background image

 

 

INSTRUKCJA 

UDZIELANIA PIERWSZEJ 

POMOCY

background image

 

 

   Przeżycie osób poszkodowanych 

po wypadkach zależy od jak 

najszybszego udzielenia pomocy

medycznej i właściwej 

organizacji transportu do 

szpitala.

Stosowanie tej pomocy 

wymagane jest w przypadku gdy 

u poszkodowanego występują:

• zaburzenia w oddychaniu 

(bezdech)

• zatrzymanie krążenia

• krwotok

• wstrząs pourazowy 

background image

 

 

   Przy udzielaniu pierwszej 

pomocy, ratownik pomimo 
atmosfery zdenerwowania i 
grozy powinien
w miarę możliwości wykazać się 
opanowaniem i zdrowym 
rozsądkiem, gdy jest to 
podstawa
skuteczności i sprawności jego 
działania.

background image

 

 

Należy skupić się na rzeczach zasadniczych 

tj.:
1. przywróceniu wydolności oddechu i 
krążenia oraz
2. udrożnieniu dróg oddechowych i 
ewentualnym opanowaniu krwotoku.
Korzystając z pomocy innych osób wezwać 
pogotowie ratunkowe. Jeżeli jest to tylko 
możliwe, nie
należy czekać biernie na przyjazd karetki, a 
przystąpić do ratowania ofiary wypadku.

background image

 

 

I.

Pierwsza czynnością przed 
przystąpieniem do pomocy 
poszkodowanemu jest 
zabezpieczenie
miejsca wypadku przed 
ewentualnymi dalszymi 
zagrożeniami np. wyłączając 
maszyny, urządzenia,
zasilanie z sieci itp..

background image

 

 

II.

Następną czynnością jest dokonanie 
oceny stanu poszkodowanego czy 
zachował on przytomność i
jaki jest stan wydajności jego 
układów krążenia i oddychania. 
Prawidłowa ocena tego stanu jest
podstawa do dalszych działań 
związanych z pierwsza pomocą.

background image

 

 

Takimi działaniami mogą być:

• podjecie sztucznego oddychania
• zewnętrzny masaż serca
• zatamowanie krwotoku
• ułożenie poszkodowanego w pozycji 
bocznej ustalonej
• zabezpieczenie poszkodowanego 
przed pogłębieniem wstrząsu
• wezwanie pogotowia ratunkowego

background image

 

 

Udzielenie pierwszej 

pomocy należy 
kontynuować do 
czasu przybycia 
fachowego 
personelu
medycznego.

background image

 

 

Pozycja boczna ustalona

W pozycji bocznej ustalonej umieszczamy 

poszkodowanego w następujący sposób:

1. u leżącego na plecach poszkodowanego 

wyprostowujemy obie nogi,

2. następnie te, która będzie  na dole, zginamy 

w kolanie, przywodząc stopę w stronę

pośladka,

3. kończynę górna po tej samej stronie 

umieszczamy pod jego pośladek, po czym

4. pociągając za przeciwległa rękę, obracamy 

poszkodowanego na bok, pomagać

sobie druga ułożona na miednicy lub kolanie 

poszkodowanego,

5. głowę poszkodowanego odchylamy do tyłu, a 

twarz kierujemy ku dołowi,

background image

 

 

6. dłoń ręki poszkodowanego umieszczamy pod jego 
policzkiem,
7. druga ręka powinna leżeć wzdłuż (boku) tułowia.
Taka pozycja uniemożliwia mu przekręcenie się na plecy lub 
brzuch. Odchylenie głowy w tył udrażnia drogi oddechowe. 
Ułożona na boku i nisko głowa umożliwia wypływanie 
substancji
obcych z ust poszkodowanego, które mogłyby zatkać drogi 
oddechowe poszkodowanego. 
W pozycji tej powinno się układać wszystkich nieprzytomnych 
lub zagrożonych utrata przytomności.

background image

 

 

Bezdech

Częstym objawem pourazowym 

są zaburzenia w oddychaniu i 

wiążące się z tym ściśle 

zaburzenia

czynności krążenia. 

Ratowanie poszkodowanego 

wymaga przywrócenia lub 

utrzymania czynności

obu układów.

background image

 

 

W przypadku, kiedy pierwszy wystąpi zanik 

czynności  oddychania, krążenie może 

trwać jeszcze przez krótki czas, ale jest ono 

wtedy wówczas mniej wydajne i dochodzi 

do jego zatrzymania.

Brak czynności  oddechowej zwany jest 

bezdechem. Może on wystąpić przy 

uszkodzeniach mózgu, górnych czynności  

oddechowych lub ich niedrożnością. W 

większości przypadków przywrócenia

dokonuje się  stosując proste czynności  pod 

warunkiem natychmiastowego ich podjęcia.

background image

 

 

Objawy

Bezdech u poszkodowanego rozpoznajemy 

przez:
• brak ruchów oddechowych klatki 
piersiowej oraz
• niemożność wyczucia na własnym policzku 
wydychanego przez poszkodowanego
powietrza.
Wówczas przystępujemy do udrożnienia 
dróg oddechowych i sztucznego oddychania.

background image

 

 

Przyczyna

Najczęstsza przyczyną niedrożności dróg 

oddechowych jest zapadnięty język u osób
nieprzytomnych, leżących na plecach lub 
ciało obce znajdujące się  w drogach 
oddechowych i
zatykające je. Ciałem obcym mogą być 
krew, wymiociny, szczątki ubrania, 
złamana proteza
zębowa itp.

background image

 

 

Postępowanie

Niedrożność dróg oddechowych 

w przypadku blokowania ich 

przez język stosunkowo łatwo 

usuwa

się  poprzez odchylenie głowy 

poszkodowanego do tyłu.

Czynność te wykonujemy 

poprzez:

• podłożenie jednej ręki pod 

szyje poszkodowanego i 

jednoczesne ułożenie drugiej 

na

jego czole;

• następnie, zachowując 

ostrożność odchylamy jego 

głowę maksymalnie do tyłu.

background image

 

 

W przypadku kiedy zachodzi podejrzenie o 

uszkodzenie kręgosłupa, zatkane językiem drogi

oddechowe udrażniamy poprzez uniesienie 

żuchwy lub wyciągniecie języka.

żuchwę można unieść poprzez wysuniecie jej w 

kierunku pionowym u poszkodowanego, leżącego

na wznak, poprzez naciskanie do przodu oboma 

kciukami katów żuchwy. Wysuniecie żuchwy

można uzyskać równie przez pociągniecie za 

dolne zęby, tak by wysunęły się  przed zęby 

górne.

Jeżeli omówione metody nie powodują 

udrożnienia dróg oddechowych należy dokonać 

tego

poprzez wyciągniecie języka.

background image

 

 

Po rozwarciu szczeki poszkodowanego 

należy uchwycić język w palce 
wskazujący i kciuk a
następnie wyciągnąć go na brodę.
Usuwanie ciał obcych
Ciało obce z ust i gardła 
poszkodowanego usuwa się  poprzez 
przewrócenie go na bok i otworzenie
jego ust.

background image

 

 

Sztuczne oddychanie

Upewniwszy się  że drogi oddechowe u 
poszkodowanego są drożne można 
przystąpić do
przywracania oddechu.
Najskuteczniejsza i stosunkowo najprostsza 
metoda jest sztuczne oddychanie “ usta – 
usta ”.
Stosowanie tej metody polega na tym, e 
ratujący wdmuchuje swoje powietrze 
wydechowe
bezpośrednio do ust ratowanego.

background image

 

 

Po przechyleniu głowy poszkodowanego do tyłu i 

zatkaniu jego nosa ratujący powinien wykonać

głęboki wdech i wdmuchiwać powietrze 

bezpośrednio do ust poszkodowanego.

Unoszenie się  ściany klatki piersiowej ratowanego 

świadczy o skuteczności sztucznego oddechu.

Odjecie ust od ratowanego umożliwia bierny 

wydech. Ratujący powinien upewnić się  że w czasie

wydechu powietrze wydostaje się  na zewnątrz, 

wówczas czynności  ratujące życie są skuteczne.

Czynności  wdmuchiwania powietrza do płuc 

wykonuje się  z częstotliwością od 16 do 20 razy na

minutę do czasu powrotu samoistnego wydolnego 

oddechu lub przejęcia poszkodowanego przez

personel karetki reanimacyjnej.

background image

 

 

Wskazane jest stosowanie maski reanimacyjnej, 

umożliwiającej przy założeniu jej zatkanie

nosa co ułatwia prowadzenie sztucznego 

oddychania. Zapewnia ona również brak kontaktu

ratownika z ustami poszkodowanego.

Równie skuteczne jest oddychanie “ usta – nos ”.

Metodę te stosuje się  poprzez zatkanie ust 

poszkodowanego i wdmuchiwanie powietrza przez 

nos,

co wymaga użycia większej siły ni przy metodzie 

“usta – usta”. Podczas wydechu usta ratowanego

odsłania się .

Po odzyskaniu przez poszkodowanego własnego 

oddechu należy ułożyć go w pozycji bocznej,

ustalonej.

background image

 

 

Zatrzymanie czynności  serca

Zatrzymanie czynności  serca równoznaczne 

jest z zatrzymaniem krążenia krwi w ustroju

poszkodowanego.

Objawy

• Nagła utrata przytomności i po kilku 

sekundach bezdech.

• Brak tętna na dużych tętnicach w okolicy 

szyi i pachwin. Należy zauważyć że brak

tętna w tętnicach promieniowych nie musi 

świadczyć o zatrzymaniu krążenia.

• Źrenice poszkodowanego przestają 

reagować na światło, a skóra przyjmuje 

bladosina

barwę .

background image

 

 

Zatrzymanie krążenia krwi 

wymaga 

natychmiastowego 

przystąpienia do masażu 

zewnętrznego i

równocześnie sztucznego 

oddychania.

Upewniwszy się  że 

krążenie krwi rzeczywiście 

ustało niezwłocznie 

przystępujemy do 

czynności 

ratujących życie.

background image

 

 

Masaż serca zewnętrzny polega na tym, że ratujący 

uciska rytmicznie mostek ratowanego w

kierunku kręgosłupa, kiedy ten leży na plecach. 

Na wskutek tych działań serce leżące pomiędzy

mostkiem a kręgosłupem zostaje uciśnięte, co 

powoduje mechaniczne wyciśnięcie krwi z komór

małego i dużego krążenia. Odjecie nacisku na 

klatkę piersiowa pozwala na powtórne 

odkształcenie

się  ściany klatki piersiowej, co pozwala na 

napełnienie się  krwią komór serca. Cały cykl 

powtarza

się  przy następnym ucisku mostka i jego 

zwolnieniu.

background image

 

 

Skuteczny masaż jest wykonywany przy 

prędkości 80 uciśnięć na minutę. 

   Przy wykonywaniu masażu 

poszkodowany powinien leżeć na 
plecach. Na mostek należy uciskać 
silnie, szybko, krótko, a nadgarstki 
powinny być ułożone jeden na drugim. 
Uciskać należy w miejscu środkowej linii 
ciała tuż poniżej połowy długości 
mostka.

background image

 

 

Sztuczne oddychanie

Aby zapewnić skuteczność masażu serca, należy 

połączyć go ze sztucznym oddychaniem. W

przypadku akcji prowadzonej przez jednego 

ratującego, musi on wykonać zarówno sztuczne

oddychanie jak i masa serca, w następujący sposób:

• po każdych 2 wdmuchnięciach, wykonuje się 30 

uciśnięć,

• liczba sztucznych oddechów powinna wynosić 16 – 

20 na minutę.

W przypadku kiedy jest 2 ratowników, ratowanie jest 

łatwiejsze, gdy w tym przypadku jeden

ratownik wykonuje sztuczne oddychanie, a drugi 

masa zewnętrzny serca.

Osoba prowadząca sztuczne oddychanie powinna 

wdmuchiwać powietrze 2 razy na 30

uciśnięć mostka.

background image

 

 

Wyczuwalne tętno w tętnicach szyjnych lub 

udowych a także obwodowych świadczy o 

powrocie

czynność serca. Badanie tętna na tętnicach 

szyjnych powinno być  prowadzone dokładnie i w 

miarę

krótko, tak by nie zakłócało swobodnego 

przepływu krwi do mózgu.

Skutki

O skuteczności akcji ratowniczej świadczy 

ustępowanie sinicy i reakcja źrenic na światło.

W przypadku, kiedy u poszkodowanego powrócą 

podstawowe funkcje życiowe układamy go w

pozycji bocznej ustalonej.

background image

 

 

Krwotok

W przypadku wystąpienia krwotoku u 

poszkodowanego, tj. utraty dużej ilości krwi ( tzn. 

około 1,5

– 2 litrów) wystąpią następujące objawy:

• bladość powłok ciała

• przyspieszenie tętna

• spadek ciśnienia krwi

• ogólne osłabienie

• szum w uszach

• zimny pot

• “mroczki” przed oczyma

• niepokój

• wreszcie utrata przytomności, poprzedzająca 

zgon

background image

 

 

Tamowanie krwotoku 

Zatamowanie krwotoku na miejscu wypadku 

jest czynnością ratującą życie.

Zatamować krwotok można poprzez :

• uniesienie kończyny

• ucisk ręczny w miejscu wypływu krwi

• założenie opatrunku uciskowego

Uniesienie kończyny stosowane jest w 

mniejszych krwotokach.

W większych krwotokach stosujemy ucisk 

ręczny, jednak dobrze jest uciskać ranę 

przykrywając ja

gaza opatrunkowa.

Na krwawiąca ranę stosujemy opatrunek 

uciskowy.

background image

 

 

Opatrunek taki składa się  z czystego 

opatrunku 

   osłaniającego, który uciska się  

wałkiem ze zwiniętego bandaża, 
ligniny, waty itp. mocowanego 
opaska dociskająca.

background image

 

 

OPATRUNEK

background image

 

 

OPATRUNEK

background image

 

 

OPATRUNEK

background image

 

 

Zdarza się  jednak, że 

mimo opatrunku 
rana krwawi nadal. 
W takim przypadku 
nie należy 
zdejmować 
opatrunku lecz 
dołożyć waty, ligniny 
itp. i ucisnąć go 
silniej druga opaska.

background image

 

 

Wstrząs pourazowy

Objawy występujące u poszkodowanych po wypadku 

zwane są wstrząsem pourazowym. Przyczyna

może być  duży krwotok, zmiażdżenie, złamanie, 

stłuczenie, oparzenie.

Objawy wstrząsu

Podstawowe objawy każdego wstrząsu 

pourazowego to:

• szybko słabnące, nawet niewyczuwalne tętno

• bladość i ochłodzenie skóry

• zimny pot na powierzchni ciała

• płytki, przyspieszony oddech.

• niepokój poszkodowanego

• apatia i senność.

background image

 

 

Łagodzenie objawów wstrząsu

Przy początkowych objawach wstrząsu poszkodowany raczej 

jest przytomny, ale objawy te mogą

pogłębić się  na wskutek strachu, bólu czy zimna. Należy 

zatem starać się  wyeliminować czynniki

powodujące ten wstrząs a w szczególności:

• zapewnić poszkodowanemu spokój

• osłonic przed zimnem

• zapewnić poszkodowanemu prawidłowy oddech

• opanować krwotok

• założyć opatrunek, lub unieruchomić złamanie

• ułożyć poszkodowanego na wznak z kończynami dolnymi 

uniesionymi ku górze.

• uspokoić psychicznie

• ewentualnie podać do picia ciepłe płyny – jeśli 

poszkodowany przytomny

• szybko wezwać kwalifikowana pomoc medyczna.

background image

 

 

Omdlenie

Udzielający pierwszej pomocy 

zemdlonemu powinien chorego:
• ułożyć wygodnie z nogami 
uniesionymi do góry lub posadzić 
pochylając mocno do
przodu , tak , by głowa znajdowała się 
miedzy kolanami.
• rozpiąć ubranie,
• zapewnić dostęp świeżego powietrza,

background image

 

 

UWAGA! Nieprzytomnemu nigdy nie 

wolno podawać żadnych środków 
doustnie!

Jeśli chory sinieje - podnieść do góry 

dolna szczękę celem udrożnienia 
dróg oddechowych.
Jeśli po kilku minutach chory nie 
odzyskuje przytomności – wezwać 
pogotowie ratunkowe. 

background image

 

 

POPARZENIA

• Najczęściej występujące oparzenia to: 
• bezpośrednie oparzenia termiczne (poprzez 

kontakt z ogniem lub gorącym przedmiotem). 

Rzadziej występują oparzenia: 

• słoneczne, 
• chemiczne, 
• elektryczne. 

Najrzadziej: 

• poprzez kontakt z parzącymi roślinami lub 

zwierzętami. 

background image

 

 

Ogólne zasady 

postępowania w przypadku 

oparzeń 

Co robić, gdy doszło do oparzenia, czyli ogólne 

zasady postępowania ratowniczego w oparzeniach: 

analiza zastanej sytuacji, 

wezwanie pomocy, 

zabezpieczenie miejsca zdarzenia, 

dotarcie do poszkodowanego, 

udzielenie pierwszej pomocy. 

     Przestrzeganie wskazanej kolejności 

podejmowanych czynności umożliwi racjonalne i 

skuteczne działanie ratownicze zmniejszając ryzyko 

wystąpienia paniki i działania chaotycznego, które 

są bardzo prawdopodobne w zdarzeniach, 

background image

 

 

Objawy oparzenia 

termicznego: 

• rumień (zaczerwienienie skóry), 
• ból, 
• obrzęk, 
• pęcherze, 
• wstrząs (przy rozległych oparzeniach), 
• duszność, kaszel, trudności w 

oddychaniu (przy oparzeniach dróg 

oddechowych), 

• utrata przytomności. 

background image

 

 

Postępowanie przy 

oparzeniach termicznych

• jak najszybciej schłodzić oparzone miejsce, 

• w trakcie schładzania usunąć odzież poprzez rozcięcie, 

• w trakcie schładzania usunąć pierścionki, kolczyki, itp., 

• po zakończeniu schładzania rany oparzeniowe osłonić opatrunkiem 

jałowym lub hydrożelowym, schładzającym, 

• w miarę możliwości unieruchomić i unieść oparzoną część ciała, 

• w przypadku stwierdzenia objawów wstrząsu - blada spocona skóra, 

szybkie tętno, pobudzenie psychoruchowe - należy dziecko ułożyć w 

pozycji na wznak z uniesionymi kończynami dolnymi, 

• zapewnić komfort cieplny, 

• oparzonego należy chronić przed urazami wtórnymi, 

• w cięższych przypadkach (rozległe oparzenie, objawy wstrząsu) 

natychmiast powiadomić pogotowie ratunkowe. 

background image

 

 

Postępowanie przy 

oparzeniach termicznych

• W żadnym wypadku nie wolno: 

• odrywać przylgniętej do rany odzieży, 
• przekłuwać pęcherzy, 
• dotykać rany oparzeniowej, 
• smarować oparzonej skóry maściami, 

kremami, tłuszczami, piankami, białkiem jaja 

kurzego, ani alkoholem, 

• przy oparzeniach wewnętrznych i rozległych 

oparzeniach zewnętrznych podawać doustnie 

płynów lub pokarmów, 

• pozostawić poszkodowanego bez nadzoru. 

background image

 

 

Oparzenia chemiczne 

• Objawy:

• ostry kłujący ból, 

• rumień lub plamiste przebarwienia skóry, 

• pęcherze, 

• złuszczanie martwiczych tkanek. 

Postępowanie:

• obfite spłukanie rozproszonym strumieniem wody, 

• usunięcie odzieży i biżuterii oraz kontynuacja spłukiwania ran 

oparzeniowych, 

• założenie opatrunku jałowego lub hydrożelowego schładzającego, 

• łożenie poszkodowanego tak, by rany nie powodowały dalszych cierpień, 

• identyfikacja substancji parzącej - zachować opakowanie, 

• skontaktować się z lekarzem. 

background image

 

 

Oparzenia chemiczne 

przewodu pokarmowego: 

• Objawy: 

• piekący bo! jamy ustnej, gardła oraz przełyku, 

• odbarwienie czerwieni wargowej i błon śluzowych jamy ustnej 

• nudności, wymioty. 

Postępowanie: 

• obmycie twarzy i płukanie jamy ustnej dużą ilością wody, 

• podanie do picia małymi tykami chłodnej wody lub mleka, 

• podanie białka jaja kurzego do wypicia, 

• identyfikacja substancji parzącej - zachować opakowanie, 

• natychmiast skontaktować się z lekarzem. 

• W żadnym wypadku nie wolno wywoływać wymiotów! 

background image

 

 

Chemiczne oparzenia oka: 

Objawy: 

• ostry ból oka, 

• trudności z otwieraniem oka, 

• obfite łzawienie, 

• światłowstręt, 

• zaczerwienienie i obrzęk powiek. 

Postępowanie: 

• obfite przemywanie oka wodą bieżącą, 

• delikatne i obfite spłukiwanie powiek od strony 

wewnętrznej, 

• opatrunek jałowy na oko, 

• identyfikacja substancji parzącej - zachować 

opakowanie, 

• skontaktować się z lekarzem, 

• W żadnym wypadku nie wolno: 

– przecierać oczu. 
– dopuścić do kontaktu wody spłukującej oparzone 

oko z okiem zdrowym! 

background image

 

 

Oparzenia elektryczne 

Prąd elektryczny przy kontakcie z 

ludzkim ciałem powoduje nie 

tylko silny, nieprzyjemny 

wstrząs, ale także oparzenia. 

Do oparzeń dochodzi, gdy 

jesteśmy narażeni na kontakt 

ze źródłem silnego prądu 

elektrycznego oraz, gdy 

dochodzi do długotrwałego 

oddziaływania prądu na nasz 

organizm.

background image

 

 

Oparzenia elektryczne

     Do porażenia prądem elektrycznym może dojść 

w wielu codziennych sytuacjach. Na oparzenie 

narażamy się, gdy nieostrożnie lub 

nieodpowiednio korzystamy ze sprzętu 

zasilanego prądem. Do najczęstszych sytuacji, w 

których dochodzi do porażeń należą: zabawa 

sprzętem elektrycznym lub źródłem zasilania 

elektrycznego, próby manipulowania sprzętem 

zasilanym elektrycznie bez odłączenia źródła 

zasilania, np. pomimo zakazu, próba naprawienia 

radia, wymiany żarówki itp. Bardzo ostrożnie 

należy obchodzić się z przewodami 

elektrycznymi, zwłaszcza gdy są one stare i 

łączone "domowymi sposobami".

     Pamiętaj, że woda jest dobrym 

przewodnikiem prądu. Nie wchodź do niej 

podczas burzy. Możesz zostać oparzony 

piorunem.

background image

 

 

Pierwszą i naczelną zasadą udzielania 

pomocy osobie oparzonej prądem jest 

odcięcie źródła prądu. W żadnym razie 

nie wolno dotykać osoby porażonej 

prądem przed odłączeniem napięcia. 

W razie konieczności przemieszczenia 

poszkodowanego używać przedmiotów 

nie przewodzących prądu. Objawy 

oparzenia prądem są podobne do 

objawów oparzenia termicznego. 

Pomoc oparzonemu (po upewnieniu 

się, że nie oddziałuje na niego prąd) 

udzielamy tak, jak osobie z objawami 

oparzenia termicznego. Po porażeniu 

pochodzącym z silnego źródła 

zasilania konieczna jest fachowa 

pomoc lekarska. 

background image

 

 

   Porażenie prądem 

elektrycznym może 
być przyczyną 
zatrzymania akcji 
serca (zatrzymania 
krążenia), zaś 
skurcze mięśni są 
częstą przyczyną 
upadku. 

background image

 

 

Ratowanie zasypanych 

ziemią

Podczas prowadzenia robót ziemnych 

może zdarzyć się wypadek zasypania 
ziemią , zatrucia gazem ziemnym lub 
gazem  świetlnym (gaz palny 
otrzymywany z gazu ziemnego lub 
gazu węglowego, używany jako 
paliwo do celów komunalnych 
i przemysłowych.).

background image

 

 

Ratowanie zasypanych 

ziemią

Ratując zasypanego w wykopie 
należy zbliżać się do miejsca 
wypadku układając przed sobą 
drabinki lub deski dla zmniejszenia 
nacisku własnego ciała na 
obsypujący się grunt. Odkopać trzeba 
szybko, ale i bardzo ostrożnie, aby 
narzędziami nie uszkodzić ciała 
poszkodowanego. 

background image

 

 

Ratowanie zasypanych 

ziemią

Przede wszystkim trzeba jak 

najszybciej rozpocząć zabiegi 
ożywiania. Gdy poszkodowany jest 
nieprzytomny i nie oddycha jeżeli jest 
to możliwe, należy rozpocząć 
sztuczne oddychanie już w czasie 
odkopywania. Dopiero po 
przywróceniu przytomności opatruje 
się ewentualne rany lub złamania.

background image

 

 

Użądlenia owadów

• Jak usunąć żądło

• Pozostawione żądło pszczoły na końcu posiada 

pęcherzyk wypełniony trucizną. Jeśli przyjrzysz 

się uważnie możesz zobaczyć nawet jak on 

pompuje jad. Nie wolno wyciągać żądła palcami, 

ponieważ jad może przedostać się do  krwi nawet 

przez malutkie zadrapanie . Łatwo i bezpiecznie 

można go usunąć pincetą.

• Użądlenie pszczoły lub osy w okolice jamy ustnej

• Ukąszenie owadów w okolice jamy ustnej jest 

szczególnie niebezpieczne, ponieważ błony 

śluzowe szybko puchną i grozi to uduszeniem. W 

takim wypadku natychmiast trzeba powiadomić 

pogotowie. Nie ma innych skutecznych środków 

na udzielenie pierwszej pomocy. W karetce są 

wszystkie potrzebne lekarstwa, aby zapewnić 

pomoc poszkodowanemu.

    Jest to najszybsza i najskuteczniejsza forma 

pomocy.

background image

 

 

Jak pomóc choremu na 

padaczkę w trakcie napadu?

Padaczka (epilepsja) to zespół chorobowy, 

którego nierozłącznym elementem są 

nawracające napady padaczkowe, przebiegające 

ze zmianami czynności bioelektrycznej mózgu. 

Natomiast napad padaczkowy to przejściowe 

zaburzenie pracy mózgu, dające 

charakterystyczne objawy. Stan padaczkowy z 

kolei,  to długotrwały napad epilepsji lub 

występujące ataki jeden po drugim. Jednakże w 

„przerwach” między napadami, chory nie 

odzyskuje świadomości.

background image

 

 

    Objawy napadu padaczkowego:

   aura – stan mogący zasugerować 

napad za kilka dni, godzin, minut, 
sekund; objawia się wizjami, 
doznaniami słuchowymi, wzrokowymi 
(mroczki, błyski) czuciem zapachów, 
wymiotami, bólami brzucha, 
zmianami nastroju, agresją, 
wzmożonym pragnieniem, apetytem, 
czy widzeniem w jednej barwie.

background image

 

 

• naprężenie ciała i wygięcie w łuk (coś w rodzaju 

mostka) 

• szczękościsk i ślinotok 
• drgawki 
• bezwiedne oddanie moczu 
• utrata przytomności  
• sen padaczkowy 
• objawy atypowe: drżenie kącika ust, kciuka, 

mrowienie w pewnych partiach ciała 

• u dzieci: zapatrzenie się w jeden punkt i brak reakcji 

na bodźce z zewnątrz, napięcia, drgawki, utrata 

przytomności, mruganie powiek, ruchy głową

• Przeciętny napad trwa około 3 minuty  

background image

 

 

    Czynnikami mogącymi wywołać 

napad padaczki są bodźce świetlne, 
infekcje, niedostatek snu, 
menstruacja, gorączka, niedojrzałość 
układu nerwowego, śmiech, bieganie, 
napięcie emocjonalne, zmiany 
hormonalne, urazy głowy, przerwanie 
leczenia, nieregularny tryb życia, 
hałas czy spożycie alkoholu.

background image

 

 

Pierwsza pomoc przy zespole padaczkowym

1. Zadbaj o to by minimalizować urazy (asekuracja 

głowy poprzez jej podtrzymywanie rękami lub 

umieszczenie między Twoimi kolanami, podłożenie 

czegoś miękkiego pod głowę przed atakiem). Jeśli 

poszkodowany wyczuwa napad i informuje Cię o 

tym, postępuj zgodnie z jego wskazówkami. Istotne 

jest np. aby przejść w miejsce gdzie jest miękkie 

podłoże np. trawnik.

2. Po ataku ułóż poszkodowanego w pozycji 

bezpiecznej (na boku) – nie budź go (sen 

padaczkowy). Zadbaj o drożność dróg oddechowych 

i monitoruj oddech (w razie potrzeby RKO). Pozycja 

na boku jest konieczna także w celu ewakuacji śliny 

z jamy ustnej (zapobieganie zachłyśnięciu).

background image

 

 

    3.  Wezwij Pogotowie Ratunkowe.

4. Poluzuj uciskającą odzież (guziki, paski, 

szelki).

5.Gdy poszkodowany się obudzi, zapytaj jak 

mu jeszcze możesz pomóc. Czy kogoś 

bliskiego powiadomić o zdarzeniu, czy ma przy 

sobie jakieś leki, które powinien zażyć po 

napadzie?

6. Bezdyskusyjnie wezwij pomoc gdy napad 

powtarza się już drugi raz, a poszkodowany 

nie odzyskuje świadomości (stan padaczkowy 

– konieczna interwencja lekarza).

background image

 

 

7. CZEGO NIE WOLNO ROBIĆ!!!:

• wkładać poszkodowanemu żadnych przedmiotów do 

ust, 

• pozostawiać poszkodowanego samego, 
• budzić, szarpać, cucić, polewać wodą, bić po twarzy, 
• stosować sztucznego oddychania w pierwszych 

chwilach napadu padaczkowego (chory może na 

początku napadu nie oddychać przez około pół 

minuty, co jest normalnym zjawiskiem), 

• podawać wody, jedzenia, 
• używać siły wobec poszkodowanego, 
• robić niepotrzebnego zamieszania i napięcia 

sytuacji.

background image

 

 

Zatrucia organizmu

   zatrucie to zespół objawów chorobowych 

wywołanych substancjami trującymi tzw. 

truciznami

Drogi wchłaniania: układ pokarmowy: leki, alkohol, 

detergenty, grzyby

układ oddechowy: CO i CO2; skóra i błony 

śluzowe: atropina, środki żrące, pestycydy; 

dotkankowa: narkotyki

Przyczyny: zatrucie środkami chemicznymi 

stosowane w domownictwie tj: środki czyszczące, 

środki do prania; zatrucie lekami, CO i gazem 

ziemnym; zatrucie grzybami, kwasami i zasadami 

background image

 

 

• Podział zatruć:- ze względu na dawkę i 

czas działania trucizny – ostre, przewlekłe
- ze względu na sposób zażycia - 
przypadkowe (nieświadome, omyłkowe); 
zamierzone (próby samobójcze); 

• Podobna praca 70% 

Zatrucia

 

• zabójstwa

background image

 

 

Ogólne objawy zatrucia: bóle i zawroty głowy, senność, 

uczucie zimna, nudności, wymioty, dreszcze, gorączka, 

zaburzenia widzenia, zaburzenia oddechowe, zaburzenia 

świadomości

Płyny do picia osłabiające działanie trucizny:

- chłodna H2O ze sproszkowanym węglem lekarskim – 5 

tabletek na szklankę wody – stosować przy zatruciu lekami, 

grzybami i zatruciami pokarmowymi

- soda oczyszczona + H2O jedna łyżeczka na szklankę

- H2O z białkiem kurzym – 4 białka na szklankę – przy 

zatruciu kwasami

- odtłuszczone mleko – przy zasadach, nie wolno: pestycydy 

i śr.owadobójcze

- zawiesina mąki ziemniaczanej + H2O - przy jodynie

- sok malinowy + H2O – przy zatruciach lekami i 

pokarmowych

- herbata liśc. – morfina; kw.cytrynowy + H2O – 1:10; ocet 

winny + H2O - 1:10

background image

 

 

Sposoby usuwania trucizn w zależności od drogi 

dostania się do organizmu:

a) Przez skórę: zdjąć odzież, prezpłukac duża ilością 

zimnej wody, wykonać opatrunek osłaniający, nie 

stosować gąbek, szczotek do usuwania trucizny

b) Zatrucie gazami: (wziewne-oddechowe) 

wyprowadzić lub wynieść na świeże powietrzem 

posadzić, rozluźnić odzież w razie potrzeby RKO 

zapewnić spokój i ciepło

    c) Zatrucia pokarmowe, lekami: spowodować 

wymioty poprzez podanie dużej ilości picia – lekko 

osolonej wody, nie wolno wywoływać wymiotów u 

osób z drgawkami, nieprzytomnych i z nadciśnieniem 

tętniczym – może być zatrucie środkami pieniącymi 

się, oleistymi, produktami naftowymi

background image

 

 

Ważna logistyka !!!

Po zawiadomieniu pogotowia ratunkowego 

należy zorganizować jego dojazd poprzez 
wskazanie miejsca dojazdu do 
poszkodowanego. Warto w tym celu wysłać 
naprzeciw załogi karetki pogotowia jedną lub 
dwie osoby, które w zdecydowany sposób 
pokażą kierunek drogi do poszkodowanego. 
Należy pamiętać aby możliwie szybko 
otworzyć szlabany i przestawić ewentualnie 
blokujące drogę pojazdy.

background image

 

 

Dziękuje za uwagę


Document Outline