Terapia izotopowa
Terapia izotopowa
Radioizotopy terapeutyczne
emitery promieniowania
beta, rzadziej alfa
stront-89, samar-153, ren-
186, itr-90, jod-131
zasięg w tkankach od 0.5 – 7
mm
Rodzaje terapii
terapia przerzutów nowotworowych
do kości
MIBG
radioimmunoterapia
terapia receptorowa
radioembolizacja i lipiodol
schorzenia nienowotworowe np.
stawów
RI terapia przerzutów
nowotworowych do kośćca
Podstawy radiofarmakologiczne
akumulacja w ognisku przerzutowym
kośćca emitera promieniowania beta
strontu – 89, samar – 153, renu – 186,
renu-188; in trial: lutet-177, cyna-117m,
fosfor-33
7 – 10-krotna wybiórczość kumulacji
znacznika w ognisku przerzutowym;
zasięg irradiacji od 0.5 – 7 mm;
efektywna długość okresu naświetlania
7 – 100 dni
Radioizotop
T
½
* (dni)
Maksymalna
energia (MeV)
Średni zasięg w
tkankach (mm)
Fosfor-32
14.3
1.71
3.0
Stront-89
50.5
1.46
2.4
Samar-153
1.9
0.81
0.6
Ren-186
3.8
1.07
1.1
Cyna-117
m **
13.6
0.152
0.2
Stront-85**
64
0.025
10
Itr-90
2.7
2.27
2.5
RI terapia przerzutów
nowotworowych do kośćca
(cd)
Wskazania wąskie
uogólniony rozsiew meta wymykający
się z możliwości teleterapii; paliacja
dolegliwości bólowych; ca. prostatae,
ca. mammae
Wskazania szerokie
Bez- / skąpobólowy rozsiew meta;
przerzuty w miejscach narażonych na
złamania patologiczne (np. szyjka kości
udowej); wsk.: każdy przerzut
wychwytujący MDP
Technika wykonania leczenia
kwalifikacja: disseminatio meta,
przerzuty osteoblastyczne i
osteosklerotyczne bardziej niż
osteolityczne; brak przeciwwskazań
terapia ambulatoryjna: podanie
emitera promieniowania beta nie
stwarza zagrożenia dla otoczenia
podanie iv
Przeciwskazania
cechy uszkodzenia szpiku
kostnego
wodonercze lub nietrzymanie
moczu
cechy ucisku rdzenia kręgowego
Powikłania
przemijające (1 – 3 dni) nasilenie
bólu (zjawisko „flare”)
przemijające (do 4 tyg.)
pogorszenie morfologii krwi;
rzadko (poniżej 0.5%) pan-
cytopenia wymagająca
hospitalizacji
Efekt przeciwbólowy
dobry 70 – 80%, średni u 10 – 15%,
brak 10%
czas trwania 3 – 6 mies., zależnie od
izotopu (indywidualnie 12 – 14 mies)
skuteczniejszy bardziej
radiotoksyczny stront
MIBG - radiofarmakologia
131
J – meta-jodo-benzylo-guanidyna
– prekursor guaniny; włącza się w
syntezę katecholamin
Gromadzenie:
phaeochromocytoma,
neuroblastoma, chemodectoma,
rakowiak
MIBG
(cd)
- leczenie
uoperacyjnienie neuroblastoma u
dzieci (aktywność do 25
mCi/kg !!); rzadkie wyleczenia
przerzuty złośliwej formy
phaeochromocytoma
rakowiak
Radioimmunoterapia (RIT)
podstawy radiofarmakologiczne:
akumulacja w ognisku nowotworowym
przeciwciał sprzężonych z emiterem
promieniowania beta (najczęściej itrem-90)
podstawy patofizjologiczne: wśród wielu
antygenów nowotworowych ok. 20 ma
ekspresję błonową wystarczająco silną, że
po użyciu odpowiednich przeciwciał można
osiągnąć dobrej jakości obraz
radioimmunoscyntygraficzny lub dobry
efekt terapeutyczny
Radioimmunoscyntygrafia /
terapia
(na różnych stadiach
zaawansowania)
rak jajnika –
131
J OC125 lub
90
Y-anty-
TAG-72
rak rdzeniasty tarczycy
czerniak –
90
Y-antyHMMA
chłoniak-
90
Y-Zevalin
guzy mózgu
Skuteczność: różna w różnych
nowotworach
Terapia receptorowa
podstawy patofizjologiczne: wiązanie
analogów somatostatyny z receptorami
guzów neuroendokrynnych, zwłaszcza
GEP (Gastro-Entero-Pancreatic)
w fazie II: inne nowotwory z receptorami
SS: oskrzela, prostaty, jelita grubego
izotopy: itr-90, lutet-177, ind-111
skuteczność odpowiedzi – ok. 1/4 -1/3
chorych
Radioembolizacja i lipiodol
podstawy patofizjologiczne: embolizacja
nowotworu plastikowymi mikrosferami
zadsorbowanym
188
Re, J
131
,
166
Ho
infuzja w łoże naczyniowe nowotworu
lipiodolu znakowanego jodem-131
zastosowanie – guzy wątroby
(najczęściej carcinoma hepatocellulare),
guzy mózgu
koloidalny itr-90 podawany do jam po
resekcji guzów mózgu
Synowiorteza (synowektomia)
izotopowa
Df.
- zahamowanie procesu
zapalnego / wysiękowego
przez dostawowe podanie
emitera promieniowania beta
Wskazania
nawracające wysięki stawowe
w przebiegu rzs lub pourazowe
Synowiorteza izotopowa –
technika wykonania
nakłucie stawu (przy mniejszych od
kolanowego pod kontrolą skopii
rentgenowskiej)
niewielka ilość kontrastu dostawowo dla
oceny skuteczności wkłucia
podanie i.a. : Y-90, P-32, Sm-153, Er-156
(energia promieniowania proporcjonalna do
wielkości stawu)
skuteczność leczenia 60-90 % w zależności
od obecności łuszczki