Slajd 1

Rynek to ogół transakcji

kupna i sprzedaży towarów,

dokonujących się w sposób

dobrowolny i ciągły, w

których wyniku określone

zostają ceny oraz ilości

nabywanych i sprzedawanych

dóbr. Jest to również forma

nawiązywania kontaktów

między kupującymi i

sprzedającymi.

PRZEDMIOT TRANSAKCJI

TOWAROWY

USŁUG

FINANSOWY

PRACY

KLASYFIKACJA RYNKÓW

Przedmiotem transakcji są dobra materialne,
czyli artykuły spożywcze, przemysłowe, surowce.

Przedmiotem transakcji są wykowywane
usługi np.: nauczanie, budowanie, transport

Przedmiotem transakcji są kapitały
krótko- i długoterminowe. Na takim rynku
spotykają się inwestorzy z poszukującymi
kapitałów przedsiębiorcami.

Z jednej strony jest to rynek poszukujących pracy,
a z drugiej rynek przedsiębiorców,
Którzy tworzą miejsca pracy i poszukują siły roboczej

KLASYFIKACJA RYNKÓW

ZASIEG GEOGRAFICZNY

LOKALNY

REGIONALNY

KRAJOWY

MIEDZYNA-

RODOWY

Obejmuje swoim zasięgiem niewielki obszar. Gromadzi
kupujących i sprzedających z jednej gminy lub miasta

Obejmuje obszar województwa. Kontrahenci, którzy
się na nim spotykają, pochodzą z jednego regionu

Umożliwia zawieranie transakcji pomiędzy
kupującymi i sprzedającymi z całego kraju

Umożliwia spotykanie się i zawieranie transakcji
przedsiębiorcą z całego świata. Przykładem są
światowe giełdy towarowe i kapitałowe np. w Tokio

KLASYFIKACJA RYNKÓW

Czas wykonywania transakcji

kasowy

terminowy

Zawarcie umowy na takim rynku jest równoznaczne

z wykonaniem i opłaceniem transakcji.

Zawracie umowy dotyczy transakcji, która ma być

wykonywana i opłacona w przyszłości.

Rynek więc pełni funkcję miejsca spotkań sprzedajnych i

kupujących, którym umożliwia wymianę towarów na pieniądze.

Na rynku towarowym przedsiębiorca sprzedaje swoje wyroby i

uzyskuje za nie zapłatę, a konsument zaopatruje się w różne dobra.

Na rynku kapitałowym przedsiębiorca zdobywa środki na dalsze

przedsięwzięcie, a konsument staje się inwestorem, czyli lokuje swoje
pieniądze.

Jednak na każdym z tych rynków najważniejsze przy zawarciu

transakcji jest uzgodnienie

CENY

, bo każdy producent chce sprzedać

swoje towary jak najdrożej, a kupujący chce je kup jak najtaniej.

W gospodarce rynkowej to

MECHANIZM RYNKOWY

ustala

zadawalającą obie strony cenę i ilość sprzedawanych towarów.

Żeby zrozumieć działanie mechanizmu rynkowego trzeba znać

pojęcia

POPYTU

PODAŻY

POPYT

cena

Ilości

produktu

Popyt – to wielkość zgłaszanego zapotrzebowania na dany towar

przy każdym poziomie cen tego dobra, która nabywcy

są skłonni i są wstanie zakupić w danym czasie. Popyt
ilustruje krzywa na osi współrzędnych

cena

Ilości

produktu

Wielkość popytu - to wielkość zgłaszanego zapotrzebowania

na dany towar przy danym poziomie ceny tego dobra.

Wielkości popytu ilustruje punkt na krzywej popytu

Prawo popytu – mówi, że wielkość popytu zmienia się w przeciwnym

    kierunku do zmiany ceny tj. gdy cena spada to wielkość
    popytu rośnie, a gdy cena wzrasta to wielkość popytu
    maleje. Prawo popytu obrabowuje opadający przebieg krzywej
    popytu

100

POPYT

PREFERENCJE KLIENTÓW

Z preferencjami klientów ściśle wiążą się następujące

zjawiska rynkowe:



KOMPLEMENTARNOŚĆ

– to zjawisko polegające na wzajemnym

   uzupełnianiu się dóbr materialnych i usług. Mówimy o nim wówczas, gdy
   korzystanie z danego dobra (lub danej usługi) wymaga równoczesnego użycia
   innego dobra (lub innej usługi). np. każdy posiadacz samochodu, musi
   tankować paliwo, stąd też gdy drożeje paliwo spada popyt na samochody.

SUBSTYTUCJA

– to zjawisko polegające na zaspokajaniu potrzeb innymi

    dobrami lub usługami, które nazywamy substytutami. Np. margaryna i masło,
    tak więc gdy zdrożeje masło a cena margaryny pozostanie bez zmian, wzrośnie
    popyt na margarynę wzrośnie

PODAŻ

cena

Ilości

produktu

Podaż – to zestawienie różnych wielkości ofert towarowych przy

S różnych poziomach ceny rynkowej, czyli relacja
pomiędzy

ilością dostarczanych na rynek dóbr, a ich cenami w
określonym czasie. Podaż ilustruje krzywa na osi

współrzędnych.

cena

Ilości

produktu

Wielkość podaży - to wielkość oferty określonego dobra,

przy danym poziomie ceny. Wielkości podaży
ilustruje punkt na krzywej podaży.

Prawo podaży – mówi, że wraz ze wzrostem ceny, wielkość podaży

rośnie. Zwiększenie ceny oferowanych towarów

powoduje

przyrost towarów na rynku, gdyż sprzedawcy chcą

zarobić

jak najwięcej, starają się zwiększyć dostawy, a na rynek
wchodzą nowi producenci zachęceni wysoka cena

sprzedaży.

Prawo podaży obrabowuje wzrastający przebieg krzywej
podaży

100

PODAŻ

PREFERENCJE DOSTAWCÓW

DOSTAWCY w swoich decyzjach kierują się:

 Ceną towaru
 Ceną czynników produkcji

(surowców, pracy, maszyn,

energii itd.).

 Technologią

(stosują różne techniki dążąc do

zmniejszenie kosztów)

Urodzajem

(dotyczy artykułów rolnych np. susza

spowoduje, że plony będą niższe i w konsekwencji
zmniejszy się podaż)

Ilością producentów na rynku

(Większa liczba

producentów oznacza że na rynek może trafi więcej
towarów, czyli zwiększy się podaż)

Interwencjonizmem państwowym

(wywieraniem

przez

państwo wpływu na gospodarkę)

Równowaga między podażą a

popytem

Na każdym rynków najważniejsze przy zawarciu

transakcji jest

uzgodnienie

CENY

, bo każdy producent chce sprzedać

swoje

towary jak najdrożej, a kupujący chce je kup jak

najtaniej.

A więc cenę wyznaczają producenci i konsumenci na

takim

poziomie, aby była ona najkorzystniejsza dla obu stron –

producenci jak najwięcej sprzedawali, a jednocześnie

konsumenci jak najwięcej kupowali

CENY

100

podaż

popyt

Punkt

równowagi

rynkowej

Cena równowagi rynkowej

Równowaga między podażą a popytem

Równowaga między podażą a

popytem

Na każdym rynków najważniejsze przy zawarciu transakcji jest

uzgodnienie

ceny, bo każdy producent chce sprzedać swoje towary jak najdrożej,

kupujący chce je kup jak najtaniej.

A więc cenę wyznaczają producenci i konsumenci na takim poziomie,

aby była

ona najkorzystniejsza dla obu stron – by producenci jak najwięcej

sprzedawali,

a jednocześnie konsumenci jak najwięcej kupowali

Punkt przecięcia się krzywej popytu i krzywej podaży, nazwy się

PUNKTEM

RÓWNOWAGI RYNKOWE

, wyznacza on

CENĘ RÓWNOWAGI RYNKOWEJ

przy której wielkości popytu i podąży są równe, czyli przy takiej cenie
konsumenci są wstanie kupić największa ilość danego dobra, przy
jednoczesnym największym zysku producentów

Stan równowagi rynkowej występuje w gospodarce bardzo rzadko

PUNKTEM

RÓWNOWAGI RYNKOWEJ

CENĘ RÓWNOWAGI RYNKOWEJ

NIEDOBÓR RYNKOWY

NADWYŻKA RYNKOWA

Równowaga miedzy podażą a

popytem

Przy cenach rynkowych wyższych od ceny równowagi pojawia się najwyższa

podaży nad popytem czyli

NADWYŻKA RYNKOWA

, najczęściej wynika

ona ze zwiększenia podaży lub zmniejszenia popytu pod wpływem innych niż
cena czynników, sprawia, że sprzedawcy obniżają ceny, w rezultacie popyt
rośnie a zmniejsza się podaż. Trwa to dopóki nie nastąpi ich zrównanie czyli
nie wystąpi równowaga rynkowa.

Przy cenach rynkowych niższych od ceny równowagi powstaje nadwyżka
popytu nad podażą czyli

NIEDOBÓR RYNKOWY

, w tym wypadku sprzedawcy

podwyższają cenę tak długo, aż zmniejszającą się wielkość popytu i rosnąca
wielkość podaży doprowadza do ustalenia ceny rynkowej.

Stan równowagi rynkowej występuje w gospodarce bardzo

rzadko

Niedobór rynkowy

100

podaż

popyt

Punkt równowagi rynkowej

Nadwyżka rynkowa

Równowaga między podażą a popytem

ZADANIE DOMOWE

W tabeli podane są wielkości popytu i podaży coca-coli w sklepiku szkolnym

zależności od ceny:
a) Przedstaw na wykresie krzywe popytu i podaży (użyj symboli)
b) Wyznacz cenę równowagi rynkowej
c) Określ które dane z tabeli wyznaczają niedobór rynkowy, a które

nadwyżkę rynkową

d) Określ jakim rynkiem według poznanych kryteriów jest sklepik szkolny.
e) Podaj substytut coca-coli
f)

Zastanów się czy istnieje dobro komplementarne dla coca-coli

Cena (zł) 1,2 1,5 2,1 2,5 3,3 3,9 4,2

Liczba

butele

popyt

100 85

poda

85 100

Document Outline