SELEKCJONOWANIE 
INFORMACJI 
W PROCESIE 
WYSZUKIWAWCZYM

selekcjonować

   dokonywać selekcji, wybierać, typować

selekcja

   dobór przez eliminację, wybór

selekcjoner

   ten, kto dokonuje wyboru kogoś lub czegoś, kto 

przeprowadza selekcję

Katowice, 2009

„selekcjonerzy” 



komputer (program komputerowy)



natura



człowiek



kanały telewizyjne



produkty spożywcze



ubrania



zawodnicy  

selekcjoner kadry narodowej



informacja

Katowice, 2009

informacja 

informacja cyfrowa

   
   łatwa dystrybucja danych w sieci powoduje ich 

lawinowy przyrost, a w efekcie zwiększanie entropii 
infosfery

   

cenna informacja jest trudna do wydobycia, nawet 
jeżeli udostępniona jest w „wolnej przestrzeni” 
Internetu

   metainformacja to również informacja

Katowice, 2009

umiejętności informacyjne

  



identyfikacja potrzeb informacyjnych



wyszukiwanie informacji



ocena i selekcja informacji



twórcze wykorzystanie informacji (włączenie 
pozyskanej informacji w proces zdobywania wiedzy)

Katowice, 2009

działania użytkownika 

model podstawowy

Katowice, 2009

Katowice, 2009

działania użytkownika 

model dynamiczny

ilość informacji

   

  
   w 21 w. świat wkroczył w fazę przeciążenia 

informacyjnego, wielkość informacji cyfrowej szacowano 
w 2007 r. na

281 miliardów gigabajtów

  
   w 2011 r. wartość ta wzrośnie do ponad

1,5 biliona gigabajtów

  
   nieustannie wzrasta tempo przyrostu informacji, 

umiejętność poruszania się w zwiększającej swoją 
substancję infosferze wymaga od użytkownika nabycia 
umiejętności 

    

selekcji informacji

Katowice, 2009

selekcjonowanie 

  
   selekcjonowanie informacji jest czynnością subiektywną, 

jej przebieg kształtują przede wszystkim potrzeby 
informacyjne

   strategia selekcjonowania przewiduje określenie zespołu 

kryteriów, stworzenie wzorca informacji relewantnej, 
z którą porównywane będę wszystkie wyszukane obiekty

   użytkownik określa priorytety poprzez np. nadawanie 

innej wagi poszczególnym kryteriom

Katowice, 2009

czynniki determinujące przebieg selekcji

 



profil użytkownika (wiedza, doświadczenie)



zawartość merytoryczna



czas



miejsce



forma



język



wiarygodność



stopień ogólności



dostęp (do technologii, instytucji)



aktualność



ilość



bariery

  

Katowice, 2009

bariery 

  
   użytkownicy poruszający się po infosferze napotykają 

szereg barier

   bariery można podzielić na następujące podgrupy 
   (wg M. Świgoń)



bariery fizyczne



bariery psychologiczne



bariery kulturalne



bariery społeczne i edukacyjne

Katowice, 2009

model selekcji informacji

  
   selekcja składa się z następujących etapów



wyboru na poziomie systemu informacyjnego



wyboru na poziomie metadanych



wyboru na poziomie dokumentu

  

Katowice, 2009

●

wybór na poziomie systemu informacyjnego

  
   wybór narzędzi, instytucji, bazy, katalogu, repozytorium, 

gdzie możliwe będzie zlokalizowanie poszukiwanego 
obiektu

   dla studenta takim systemem będzie biblioteka 

macierzystej uczelni

   w doborze właściwego zbioru przydatna jest wiedza 

o źródłach informacji z danej dyscypliny/dziedziny

  

Katowice, 2009

wybór na poziomie systemu informacyjnego

  
   wśród systemów informacyjnych dostępnych 

w Internecie  największą popularnością cieszą się 
wyszukiwarki (Google, Yahoo, Bing)

   wyszukiwarki wyznaczają drogę dalszych poszukiwań 

   problem z oceną informacji wyszukanych „w Google”

  

Katowice, 2009

wybór na poziomie systemu informacyjnego

  
   w ocenie przydatności szczególnie istotne są



zawartość merytoryczna



zasięg chronologiczny, geograficzny, językowy, formalny



intuicyjność obsługi (czytelne zasady, przyjazny 
interfejs)



estetyka

   użytkownicy, mimo negatywnej oceny systemu, 

akceptują go ze względu na zawartość merytoryczną 
bądź brak alternatywnego źródła

Katowice, 2009

●

wybór na poziomie metadanych

  
   metadane to informacja o informacji, w praktyce 

charakterystyka (treściowa i formalna) obiektu

   przyjmują formę opisu bibliograficznego, etykiety, hasła, 

symbolu numerycznego

   metadane mogą charakteryzować informację bardzo 

szczegółowo albo bardzo ogólnie

   

  

Katowice, 2009

wybór na poziomie metadanych

  
   użytkownicy nie zawsze wiedzą, jak interpretować 

metadane, co można z nich „wyczytać”

   największą trudność sprawiają hasła przedmiotowe 
   (czyli słownictwo języków informacyjnych)

   użytkownicy najbardziej „lubią” internetowe tagi

  

Katowice, 2009

●

wybór na poziomie dokumentu

   ocena przy pomocy kryteriów



treść



autor



instytucja wydawnicza



czasopismo



aktualność



forma



ukształtowanie

  
   
   

  

Katowice, 2009

selekcja a zachowania informacyjne

   typy oparte na wzorcach zachowań 

(wg J. Sobielgi)



typ „E” – eskalacyjny, użytkownik akceptuje tylko te dokumenty, które 
spełniają wszystkie kryteria



typ „R” – redukcyjny, użytkownik akceptuje również 
dokumenty, które nie spełniają wszystkich kryteriów

  
   
   

  

Katowice, 2009

dziękujemy za uwagę

pytania

?

  

   
   

  

Katowice, 2009