Użytkowanie ziemi 

Sposób i formy użytkowania

Struktura i zróżnicowanie form 

użytkowania

Sposób zagospodarowania

• Zmienia się w czasie w sposób selektywny 

– zmiany koncentrują się w regionach 

dogodnych do zasiedlenia

• PODSTAWOWE FORMY UŻYTKOWANIA W SKALI 

GLOBALNEJ

1. grunty orne (pola, sady…) 10,5%                 użytki 

zielone

2. łąki i pastwiska = użytki zielone                           36%
3. lasy 30%
4. grunty pozostałe    (inne grunty nieuprawne) 34%

[tereny osiedlowe, przemysłowe, transportowe…; 

wody wewnętrzne, nieużytki]

STRUKTURA FORM 

UŻYTKOWANIA ZIEMI ZALEZY 

OD:

1. czynników przyrodniczych: rzeźba, 

klimat, wody, gleby;

2. czynników pozaprzyrodniczych: np. 

poziom rozwoju gospodarki, rolnictwa, 

gęstość zaludnienia, tradycje historyczne

ZRÓŻNICOWANIE W SKALI KONTYNENTÓW:

-

najwięcej gruntów ornych 

- Azja, Europa

- najwięcej lasów – Ameryka Południowa

- łąki i pastwiska – Australia

- najwięcej nieużytków - Afryka

Użytkowanie ziemi coraz 

intensywniejsze

                                        równoległe
     wielorakie
                                        sektorowe

TENDENCJE ZMIAN W UŻYTKOWANIU ZIEMI
1.W KSR – większa skala
2.W KWR – struktura b-j ustabilizowana, choć wystąpi: 
- dalszy wzrost TERENÓW ZURBANIZOWANYCH,
- umiarkowany wzrost terenów leśnych i 

transportowych, 

- dalsze umiarkowane zmniejszanie się terenów 

rolniczych 

UŻYTKOWANIE ZIEMI W 

MIEŚCIE

KATEGORIE UŻYTKÓW MIEJSKICH

– tereny zabudowy mieszkaniowej
– tereny przemysłowo-składowe
– tereny komunikacyjno-transportowe
– strefy usługowe
– tereny rekreacyjno-wypoczynkowe (tereny 

zielone)

– użytki rolne
Osobną kategorię stanowią –nieużytki 

(sztuczne i naturalne)

tzw. UŻYTKI 

TECHNICZNE

UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH 

KATEGORII ZALEŻY OD:

• funkcjonowanie danego miasta,
• jego wielkość,
• stopnia rozwoju gospodarczego
Rodzaj użytkowania ziemi w mieście zależy od 

wartości gruntów miejskich, najwyższą 

wartość mają tereny śródmieścia, wartość 

ta spada w miarę przesuwania się ku 

peryferiom. Rozkład ten modyfikują dwa 

czynniki:

- obecność głównych arterii komunikacyjnych 
- skrzyżowania tych arterii

• Rozmieszczenie różnych działalności 

miejskich, czyli ich lokalizacja zależy od:

– rodzaju działalności
– istniejącego  już na danym terenie rodzaju 

zagospodarowania przestrzeni

– możliwości finansowych inwestora