Zasady organizacyjno-

prawne

w pielęgniarstwie

W Konstytucji Rzeczpospolitej - w art. 65 ust.1 –

ustanowiono zasadę wolności wyboru zawodu i jego

wykonywania z zastrzeżeniem wyjątków

określonych w ustawach szczegółowych.

Wolności i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne

„

1. Każdemu zapewnia się wolność wyboru i wykonywania zawodu

oraz wyboru miejsca pracy. Wyjątki określa ustawa.”

Państwo może na drodze ustawy lub na mocy

przepisów wykonawczych do ustaw uzależnić

dostęp do wykonywania zawodu od spełnienia

określonych warunków.

Prawo wykonywania zwodu może

uzyskać

pielęgniarka lub położna

która:
* posiada obywatelstwo polskie
* posiada dyplom ukończenia szkoły w Polsce lub
w innym państwie, uznany z równorzędny
* odbyła wymagany staż podyplomowy
* posiada pełną zdolność do czynności prawnych
* jej stan zdrowia pozwala na wykonywanie

zawodu

PODSTAWA PRAWNA

Ustawa z 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i

położnych

Ustawa z 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej

Wygaśnięcie prawa wykonywania

zawodu pielęgniarki/położnej

Prawo wykonywania zawodu pielęgniarki, położnej wygasa w

razie:
1) utraty obywatelstwa polskiego,
2) utraty prawa stałego pobytu,
3) utraty pełnej zdolności do czynności prawnych,
4) upływu czasu na jaki zostało przyznane.

Zawód pielęgniarki i zawód położnej są zawodami

samodzielnymi i odrębnymi.

Zawodu pielęgniarki nie może wykonywać osoba

posiadająca wyłącznie prawo wykonywania zawodu

położnej, a zawodu położnej osoba posiadająca

wyłącznie prawo wykonywania zawodu pielęgniarki

.

Zawód pielęgniarki i zawód położnej są

zawodami samodzielnymi i odrębnymi.

Zawodu pielęgniarki nie może wykonywać osoba

posiadająca wyłącznie prawo wykonywania zawodu

położnej, a zawodu położnej osoba posiadająca

wyłącznie prawo wykonywania zawodu pielęgniarki

.

Za wykonywanie zawodu pielęgniarki

/położnej

uważa się również:

• nauczanie zawodu pielęgniarki i położnej

• prowadzenie badań naukowo-badawczych

w dziedzinie pielęgniarstwa lub
położnictwa

• kierowanie pracą zawodowa pielęgniarek i

położnych

Warunkiem podjęcia zawodu po upływie pięciu lat od

ukończenia stażu podyplomowego lub po przerwie w

wykonywaniu zawodu

dłużej niż pięć lat, jest odbycie przeszkolenia, którego program

ustala

okręgowa rada pielęgniarek i położnych

Czy okręgowa rada może zawiesić

prawo wykonywania zawodu?

Okręgowa rada Pielęgniarek i Położnych jest organem, który

wszczyna postępowanie z urzędu, jeżeli uzyska wiarygodną
informację, że stan zdrowia uniemożliwia wykonywanie
czynności zawodowych.

Okręgowa rada zobowiązana jest pokryć koszty administracyjne

związane z powołaniem komisji, honoraria członków komisji, a
także koszty związane z utraconymi zarobkami pielęgniarki lub
położnej w czasie trwania procedury.

Okręgowa rada na podstawie orzeczenia komisji podejmuje

uchwałę o

zawieszeniu prawa wykonywania zawodu lub ograniczeniu

wykonywania określonych czynności zawodowych.

Podjęta uchwała ma cechy decyzji

administracyjnej i jest natychmiast

wykonywana.

PIELĘGNIARKA, POŁOŻNA MOŻE WYKONYWAĆ

INDYWIDUALNĄ PRAKTYKĘ PO UZYSKANIU ZEZWOLENIA

WŁAŚCIWEJ NA MIEJSCE WYKONYWANIA PRAKTYKI

Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych

Zezwolenie może uzyskać osoba, która posiada prawo

wykonywania zawodu oraz przynajmniej dwuletni staż
pracy

Zezwolenie podlega wpisowi do rejestru indywidualnej

praktyki prowadzonego przez okręgowa radę

OKREGOWA RADA PIELĘGNIAREK I POŁOZNYCH PROWADZI

NADZÓR NAD WYKONYWANIEM INDYWIDUALNEJ PRAKTYKI I

JEST UPRAWNIONA DO

:

wizytacji pomieszczeń, w których udzielane są

świadczenia

obserwowania czynności związanych z udzielaniem

świadczeń w ramach praktyki

żądania informacji i udostępnienia dokumentacji

wydawania zaleceń pokontrolnych , mających na celu

usunięcie stwierdzonych braków i wątpliwości

Pielęgniarki i położne mają prawo prowadzić grupową

praktykę w formie spółki cywilnej lub partnerskiej będąc
wspólnikami spółki.

Grupowa praktyka pielęgniarek i położnych może być

wykonywana na podstawie umowy cywilnoprawnej,
zawartej z innym podmiotem niż zakład opieki zdrowotnej

Wykonywanie grupowej praktyki pielęgniarek i położnych w

rozumieniu ustawy nie jest prowadzeniem zakładu opieki
zdrowotnej

ZASADY WYKONYWANIA ZAWODÓW

PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ

Art.18 Pielęgniarka, położna zobowiązane są wykonywać

zawód zgodnie z aktualna wiedzą medyczną, dostępnymi
jej metodami i środkami, zgodnie z zasadami etyki
zawodowej oraz ze szczególną starannością.

ZASADY ETYCZNE

rozpatrywane w kategorii najwyższych wartości moralnych,

pomagają podjęcie etycznie słusznych decyzji, ponieważ służą
jako kryteria oceny czynów

Zasada autonomii człowieka
Zasada nie szkodzenia
Zasada dobroci
Zasada poufności
Zasada sprawiedliwości
Zasada prawdomówności
Zasada odpowiedzialności

Art.19 Pielęgniarka i położna ma obowiązek udzielić pomocy

w każdym przypadku niebezpieczeństwa utraty życia,
poważnego uszczerbku na zdrowiu pacjenta, zgodnie z
posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi

Art.20
1.Pielęgniarka, położna ma obowiązek udzielić pacjentowi

informacji o jego prawach.

2. Pielęgniarka, położna udziela pacjentowi lub jego

przedstawicielowi ustawowemu informacji o stanie jego

zdrowia w zakresie koniecznym do sprawowania opieki

pielęgnacyjnej.

3. Pielęgniarka, położna ma obowiązek prowadzenia

dokumentacji

medycznej określonej odrębnymi przepisami.

4. Pielęgniarka położna udzielająca świadczeń zdrowotnych w

ramach indywidualnej praktyki , indywidualnej specjalistycznej

praktyki lub grupowej praktyki ma obowiązek prowadzenia

indywidualnej dokumentacji medycznej pacjenta.

Podstawy prawne

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21.12. 2006 r. w

sprawie rodzajów dokumentacji medycznej w zakładach

opieki zdrowotnej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U.

Nr247 z 2006 r. poz.1819)

& 10.1 Historia choroby składa się z:
1) Formularza historii choroby
2) Dokumentów dodatkowych, a w szczególności
a) kart indywidualnej pielęgnacji
& 13.3 Wpisy dotyczące procesu pielęgnowania są dokumentowane na

bieżąco przez pielęgniarkę, położną sprawującą bezpośrednią opiekę

nad pacjentem i kontrolowane przez pielęgniarkę, położną

oddziałową

& 32.5 Część historii zdrowia i choroby dotycząca opieki środowiskowej

zawiera :

4) rodzaj i zakres czynności pielęgniarki lub położnej

obejmującej pacjenta i jego środowisko , a w szczególności :

rozpoznanie problemów pielęgnacyjnych i

psychospołecznych, plan działania ,oraz adnotacje związane

z wykonaniem czynności, w tym wynikające ze zleceń lekarskich

Art.21
1. Pielęgniarka, położna ma obowiązek do zachowania

tajemnicy informacji związanych z pacjentem, a uzyskanych
w związku z wykonywaniem zawodu.

2. Przepisu nie stosuje się gdy:
1) tak stanowią odrębne przepisy
….
5) jest to niezbędne do praktycznej nauki zawodu
6) jest to niezbędne do celów naukowych

Sprawdź wiedzę!

1.

Jakie warunki trzeba pełnić, by uzyskać prawo
wykonywania zawodu pielęgniarki?

2.

Przedstaw podstawę prawną wykonywania zawodu
pielęgniarki.

3.

Jakie uprawnienia posiada samorząd pielęgniarski w
zakresie indywidualnej praktyki pielęgniarek i położnych?

4. Przedstaw zasady etyczne, określając kategorię ich

rozpatrywania.