Cechy dobrego modelu 

doświadczalnego chorób 

naturalnie występujących w 

patologii ludzkiej i wybór 

organizmu modelowego.

 

Wybrany model zwierzęcy musi być:

•wiarygodny 

dla 

danych 

warunków 

eksperymentu  

•potencjalnie 

charakteryzować 

się 

podobnym sposobem reakcji co człowiek na 

dany badany czynnik 

Przy wyborze zwierzęcia:

• można  się  opierać  na  opracowanej 

wcześniej specyfikacji zwierzęcia,

• można  bazować  na  biologicznym 

podobieństwie zwierzęcia i człowieka. 

Dobry  wybór  zwierzęcia  jest  podstawą  dobrze 

zaplanowanego eksperymentu. 

Model  musi  wykazywać  wrażliwość  na 

badany czynnik. 

Jeżeli  model  nie  będzie  wykazywał  wrażliwości 

albo 

eksperyment 

nie 

będzie 

dobrze 

zaplanowany  nie  będzie  możliwe  wiarygodne 

porównanie z grupą kontrolną. 

Modele mogą niestety wykazywać:

• liczne różnice

• liczne podobieństwa 

do rzeczywistej reakcji człowieka. 

W  teorii  może  się  wydawać,  że  model  powinien 

reagować  w  podobny  sposób  co  człowiek,  ale  w 

praktyce  może  wykazywać  wiele  różnic,  lub  dawać 

złudne  i  bardzo  powierzchowne  wyniki  których  nie 

będziemy mogli później wykorzystać. 

Niektóre  różnice  pomiędzy  modelem 

i człowiekiem są potrzebne, w przeciwnym 

razie zwierzę nie mogłoby być modelem. 

Różnice  są  niekiedy  tak  samo  ważne  jak 

podobieństwa 

Zwierzęce  modele  badawcze  pozwalają  na 

wykonanie  badań,  które  nie  byłyby  możliwe  do 

wykonania na człowieku. 

Szeroko  stosowane  są  modele  u  myszy, 

ponieważ:

• są małe, 

•stosunkowo szybko się reprodukują, 

•możemy je genetycznie modyfikować. 

Mały  rozmiar  zwierzęcia  modelowego  może  być 

też niekiedy utrudnieniem. 

Myszy  są  niewygodnym  modelem  operacji  serca 

ze względu właśnie na mały rozmiar. 

Model powinien być wysoce 

specyficzny do szczegółowych badań

Poszczególne szczepy myszy i szczurów będące 

modelami  chorób  nowotworowych,  cukrzycy, 

chorób  neurologicznych  prawdopodobnie  nie 

będą  dobrymi  modelami  dla  niektórych  badań 

toksykologicznych do których zwykle wymagany 

jest długi czas życia.  

Model musi być możliwy do zwalidowania.

Badania  prowadzone  na  zwierzętach  zwykle 

mają  na  celu  przewidzenie  reakcji  człowieka 

na badany czynnik, rozwój choroby, wymaga 

to walidacji. 

Modelu zwierzęcego nie tylko się szuka, 

ale i rozwija. 

Trzeba  pamiętać,  że  model  jest  cały  czas 

doskonalony 

przez 

przeprowadzanie 

większej ilości badań. Modelu zwierzęcego 

nie tylko się szuka, ale i rozwija. 

Dobry 

model 

doświadczalny 

chorób 

naturalnie  występujących  w  patologii  ludzkiej 

przede 

wszystkim 

powinien 

się 

charakteryzować 

podobieństwem 

zmian 

zachodzących  organizmie  pacjenta  podczas 

danego  procesu  chorobowego  podlegającego 

badaniu 

Dobry  model  badawczy  powinien  być  przede 

wszystkim:

• powtarzalny

• wolny od powikłań

• prosty w przeprowadzeniu eksperymentu

• mało inwazyjny. 

Dobry  model  badawczy  powinien  się  także 

charakteryzować 

stosunkowo 

niskim 

nakładem pracy do otrzymywanych wyników 

oraz możliwie niskimi kosztami. 

Powinien się także charakteryzować:

• szybkim rozwojem w krótkim cyklu życia

• małymi rozmiarami osobników dorosłych

• dostępnością dla innych naukowców. 

Wybór organizmu 

modelowego

Przy  wyborze  organizmu  modelowego 

należy  się  kierować  przede  wszystkim, 

oczywiście możliwością wystąpienia danej 

jednostki chorobowej 

Nie  wszystkie  szczepy  danego  gatunku 

stają 

się 

wrażliwe 

na 

czynniki 

chorobotwórcze. 

Nie  w  każdym  szczepie  danego  gatunku 

można 

wywołać 

daną 

jednostkę 

chorobową. 

Należy  pamiętać  aby  wybrany  gatunek 

modelowy  miał  zbliżony  przebieg  danej 

jednostki  chorobowej  do  jej  przebiegu  u 

człowieka. 

Wybierając także organizm modelowy należy brać 

pod  uwagę  także  obecny  stan  wiedzy  na  jego 

temat, tj.:

• charakterystyka genotypu

• możliwość jego modyfikacji

•znajomość procesów fizjologicznych

•znajmość budowy anatomicznej i morfologicznej. 

Bezpieczeństwo badaczy. 

Najlepiej,  aby  wybrany  model  nie  stwarzał 

swoim  stanem  zdrowia  zagrożenia  dla 

otoczenia 

i badaczy

. 

Dobry 

model 

zwierzęcy 

powinien 

charakteryzować  się  społeczną  i  etyczną 

akceptacją badań. 

Model  powinien  być  możliwie  łatwy  w 

hodowli przy jednocześnie małym nakładzie 

finansowym.