Slajd 1

Negatywne skutki palenia

papierosów

Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna

Wydział Zdrowia Publicznego

II rok pielęgniarstwa

Iwona Nowakowska

Papieros - wyrób tytoniowy składający się z rurki z cienkiej bibułki (gilzy) o średnicy do 1

cm i długości do 12 cm (zwykle 85 mm), wewnątrz której znajduje się mieszanka

tytoniowa zawierająca spreparowane liście różnych odmian tytoniu (lub rzadziej

marihuany, cracku czy innych substancji działających narkotycznie).

papieros

gilzownica - urządzenie do ręcznej produkcji papierosów

Nałóg to zakorzeniona dysfunkcja sprawności woli przejawiająca się

w chronicznym podejmowaniu szkodliwych dla organizmu decyzji,

które są sprzeczne z przesłankami rozeznania intelektualnego.

Przyczyną nałogu jest mentalne uzależnienie od bodźca lub grupy

bodźców, przejawiające się dezintegracją władz psychicznych:

intelektu i woli. W odróżnieniu jednak od uzależnienia, będącego

jedynie składową, w nałogu mamy do czynienia ze świadomym

łamaniem imperatywów rozeznania intelektualnego.

Egzemplifikacją wyszczególnionej zależności będzie przykład

chorego, któremu dla złagodzenia bólu, podaje się morfinę. Osoba

taka nie ma świadomości intelektualnej. Brak rozeznania

intelektualnego wskazuje, że mamy do czynienia z uzależnieniem, a

nie nałogiem. Klasycznym przykładem, obrazującym mechanizm

nałogu, jest nikotynizm. Nałogowy palacz doskonale wie, że palenie

szkodzi. Bagatelizuje jednak dane dostarczane mu przez intelekt.

Wola podejmuje zatem sprzeczną z rozeznaniem intelektualnym

decyzję i człowiek uzależniony od nikotyny sięga po papierosa.

Następuje konflikt pomiędzy rozeznaniem intelektualnym, które

podpowiada, iż palenie jest szkodliwe, a decyzją woli. Jeżeli

dezintegracja jest utrwalona, mamy do czynienia z nałogiem.

• Podczas palenia papierosa zawarta w dymie

papierosowym nikotyna, czynnik powodujący

uzależnienie, dostaje się do krwi i wywiera swoje

działanie na organizm palacza. Oprócz nikotyny dym

tytoniowy zawiera tysiące innych szkodliwych, także

rakotwórczych, substancji chemicznych np.

benzopiren, ciała smołowate, cyjanowodór, arsen,

fenole, formaldehyd itp.

• Podobną rolę spełnia fajka (zamiast w papierze, który

spala się wraz z tytoniem, spreparowane liście

umieszczone są w niepalnym, najczęściej

drewnianym cybuchu) oraz cygaro (tu zamiast

papieru jest wysuszony, ale nierozdrobniony, liść

tytoniu. Małe cygaro, zbliżone wyglądem do

papierosa, to cygaretka).

• choroby układu krążenia - choroba niedokrwienna

serca, zawał mięśnia sercowego, miażdżyca

zarostowa kończyn dolnych, wzrost ciśnienia

tętniczego i przyspieszenie akcji serca.

• choroby układu oddechowego - rozedma płuc,

przewlekłe zapalenie oskrzeli, nowotwory płuc,

jamy ustnej, warg, języka, krtani.

• papierosy mogą być źródłem impotencji u

mężczyzn, zaburzenia płodności u kobiet,

zwiększają ryzyko: poronienia, urodzenia martwego

płodu lub śmierci niemowlęcia, raka szyjki macicy.

• palenie papierosów powoduje także nowotwory

gardła, przełyku, nerek, pęcherza moczowego,

żołądka, jelita grubego, trzustki, a nawet białaczkę.

Głównymi składnikami dymu tytoniowego (w 85% masy

dymu) są: azot, tlen i dwutlenek węgla.

Pozostałe składniki to:

* nikotyna - alkaloid roślinny, mający zarówno działanie

pobudzające, jaki i hamujące w obrębie zwojów

nerwowych.

o zwiększa stężenie

+ katecholamin

+ glukozy

+ kortyzolu

+ wolnych kwasów tłuszczowych

+ wazopresyny

+ β-endorfin

* tlenek węgla w ilości 2-6%, który powoduje

pojawienie się karboksyhemoglobiny, która nie przenosi

tlenu (poziom karboksyhemoglobiny u osób niepalących

wynosi około 1%, u umiarkowanych palaczy około 5%, do

15% u osób wypalających duże ilości tytoniu, co oznacza

że około 1/6 hemoglobiny jest niezdolna do transportu

tlenu).

* faza cząstek stałych

smoła - czyli agregat cząstek dymu tytoniowego pozbawiony nikotyny i

wilgoci - działanie kancerogenne o wielopierścieniowe

węglowodory aromatyczne - działanie kancerogenne

o fenol i krezol - działanie kancerogenne i drażniące drogi oddechowe

o β-naftyloamina - działanie kancerogenne

o N-nitrozonornikotyna - działanie kancerogenne

o benozo-a-piren - działanie kancerogenne

o metale śladowe o działaniu kancerogennym

+ nikiel

+ arsen

+ polon 210

o indol i karbazol będące akceleratorami nowotworowymi

o katechol będący kancerogenem

* faza gazowa

o substancje o działaniu kancerogennym:

+ nitrozoaminy

+ hydrazyna

+ chlorek winylu

o substancje o działaniu drażniącym i toksycznym na nabłonek rzęskowy

układu oddechowego

+ cyjanowodór

+ aldehyd octowy

+ akroleina

+ amoniak

+ formaldehyd

+ tlenki azotu

Wpływ na rozwój nowotworów

Wdychanie dymu tytoniowego ma udowodnione znaczenie w

powstawaniu następujących nowotworów (zwiększa ryzyko

wystąpienia):

* rak płuca

* rak krtani

* rak jamy ustnej

* rak przełyku

* rak gardła

* rak pęcherza moczowego

* rak żołądka

* rak wargi dolnej

* rak trzustki

* rak prącia

* rak nerki

* rak szyjki macicy

Wpływ na inne układy organizmu człowieka

Pozostały (pozanowotworowy) wpływ na organizm ludzki:

* zwiększanie ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego:

o miażdżyca

o choroba niedokrwienna serca

o zawał mięśnia sercowego

o naczyniowe choroby ośrodkowego układu nerwowego

* przewlekła obturacyjna choroba płuc

    * choroby przewodu pokarmowego
          o choroba wrzodowa
          o dyspepsja
    * impotencja
    * wpływ na ciążę i rozwój płodu
          o utrudnienie zapłodnienia
          o zwiększenie ryzyka samoistnego poronienia,
obumarcia płodu i zgonu dziecka w okresie okołoporodowym
          o niedorozwój płodu (dzieci matek palących mają
średnio mniejszą masę urodzeniową o 170g)
          o dym tytoniowy ma również wpływ na późniejszy
rozwój fizyczny i intelektualny dziecka
    * przedwczesne wystąpienie:
          o starzenie się skóry
          o zaćmy
          o zwyrodnienia plamki żółtej oka
          o zmian w obrębie krążków międzykręgowych o typie
dyskopatii
    * interakcje lekowe
          o zmniejszenie poziomu leków
                + propranolol
                + teofilina
                + propoksyfen.

Współczesna medycyna dostarcza wielu dowodów na to, że nałóg palenia

tytoniu nie jest obojętny dla ludzkiego zdrowia. Podobnie jak alkohol

powoduje on wiele chorób i prowadzi do uzależnienia.

Palenie tytoniu jest w Polsce zjawiskiem masowym, występuje niezależnie

od płci i wieku, szacuje się, że w naszym kraju nikotynizm dotyczy około

50 procent dorosłych mężczyzn i 30 procent kobiet.

Nałóg palenia w znacznym stopniu występuje także wśród ludzi młodych.

Przyczyny dla których sięgają oni po papierosy są różne, jednak można

wśród nich wyróżnić następujące:

* chęć zaszpanowania

* pragnienie rozładowania napięcia

* stres

* strach przed odrzuceniem przez rówieśników

* moda

* wpływ reklam w czasopismach i na bilbordach

* nuda

* ciekawość

Palenie tytoniu ma bardzo negatywny wpływ na organizm człowieka. W dymie

tytoniowym znajduje się ponad 4000 różnych substancji o działaniu toksycznym,

mutagennym (uszkadzającym DNA), taratogennym (uszkadzającym płód) oraz

kancerogennym (powodującym rozwój nowotworów).

Nikotyna jest to alkaloid, który wywołuje biologiczne uzależnienie. Działa ona na

wszystkie narządy naszego ciała, w szczególności na:

* ośrodkowy układ nerwowy

w zależności od stężenia nikotyna powoduje albo

pobudzenie (płytkie zaciąganie) albo uspokojenie (głębokie zaciąganie). Jest to główne

źródło uzależnienia biologicznego

* układ krążenia pod wpływem palenia występuje przyspieszenie czynności pracy

serca, wzrost ciśnienia tętniczego krwi, skurcz naczyń obwodowych.

* układ oddechowy

nikotyna zwiększa głębokość i częstość oddechów.

* układ pokarmowy

- małe dawki nikotyny pobudzają perystaltykę jelit, duże

znacznie ją opóźniają

Zdrowotne powikłania wynikające z palenia papierosów mieszczą się w trzech

podstawowych grupach schorzeń: nowotworach, chorobie wieńcowej serca oraz

niewydolności płuc.

* Nowotwory złośliwe

Wykazano, że u 90- 95% palaczy następuje rozwój nowotworów złośliwych płuc, jamy

ustnej, gardła, przełyku oraz krtani. Ujawnienie się rodzaju i pierwszych objawów

choroby zależy od wielu czynników, m.in. typu tytoniu, wieku rozpoczęcia palenia,

ilości wypalanych papierosów, czasu palenia, etc. Czas od zadziałania czynnika

rakotwórczego do rozwinięcia pełnych objawów choroby wynosi od 15- 20 lat. Po

zaprzestaniu palenia ryzyko zachorowania zmniejsza się o połowę po 5 latach, zaś po

10 zrównuje się z tym jakie istnieje w przypadku osób niepalących.

* Choroba wieńcowa serca

Nikotyna wywołuje podwyższenie ciśnienia krwi, przyspieszoną akcję serca oraz

znaczne obciążenie pracy serca. Prowadzi to do zwiększonego zużycia tlenu przez

mięsień sercowy, a u niektórych osób może wywołać zawał serca.

Warto pamiętać, że substancje rakotwórcze znajdują się zarówno w głównym

strumieniu dymu jak i w tzw. bocznym, na który narażone są osoby niepalące. Dlatego

przebywanie w obecności osób palących naraża je na podobne skutki

i konsekwencje zdrowotne. Dzieci palących rodziców są w zasadzie takimi samymi

palaczami, jak ich bliscy.

Sięgając po papieros powinniśmy więc pamiętać, że narażamy na rozwój wielu, często

śmiertelnych chorób nie tylko siebie, ale także osoby, które przebywają w naszym

bliskim otoczeniu.

Palenie papierosów przez uczniów szkół w Radzionkowie - prezentacja

wyników badań

Przeprowadzone badania potwierdziły stwierdzoną w 1999 roku

prawidłowość jedynie mniejszość ankietowanych uczniów pali papierosy.

Wyniki odpowiedzi na pytanie ankiety: Czy obecnie palisz papierosy?

prezentuje poniższa tabela oraz wykres:

GIMNAZJUM PONADPODSTAWOWA

Uzyskane dane potwierdzają fakt, że wśród badanych uczniów

częściej palą chłopcy niż dziewczyny, natomiast częściej dziewczyny

w szkołach średnich niż w gimnazjum (procent palących chłopców jest

podobny w obu typach badanych szkół).

Jeżeli chodzi o ilość wypalanych papierosów, to palący najczęściej

przyznają się do palenia 1- 5 papierosów dziennie. Dane

wcześniejszych badań wskazywały na nieco większe ilości wypalanych

przez młodych palaczy papierosów ( w granicach 6-10 dziennie).

Jednak zwraca uwagę niepokojący fakt, że palące dziewczyny w szkole

średniej wypalają więcej papierosów dziennie niż ich koledzy.

Ile papierosów wypalasz w ciągu dnia?

Nadal duży procent (47% młodzieży szkół ponadpodstawowych oraz
31% - młodzieży gimnazjum) ma za sobą doświadczenie często
jednorazowe - zapalenia w swoim życiu papierosa. Porównując te dane z
danymi ukazującymi ilość osób palących obecnie, można w miarę
optymistycznie, choć z dużą ostrożnością, stwierdzić, że to pierwsze i
jak dotychczas jedyne - doświadczenie u większości próbujących nie
przekształciło się w nałóg.

Jak trudno zerwać z nałogiem, wiedzą tylko ci, którym się to udało. 20 listopada

obchodzimy Międzynarodowy Dzień bez Papierosa. Być może jest to doskonała okazja,

by zerwać z nikotynowym uzależnieniem.

Chrześcijańska Służba Charytatywna od 17 do 21 listopada organizuje pięciodniową

terapię antynikotynową „Rzucam palenie”. Spotkania odbywać się będą w klubie

Rebus od godz. 18.– W tym roku już po raz czwarty organizujemy terapię

antynikotynową. O rewelacyjności tego programu świadczy niezwykła, bo aż 80-proc.,

skuteczność stosowanej przez nas metody wśród uczestników, którzy odbyli

pięciodniowy cykl spotkań – informuje Marek Lewosiński, kierownik żorskiej filii

Chrześcijańskiej Służby Charytatywnej.Udział w terapii jest bezpłatny, a – jak

zapewniają organizatorzy – jedyny koszt, który ponosi uczestnik, to zwiększona ilość

wypijanej wody, zjadanej marchewki i przeżutej gumy do żucia. Ponad to każdy

„wyleczony palacz” otrzyma kupon konkursowy, który po wysłaniu na adres fundacji

Promocja Zdrowia weźmie udział w losowaniu nagród. Terapia antynikotynowa „Rzuć

palenie” wspiera działania znanego propagatora niepalenia prof. Witolda Zatońskiego

i jego fundację Promocja Zdrowia.

Zapłata za palenie papierosów jest wysoka i nie mówimy tylko o pieniądzach. Zwróć uwagę na inne

ważniejsze koszty oprócz ceny, za które palacz musi zapłacić.

Fizyczne

* Kaszel, zadyszka

* Brak energii, słaba koncentracja

* Matowa skóra, palce odbarwione przez nikotynę, przedwczesne zmarszczki

* Obniżona płodność, ryzykowna ciąża, zagrożenie dziecka

* Uszkodzone kubki smakowe, żółte zęby

* Rak płuc, emphysema, wylew, atak serca - lista nie ma końca...

* Złe krążenie, gangrena, amputacje

Społeczne

* Zanieczyszczanie powietrza szkodliwymi związkami

* Dzieci bardziej narażone na chorobę astmy,zapalenia oskrzeli i ucha

* Dym papierosowy dostaje się w Twoje oczy

* Nieświeży, nie wywietrzony dom.

* Nikotynowe plamy na twoich ścianach oraz na twoich palcach.

* Niszczenie ubrań i mebli

* Zwiekszone ryzyko pożaru w domu

Finansowe

* Według dzisiejszych tendencji, 20 letni palacz wyda ok 45000 złotych w ciągu następnych 20 lat.

* Wakacje, którymi mógłbyś się ucieszyć

* Oszczędności, za które mógłbyś zbudować dom, samochód albo inne ważne rzeczy, które

mógłbyś posiadać

* Zabawki i rozrywki, które mógłbyś dać swoim dzieciom.

Emocjonalne

* Wykluczenie przez potencjalnych partnerów i możliwość tracenia wspólnych więzi

* Uczucie bycia niewolnikiem papierosów

* Wiecznie obecna, dokuczliwa wina, że powinieneś rzucić palenie

* Dezaprobata i niechęć, powiększający się nacisk od społeczeństwa, które nie chce być

poddawane wpływom dymu tytoniowego.

Document Outline