Analiza wskaźnika cen          

   i usług konsumpcyjnych     

        oraz 

niekonsumpcyjnych na 

podstawie danych 

statystycznych w latach 

2005-2007

WYKONAŁY: EMILIA KOTYNIEWICZ I AGNIESZKA GIEMZA

 

 

Ceny towarów i usług 
konsumpcyjnych i  
niekonsumpcyjnych



Ceny (łącznie z obciążeniami podatkowymi, w 
tym VAT) płacone przez ludność na rynku 
detalicznym za towary     i usługi nabywane w 
celach konsumpcyjnych. 



Ceny towarów i usług nie przeznaczonych do 
bezpośredniej konsumpcji, nabywanych jako 
środki produkcji oraz na cele inwestycyjne, 
głównie przez rolników

. 

 

 



Wskaźnik (indeks) wyraża 
względną wartość danej zmiennej 
odniesioną do pewnej wartości 
przyjętej za podstawę, np. do 
wartości zmiennej w okresie 
podstawowym (bazowym).

 

 

Wskaźnik (indeks) cen



Statystyczny wskaźnik ilościowego opisu 
dynamiki cen w okresie badanym            
     w porównaniu z okresem 
podstawowym 



Rozróżnia się indywidualne (cząstkowe) 
oraz agregatowe (zespołowe) wskaźniki 
cen

 

 

 



Agregatowe wskaźniki cen są stosowane do 
badania dynamiki cen zbioru towarów lub 
usług   i opierają się na metodzie 
standaryzacji współczynników ilościowych, 
tzn. wykorzystując wspólny dla obydwu 
porównywanych okresów stały system wag 
(koszyk). Zależnie od wyboru okresu, z 
którego przyjmuje się koszyk, rozróżnia się 
formułę Paasche'go (koszyk           z okresu 
badanego) lub formułę Laspeyres'a (koszyk z 
okresu podstawowego). 

 

 

Wskaźnik cen wg formuły 
Paasche'go oraz Laspeyres'a 



IP = suma qnpn / suma qnpo x 100



IL = suma qopn /suma qopo x 100
                   gdzie:
qn - ilość w okresie badanym;
qo - ilość w okresie podstawowym;
pn - ceny w okresie badanym;
po - ceny w okresie podstawowym 

 

 

FORMUŁA OBLICZANIA WSKAŹNIKA 

CEN

)

100

(

1

0

0

1











n

i

i

i

i

c

u

c

c

Wsk

Gdzie :

c

Wsk

 

- Wskaźnik cen

1

i

c

0

i

u

0

i

c

Cena dobra i w okresie t

0

 

Cena dobra i w okresie t

1

 

„waga” przypisana dobru i określona przez 
udział dobra w ogólnych wydatkach w okresie t

o

n          – liczba dóbr

 

 

Wskaźniki cen towarów i 
usług konsumpcyjnych 



 

Obliczany jest  w oparciu o wyniki:

-  badania cen towarów i usług 
konsumpcyjnych na rynku detalicznym,
- badania budżetów gospodarstw 
domowych, dostarczającego danych o 
przeciętnych wydatkach na towary i 
usługi konsumpcyjne; dane te 
wykorzystywane są do opracowania 
systemu wag. 

 

 



System wag oparty jest na strukturze 
wydatków gospodarstw domowych 
na zakup towarów i usług 
konsumpcyjnych z roku 
poprzedzający rok badany.

 

 

 

 

 

 

Obliczanie



Wskaźnik cen reprezentanta w rejonie badania cen 

wynika      z odniesienia jego średniej ceny miesięcznej 

do średniej ceny rocznej z roku poprzedniego. 

Ogólnopolski wskaźnik cen reprezentanta objętego 

notowaniami obliczany jest jako średnia geometryczna 

wskaźników cen ze wszystkich rejonów. Na podstawie 

wskaźników cen reprezentantów objętych badaniem 

cen w danej grupie, stosując średnią geometryczną, 

opracowuje się wskaźniki cen grup towarów i usług 

konsumpcyjnych na najniższym szczeblu agregacji 

systemu wag. Wykorzystuje się je następnie, przy 

zastosowaniu systemu wag, do obliczania wskaźników 

wyższych szczebli agregacji, aż do wskaźnika cen 

towarów i usług konsumpcyjnych ogółem. Wskaźnik 

cen obliczany jest według formuły Laspeyres'a, przy 

zastosowaniu wag z roku poprzedzającego rok badany.

 

 

Wskaźniki cen towarów i usług 
konsumpcyjnych wykorzystywane są 
m.in. następująco: 



- za miesiąc - do ustalania kosztów kształcenia w Krajowej 

Szkole Administracji Publicznej,



- za kwartał - do celów określonych w ustawie o emeryturach   

          i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,



- za kwartał w stosunku do IV kwartału 1995 r. - do  

waloryzacji rekompensat należnych za  niepodwyższanie 

wynagrodzeń               i uposażeń w sferze budżetowej oraz za 

utratę niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent,



- za 3 pierwsze kwartały roku w stosunku do analogicznego 

okresu poprzedniego roku - do celów określonych w ustawie o 

podatkach     i opłatach lokalnych,



- za rok w stosunku do roku poprzedniego - do celów 

określonych      w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu 

Ubezpieczeń Społecznych.



Metodologia obliczania wskaźników cen towarów i usług 

konsumpcyjnych zgodna jest z wymogami prawa 

europejskiego.

 

 

K w a r t a ł y   2 0 0 5   r o k u

W o j e w ó d z t w a

 

I   K w a r t a ł   2 0 0 5

I I   K w a r t a ł   2 0 0 5

I I I   K w a r t a ł   2 0 0 5

I V   K w a r t a ł   2 0 0 5

K w a r t a ł   p o p r z e d n i   = 1 0 0

K w a r t a ł   p o p r z e d n i   =   1 0 0 K w a r t a ł   p o p r z e d n i   =   1 0 0 K w a r t a ł   p o p r z e d n i   =   1 0 0

D o l n o ś l ą s k i e

1 0 0 ,4

1 0 0 ,8

9 9 ,6

1 0 0 ,4

K u j a w s k o -

p o m o r s k i e

1 0 0 ,2

1 0 0 ,5

9 9 ,6

1 0 0 ,5

L u b e l s k i e

1 0 0 ,1

1 0 0 ,4

1 0 0

1 0 0 ,4

L u b u s k i e

1 0 0 ,5

1 0 0 ,7

9 9 ,6

1 0 0 ,1

Ł ó d z k i e

1 0 0 ,1

1 0 0 ,5

9 9 ,8

1 0 0 ,7

M a ł o p o l s k i e

1 0 0 ,4

1 0 0 ,6

9 9 ,9

1 0 0 ,3

M a z o w i e c k i e

1 0 0 ,3

1 0 0 ,6

9 9 ,9

1 0 0 ,4

O p o l s k i e

1 0 0 ,4

1 0 0 ,5

1 0 0

1 0 0 ,1

P o d k a r p a c k i e

1 0 0 ,4

1 0 0 ,6

1 0 0

1 0 0 ,2

P o d l a s k i e

1 0 0 ,2

1 0 0 ,4

1 0 0

1 0 0 ,6

P o m o r s k i e

1 0 0 ,2

1 0 0 ,5

9 9 ,9

1 0 0 ,2

Ś l ą s k i e

1 0 0 ,3

1 0 0 ,5

9 9 ,6

1 0 0 ,5

Ś w i ę t o k r z y s k i e

1 0 0 ,3

1 0 0 ,4

9 9 ,7

1 0 0 ,7

W a r m i ń s k o  

- m a z u r s k i e

1 0 0 ,3

1 0 0 ,6

9 9 ,6

1 0 0 ,5

W i e l k o p o l s k i e

1 0 0 ,3

1 0 0 ,5

9 9 ,8

1 0 0 ,3

Z a c h o d n i o p o m o r s k i

e

1 0 0 ,2

1 0 0 ,5

9 9 ,8

1 0 0 ,3

 

 

K w a r t a ł y   2 0 0 6   r o k u

W o j e w ó d z t w a

 

I   K w a r t a ł   2 0 0 6

I I   K w a r t a ł   2 0 0 6

I I I   K w a r t a ł   2 0 0 6

I V   K w a r t a ł   2 0 0 6

K w a r t a ł   p o p r z e d n i   = 1 0 0 K w a r t a ł   p o p r z e d n i   =   1 0 0 K w a r t a ł   p o p r z e d n i   =   1 0 0 K w a r t a ł   p o p r z e d n i   =   1 0 0

D o l n o ś l ą s k i e

1 0 0

1 0 1

1 0 0 ,5

1 0 0 , 3

K u j a w s k o -

p o m o r s k i e

1 1 0 , 1

1 0 0 ,7

1 0 0 ,2

1 0 0 , 3

L u b e l s k i e

9 9 , 8

1 0 0 ,6

1 0 0 ,1

1 0 0 , 4

L u b u s k i e

9 9 , 9

1 0 1

1 0 0 ,6

1 0 0 , 1

Ł ó d z k i e

9 9 , 9

1 0 0 ,6

1 0 0 ,5

1 0 0 , 5

M a ł o p o l s k i e

1 0 0

1 0 0 ,9

1 0 0 ,2

1 0 0 , 2

M a z o w i e c k i e

1 0 0

1 0 0 ,8

1 0 0 ,2

1 0 0 , 2

O p o l s k i e

1 0 0 , 1

1 0 0 ,9

1 0 0 ,5

1 0 0 , 2

P o d k a r p a c k i e

1 0 0 , 1

1 0 1 ,1

1 0 0

1 0 0 , 3

P o d l a s k i e

9 9 , 9

1 0 0 ,5

1 0 0 ,2

1 0 0 , 2

P o m o r s k i e

9 9 , 8

1 0 0 ,8

1 0 0 ,2

1 0 0 , 4

Ś l ą s k i e

1 0 0

1 0 1

1 0 0

1 0 0 , 1

Ś w i ę t o k r z y s k i e

1 0 0 , 2

1 0 0 ,3

1 0 0 ,3

1 0 0 , 7

W a r m i ń s k o  

- m a z u r s k i e

9 9 , 9

1 0 0 ,5

1 0 0 ,2

1 0 0 , 2

W i e l k o p o l s k i e

9 9 , 8

1 0 0 ,7

1 0 0 ,4

1 0 0 , 1

Z a c h o d n i o p o m o r s k i

e

1 0 0

1 0 0 ,8

1 0 0 ,3

1 0 0 , 4

 

 

K w a r t a ł y   2 0 0 7   r o k u

W o j e w ó d z t w a

 

I   K w a r t a ł   2 0 0 7

I I   K w a r t a ł   2 0 0 7

I I I   K w a r t a ł   2 0 0 7

I V   K w a r t a ł   2 0 0 7

K w a r t a ł   p o p r z e d n i   = 1 0 0

K w a r t a ł   p o p r z e d n i   =   1 0 0

K w a r t a ł   p o p r z e d n i   =   1 0 0

K w a r t a ł   p o p r z e d n i   =   1 0 0

D o l n o ś l ą s k i e

1 0 0 , 8

1 0 1 , 3

9 9 , 9

1 0 1 , 7

K u j a w s k o -

p o m o r s k i e

1 0 0 , 7

1 0 1 , 1

9 9 , 9

1 0 1 , 7

L u b e l s k i e

1 0 0 , 3

1 0 1 , 2

1 0 0 , 4

1 0 1 , 6

L u b u s k i e

1 0 0 , 1

1 0 1 , 3

9 9 , 9

1 0 1 , 4

Ł ó d z k i e

1 0 0 , 6

1 0 1 , 4

1 0 0 , 1

1 0 1 , 6

M a ł o p o l s k i e

1 0 0 , 7

1 0 1 , 4

9 9 , 7

1 0 1 , 8

M a z o w i e c k i e

1 0 0 , 6

1 0 1 , 2

9 9 , 9

1 0 1 , 3

O p o l s k i e

1 0 0 , 8

1 0 1 , 2

9 9 , 9

1 0 1 , 6

P o d k a r p a c k i e

1 0 0 , 8

1 0 1 , 3

1 0 0 , 1

1 0 1 , 6

P o d l a s k i e

1 0 0 , 4

1 0 1 , 3

1 0 0 , 3

1 0 1 , 6

P o m o r s k i e

1 0 0 , 7

1 0 1 , 1

9 9 , 8

1 0 1 , 5

Ś l ą s k i e

1 0 0 , 9

1 0 1 , 1

9 9 , 5

1 0 1 , 7

Ś w i ę t o k r z y s k i e

1 0 0 , 5

1 0 1 , 3

1 0 0 , 2

1 0 0 , 8

W a r m i ń s k o  

- m a z u r s k i e

1 0 0 , 7

1 0 1

1 0 0 , 2

1 0 1 , 5

W i e l k o p o l s k i e

1 0 0 , 6

1 0 1 , 3

1 0 0

1 0 1 , 8

Z a c h o d n i o p o m o r s k i

e

1 0 0 , 7

1 0 1 , 2

9 9 , 9

1 0 1 , 5

 

 

ROK

WSKAŹNIK CEN 

przy podstawie poprzedni rok

=100

2005

102,1

2006

101,0

2007

102,5

Roczny wskaźnik cen towarów i usług 

konsumpcyjnych w latach

2005-2007

 

 

 

 

 

 

Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych
w latach 2005-2007

Wyszczególnienie 

I-XII 2005

I –XII 2006

I-XII2007

O G Ó Ł E M ......................
Żywność, napoje bezalkoholowe
i alkoholowe oraz wyroby 

tytoniowe..
Żywność i napoje bezalkoholowe......
Napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe…
Odzież i obuwie ..........................
Mieszkanie .................................
Użytkowanie mieszkania i nośniki   

energii w tym nośniki energii …..
Wyposażenie mieszkania i prowadzenie
gospodarstwa domowego ...................
Zdrowie .............................
Transport.......................................
w tym paliwa do prywatnych środków
transportu .........................................
Łączność........................................

..
Rekreacja i kultura……….. 
Edukacja……………………… 
Restauracje i hotele……………….. 
Inne towary i usługi………………

102,1

102,2
102,1
102,7
94,6
103,3
103,7
103,8

101,3
102,6
104,9

110,8
99,8
100,6
103,2
103,4
100,7

101,0

100,8
100,6
101,7
93,0
103,8
104,7
106,7

100,2
101,3
100,6

101,5
99,4
99,3
101,5
101,8
100,4

102,5

104,6
104,9
103,3
92,6
103,5
104,1
103,7

101,1
102,1
102,1

104,1
100,0
100,2
101,6
103,5
100,9