie schorzeń:

W następstwie schorzeń:

Nowotworowych

Nowotworowych

Stanów zapalnych

Stanów zapalnych

background image

 

 

 

 

Rodzaje przetok

Rodzaje przetok

Przetoki:

Przetoki:

Pęcherzowo – pochwowe

Pęcherzowo – pochwowe

Pęcherzowo – jelitowe

Pęcherzowo – jelitowe

Pęcherzowo - skórne

Pęcherzowo - skórne

background image

 

 

 

 

Uwaga

Uwaga

Przetoki pęcherzowo – pochwowe

Przetoki pęcherzowo – pochwowe

 

 

należy różnicować z

należy różnicować z

 

 

przetokami moczowodowo - 

przetokami moczowodowo - 

pochwowymi

pochwowymi

background image

 

 

 

 

Urazowe uszkodzenia cewki 

Urazowe uszkodzenia cewki 

moczowej

moczowej

Są następstwem złożonych urazów dróg 

Są następstwem złożonych urazów dróg 

moczowych.

moczowych.

Są trudne zarówno w rozpoznawaniu jak i 

Są trudne zarówno w rozpoznawaniu jak i 

zaopatrywaniu.

zaopatrywaniu.

Pozostawiają często  trwałe następstwa 

Pozostawiają często  trwałe następstwa 

wymagające wielu zabiegów 

wymagające wielu zabiegów 

naprawczych

naprawczych

background image

 

 

 

 

Uszkodzenia urazowe cewki 

Uszkodzenia urazowe cewki 

moczowej

moczowej

Stłuczenie

Stłuczenie

Rozdarcie

Rozdarcie

Oderwanie

Oderwanie

Tym uszkodzeniom może ulec każdy 

Tym uszkodzeniom może ulec każdy 

odcinek cewki moczowej.

odcinek cewki moczowej.

Uwaga – często uszkodzeniom 

Uwaga – często uszkodzeniom 

urazowym cewki moczowej towarzyszą:

urazowym cewki moczowej towarzyszą:

Uszkodzenia moszny, prącia, odbytnicy

Uszkodzenia moszny, prącia, odbytnicy

background image

 

 

 

 

Objawy uszkodzenia cewki 

Objawy uszkodzenia cewki 

moczowej

moczowej

Krwawienie z cewki moczowej

Krwawienie z cewki moczowej

Zatrzymanie moczu z narastającym 

Zatrzymanie moczu z narastającym 

wypełnieniem pęcherza moczowego

wypełnieniem pęcherza moczowego

Krwiakiem okołocewkowym

Krwiakiem okołocewkowym

Zaciek moczowy w okolicy krocza

Zaciek moczowy w okolicy krocza

Błędem jest zakładanie cewnika

Błędem jest zakładanie cewnika

Należy założyć przetokę nadłonową

Należy założyć przetokę nadłonową

Leczenie  - operacyjne

Leczenie  - operacyjne

background image

 

 

 

 

Urazy zewnętrznych narządów 

Urazy zewnętrznych narządów 

płciowych męskich

płciowych męskich

Powstają w wyniku urazu 

Powstają w wyniku urazu 

mechanicznego lub termicznego.

mechanicznego lub termicznego.

Wśród urazów mechanicznych prącia 

Wśród urazów mechanicznych prącia 

odróżnia się – uszkodzenia otwarte – 

odróżnia się – uszkodzenia otwarte – 

zranienia, w tym oskalpowanie i 

zranienia, w tym oskalpowanie i 

amputację prącia oraz uszkodzenia 

amputację prącia oraz uszkodzenia 

zamknięte, takie jak – stłuczenie

zamknięte, takie jak – stłuczenie

Następstwem stłuczenia są: krwiaki i 

Następstwem stłuczenia są: krwiaki i 

obrzęk

obrzęk

background image

 

 

 

 

Postępowanie

Postępowanie

Jeżeli krwiaki – obłożenie lodem

Jeżeli krwiaki – obłożenie lodem

Obrzęki – okłady p-obrzękowe

Obrzęki – okłady p-obrzękowe

Uwaga – zatrzymanie moczu

Uwaga – zatrzymanie moczu

Postępowanie –

Postępowanie –

Nie 

Nie 

należy cewnikować pęcherza moczowego

należy cewnikować pęcherza moczowego

Tak

Tak

Przetoka nadłonowa wytworzona metodą 

Przetoka nadłonowa wytworzona metodą 

nakłucia

nakłucia

background image

 

 

 

 

Tętniaki aorty i tętnic 

Tętniaki aorty i tętnic 

obwodowych

obwodowych

Tętniak jest miejscowym poszerzeniem 

Tętniak jest miejscowym poszerzeniem 

światła naczynia tętniczego o 50% w 

światła naczynia tętniczego o 50% w 

porównaniu z niezmienionym odcinkiem 

porównaniu z niezmienionym odcinkiem 

tętnicy znajdującym się powyżej.

tętnicy znajdującym się powyżej.

Jest to stosunkowo częsta choroba u 

Jest to stosunkowo częsta choroba u 

ludzi starszych.

ludzi starszych.

Większość przypadków jest bezobjawowa

Większość przypadków jest bezobjawowa

Proces postępuje stopniowo – pęknięcie – 

Proces postępuje stopniowo – pęknięcie – 

zgon pacjenta

zgon pacjenta

background image

 

 

 

 

Tętniaki - etiologia

Tętniaki - etiologia

Tętniaki wywołane miażdżycą są 

Tętniaki wywołane miażdżycą są 

tętniakami prawdziwymi.

tętniakami prawdziwymi.

W przebiegu choroby dochodzi do 

W przebiegu choroby dochodzi do 

zniszczenia włókien sprężystych i 

zniszczenia włókien sprężystych i 

włókien mięsnych oraz ze zmianami w 

włókien mięsnych oraz ze zmianami w 

błonie wewnętrznej i zewnętrznej ściany 

błonie wewnętrznej i zewnętrznej ściany 

tętnicy.

tętnicy.

W świetle powiększającego się tętniaka 

W świetle powiększającego się tętniaka 

na wewnętrznej powierzchni jego ściany 

na wewnętrznej powierzchni jego ściany 

wytwarza się przyścienna skrzeplina.

wytwarza się przyścienna skrzeplina.

background image

 

 

 

 

Objawy tętniaka tętnicy 

Objawy tętniaka tętnicy 

głównej

głównej

Uzależnione są od odcinka aorty na 

Uzależnione są od odcinka aorty na 

którym powstaną:

którym powstaną:

Umiejscowiony w śródpiersiu – daje 

Umiejscowiony w śródpiersiu – daje 

objawy zależne od ucisku na żyłę główną 

objawy zależne od ucisku na żyłę główną 

górną – obrzęk i sinica – szyi, twarzy, 

górną – obrzęk i sinica – szyi, twarzy, 

ramion

ramion

Przełyk

Przełyk

Nerw zwrotny krtaniowy – chrypka

Nerw zwrotny krtaniowy – chrypka

Tchawica i oskrzela – kaszel, świszczący 

Tchawica i oskrzela – kaszel, świszczący 

oddech

oddech

background image

 

 

 

 

Tętniak aorty brzusznej

Tętniak aorty brzusznej

Może osiągać bardzo duże rozmiary 

Może osiągać bardzo duże rozmiary 

bez wystąpienia objawów 

bez wystąpienia objawów 

podmiotowych.

podmiotowych.

Tętniak aorty brzusznej można 

Tętniak aorty brzusznej można 

wyczuć jako guz 

wyczuć jako guz 

tętniący.

tętniący.

background image

 

 

 

 

Pęknięty tętniak tętnicy 

Pęknięty tętniak tętnicy 

głównej brzusznej

głównej brzusznej

Jednocześnie z powiększeniem wymiarów 

Jednocześnie z powiększeniem wymiarów 

tętniaka wzrasta ciśnienie wywierane na 

tętniaka wzrasta ciśnienie wywierane na 

jego ściany boczne co może w końcu 

jego ściany boczne co może w końcu 

doprowadzić do pęknięcia tętniaka.

doprowadzić do pęknięcia tętniaka.

Skutki – natychmiastowe wykrwawienie

Skutki – natychmiastowe wykrwawienie

Lub

Lub

Kilkugodzinna przerwa w której dochodzi do 

Kilkugodzinna przerwa w której dochodzi do 

samoistnego ograniczenia wynaczynionej 

samoistnego ograniczenia wynaczynionej 

krwi w przestrzeni pod warstwą zewnętrzną 

krwi w przestrzeni pod warstwą zewnętrzną 

lub w tkankach okołoaortalnych.

lub w tkankach okołoaortalnych.

background image

 

 

 

 

Tętniak rozwarstwiający

Tętniak rozwarstwiający

Aneurysma dissecans

Aneurysma dissecans

Jakkolwiek jest schorzeniem rzadko 

Jakkolwiek jest schorzeniem rzadko 

występującym ale przy szybkim i 

występującym ale przy szybkim i 

prawidłowym rozpoznaniu ma decydujące 

prawidłowym rozpoznaniu ma decydujące 

znaczenie ze względu na możliwość 

znaczenie ze względu na możliwość 

uratowania chorego leczeniem 

uratowania chorego leczeniem 

operacyjnym.

operacyjnym.

Istotą tętniaka rozwarstwiającego jest 

Istotą tętniaka rozwarstwiającego jest 

rozdarcie błony wewnętrznej aorty z 

rozdarcie błony wewnętrznej aorty z 

przedostaniem się krwi miedzy błoną 

przedostaniem się krwi miedzy błoną 

wewnętrzna a środkową oraz wytworzeniem 

wewnętrzna a środkową oraz wytworzeniem 

się krwiaka śródściennego.

się krwiaka śródściennego.

background image

 

 

 

 

Kiła aorty

Kiła aorty

Krętek blady usadawia się w ścianie aorty 

Krętek blady usadawia się w ścianie aorty 

dość wcześnie po pierwotnym zakażeniu.

dość wcześnie po pierwotnym zakażeniu.

W błonie środkowej wytwarza się 

W błonie środkowej wytwarza się 

martwica a następnie wytwarza się w tym 

martwica a następnie wytwarza się w tym 

miejscu blizna.

miejscu blizna.

Proces zapalny trwa długie lata.

Proces zapalny trwa długie lata.

Błona wewnętrzna nad miejscami 

Błona wewnętrzna nad miejscami 

martwicy jest zgrubiała, pozaciągana i w 

martwicy jest zgrubiała, pozaciągana i w 

tym miejscu zwykle powstaje tetniak

tym miejscu zwykle powstaje tetniak

background image

 

 

 

 

Lokalizacja tętniaków

Lokalizacja tętniaków

Najczęściej aorta brzuszna

Najczęściej aorta brzuszna

Ale

Ale

Ten proces patologiczny może 

Ten proces patologiczny może 

obejmować inne tętnice

obejmować inne tętnice

background image

 

 

 

 

Aorta brzuszna – tętniaki

Aorta brzuszna – tętniaki

Rozważania ogólne

Rozważania ogólne

Tętniaki mogą występować we 

Tętniaki mogą występować we 

wszystkich tętnicach oraz w sercu.

wszystkich tętnicach oraz w sercu.

Stosunkowo często pojawiają się w 

Stosunkowo często pojawiają się w 

aorcie – zapalne, pourazowe, 

aorcie – zapalne, pourazowe, 

powikłanie nadciśnienia

powikłanie nadciśnienia

Tętnicy udowej – na skutek zabiegów 

Tętnicy udowej – na skutek zabiegów 

związanych z nakłuciem

związanych z nakłuciem

Tętnicy podkolanowej - urazy

Tętnicy podkolanowej - urazy

background image

 

 

 

 

Choroby trzustki

Choroby trzustki

Najogólniej podzielić można na:

Najogólniej podzielić można na:

Zapalne

Zapalne

Nowotworowe

Nowotworowe

Urazowe

Urazowe

Metaboliczne

Metaboliczne

wrodzone

wrodzone

background image

 

 

 

 

Zapalenie trzustki

Zapalenie trzustki

Rozwija się zwykle około 40 roku życia

Rozwija się zwykle około 40 roku życia

Mężczyźni chorują częściej niż kobiety

Mężczyźni chorują częściej niż kobiety

Przyczyny – 

Przyczyny – 

Jedną z przyczyn tej choroby – zazwyczaj w 

Jedną z przyczyn tej choroby – zazwyczaj w 

ostrej formie – są kamienie żółciowe i inne 

ostrej formie – są kamienie żółciowe i inne 

przeszkody utrudniające przechodzenie soku 

przeszkody utrudniające przechodzenie soku 

trzustkowego do jelita cienkiego w wyniku 

trzustkowego do jelita cienkiego w wyniku 

czego w trzustce uczynniają się enzymy i 

czego w trzustce uczynniają się enzymy i 

zaczynają niszczyć tkankę w której powstały.

zaczynają niszczyć tkankę w której powstały.

Rozwija się zapalenie trzustki, które w 

Rozwija się zapalenie trzustki, które w 

ciężkich przypadkach może stać się 

ciężkich przypadkach może stać się 

przyczyną krwawienia, ciężkiego uszkodzenia 

przyczyną krwawienia, ciężkiego uszkodzenia 

narządu, zakażenia i wytworzenia torbieli.

narządu, zakażenia i wytworzenia torbieli.

background image

 

 

 

 

Trzustka i alkohol

Trzustka i alkohol

Nadużywanie alkoholu  - często po 

Nadużywanie alkoholu  - często po 

wielu latach nałogu może 

wielu latach nałogu może 

spowodować przewlekłe lub ostre 

spowodować przewlekłe lub ostre 

zapalenie trzustki

zapalenie trzustki

background image

 

 

 

 

Inne czynniki sprawcze

Inne czynniki sprawcze

Infekcje wirusowe – np.. Świnka

Infekcje wirusowe – np.. Świnka

Niektóre leki – środki moczopędne, 

Niektóre leki – środki moczopędne, 

przeciwpadaczkowe

przeciwpadaczkowe

Sterydy

Sterydy

Urazy brzucha

Urazy brzucha

Rzadko – zapalenie trzustki w wyniku 

Rzadko – zapalenie trzustki w wyniku 

skłonności dziedzicznych

skłonności dziedzicznych

background image

 

 

 

 

Zapalenie ostre i przewlekłe

Zapalenie ostre i przewlekłe

W ostrym zapaleniu trzustki 

W ostrym zapaleniu trzustki 

charakterystyczne są nagłe napady 

charakterystyczne są nagłe napady 

połączone z bardzo nasilonym bólem.

połączone z bardzo nasilonym bólem.

W tej formie zapalenia uczynnienie enzymów 

W tej formie zapalenia uczynnienie enzymów 

trzustkowych sprawia, że zaczynają one 

trzustkowych sprawia, że zaczynają one 

trawić własne białka i tłuszcze.

trawić własne białka i tłuszcze.

Gdy trzustka funkcjonuje prawidłowo, 

Gdy trzustka funkcjonuje prawidłowo, 

przedostają się one do przewodu 

przedostają się one do przewodu 

pokarmowego (dwunastnicy) gdzie są 

pokarmowego (dwunastnicy) gdzie są 

aktywowane i uczestniczą w trawieniu 

aktywowane i uczestniczą w trawieniu 

składników pokarmowych dostarczanych z 

składników pokarmowych dostarczanych z 

pożywieniem

pożywieniem

background image

 

 

 

 

Enzymy w czasie choroby

Enzymy w czasie choroby

Niszczą trzustkę i w konsekwencji 

Niszczą trzustkę i w konsekwencji 

mogą doprowadzić nawet do 

mogą doprowadzić nawet do 

całkowitego strawienia tego narządu.

całkowitego strawienia tego narządu.

background image

 

 

 

 

Przewlekła postać zapalenia 

Przewlekła postać zapalenia 

trzustki

trzustki

Prowadzi do poszerzenia światła 

Prowadzi do poszerzenia światła 

pęcherzyków z których składa się 

pęcherzyków z których składa się 

trzustka oraz małych przewodzików.

trzustka oraz małych przewodzików.

Pojawia się w nich bezpostaciowa 

Pojawia się w nich bezpostaciowa 

substancja, która zatyka ich światło i 

substancja, która zatyka ich światło i 

przyczynia się do tworzenia zwapnień.

przyczynia się do tworzenia zwapnień.

W rezultacie cały narząd ulega 

W rezultacie cały narząd ulega 

degradacji.

degradacji.

background image

 

 

 

 

Wodobrzusze pochodzenia 

Wodobrzusze pochodzenia 

trzustkowego

trzustkowego

Zazwyczaj rozpoznawany jest jako wodobrzusze 

Zazwyczaj rozpoznawany jest jako wodobrzusze 

wątrobowe, gdyż na podstawie objawów 

wątrobowe, gdyż na podstawie objawów 

klinicznych trudno jest różnicować jego 

klinicznych trudno jest różnicować jego 

pochodzenie.

pochodzenie.

Mechanizm jego powstawania polega na 

Mechanizm jego powstawania polega na 

nagromadzeniu się w jamie otrzewnowej płynu 

nagromadzeniu się w jamie otrzewnowej płynu 

trzustkowego bez objawów zapalenia otrzewnej.

trzustkowego bez objawów zapalenia otrzewnej.

Płyn ten wycieka z uszkodzonej torbieli rzekomej 

Płyn ten wycieka z uszkodzonej torbieli rzekomej 

lub uszkodzonego przewodu trzustkowego.

lub uszkodzonego przewodu trzustkowego.

Przyczyna – przewlekły alkoholizm lub uraz.

Przyczyna – przewlekły alkoholizm lub uraz.

background image

 

 

 

 

Choroby woreczka 

Choroby woreczka 

żółciowego

żółciowego

background image

 

 

 

 

Krwawienia z przewodu 

Krwawienia z przewodu 

pokarmowego

pokarmowego

background image

 

 

 

 

Przepukliny

Przepukliny


Document Outline