SZKODLIWOŚĆ DYMU
TYTONIOWEGO

Justyna Adamczyk

Składniki dymu tytoniowego



Dym tytoniowy składa się z prawie
4.000 związków chemicznych, z tego
ponad 40 to substancje rakotwórcze.
Ich działanie nie jest ograniczone jedynie
do palaczy tytoniu, ale także dotyczy
wszystkich tych osób (mężczyzn, kobiet
i

dzieci),

które

przebywają

w

pomieszczeniach, gdzie występuje dym
tytoniowy (tzw. "palenie bierne").

Substancje występujące w
dymie tytoniowym:



Aceton - rozpuszczalnik, składnik farb i
lakierów.



Amoniak - stosowany w chłodnictwie,
składnik nawozów mineralnych.



Arsen - stosowany także jako popularna
trutka na szczury i inne gryzonie.



Benzopiren - związek o właściwościach
rakotwórczych,

wykorzystywany

w

przemyśle chemicznym.

Substancje występujące w
dymie tytoniowym:



Butan - gaz pędny, używany do wyrobu benzyny.



Chlorek winylu - związek używany np. do
produkcji

plastiku.

Posiada

właściwości

rakotwórcze.



Ciała smołowate - są odpowiedzialne za
powstawanie nowotworów złośliwych u człowieka.



Cyjanowodór - kwas pruski, gaz używany przez
hitlerowców w komorach gazowych do masowego
ludobójstwa.



DDT - insektycyd polichorowy.

Substancje występujące w
dymie tytoniowym:



Dibenzoakrydyna - używana przy produkcji
barwników. Posiada właściwości rakotwórcze.



Dimetylonitrozoamina

-

związek

wykorzystywany w przemyśle chemicznym.



Fenole

-

niszczą

rzęski

nabłonka

wyściełającego oskrzela. Rzęski te oczyszczają
wdychane przez człowieka powietrze i chronią
drogi oddechowe przed przenikaniem przez
ich ściany substancji i związków chemicznych
oraz mikroorganizmów, np. wirusów.

Substancje występujące w
dymie tytoniowym:



Formaldehyd - związek stosowany m.in. do
konserwacji preparatów biologicznych, np.
żab.



Kadm - silnie trujący metal o właściwościach
rakotwórczych.



Metanol - silne trujący związek chemiczny,
używany do produkcji benzyn silnikowych.



Naftyloamina - wchodzi w skład barwników,
używanych w przemyśle drukarskim. Posiada
właściwości rakotwórcze.

Substancje występujące w
dymie tytoniowym:



Nikotyna - działa obkurczająco na ściany naczyń
kwionośnych (w tym także naczyń wieńcowych
zaopatrujących serce), zwiększa ciśnienie krwi,
jest

odpowiedzialna

za

niefizjologiczne

przyspieszenie akcji serca oraz zaburzenia rytmu
serca, a także wpływa negatywnie na gen p53,
który powstrzymuje niekontrolowany rozwój
komórek, czyli powstawanie nowotworów.



Piren - związek używany w syntezie organicznej.

Substancje występujące w
dymie tytoniowym:



Polon - radioaktywny pierwiastek, odkryty przez

naszą rodaczkę Marię Skłodowską-Curie. Posiada

właściwości rakotwórcze.



Tlenek węgla (czad, CO) - zmniejszając

zawartość tlenu we krwi, w znaczny sposób

utrudnia pracę serca i dotarcie tlenu do różnych

części i narządów organizmu człowieka. Jest to

związek będący bezpośrednią przyczyną śmierci

wielu osób w czasie pożarów.



Toluidyna - stosowana w syntezie chemicznej.

Posiada właściwości rakotwórcze.



Uretan - związek o właściwościach rakotwórczych

.

Warto wiedzieć, co palisz....



Zanim powstanie papieros, do tytoniu dodaje

się wiele aromatów, a także substancji

konserwujących, często o nieznanym,

utajnionym przez producentów składzie

chemicznym. Na przykład specjalne sole

powodują, że papieros stale się tli, amoniak

zmieniając

pH

biologicznie

uaktywnia

nikotynę, cukier i lukrecja poprawiają smak,

a gliceryna dłużej zachowuje świeżość

tytoniu. Tak chemicznie "spreparowany"

papieros dostarcza palaczowi substancji, od

której się uzależnia – nikotyny.

Wchłanianie



Wchłanianie

dymu

tytoniowego

zachodzi

głównie w układzie oddechowym, a także w

przewodzie

pokarmowym

jako

rezultat

połykania m.in. śliny. Składniki dymu przenikają

do krwiobiegu i są rozprowadzane po całym

organizmie. Zły wpływ dymu tytoniowego

obserwowany jest nie tylko w obrębie jamy

ustnej czy płuc, ale także we wszystkich innych

narządach, np. w pęcherzu moczowym,

trzustce, narządach rodnych itp. Wykazano

również zaburzenia funkcjonowania narządu

wzroku, czy uszkodzenia formującego się

płodu.

Dym tytoniowy szkodzi
niepalącym



Wdychanie dymu tytoniowego, czyli
bierne

palenie,

jest

równie

niebezpieczne jak samo palenie. Boczny
strumień dymu tytoniowego zawiera 35
razy więcej dwutlenku węgla i 4 razy
więcej nikotyny niż dym wdychany przez
aktywnych

palaczy.

Specjaliści

odnotowują

wiele

przypadków

zachorowań na choroby odtytoniowe
wśród osób, które nigdy nie paliły tytoniu.

Boczny strumień



Wdychanie

bocznego

strumienia

dymu

tytoniowego (ulatniającego się z papierosa) lub
dymu wydychanego przez palaczy, zwiększa
ryzyko wystąpienia raka płuc i chorób serca
(np. choroby niedokrwiennej serca) u osób
niepalących.



Boczny strumień dymu tytoniowego zawiera także
wiele substancji alergizujących, powodujących
łzawienie oczu, podrażnienie błony śluzowej
nosa, kaszel, nawracające zakażenia układu
oddechowego,

a

także

uczulenia

i

w

konsekwencji astmę.

Choroby biernych palaczy



Bierne palenie niesie więc za sobą
identyczne skutki zdrowotne, co aktywne
palenie papierosów. Powoduje nieżyt
oskrzeli, zapalenie płuc, zapalenie
migdałków

podniebiennych,

zapalenie zatok obocznych nosa,
wysiękowe

zapalenie

ucha,

obturacyjne zapalenie oskrzeli i
astmę oskrzelową.

Palenie w Polsce (Dane z
Esculap.pl)



Palenie tytoniu jest olbrzymim problemem społecznym w Polsce. Jest to
najważniejsza przyczyna przedwczesnej umieralności w naszym
kraju.



47% mężczyzn i 23% kobiet w Polsce w wieku 16 i więcej lat jest
palaczami tytoniu.



Około 10 mln Polaków pali regularnie 15-20 sztuk papierosów dziennie.



Prawie 5 mln tych osób pali dłużej niż 20 lat.



Każdego roku 100 tys. zgonów w Polsce ma bezpośredni związek z
negatywnymi skutkami palenia tytoniu, przy czym ponad połowa z nich
(60%) dotyczy osób w wieku 35-69 lat.



W Polsce codziennie zaczyna palić około 500 nieletnich chłopców i
dziewcząt, a rocznie próbuje palenia około 180 tys. dzieci.



Szacuje się, iż dzieci w Polsce wypalają rocznie 3-4 mld sztuk
papierosów.

Palenie w Polsce (Dane z
Esculap.pl)



Szacuje się, iż dzieci w Polsce wypalają
rocznie 3-4 mld sztuk papierosów.



Papierosy

są

jedynym

legalnie

sprzedawanym środkiem rakotwórczym w
Polsce i na świecie.



Co 10 sekund na świecie umiera ktoś na
chorobę wywołaną paleniem tytoniu.



40% nałogowych palaczy umrze przed 65
rokiem życia, a spośród niepalących tylko
15%