Stres kontrolowany i 

Stres kontrolowany i 

niekontrolowany

niekontrolowany

Marek Kawula 4a

Marek Kawula 4a

Wojciech Szewczyk 7a

Wojciech Szewczyk 7a

Zmienne modyfikujące stres

Zmienne modyfikujące stres

►

Zmienne od których zależy wpływ 

Zmienne od których zależy wpływ 

stresora na jakiś typ reakcji, zmieniają 

stresora na jakiś typ reakcji, zmieniają 

one zwykle oddziaływania stresorów 

one zwykle oddziaływania stresorów 

na reakcje jednostki np:

na reakcje jednostki np:



Stan zdrowia

Stan zdrowia



Zmęczenie

Zmęczenie



Interpretacja i ocena poznawcza 

Interpretacja i ocena poznawcza 

Ocena poznawcza

Ocena poznawcza

Odgrywa dużą rolę w rozpoznaniu 

Odgrywa dużą rolę w rozpoznaniu 

sytuacji:

sytuacji:

►

Jakie jest wymaganie?

Jakie jest wymaganie?

►

Jak duże jest zagrożenie? 

Jak duże jest zagrożenie? 

►

Jakimi dysponujemy środkami?

Jakimi dysponujemy środkami?

►

Jakie strategie są odpowiednie?

Jakie strategie są odpowiednie?

Stadia poznawczej oceny wg. 

Stadia poznawczej oceny wg. 

Lazarusa

Lazarusa

1.

1.

Ocena pierwotna (ocena problemu)

Ocena pierwotna (ocena problemu)

2.

2.

Ocena wtórna:

Ocena wtórna:

►

Przegląd alternatyw

Przegląd alternatyw

►

Ważenie alternatyw

Ważenie alternatyw

►

Zastanawianie się czy się 

Zastanawianie się czy się 

zaangażować

zaangażować

►

Wytrwanie mimo negatywnych 

Wytrwanie mimo negatywnych 

informacji zwrotnych

informacji zwrotnych

►

Psycholog Suzanne Kobasa sądzi, 

Psycholog Suzanne Kobasa sądzi, 

że ważniejszy jeśli chodzi o 

że ważniejszy jeśli chodzi o 

uporanie się ze stresem jest 

uporanie się ze stresem jest 

pewien szczególny typ 

pewien szczególny typ 

osobowości.

osobowości.

►

Przykładem jest osobowość typu 

Przykładem jest osobowość typu 

T, gdzie T oznacza dreszcz 

T, gdzie T oznacza dreszcz 

przyjemnego podniecenia.

przyjemnego podniecenia.

Twardość

Twardość

►

Wiąże się z traktowaniem zmian jako 

Wiąże się z traktowaniem zmian jako 

wyzwania, a nie zagrożenia, ze 

wyzwania, a nie zagrożenia, ze 

zdecydowanym zaangażowaniem się w 

zdecydowanym zaangażowaniem się w 

celowe działanie i z poczuciem 

celowe działanie i z poczuciem 

wewnętrznej kontroli nad własnymi 

wewnętrznej kontroli nad własnymi 

działaniami. 

działaniami. 

1.

1.

Wyzwanie 

Wyzwanie 

2.

2.

Zaangażowanie

Zaangażowanie

3.

3.

Kontrola

Kontrola

 

 

są przystosowawczymi interpretacjami 

są przystosowawczymi interpretacjami 

zdarzeń stresowych.

zdarzeń stresowych.

Łagodny stres

Łagodny stres

►

Aktywizuje i nasila zachowania ważne 

Aktywizuje i nasila zachowania ważne 

z biologicznego punktu widzenia 

z biologicznego punktu widzenia 

(jedzenie, agresja, zachowanie 

(jedzenie, agresja, zachowanie 

seksualne)

seksualne)

►

Kontrolowany łagodny stres prowadzi 

Kontrolowany łagodny stres prowadzi 

do pozytywnych przystosowań 

do pozytywnych przystosowań 

behawioralnych.

behawioralnych.

Pozytywne przystosowania 

Pozytywne przystosowania 

behawioralne

behawioralne

►

Zachowanie czujności wobec zagrożenia

Zachowanie czujności wobec zagrożenia

►

Staranie się bycia bardziej 

Staranie się bycia bardziej 

poinformowanym

poinformowanym

►

Poszukiwanie ochrony i oparcia u innych

Poszukiwanie ochrony i oparcia u innych

►

Uczenie się lepszych podstaw i 

Uczenie się lepszych podstaw i 

umiejętności radzenia sobie z trudnymi 

umiejętności radzenia sobie z trudnymi 

sytuacjami

sytuacjami

Niekontrolowany łagodny stres 

Niekontrolowany łagodny stres 

powoduje:

powoduje:

►

Zwiększona drażliwość

Zwiększona drażliwość

►

Słaba koncentracja uwagi

Słaba koncentracja uwagi

►

Zmniejszona wydajność

Zmniejszona wydajność

►

Chroniczne zniecierpliwienie

Chroniczne zniecierpliwienie

Umiarkowany stres

Umiarkowany stres

►

Występuje np: przy wygłaszaniu 

Występuje np: przy wygłaszaniu 

przemówień, występem przed 

przemówień, występem przed 

publicznością

publicznością

►

Reakcją behawioralną jest często:

Reakcją behawioralną jest często:

►

Objadanie się

Objadanie się

►

Powtarzane wielokrotnie stereotypowe 

Powtarzane wielokrotnie stereotypowe 

reakcje (chodzenie w kółko przed 

reakcje (chodzenie w kółko przed 

egzaminem)  

egzaminem)  

Silny stres

Silny stres

►

Często prowadzi do 

Często prowadzi do 

niekontrolowanego, całkowitego 

niekontrolowanego, całkowitego 

znieruchomienia

znieruchomienia

►

Jest to typowa reakcja obronna 

Jest to typowa reakcja obronna 

(dążenie organizmu do zredukowania 

(dążenie organizmu do zredukowania 

lub wyeliminowania szkodliwych 

lub wyeliminowania szkodliwych 

skutków stresu – forma autoterapii)

skutków stresu – forma autoterapii)

Strategie  radzenia sobie ze 

Strategie  radzenia sobie ze 

stresem:

stresem:

►

Przekształć stresor lub zmień swój 

Przekształć stresor lub zmień swój 

stosunek do niego przez bezpośrednie 

stosunek do niego przez bezpośrednie 

działania i czynności zmierzające do 

działania i czynności zmierzające do 

rozwiązania problemu

rozwiązania problemu

►

Zmień siebie za pomocą czynności, 

Zmień siebie za pomocą czynności, 

które sprawiają, że poczujesz się 

które sprawiają, że poczujesz się 

lepiej, lecz nie zmienią stresora

lepiej, lecz nie zmienią stresora

 

 

Skuteczna metoda 

Skuteczna metoda 

przystosowawczego radzenia sobie 

przystosowawczego radzenia sobie 

ze stresem polega na modyfikacji 

ze stresem polega na modyfikacji 

stresu i uzyskaniu pewnej kontroli 

stresu i uzyskaniu pewnej kontroli 

nad stresem. Można tego dokonać na 

nad stresem. Można tego dokonać na 

dwa sposoby:

dwa sposoby:

►

Zmiana oceny stresorów

Zmiana oceny stresorów

►

Restrukturyzacja procesów 

Restrukturyzacja procesów 

poznawczych

poznawczych

Restrukturyzacja procesów 

Restrukturyzacja procesów 

poznawczych 

poznawczych 

Istnieją cztery typy kontroli:

Istnieją cztery typy kontroli:



Informacyjna

Informacyjna



Poznawcza

Poznawcza



Decyzyjna

Decyzyjna



Behawioralna

Behawioralna

Trzy etapy zaproponowane przez 

Trzy etapy zaproponowane przez 

Donalda Meichenbaum

Donalda Meichenbaum

1.

1.

Praca nad lepszym uświadomieniem 

Praca nad lepszym uświadomieniem 

sobie swego aktualnego 

sobie swego aktualnego 

postępowania (prowadzenie 

postępowania (prowadzenie 

dzienniczków).

dzienniczków).

2.

2.

Stosowanie nowych zachowań.

Stosowanie nowych zachowań.

3.

3.

Unikanie poprzednich tych 

Unikanie poprzednich tych 

„dołujących dialogów wewnętrznych.

„dołujących dialogów wewnętrznych.

    

    

Do pozytywnych przystosowań 

Do pozytywnych przystosowań 

należy pojawiająca się 

należy pojawiająca się 

spostrzegana kontrola

spostrzegana kontrola

 nad 

 nad 

stresorem, przekonanie,że masz 

stresorem, przekonanie,że masz 

zdolność oddziaływania na przebieg 

zdolność oddziaływania na przebieg 

zdarzenia.

zdarzenia.

Dziękujemy za uwagę!!

Dziękujemy za uwagę!!