background image

 

 

Karmienie 

naturalne

 niemowląt

background image

 

 

Karmienie naturalne jest najlepszym  
                     i najbardziej 
fizjologicznym sposobem żywienia 
niemowląt.

Pokarm prawidłowo 
odżywiającej się matki 
zaspakaja wszystkie 
potrzeby żywieniowe 
zdrowego niemowlęcia 
do końca 6 miesiąca życia.

background image

 

 

Zalety karmienia 
naturalnego:

dostarcza niemowl

dostarcza niemowl

ę

ę

ciu sk

ciu sk

ł

ł

adników 

adników 

ż

ż

ywieniowych w optymalnych proporcjach

ywieniowych w optymalnych proporcjach

w pe

w pe

ł

ł

ni zaspakaja potrzeby energetyczne

ni zaspakaja potrzeby energetyczne

         

         

               

               

 w pierwszym pó

 w pierwszym pó

ł

ł

roczu 

roczu 

ż

ż

ycia 

ycia 

powstawanie i utrwalanie wi

powstawanie i utrwalanie wi

ę

ę

zi emocjonalnej 

zi emocjonalnej 

mi

mi

ę

ę

dzy matk

dzy matk

ą

ą

 i dzieckiem

 i dzieckiem

wzmacnia odporno

wzmacnia odporno

ść

ść

 niemowl

 niemowl

ę

ę

cia (sIgA, 

cia (sIgA, 

laktoferryna, lizozym, komórki 

laktoferryna, lizozym, komórki 

immunokompetentne)

immunokompetentne)

zapobiega alergizacji ustroju

zapobiega alergizacji ustroju

background image

 

 

Zalety karmienia 
naturalnego:

odpowiedni sk

odpowiedni sk

ł

ł

ad 

ad 

uszczów warunkuje lepszy 

uszczów warunkuje lepszy 

rozwój umys

rozwój umys

ł

ł

owy niemow

owy niemow

cia (LC PUFA)

cia (LC PUFA)

sprzyja rozwojowi prawid

sprzyja rozwojowi prawid

ł

ł

owej flory 

owej flory 

bakteryjnej         w przewodzie pokarmowym 

bakteryjnej         w przewodzie pokarmowym 

niemow

niemow

cia

cia

kszta

kszta

ł

ł

tuje prawid

tuje prawid

ł

ł

owy zgryz, wysklepienie 

owy zgryz, wysklepienie 

podniebienia i fizjologiczne oddychanie przez 

podniebienia i fizjologiczne oddychanie przez 

nos

nos

jest wygodne, tanie, proste i szybkie

jest wygodne, tanie, proste i szybkie

background image

 

 

Światowa Organizacja Zdrowia 
(WHO) zaleca  karmienie dziecka 
wyłącznie piersią przez pierwsze 6 
miesięcy życia (180 dni).

Korzystne jest utrzymanie karmienia 
piersią do końca 1-go roku życia 
dziecka przy stopniowym 
wprowadzaniu bezmlecznej żywności 
uzupełniającej w drugim półroczu 
życia.

background image

 

 

Niemowlę w pierwszym półroczu 
życia powinno być przystawiane do 
piersi „na żądanie” tzn wtedy gdy 
sygnalizuje głód, nie należy 
wyznaczać sztywnych godzin 
karmienia.

Głód objawia się u noworodka 
płaczem, niepokojem, wzrostem 
aktywności, pojawia się także objaw 
szukania.

 

background image

 

 

Pokrycie zapotrzebowania 

energetycznego

dziecka przez karmienie piersią

Wy

Wy

łą

łą

czne karmienie naturalne powinno 

czne karmienie naturalne powinno 

zapewni

zapewni

ć

ć

  

  

prawid

prawid

ł

ł

owe przyrosty masy cia

owe przyrosty masy cia

ł

ł

niemowl

niemowl

ę

ę

cia (600-800 g

cia (600-800 g

/m-c

/m-c

).

).

wiek

wiek

Karmienie piersią pokrywa 

Karmienie piersią pokrywa 

zapotrzebowanie 

zapotrzebowanie 

energetyczne dziecka w:

energetyczne dziecka w:

0-6 mies.

0-6 mies.

6-8 mies.

6-8 mies.

9-11 mies.

9-11 mies.

12-23 

12-23 

mies.

mies.

100%

100%

70%

70%

55%

55%

40%

40%

background image

 

 

   

   

K

K

armienie piersi

armienie piersi

ą

ą

 nale

 nale

ż

ż

y zacz

y zacz

ąć

ąć

 

 

wkrótce po urodzeniu dziecka – 

wkrótce po urodzeniu dziecka – 

optymalnie w ci

optymalnie w ci

ą

ą

gu ½ godziny

gu ½ godziny

   

   

W

W

szystkie zdrowe noworodki mog

szystkie zdrowe noworodki mog

ą

ą

     

     

                   i powinny by

                   i powinny by

ć

ć

 karmione 

 karmione 

pokarmem matki, jedynie w 

pokarmem matki, jedynie w 

wyj

wyj

ą

ą

tkowych przypadkach karmienie 

tkowych przypadkach karmienie 

piersi

piersi

ą

ą

 jest niemo

 jest niemo

ż

ż

liwe

liwe

background image

 

 

Przeciwwskazania do 
karmienia piersią – ze 
strony matki

nosicielstwo

nosicielstwo

 HIV

 HIV

stosowanie niektórych leków 

stosowanie niektórych leków 

przeciwnowotworowych, 

przeciwnowotworowych, 

izotopów radioaktywnych itp.

izotopów radioaktywnych itp.

czynna gru

czynna gru

ź

ź

lica

lica

zakażenie wirusem HTLV-1, HTLV-2

zakażenie wirusem HTLV-1, HTLV-2

wzw

wzw

narkomania

narkomania

ciężka choroba psychiczna

ciężka choroba psychiczna

background image

 

 

Przeciwwskazania do 
karmienia naturalnego – ze 
strony dziecka

galaktozemia

galaktozemia

fenyloketonuria (cz

fenyloketonuria (cz

ęś

ęś

ciowo)

ciowo)

choroba syropu klonowego

choroba syropu klonowego

wrodzona nietolerancja laktozy

wrodzona nietolerancja laktozy

rozleg

rozleg

ł

ł

y rozszczep podniebienia 

y rozszczep podniebienia 

utrudniaj

utrudniaj

ą

ą

cy ssanie (wzgl

cy ssanie (wzgl

ę

ę

dne)

dne)

brak odruchu ssania i połykania u 

brak odruchu ssania i połykania u 

wcze

wcze

ś

ś

niaków z bardzo mał

niaków z bardzo mał

ą

ą

 masa 

 masa 

urodzeniow

urodzeniow

ą

ą

background image

 

 

   

   

Wprowadzanie pokarmów 

Wprowadzanie pokarmów 

uzupe

uzupe

ł

ł

niaj

niaj

ą

ą

cych, innych ni

cych, innych ni

ż

ż

 mleko matki 

 mleko matki 

(po 6 miesi

(po 6 miesi

ą

ą

cu 

cu 

ż

ż

ycia) jest konieczne ze 

ycia) jest konieczne ze 

wzgl

wzgl

ę

ę

du na szybkie tempo wzrostu 

du na szybkie tempo wzrostu 

niemowl

niemowl

ę

ę

cia i zwi

cia i zwi

ę

ę

kszone 

kszone 

zapotrzebowanie na energi

zapotrzebowanie na energi

ę

ę

 i inne 

 i inne 

sk

sk

ł

ł

adniki od

adniki od

ż

ż

ywcze, a tak

ywcze, a tak

ż

ż

e rozwój 

e rozwój 

umiej

umiej

ę

ę

tno

tno

ś

ś

ci gryzienia, po

ci gryzienia, po

ł

ł

ykania i 

ykania i 

samodzielnego jedzenia. 

samodzielnego jedzenia. 

background image

 

 

Nowe posiłki nie powinny 
zastępować karmień z piersi, 
dlatego należy podawać je 
dziecku                              po 
nakarmieniu piersią.

background image

 

 

Nowy model żywienia niemowląt 
karmionych piersią (2007)

1-6 m-c

1-6 m-c

 – karmienie piersią na żądanie; 

 – karmienie piersią na żądanie; 

Posiłki dodatkowe

Posiłki dodatkowe

 

 

– 

– 

w 5 – 6 miesiącu

w 5 – 6 miesiącu

   

   

Początkowo (nie wcześniej niż w 5 

Początkowo (nie wcześniej niż w 5 

miesiącu i nie później niż w 6 miesiącu):

miesiącu i nie później niż w 6 miesiącu):

 

 

    

    

Stopniowe wprowadzanie 

Stopniowe wprowadzanie 

niewielkiej ilości 

niewielkiej ilości 

glutenu

glutenu

 np. kaszka lub kleik zbożowy 

 np. kaszka lub kleik zbożowy 

glutenowy  (1x dziennie, pół  łyżeczki, czyli ok. 

glutenowy  (1x dziennie, pół  łyżeczki, czyli ok. 

2 – 3 g na 100 ml)           w przecierze 

2 – 3 g na 100 ml)           w przecierze 

jarzynowym. 

jarzynowym. 

background image

 

 

Nowy model żywienia 
niemowląt karmionych piersią 
(2007) 

7 –9 m-c

7 –9 m-c

 – karmienie piersią na żądanie

 – karmienie piersią na żądanie

Posiłki uzupełniające:

Posiłki uzupełniające:

 

 

zupa jarzynowa lub przecier jarzynowy z 

zupa jarzynowa lub przecier jarzynowy z 

gotowanym 

gotowanym 

mięsem lub rybą 

mięsem lub rybą 

(1 – 2 razy 

(1 – 2 razy 

w tygodniu) – bez wywaru –  

w tygodniu) – bez wywaru –  

z kleikiem 

z kleikiem 

zbożowym glutenowym  

zbożowym glutenowym  

i z 

i z 

1/2 żółtka 

1/2 żółtka 

co drugi dzień

co drugi dzień

kaszka / kleik zbożowy bezglutenowy  lub 

kaszka / kleik zbożowy bezglutenowy  lub 

glutenowy 

glutenowy 

sok owocowy (najlepiej przecierowy) lub 

sok owocowy (najlepiej przecierowy) lub 

przecier owocowy (nie więcej niż 150g)

przecier owocowy (nie więcej niż 150g)

background image

 

 

Nowy model żywienia 
niemowląt karmionych piersią 
(2007) 

10 m-c

10 m-c

 – karmienie piersią na żądanie

 – karmienie piersią na żądanie

Posiłki uzupełniające:

Posiłki uzupełniające:

obiad z 2 dań: zupa jarzynowa z kaszką 

obiad z 2 dań: zupa jarzynowa z kaszką 

glutenową + jarzynka z gotowanym mięsem 

glutenową + jarzynka z gotowanym mięsem 

(rybą 1 – 2 razy w tygodniu), 1/2 żółtka do 

(rybą 1 – 2 razy w tygodniu), 1/2 żółtka do 

posiłków codziennie 

posiłków codziennie 

kaszki / kleiki glutenowe i bezglutenowe, 

kaszki / kleiki glutenowe i bezglutenowe, 

niewielkie ilości pieczywa, biszkopty, 

niewielkie ilości pieczywa, biszkopty, 

sucharki;

sucharki;

przecier lub sok owocowy (nie więcej niż 

przecier lub sok owocowy (nie więcej niż 

150)

150)

 

 

   

   

Konsystencja jarzyn i mięsa powinna 

Konsystencja jarzyn i mięsa powinna 

stymulować żucie pokarmu.

stymulować żucie pokarmu.

background image

 

 

Nowy model żywienia 
niemowląt karmionych piersią 
(2007) 

11-12-

11-12-

 karmienie piersią na żądanie

 karmienie piersią na żądanie

Posiłki uzupełniające:

Posiłki uzupełniające:

obiad z 2 dań: zupa jarzynowa z kaszką 

obiad z 2 dań: zupa jarzynowa z kaszką 

glutenową + jarzynka z gotowanym mięsem 

glutenową + jarzynka z gotowanym mięsem 

(rybą 1 – 2 razy w tygodniu), ewentualnie  z 

(rybą 1 – 2 razy w tygodniu), ewentualnie  z 

ziemniakiem lub ryżem i całe jajko (3 – 4 

ziemniakiem lub ryżem i całe jajko (3 – 4 

razy  w tygodniu)

razy  w tygodniu)

produkty zbożowe (kaszki/kleiki glutenowe i 

produkty zbożowe (kaszki/kleiki glutenowe i 

bezglu-tenowe, pieczywo, biszkopty, 

bezglu-tenowe, pieczywo, biszkopty, 

sucharki) łączone              z produktami 

sucharki) łączone              z produktami 

mlecznymi (np. mleko modyfikowane, 

mlecznymi (np. mleko modyfikowane, 

twarożek, jogurt, kefir – kilka razy w 

twarożek, jogurt, kefir – kilka razy w 

tygodniu)

tygodniu)

przecier lub sok owocowy (nie więcej niż 150 

przecier lub sok owocowy (nie więcej niż 150 

g) 

g) 

background image

 

 

Prawidłowa dieta kobiety 

karmiącej

zapotrzebowanie 

zapotrzebowanie 

energetyczne

energetyczne

 zwi

 zwi

ę

ę

ksza si

ksza si

ę

ę

 o 

 o 

około 300 kcal/24 h z porównaniu z okresu 

około 300 kcal/24 h z porównaniu z okresu 

przed ci

przed ci

ążą

ążą

prawid

prawid

ł

ł

owe zbilansowanie bia

owe zbilansowanie bia

ł

ł

ka, 

ka, 

w

w

ę

ę

glowodanów i tłuszczów (konieczna poda

glowodanów i tłuszczów (konieczna poda

ż

ż

 

 

nienasyconych kwasów t

nienasyconych kwasów t

ł

ł

uszczowych)

uszczowych)

konieczna poda

konieczna poda

ż

ż

 kwasu foliowego 

 kwasu foliowego 

(profilaktyka wad cewy nerwowej

(profilaktyka wad cewy nerwowej

 – 0,4 

 – 0,4 

mg/dzień

mg/dzień

)

)

poda

poda

ż

ż

 składników mineralnych

 składników mineralnych

 (szczególnie 

 (szczególnie 

Ca, Fe, Zn, Mg)

Ca, Fe, Zn, Mg)

 i witamin

 i witamin

 (szczególnie A, E)

 (szczególnie A, E)

background image

 

 

Rodzaje pokarmu kobiecego

siara

siara

 – 1-5 dzie

 – 1-5 dzie

ń

ń

 laktacji, wysoka 

 laktacji, wysoka 

zawarto

zawarto

ść

ść

 bia

 bia

ł

ł

ka 

ka 

(2,3 g/ 100 ml)

(2,3 g/ 100 ml)

i sIgA

i sIgA

mleko przej

mleko przej

ś

ś

ciowe

ciowe

 – 6-15 dzie

 – 6-15 dzie

ń

ń

 

 

laktacji, utrzymuje si

laktacji, utrzymuje si

ę

ę

 wysoka 

 wysoka 

zawarto

zawarto

ść

ść

 białka

 białka

mleko dojrza

mleko dojrza

ł

ł

e

e

 – powy

 – powy

ż

ż

ej 15 dnia 

ej 15 dnia 

laktacji, ni

laktacji, ni

ż

ż

sza zawarto

sza zawarto

ść

ść

 bia

 bia

ł

ł

ka

ka

 (0,9 

 (0,9 

g/ 100 ml)

g/ 100 ml)

, wy

, wy

ż

ż

sza zawarto

sza zawarto

ść

ść

 tłuszczu

 tłuszczu

background image

 

 

Różnice w składzie 

mleka kobiecego i 

krowiego

background image

 

 

Białka

Mleko kobiece

Mleko kobiece

Mleko krowie

Mleko krowie

Białko całkowite

Białko całkowite

0,9-1,4 g/dl

0,9-1,4 g/dl

3,2-3,5 g/dl

3,2-3,5 g/dl

kazeina/serwatka

kazeina/serwatka

alfa-

alfa-

laktoalbumina

laktoalbumina

beta-

beta-

laktoalbumina

laktoalbumina

IgA

IgA

IgG

IgG

IgM

IgM

laktoferryna

laktoferryna

lizozym

lizozym

tauryna

tauryna

karnityna

karnityna

40/60

40/60

0,25 g/dl

0,25 g/dl

-

-

0,1 g/dl

0,1 g/dl

0,003 g/dl

0,003 g/dl

0,002 g/dl

0,002 g/dl

0,170 g/dl

0,170 g/dl

0,05 g/dl

0,05 g/dl

3-5 mg/l

3-5 mg/l

0,006 mgN/l

0,006 mgN/l

80/20

80/20

0,07-0,12 g/dl

0,07-0,12 g/dl

0,3 g/dl

0,3 g/dl

0,003 g/dl

0,003 g/dl

0,06 g/dl

0,06 g/dl

0,003 g/dl

0,003 g/dl

0,15 g/dl

0,15 g/dl

ślad

ślad

ślad

ślad

-

-

background image

 

 

Stężenie białka w mleku krowim 
jest 
3-krotnie większe niż w mleku 
kobiecym. Karmienie mlekiem 
krowim powoduje wzrost 
stężenia większości 
aminokwasów we krwi, co 
nadmiernie obciąża nerki i 
niekorzystnie wpływa na tempo 
mielinizacji mózgu.

background image

 

 

Tłuszcze

Mleko kobiece

Mleko kobiece

Mleko krowie

Mleko krowie

Tłuszcze całkowite

Tłuszcze całkowite

3,9-4,4 g/dl

3,9-4,4 g/dl

3,7 g/dl

3,7 g/dl

Triglicerydy

Triglicerydy

Diglicerydy

Diglicerydy

Wolne kw. tłuszcz.

Wolne kw. tłuszcz.

Fosfolipidy

Fosfolipidy

Cholesterol

Cholesterol

Kwasy nas./nienas.

Kwasy nas./nienas.

Kwas linolowy

Kwas linolowy

Kwas alfa-

Kwas alfa-

linolenowy

linolenowy

Kwas 

Kwas 

arachidonowy

arachidonowy

DHA

DHA

98,7 %

98,7 %

0,01 %

0,01 %

0,08 %

0,08 %

0,015-0,02 

0,015-0,02 

g/dl

g/dl

0,16-0,04 g/dl

0,16-0,04 g/dl

48/52

48/52

9 %

9 %

1 %

1 %

1 %

1 %

0,5 %

0,5 %

-

-

-

-

-

-

-

-

0,01-0,015

0,01-0,015

65/35

65/35

2 %

2 %

1 %

1 %

-

-

-

-

background image

 

 

Zawartość tłuszczu w obu 
mlekach jest podobna, a zmiany 
dotyczą głownie jakości i 
proporcji tłuszczów.

background image

 

 

Mleko krowie nie zawiera kwasu 
arachidonowego (ARA) i kwasu 
dokozaheksoenowego (DHA),         
     które są swoiście związane z     
        układem nerwowym i 
siatkówką oka.

Wysoka zawartość cholesterolu     
            w mleku ludzkim pozwala 
na prawidłową syntezę hormonów 
steroidowych, kwasów 
żółciowych, lipoprotein oraz błon 
komórkowych

background image

 

 

Węglowodany

Mleko 

Mleko 

kobiece

kobiece

Mleko 

Mleko 

krowie

krowie

Laktoza

Laktoza

Laktoza/oligosa-

Laktoza/oligosa-

charydy

charydy

7,2 g/dl

7,2 g/dl

9/1

9/1

4,7 g/dl

4,7 g/dl

10/0

10/0

background image

 

 

Laktoza jest głównym 
węglowodanem mleka kobiecego 
umożliwiającym wzrost 
kwasolubnej flory bakteryjnej 
przewodu pokarmowego, hamując   
        tym samym namnażanie flory 
chorobotwórczej oraz ułatwia 
wchłanianie wapnia.

 

background image

 

 

Witaminy

Mleko kobiece

Mleko kobiece

Mleko krowie

Mleko krowie

A

A

D

D

E

E

K

K

C

C

B

B

1

1

B

B

6

6

B

B

12

12

Kwas foliowy

Kwas foliowy

Niacyna

Niacyna

190-241 j.

190-241 j.

2-8 j.

2-8 j.

0,35-0,56 mg

0,35-0,56 mg

15-20 ug

15-20 ug

4,5-5 mg

4,5-5 mg

0,01 mg

0,01 mg

0,01 mg

0,01 mg

0,05 ug

0,05 ug

5,2 ug

5,2 ug

0,18 mg

0,18 mg

100-138 j.

100-138 j.

0,3-1,3 j.

0,3-1,3 j.

0,07-0,1 mg

0,07-0,1 mg

6 ug

6 ug

1,1-1,5 mg

1,1-1,5 mg

0,04 mg

0,04 mg

0,04 mg

0,04 mg

0,36 ug

0,36 ug

5 ug

5 ug

0,08 mg

0,08 mg

background image

 

 

Składniki mineralne

mleko krowie zawiera wi

mleko krowie zawiera wi

ę

ę

cej soli mineralnych, 

cej soli mineralnych, 

co obci

co obci

ąż

ąż

a nerki

a nerki

ze wzgl

ze wzgl

ę

ę

du na korzystny stosunek wapnia do 

du na korzystny stosunek wapnia do 

fosforanów 

fosforanów 

(2:1) 

(2:1) 

mleko k

mleko k

obiece

obiece

 

 

chroni przed 

chroni przed 

hipokalcemią i/ lub hiperfosfatemią

hipokalcemią i/ lub hiperfosfatemią

ż

ż

elazo z mleka kobiecego wchłania si

elazo z mleka kobiecego wchłania si

ę

ę

 w 50%, 

 w 50%, 

z mleka krowiego w 12%

z mleka krowiego w 12%

, natomiast z mleka 

, natomiast z mleka 

modyfikowanego w 7%

modyfikowanego w 7%

   

   

Mleko naturalne zawiera (0,5 mg Fe/l), 

Mleko naturalne zawiera (0,5 mg Fe/l), 

natomiast mleko modyfikowane pocz

natomiast mleko modyfikowane pocz

ąt

ąt

kowe 

kowe 

(5-8 mg Fe/l), a mleko nast

(5-8 mg Fe/l), a mleko nast

ę

ę

pne (8-13mg Fe/l))

pne (8-13mg Fe/l))

background image

 

 

Wiele składników obecnych w 
mleku matki ma korzystne 
działanie:

 

wspomagaj

wspomagaj

ą

ą

ce i reguluj

ce i reguluj

ą

ą

ce odporno

ce odporno

ść

ść

 

 

organizmu (sIgA, IgM, IgG, makrofagi, limfocyty)

organizmu (sIgA, IgM, IgG, makrofagi, limfocyty)

dzia

dzia

ł

ł

a przeciwzapalnie (laktoferyna, lizozym)

a przeciwzapalnie (laktoferyna, lizozym)

zapobiega zaka

zapobiega zaka

ż

ż

eniom (polisacharydy)

eniom (polisacharydy)

zwi

zwi

ę

ę

ksza wch

ksza wch

ł

ł

anianie wapnia (laktoalbumina, 

anianie wapnia (laktoalbumina, 

kazeina)

kazeina)

zwi

zwi

ę

ę

ksza wch

ksza wch

ł

ł

anianie 

anianie 

ż

ż

elaza (laktoferyna, 

elaza (laktoferyna, 

kazeina)

kazeina)

zwi

zwi

ę

ę

ksza wch

ksza wch

ł

ł

anianie cynku i miedzi (kazeina)

anianie cynku i miedzi (kazeina)

u

u

ł

ł

atwia trawienie t

atwia trawienie t

ł

ł

uszczu (lipaza)

uszczu (lipaza)

u

u

ł

ł

atwia trawienie w

atwia trawienie w

ę

ę

glowodanów (amylaza)

glowodanów (amylaza)

    

    

background image

 

 

Zalecenia dotyczące 
suplementacji witaminy K u 
noworodków                        i 
niemowląt karmionych piersią

 

wszystkie noworodki po urodzeniu powinny 

wszystkie noworodki po urodzeniu powinny 

otrzymywać witaminę K

otrzymywać witaminę K

noworodki zdrowe, donoszone: 0,3-0,5 mg 

noworodki zdrowe, donoszone: 0,3-0,5 mg 

domięśniowo lub 2 mg doustnie

domięśniowo lub 2 mg doustnie

noworodki z grupy ryzyka: 0,5 mg 

noworodki z grupy ryzyka: 0,5 mg 

domięśniowo

domięśniowo

noworodki karmione piersią – profilaktyczna 

noworodki karmione piersią – profilaktyczna 

podaż witamina K w okresie od 2 tyg. życia do 

podaż witamina K w okresie od 2 tyg. życia do 

ukończenia 3 mies. życia – 25 mcg/dobę

ukończenia 3 mies. życia – 25 mcg/dobę

background image

 

 

Zalecenia dotyczące 
suplementacji witaminy D3 u 
noworodków                       i 
niemowląt karmionych piersią

noworodek urodzony przedwcześnie 

400-800 IU/dobę od pierwszych dni 

życia – do osiągnięcia wieku 

korygowanego 40 Hbd, następnie 

dawkowanie jak u niemowląt

noworodki donoszone 400 IU/ dobę 

od pierwszych dni życia

niemowlęta karmione naturalnie – 

400 IU/ dobę

background image

 

 

Stanisław Wyspiański 
„Macierzyństwo”


Document Outline