background image

 

 

Badanie położnicze 
zewnętrzne i wewnętrzne 

Usytuowanie płodu w 
macicy

Ocena sytuacji położniczej

 Dudek Karolina
 Anna Kwiatkowska
 Agnieszka Jaromin

background image

 

 

 

Osłuchiwanie czynności serca płodu

Pomiar obwodu brzucha
Badanie palpacyjne brzucha
Pomiary miednicy
Ocena czynności skurczowej macicy
Badania dodatkowe

background image

 

 

Osłuchiwanie czynności serca 
płodu:

Wykonuje się za pomocą słuchawki położniczej lub 
kardiotokografu. W przypadku KTG zapis powinien 
trwać co najmniej 20 minut. Ciężarna powinna leżeć 
na lewym boku.

Pomiar obwodu brzucha:

Wykonuje się po 20 tyg. Ciąży, mierząc obwód 
brzucha na wysokości pępka. Otrzymane wyniki w 
czasie kolejnych wizyt lekarskich pozwalają 
orientacyjnie określić rozwój ciąży (masę płodu, 
istnienie ciąży wielopłodowej).

background image

 

 

BADANIE  PALPACYJNE  
BRZUCHA

                                          (chwyty Leopolda)

Celem tego badania jest:

•Określenie położenia, ustawienia i ułożenia płodu
•Ustalenie o jest częścią przodującą
•W jakim stosunku jest ona do kanału rodnego.

Badanie to wykonuje się po raz pierwszy przy 
przyjęciu rodzącej na salę porodową, a następnie 
tyle razy ile zachodzi potrzeba potwierdzenia 
rozpoznania lub określenia postępu porodu. 

CHWYTY POŁOŻNICZE NALEŻY WYKONYWAĆ 

CHWYTY POŁOŻNICZE NALEŻY WYKONYWAĆ 

PRZY PUSTYM PĘCHERZU MOCZOWYM.

PRZY PUSTYM PĘCHERZU MOCZOWYM.

background image

 

 

CHWYT PIERWSZY

Ma na celu zbadanie wysokości dna macicy i 
określenie jaka część płodu się w nim znajduje.

Wykonanie: należy stanąć twarzą w kierunku głowy 
rodzącej, po jej prawej stronie. Palce obu rąk 
zagłębia się w powłoki brzuszne na wysokości dna 
macicy. W ten sposób można określić wysokość dna 
w stosunku do wyrostka mieczykowatego, pępka lub 
spojenia łonowego.
Za pomocą tego samego chwytu, 
obmacuje się dno po prawej i lewej 
stronie macicy celem stwierdzenia, 
jaka część płodu znajduje się w dnie 
macicy (pośladki- 96% przypadków- 
położenie podłużne główkowe).

background image

 

 

CHWYT DRUGI:

Ma na celu określenie, jakie części płodu znajdują się po obu 
stronach brzucha. Obie ręce należy przesunąć do dna macicy 
na obie strony, równolegle do siebie, mniej więcej w połowie 
długości trzonu. Uciskamy najpierw jedną potem drugą ręką 
boki brzucha. Gdy po jednej stronie wyczujemy długi, płaski, 
twardy opór- jest to grzbiet płodu.

Chwytem tym określamy odmianę położenia płodu i tak:

•Gdy grzbiet płodu znajduje się 
bardziej od przedniej strony 
jamy brzusznej wówczas mamy 
odmianę przednio-grzbietową, 
czyli A

•Jeżeli grzbiet płodu jest mało 
dostępny w badaniu, a po 
drugiej stronie znajdują się 
części drobne- odmiana 
grzbietowo-tylna, czyli B

background image

 

 

CHWYT TRZECI:

Badanie części przodującej, gdy 
jest jeszcze ruchoma nad 
wchodem. Celem tego chwytu jest 
ocena cz. Przodującej. Dłonią 
jednej ręki chwyta się przez 
powłoki brzuszne cz. Przodującą 
między kciuk i resztę palców i 
wykonuje się próbę balotowania, 
poruszając szybko cz. Przodującą 
tam i z powrotem. Jeżeli jest to 
główka- uzyskujemy efekt 
balotowania. Pośladki nie balotują 
ze względu na ich mniejszą 
ruchomość w stosunku do tułowia.

Jeżeli nie wyczuwamy cz. Przodującej oznacza to że 
główka znajduje się już w kanale rodnym, lub płód 
znajduje się w położeniu poprzecznym lub skośnym.

background image

 

 

CHWYT CZWARTY:

Służy do oceny cz. przodującej, 
gdy ta jest już nieruchoma w 
stosunku do płaszczyzny wchodu. 
Jest to chwyt dwuręczny do 
którego staje się twarzą w 
stosunku do nóg rodzącej a końce 
palców obu rąk zgłębia się 
zbieżnie na podbrzuszu w 
kierunku środkowej linii ciała i ku 
wchodowi miednicy.

UWAGA!!!

 Należy czynić to delikatnie aby nie wywołać 

obrony mięśniowej rodzącej!!!

Ważność tego chwytu polega na tym, że przy jego 
pomocy kontroluje się postęp cz. przodującej w kanale 
rodnym w czasie porodu.

background image

 

 

CHWYT  PIĄTY:

Stosuje się go wtedy, gdy cz. Przodująca jest przyparta, ale nie 
ustalona nad wchodem. Celem tego chwytu jest stwierdzenie, 
czy nie ma niestosunku porodowego. Obie dłonie układa się 
płasko, jedną na spojeniu łonowym, drugą na powłokach 
brzusznych nad cz. Przodującą. Jeżeli obie dłonie ułoży się 
płasko i równolegle do siebie, to ręka znajdująca się nad cz. 
Przodującą (główką):

• leży powyżej ręki nad spojeniem
•Leży na równi z ręką znajdującą się na spojeniu
•Leży poniżej ręki znajdującej się na spojeniu.

Tym chwytem można sprawdzić, czy główka wystaje ponad 
spojenie lub jest na równi z nim. Jeżeli tak, świadczy to o 
niewspółmierności między płaszczyzną wchodu a główką płodu. 
Jeżeli główka znajduje się mniej więcej na grubość palca poniżej 
spojenia, nie ma niestosunku porodowego.

background image

 

 

CHWYT SZÓSTY:

Służy do stwierdzenia bruzdy szyjnej i je stosunku do 
płaszcz. Wchodu. Odległość bruzdy szyjnej do spojenia 
łonowego świadczy o zaawansowaniu główki w kanale 
rodnym. Palce obu rąk kieruje się od spojenia ku górze aż 
do wyczucia zagłębienia charakterystycznego dla szyi, 
wyżej ku górze natrafia się znów na barki płodu, 
stanowiące pewną wyniosłość w stosunku do szyi.

Jeśli bruzda szyjna znajduje się na 
szerokości dłoni nad spojeniem, 
główka zwykle jest nie ustalona 
we wchodzie. Jeśli bruzda szyjna 
jest wyczuwalna na szerokość 2 
palców nad spojeniem, główka jest 
już ustalona we wchodzie, a gdy 
bruzda znajduje się na szerokość 1 
palca nad spojeniem, wówczas 
główka znajduje się w próżni. Przy 
położeniu miednicowym bruzda ta 
nie istnieje.

background image

 

 

PIERŚCIEŃ SKURCZOWY BANDLA:

Pierścień ten da się wyczuć palcami płasko ułożonej 
dłoni powyżej spojenia łonowego jako grubszy fałd 
mięśniowy. Jest to granica między częścią bierną a 
czynną macicy. Jeżeli pierścień skurczowy przebiega 
na szerokość 2 palców poprzecznie nad spojeniem 
łonowym, to ujście zewnętrzne macicy jest rozwarte 
na 2 palce. Jeżeli pierścień skurczowy przebiega na 
szerokość dłoni powyżej spojenia łonowego, ujście 
zewnętrzne jest rozwarte całkowicie. 

background image

 

 

Przygotowanie:
 chirurgiczne mycie rąk
  jałowe zmycie krocza
 opróżniony pęcherz moczowy rodzącej 
 rodząca ułożona na łóżku z podwyższeniem pod 
pośladkami

Badanie wewnętrzne rodzącej jest badaniem 
jednoręcznym. Badający staje naprzeciwko krocza, 
nakłada jałową rękawicę.

background image

 

 

PLAN  BADANIA:

1. Oglądanie krocza, sromu, przedsionka

2. Wprowadzenie 2 palców- wskazującego i środkowego do 

pochwy, ocena podatności dna miednicy, szerokości kąta 
łuku łonowego.

3. Ocena długości i szerokości pochwy

4. Ocena części pochwowej macicy (zachowana, skrócona, 

zanikła). Ocena podatności brzegów cz. Pochwowej na 
rozciąganie grubości brzegów, obrzęku. Określenie 
rozwarcia.

5. Pęcherz płodowy zachowany lub brak- sączą się wody.

6. Cz. Przodująca- główka czy pośladki

7. Kanał rodny- kształt k. Krzyżowej, kolce kulszowe, pomiar 

sprzężnej przekątnej.

8. Oglądanie treści na palcach (smółka, śluz,wody płodowe, 

krew).

background image

 

 

Przy bad. należy odpowiedzieć sobie na 

trzy pytania:

1.

1.

CO PRZODUJE?-

CO PRZODUJE?- główka, pośladki, rączki, stopki, 
grzbiet płodu, lub brak przy położeniach 
poprzecznych. UWAGA! Może być także cz. 
Poprzedzająca, np. pępowina lub rączka wraz z 
główka.

2.

2.

GDZIE ZNAJDUJE SIĘ CZ. PRZODUJĄCA?

GDZIE ZNAJDUJE SIĘ CZ. PRZODUJĄCA?

a. Brak cz. Przodującej, np. przy położeniu 

poprzecznym, grzbietowym.

b. Główka nie ustalona: balotująca nad wchodem; 

przyparta do płaszczyzny wchodu.

c. Główka ustalona w płaszcz.: wchodu, próżni, 

cieśni, wychodu.

background image

 

 

3. 

JAK PRZODUJE?-

JAK PRZODUJE?- należy rozpoznać ustawienie i 

ułożenie cz. Przodującej. Do tego celu służy 
wybadanie:

a. Na główce płodu: szwów i ciemiączek

b. Przy położeniu miednicowym: przebiegu bruzdy 

międzypośladkowej

c. Przy położeniu poprzecznym: po której str. 

Znajdują się rączki, nóżki płodu, co znajduje się 
od str. Płaszczyzny wchodu- grzbiet czy 
brzuszek.

     W badaniu wewnętrznym określamy także gdzie 

znajduje się punkt prowadzący i na jakiej 
wysokości znajduje się płaszczyzna miarodajna 
główki. Ważne jest także aby zwrócić szczególną 
uwagę, czy na główce płodu nie wytworzyło się 
przedgłowie!

background image

 

 

Odróżniamy trzy zasadnicze terminy na 
określenie usytuowania płodu w macicy: 

położenie (situs), 
ustawienie (positio) 
 ułożenie (habitus)

background image

 

 

1. 

Położenie

Położenie – jest to stosunek długiej osi 

płodu do długiej osi macicy. Odróżnia się: 

a). położenie podłużne (situs longitudinalis) 

b). położenie skośne (situs obliquus) oraz 
poprzeczne (situs transversus)

Przy położeniach podłużnych należy także 
podać, co jest częścią przodującą płodu. W 
związku z  tą orientacją rozróżniamy:

a). położenie podłużne główkowe albo 
czaszkowe

b). położenie podłużne miednicowe 

background image

 

 

2. 

Ustawienie 

Ustawienie 

– jest to stosunek poszczególnych części 

płodu do poszczególnych części macicy. 

Przy położeniach podłużnych odróżniamy:

a). ustawienie pierwsze (I) albo lewe – gdy grzbiet płodu 
znajduje się po lewej stronie matki

b). ustawienie drugie (II) albo prawe – gdy grzbiet płodu jest 
zwrócony ku prawej stronie matki.

Ustawienie grzbietu ku przodowi lub ku tyłowi praktycznie 
nie istnieje; zwykle jest ono skośne, bardziej w lewo lub w 
prawo, i zmienia się oczywiście w miarę postępowania części 
przodującej w kanale rodnym. Dlatego odróżnia się dwie 
odmiany ustawień, są to:

a). odmiana przednia labo A – gdy grzbiet płodu jest bliżej 
przedniej ściany macicy

b) odmiana tylna albo B – gdy grzbiet płodu znajduje się bliżej 
tylnej ściany macicy. 

background image

 

 

Przy położeniach poprzecznych odróżniamy:

a). położenie poprzeczne pierwsze (I) czyli lewe – gry 

główka płodu znajduje się po lewej stronie 

b). położenie poprzeczne drugie (II) czyli prawe – gdy 

główka płodu znajduje się po prawej stronie macicy

Ponad to rozróżniamy cztery odmiany zależne od 

ustawienia grzbietu:

 a)      odmiana przednia – gdy grzbiet płodu jest 

zwrócony ku przodowi

 b)      odmiana tylna – gdy grzbiet płodu jest zwrócony 

ku tyłowi

 c)      odmiana górna – gdy grzbiet płodu zwrócony 

jest w kierunku dna macicy

 d)      odmiana dolna – gdy grzbiet płodu zwrócony 

jest w kierunku miednicy

background image

 

 

Zwykle ustawienie (positio) stwierdza się na 
podstawie badania zewnętrznego za pomocą 
uchwytów pomocniczych. W ten sposób można 
określić stosunek grzbietu płodu do macicy, jednak 
trudno jest określić ustawienie główki płodu. 
Właściwa ocena ustawiania głowki jest możliwa 
przy badaniu wewnętrznym. Ten wynik badania 
wewnętrznego określamy jako postawa 
( praesentatio) znaczy to to samo, co ustawienie dla 
oceny w badaniu zewnętrznym 

background image

 

 

3. 

Ułożenie

Ułożenie

 – jest określeniem stosunku 

poszczególnych części płodu względem siebie. 
Rozróżniamy dwa typy ułożeń:

a) ułożenia dowolne płodu – gdy jeszcze nie 
działają na niego siły wydalające; tak jest przed 
rozpoczęciem porodu, gdy płód ma względną 
swobodę w przyjęciu dowolnego ułożenia. 

b) ułożenie przymusowe – tak jest wówczas gdy 
częśc przodująca płodu zetknie się z płaszczyzną 
wchodu kanału rodnego i zacznie się w nim 
obniżać. W ułożeniu przymusowym główka płodu 
może przyjąć następujące ułożenia:

- ułożenie przygięciowe, czyli potylicowe ( przednie 
lub tylnie)

- ułożenie odgięciowe (wierzchołkowe i 
ciemieniowe, czołowe i twarzowe) 

background image

 

 

Przy położeniach miednicowych odróżniamy 
następujące ułożenia:

- miednicowe zupełne i pośladkowe

- nóżkowe i kolankowe

Prawidłowe, fizjologiczne ułożenie płodu w macicy 
jest ułożeniem przygięciowym. Przygięcie dotyczy 
wszystkich stawów, nie tylko kręgosłupa szyjnego 
płodu, także jego rączki i nóżki są we wszystkich 
jest stawach. Wszystkie stopnie odgięcia głowki, 
które nazywamy ułożeniami odgięciowymi, 
powstają w trakcie porodu. Główka ulega odgięciu 
wtedy gdy zetknie się z płaszczyzną wchodu. Nóżki 
płodu mogą znaleźć się w kanale rodnym przed 
pośladkami w czasie porodu miednicowego, 
stanowiąc różne stopnie ułożeń niezupełnych.

background image

 

 

DZIĘKUJEMY  ZA  UWAGĘ 

DZIĘKUJEMY  ZA  UWAGĘ 


Document Outline