Reakcje związków
organicznych –
węglowodory
-Reakcje alkanów
-Reakcje alkenów
-Reakcje alkinów
-Reakcje arenów
Reakcje związków
organicznych –
węglowodory
-Reakcje alkanów
-Reakcje alkenów
-Reakcje alkinów
-Reakcje arenów
Rekcje węglowodorów: alkany
C
n
H
2n+2
Typ reakcji
Zapis reakcji
Mechanizm
reakcji
Fluorowcowa
nie
(halogenowa
nie)
światło/temp.
C
n
H
2n+2
+
X
2
C
n
H
2n+1
-X + H
X
Reaktywność X:
F > Cl > Br > I
Reaktywność H:
3
o
> 2
o
> 1
o
Substytucja
rodnikowa
Spalanie
(utlenianie)
Spalanie całkowite:
C
n
H
2n+2
+ ½(3n+1)O
2
nCO
2
+
(n+1)H
2
O
Półspalanie:
C
n
H
2n+2
+ ½(2n+1)O
2
nCO +
(n+1)H
2
O
Spalanie niecałkowite:
C
n
H
2n+2
+ ½(n+1)O
2
nC +
(n+1)H
2
O
Kraking
(piroliza)
T/kat.
alkan
1
alkan
2
+ alk
en
alkan
2
ma mniejszą liczbę at. C
niż alkan
1
Cykloalkany – właściwości chemiczne zbliżone do właściwości
alkanów
Rekcje węglowodorów: alkeny
C
n
H
2n
Typ reakcji
Zapis reakcji
Mechanizm
reakcji
Fluorowcowan
ie
(halogenowan
ie)
C
n
H
2n
+
X
2
C
n
H
2n
X
2
| | | |
- C = C - + X
2
- C – C –
| |
X
X
Addycja
elektrofilo
wa
Addycja
fluorowcowod
oru
(halogenowod
oru)
C
n
H
2n
+ H
X
C
n
H
2n+1
X
| | | |
- C = C - +
H
X
- C – C –
| |
H
X
Addycja
elektrofilo
wa
Addycja
wodoru
(hydrogenacja
,
uwodorowanie
)
Pt, Pd, Ni
C
n
H
2n
+ H
2
C
n
H
2n+2
| | | |
- C = C - +
H
2
- C – C –
| |
H H
Addycja
elektrofilo
wa
Rekcje węglowodorów: alkeny
C
n
H
2n
cd
Typ reakcji
Zapis reakcji
Mechaniz
m reakcji
Addycja
wody
(hydratacja
)
H+
C
n
H
2n
+ H
2
O CnH
2n+1
OH
| | | |
- C = C - +
H
2
O
- C – C –
| |
H
OH
Addycja
elektrofilo
wa
Katalityczn
e
utlenienie
| |
H
2
O /KMnO
4
| |
- C = C -
- C – C –
| |
OH
OH
Addycja
elektrofilo
wa
Polimeryza
cja
| |
kat/T/p
| |
n – C = C
- ( - C – C – )
n
| |
Addycja
rodnikowa
Cykloalkeny C
n
H
2n-2
; właściwości zbliżone do alkenów
Rekcje węglowodorów: alkiny
C
n
H
2n-2
Typ reakcji
Zapis reakcji
Mechaniz
m reakcji
Fluorowcowan
ie
(halogenowan
ie)
C
n
H
2n-2
+
X
2
C
n
H
2n-2
X
2
+
X
2
C
n
H
2n-2
X
4
X X
| |
-C ≡ C - +
X
2
- C = C - +
X
2
-
C – C -
| |
| |
X
X
X X
Addycja
elektrofilo
wa
Addycja
fluorowcowod
oru
(halogenowod
oru)
C
n
H
2n-2
+ H
X
C
n
H
2n-1
X
+ H
X
C
n
H
2n
X
2
H
X
| |
-C ≡ C - +
H
X
- C = C - +
H
X
-
C – C -
| |
| |
H
X
H
X
Addycja
elektrofilo
wa
Rekcje węglowodorów: alkiny
C
n
H
2n-2
cd
Typ reakcji
Zapis reakcji
Mechanizm
reakcji
Addycja
wodoru
(hydrogenac
ja,
uwodorowan
ie)
Pt, Pd, Ni
C
n
H
2n-2
+ H
2
C
n
H
2n
+ H
2
C
n
H
2n+2
H H
| |
-C ≡ C - +
H
2
- C = C - +
H
2
- C
– C -
| |
| |
H
H
H H
Addycja
elektrofilo
wa
Addycja
wody
(hydratacja)
H
Hg
2+/
H
2
SO
4
|
-C ≡ C - +
H
2
O
- C = C - +
H
2
-
C – C -
| |
| ||
H
OH
H O
Addycja
elektrofilo
wa
Cykloalkiny C
n
H
2n-4
: Właściwości chemiczne zbliżone do
alkinów
Rekcje węglowodorów:
areny ArH
Typ reakcji
Zapis reakcji
Mechaniz
m reakcji
Fluorowcowa
nie
(halogenowa
nie)
FeX
3
ArH +
X
2
Ar
X
+ H
X
Substytucj
a
elektrofilo
wa
Nitrowanie
H
2
SO
4
ArH + HO-
NO
2
Ar –
NO
2
+ H
2
O
Substytucj
a
elektrofilo
wa
Sulfonowani
e
ArH + HO –
SO
3
H
Ar –
SO
3
H
+
H
2
O
Substytucj
a
elektrofilo
wa
Alkilowanie
AlX
3
ArH +
R
- X Ar –
R
+ HX
Substytucj
a
elektrofilo
wa
Acylowanie
O
O
//
AlX
3
//
ArH +
R – C
Ar –
C
+
H
X
\ \
X
R
Substytucj
a
elektrofilo
wa
Rekcje węglowodorów: areny
ArH cd
Typ reakcji
Zapis reakcji
Mechaniz
m reakcji
Addycja
wodoru
(hydrogenac
ja,
uwodorowan
ie)
p/T/kat.
+ 3H
2
Addycja
elektrofilo
wa
Addycja
fluorowców
(halogenów)
Cl
Cl
uv
+ 3Cl
2
Cl
Cl
Cl
Cl
Addycja
elektrofilo
wa
Katalityczne
utlenienie
O
//
CH – C
O
2
\
O
kat (V
2
O
5
)
/
CH – C
\\
O