background image

1

VI. Instytucje 

wspomagające 

działalność banków  

w Polsce

SYSTEM BANKOWY

dr Janina Laudańska -Trynka

background image

2

Krajowa Izba Rozliczeniowa 

KIR  SA  -  międzybankowa  izba  rozliczeniowa 

w Polsce; rozpoczęła działalność w kwietniu 1993r. 

Celem  powołania  KIR  S.A.  było  zbudowanie 

sprawnego systemu rozliczeń …………………… oraz 
ich standaryzacja. 

Efektem jej działania miało być:
• skrócenie cyklu ……………….………, 
• przyspieszenie ………….. pieniądza w gospodarce 

background image

3

cd. KIR 

Do  30  czerwca  2004  r.  funkcjonowały    w  ramach  KIR  równolegle 

2 systemy rozliczeniowe :

• System ……… - System Bankowych Izb Rozliczeniowych (od 1993 

r.), 

• System ………. - Elektroniczna Izba Rozliczeniowa (od 1994 r.)

SYBIR  był  systemem  łączącym  czynności  wykonywane  ręcznie   

komputerową 

techniką 

przetwarzania 

danych. 

Jego 

funkcjonowanie było związane z  odpowiednim przygotowywaniem 

dokumentów,  pakowaniem  i  prawidłowym  ich  oznaczaniem, 

sortowaniem  przesyłek,  przewożeniem  papierowych  dokumentów 

rozliczeniowych między oddziałami różnych banków.

System  SYBIR  charakteryzował  się  wysoką  pracochłonnością, 

kosztochłonnością, 

powolnością 

rozliczeń 

((jedna 

sesja 

obciążeniowa  i  jedna  uznaniowa  dziennie,  dokumenty  trafiały  do 

odbiorcy  nie  wcześniej  niż  następnego  dnia),  przekazywanie 

środków pieniężnych między rachunkami klientów różnych banków 

wymagało  2 - 3  dni roboczych. 

background image

4

Rozrachunki międzybankowe 

przeprowadzane za pośrednictwem KIR 

S.A.

P.R. – przesyłki rozliczeniowe, 

T – transmisja sald, O.U. – obciążenia i uznania, 

K – kontrola, Z – zbiorcze informacje oddziałów do ich central

NBP

Rachunki bieżące 
banków

Bank A

Bank B

          Bank C

Bank D

…inne banki

Centrala 

KIR S.A.

Centrale
Banków

BRIR 1

BRIR 2

BRIR 3

BRIR 4

   …inne 

BRIR

Oddziały różnych banków

 

O.U.

K

Z

 

P.R.

 

P.R.

T

background image

5

cd. KIR

Ze względu na swój "nieelektroniczny" charakter 

SYBIR 

nie 

mógł 

być 

traktowany 

jako 

rozwiązanie  docelowe.  Od  początku  jego 

funkcjonowania  pracowano  nad  systemem 

elektronicznych 

rozliczeń 

– 

ELIXIR-em, 

uruchomionym w 1994 r.

Z  dniem  30  czerwca  2004  działalność  SYBIR   

została  zamknięta,  pozostał  jako  jedyny   

ELIXIR.

Od marca 2005 r., w ramach KIR S.A. funkcjonują 

znowu 

dwa 

systemy 

rozliczeń 

międzybankowych

,

 

ale 

wyłącznie 

……………………….

background image

6

cd. KIR

Są to: 
1/  ELIXIR  –  system  umożliwiający  elektroniczne 

rozliczanie  płatności  w  złotych.  Wszystkie  informacje 

przekształcane 

są 

……………………………….. 

przesyłany do banku odbiorcy zlecenia. 

  Papierowy  oryginał  dokumentu  pozostaje  w  oddziale 

banku  zleceniodawcy.  Do  KIR  S.A.  dyspozycja 

zleceniodawcy  dociera  w  postaci  pliku  danych,  który 

po  rozliczeniu  zostaje  przesłany  do  oddziału  banku 

beneficjenta,  w  którym  ponownie  przybiera  postać 

papierową jako wydrukowana kopia oryginału. 

        Taka  postać  dokumentu  stanowi  podstawę  do 

zaksięgowania  transakcji  na  odpowiednim  rachunku 

bankowym.

  Rozliczenia  są  finalizowane  danego-,  a  najpóźniej  - 

……………………….  dnia roboczego

background image

7

cd. KIR

2/EuroELIXIR  (uruchomiony  w  marcu  2005)  - 

umożliwia  rozliczanie  zarówno  krajowych,  jak  i 

paneuropejskich płatności …………………. 

System  EuroELIXIR  korzysta  z  infrastruktury 

technicznej  systemu  ELIXIR,  co  pozwoliło  na 

ograniczenie  kosztów  uruchomienia  tego  nowego 

systemu. 

Wprowadzenie    EuroELIXIR-u  przyniosło  wiele 

korzyści - tak dla banków, jak i dla klientów. 

Są to: uproszczenie procedur bankowych, skrócenie 

czasu  trwania  operacji  od  momentu  wysłania 

środków z banku zleceniodawcy do zaksięgowania 

ich na rachunku odbiorcy, a także obniżenie opłat 

manipulacyjnych dokonania przelewu.

background image

8

cd. KIR

Przed 

2005 

r. 

tak 

krajowe, 

jak 

transgraniczne  płatności  w  euro  rozliczane 
były za pośrednictwem sieci zagranicznych 
banków  …………………………..,  co  wiązało 
się  ze  znacznie  wyższymi  kosztami  takich 
operacji  (gdyż  pośrednik  za  świadczone 
usługi  pobierał  swoje  prowizje),  a  także 
długim 

czasem 

realizacji 

zleceń 

płatniczych. 

Rozliczenie  operacji  mogło  trwać  nawet 

ponad tydzień.

background image

9

Rozliczenia międzybankowe netto 

i brutto

Rozliczenia  prowadzone  za  pośrednictwem  KIR  SA,  a  więc 

ELIXIR  i  wcześniejszy  -  SYBIR,  są  przykładami  systemów 

rozrachunku ……….: wynik rozrachunku i jego rezultat na 

rachunku  bieżącym  powstaje  drogą  ………………… 

wzajemnych  należności  i  zobowiązań  banku,  a  nie  -  w 

wyniku  odrębnej  realizacji  poszczególnych  zleceń 

płatniczych (rozrachunek ……………….).

Między  tymi  samymi  bankami  dokonywana  jest  wielka 

liczba  transakcji.  Każdego  dnia  KIR  oblicza  dla  każdego 

banku  saldo  netto  (różnicę  między  wartością  transakcji 

uznaniowych 

obciążeniowych) 

wszystkich 

dokonywanych  tego  dnia  rozliczeń.  Ostatecznie  dany 

bank ma wobec każdego innego banku albo ujemne albo 

dodatnie  saldo  rozliczeniowe  (wyjątkowo  może  zdarzyć 

się saldo 0). 

background image

10

cd. Rozliczenia międzybankowe 

netto 

i brutto.

Zbiór  sald  banków  KIR  przekazuje  do  NBP,  który 

dokonuje  obciążeń  i  uznań  tymi  saldami 

rozliczeniowymi  rachunków  bieżących  banków 

komercyjnych w banku centralnym.

Rozliczenie sald następuje drogą przelewów między 

rachunkami  bieżącymi  banków  ………...  Na 

przykład:  jeśli  bank  A  na  koniec  dnia  musi 

przesłać  do  banku  B      25  mln.  zł,  a  bank  B  do 

banku  A    20  mln.  zł,  to  NBP  -  przelewa    na 

rachunek 

bieżący 

banku 

 

z rachunku banku  A w NBP  5 mln zł.

background image

11

Bankowy Fundusz 

Gwarancyjny

• działa na mocy ustawy z dnia 14 grudnia 

1994 

r. 

Bankowym 

Funduszu 

Gwarancyjnym  z  licznymi  zmianami 
wprowadzonymi w latach 2000-2001 oraz 
2003-2004.

• Misją  BFG  jest  działanie  na  rzecz 

bezpieczeństwa  i  stabilności  banków  oraz 
wzrostu zaufania do systemu bankowego.

background image

12

Organy władzy Funduszu

Organami Funduszu są: 

• Rada Funduszu 

• Zarząd Funduszu.
Rada  Funduszu  sprawuje  kontrolę  i  nadzór  nad 

działalnością Funduszu.

Rada Funduszu składa się z 8 członków. Przewodniczącego 

Rady Funduszu powołuje i odwołuje Minister …………….., 
po  zasięgnięciu  opinii  …………  Narodowego  Banku 
Polskiego 
i Przewodniczącego …………….. 

Członków Rady Funduszu powołuje i odwołuje:
• dwóch – Minister Finansów;
• dwóch - Prezes Narodowego Banku Polskiego;
• jednego - Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego;
• dwóch - Związek Banków Polskich.

background image

13

Podstawowe funkcje i 

zadania BFG

1.

funkcja ochronna (gwarancyjna)

• ……………wkładów 

pieniężnych 

na 

rachunkach 

bankowych osób fizycznych oraz niektórych prawnych 

powierzających  pieniądze  bankom  jako  instytucjom 

zaufania publicznego, 

2.

funkcja pomocowa

• udzielanie  ………………………  bankom,  które  znalazły 

się  w  obliczu  utraty  wypłacalności  i  podejmują 

…………………….. sanację, 

• wspieranie  procesów  ………..……………….  banków 

zagrożonych z silnymi jednostkami bankowymi, 

3.

funkcja analityczna

• bieżąca  i  okresowa  ……………..  rozwoju  sytuacji 

finansowej  banków  ukierunkowana  na  podejmowanie 

działań 

………………………… 

pogłębianiu 

się 

występujących zagrożeń. 

 

background image

14

cd.Podstawowe  funkcje i zadania 

BFG.

Hierarchia  ważności  wymienionych  zadań  ulegała 

zmianie  w  zależności  od  kondycji  sektora 

bankowego.

W  latach  1995  -  1996  najistotniejsze  było  sprawne 

wypełnianie  zobowiązań  w  stosunku  do  klientów 

banków znajdujących się w stanie upadłości.

Począwszy  od  połowy  roku  1996  zdecydowanie  na 

pierwszy plan - przy zachowaniu pełnej gotowości 

Funduszu  do  realizacji  gwarancji  -  wysunęła  się 

działalność 

……………………. 

nakierowana 

na  likwidowanie  ………………….,  które  mogłyby 

doprowadzić do ……………………… banku.

background image

15

Wypłaty z BFG

Od  wejścia  w  życie  ustawy  o  BFG, 

czyli  od  17  lutego  1995  r,  Fundusz  zwrócił 

gwarantowane 

depozyty 

klientom 

94 

banków postawionych w stan upadłości. 

Było  wśród  nich  5  banków  komercyjnych 

i 89 spółdzielczych.

Ogółem wypłatami środków gwarantowanych 

objętych 

zostało 

ponad 

315 

tys. 

deponentów,  a  łączna  wypłacona  kwota 

środków gwarantowanych przekroczyła 812 

mln złotych.

 

background image

16

Ochrona depozytów przez 

BFG 

Depozyty  imienne  objęte  są  systemem  gwarantowania 

od  dnia  ich  wniesienia  na  rachunek  bankowy  (najpóźniej  w  dniu 
poprzedzającym  dzień  zawieszenia  działalności  banku)  
wysokości
  …………………..w  danym  banku,  ale  nie  więcej  niż 
równowartość kwoty …………………(po kursie średnim NBP z dnia 
spełnienia  warunku  gwarancji).  Gwarancja  obejmuje  tak 
…………..,  jak  i  …………….  naliczone  do  dnia  wydania  przez  sąd 
postanowienia 
o …………………………………………. 

Kwota  powyższa  określa  maksymalną  wysokość  roszczeń 

deponenta 

stosunku 

do 

Funduszu, 

niezależnie 

od 

tego, 

w jakiej wysokości i na ilu rachunkach w ……………………posiadał 

środki pieniężne .

Rada 

Ministrów, 

po 

zasięgnięciu 

opinii 

prezesa 

NBP 

oraz  przewodniczącego  KNF,  może  czasowo  określić  wyższą 
granicę środków gwarantowanych, mając na uwadze konieczność 
zapewnienia  bezpieczeństwa  i  stabilności  systemu  bankowego 
oraz ochronę interesu deponentów.

background image

17

cd. Ochrona depozytów przez 

BFG

 

Roszczenia  z  tytułu  gwarancji  przedawniają  się  …………………..

od dnia spełnienia warunku gwarancji.

Ochronie 

podlegają 

……………

 

depozyty 

złotowe 

i walutowe:

• osób fizycznych,

• osób  prawnych  uprawnionych  do  sporządzania  uproszczonej 

sprawozdawczości finansowej

• jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, 

ale  mających zdolność prawną,

• szkolnych kas oszczędności i pracowniczych kas zapomogowo 

– pożyczkowych.

Z  systemu  gwarantowania  wyłączone  są  środki,  co  do  których 

prawomocnym 

wyrokiem 

orzeczono, 

że 

pochodzą 

z przestępstwa,  m.in. z procederu ………………………………..

background image

18

cd. Ochrona depozytów przez 

BFG

 

Nie podlegają ochronie depozyty:

• skarbu państwa,

• instytucji  …………………..  takich  jak:  banki, 

domy 

maklerskie, 

fundusze 

emerytalne, 

fundusze 

inwestycyjne, 

NFI, 

podmioty 

świadczące usługi ubezpieczeniowe,

• podmiotów,  które  nie  są  uprawnione 

do  sporządzania  uproszczonego  bilansu 

oraz rachunku zysków i strat

• kadry 

………………. 

upadłym 

bankiem 

oraz 

głównych 

jego 

…………………. 

(posiadających 

co najmniej ………… akcji banku).

background image

19

cd. Ochrona depozytów przez 

BFG.

Uwzględniając 

strukturę 

podmiotową 

posiadaczy  depozytów  w  bankach 

w  Polsce  można  stwierdzić,  że  systemy 

gwarantowania  depozytów  obejmują 

swoimi  gwarancjami  ponad  90%  łącznej 

………….……………... depozytowych, ale 

z  uwagi  na  charakter  zastosowanych 

wyłączeń,  gwarancje  dotyczą  jedynie 

30  -  60%  …………………………………. 

zgromadzonych na tych rachunkach.

background image

20

Funkcja pomocowa BFG

Podmiotom objętym systemem gwarantowania 

Fundusz  może  udzielać  pożyczek,  gwarancji 

lub  poręczeń  na  warunkach  ………………….. 

od ogólnie stosowanych przez banki.

Środki  te  mogą  być  przeznaczone  tylko  na 

usunięcie  ……………………  niewypłacalności 

lub  zakup  udziałów  albo  akcji  banku  przez 

………………..udziałowców lub akcjonariuszy.

background image

21

Warunki udzielenia bankom 

pomocy przez BFG

• …………………………..  przez  Zarząd  Funduszu 

przedstawionych 

przez 

bank 

wnioskujący 

udzielenie 

pomocy, 

wyników 

badania 

sprawozdania  finansowego  dotyczącego  ……… 

działalności,  a  w  przypadku  wniosku  o  udzielenie 

pomocy na przejęcie banku, połączenie się banków 

lub zakup akcji (udziałów) innego banku – wyników 

badania sprawozdań finansowych …… banków,

• przedstawienie Zarządowi Funduszu przez podmiot 

ubiegający  się  o  pomoc  pozytywnej  opinii 

…………………………………… 

programie 

postępowania  uzdrawiającego  lub  o  celowości 

przejęcia, 

połączenia 

się 

banków 

lub zakupu akcji (udziałów) innego banku.

background image

22

Źródła finansowania Funduszu.

 obowiązkowe  opłaty  roczne,  wnoszone  przez  podmioty 

objęte systemem gwarantowania,

 kwoty 

przekazane 

funduszu 

ochrony 

środków 

gwarantowanych,  pochodzące  z  wpłat  podmiotów  objętych 

systemem  gwarantowania,  dokonywanych  zgodnie  z 

uchwałą  Zarządu  Funduszu  na  wyodrębniony  rachunek 

specjalny Funduszu w Narodowym Banku Polskim,

 dochody  z  oprocentowania  pożyczek  udzielanych  przez 

Fundusz  oraz  dochody  z  oprocentowania  papierów 

wartościowych, 

 środki 

uzyskane 

ramach 

bezzwrotnej 

pomocy 

zagranicznej,

 środki  z  dotacji,  udzielonych  na  wniosek  Funduszu,  z 

budżetu  państwa  na  zasadach  określonych  w  przepisach  o 

finansach publicznych,

 środki  z  kredytu  krótkoterminowego  udzielonego  przez 

Narodowy Bank Polski,

 udzielone pożyczki ze środków budżetu państwa,

 inne dochody.

background image

23

Obowiązkowe opłaty roczne. 

Podmioty  objęte  systemem  gwarantowania  wnoszą  na  rzecz 

Funduszu  obowiązkowe  opłaty  roczne  w  wysokości  iloczynu 
stawki  nieprzekraczającej  0,3  %  i  kwoty  odpowiadająca  12,5-
krotności 

sumy 

wymogów 

kapitałowych 

tytułu 

poszczególnych  rodzajów  ryzyka    oraz  z  tytułu  przekroczenia 
limitów i naruszenia innych norm. 

Zachodzi  zatem  zależność  między  wysokością  opłaty  wnoszonej 

na  rzecz  BFG  a    skalą  działalności  banku  i  związanego  z  nią 
ryzyka.

Podmioty  objęte  systemem  gwarantowania  obowiązane  są 

do  wnoszenia  opłaty  w  terminach  określonych  przez  Fundusz, 

nie później niż do dnia 31 marca każdego roku. 

Opłaty należne od banków spółdzielczych zrzeszonych w bankach 

zrzeszających  wnoszą,  w  imieniu  tych  banków,  banki 

zrzeszające.

background image

24

Fundusz ochrony środków 
gwarantowanych

 

 

Oprócz  obowiązkowych  corocznych  opłat  bank  objęty 

systemem 

gwarantowania 

obowiązany 

jest 

współtworzyć 

fundusz 

ochrony 

środków 

gwarantowanych 

na  zaspokojenie  roszczeń  …………………  w  przypadku 

upadłości któregokolwiek banku.

  Wysokość  funduszu  ochrony  środków  gwarantowanych 

w  danym  roku  jest  ustalana,  nie  później  niż  do  końca 

poprzedniego roku kalendarzowego, jako iloczyn stawki 

w  wysokości  do  0,4%  i  sumy  środków  pieniężnych 

zgromadzonych  w  banku    na  koniec  października  na 

wszystkich  rachunkach;  obowiązuje  stan  środków 

stanowiący 

podstawę 

obliczania 

kwoty 

rezerwy 

obowiązkowej.

background image

25

cd. Fundusz ochrony środków 

gwarantowanych. 

Banki  przelewają  środki  przeznaczone  na  wypłatę 

środków  gwarantowanych,  na  wyodrębniony 

rachunek specjalny Funduszu w NBP w ciągu 7 dni 

roboczych 

od  podania  do  publicznej  wiadomości  uchwały 

Zarządu w drodze ogłoszenia w piśmie  o zasięgu 

ogólnokrajowym.

Wpłaty  banków  spółdzielczych  zrzeszonych  w 

bankach  zrzeszających  wnoszą,  w  imieniu  tych 

banków, banki zrzeszające.

background image

26

Wysokość składek na BFG 

a kondycja sektora bankowego

Wysokość  składek  płaconych  przez  banki  do  BFG 

odzwierciedla kondycję sektora bankowego. 

W  końcu  1999  r.,    gdy  nadzór  bankowy  przygotowywał  się 

do  wprowadzenia  zarządu  komisarycznego  w  Banku 

Staropolskim,  ogłoszono  na  rok  2000  5-krotny  wzrost 

stawki  na  fundusz  ochrony  środków  gwarantowanych:  z 

0,08  proc.  wartości  zgromadzonych  w  każdym  banku 

depozytów  w  1999r  do  stawki  maksymalnej,  tj.  0,4  proc. 

wartości. 

W 2005 r. stawka spadła do 0,13 proc.  Na 2009 r. ustalono 

ją 

w wysokości 0,4%. 

Wysokość składki rocznej na 2005 r. została obniżona o 1/3 

w  stosunku  do  2004  r.  -  (z  0,075  %  do  0,050  proc. 

wartości  aktywów  banków).W  2006  r.  wysokość  składki 

została utrzymana w niezmienionej wysokości - 0,05%. Na 

2009 r. uchwalono wysokość tej składki na 0,045%.

background image

27

Stawki wpłat i kwoty wypłacone z funduszu 

ochrony środków gwarantowanych BFG

Rok

% stawka wpłaty na fundusz 

ochrony środków 

gwarantowanych

Kwoty wypłat z BFG   w mln 

zł 

1995

0,4

85,8

1996

0,4

47,3

1997

 0,18

4,7

1998

0,1

4,1

1999

 0,08

0

2000

0,4

484,1

2001

0,3

0

2002

0,4

0

2003

0,4

0

2004

0,25

0

2005

0,13

2006

0,19

0.0

2008

0,26

0,00

background image

28

Kwoty wypłacone z funduszu ochrony 

środków gwarantowanych BFG.

BFG  wypłacił  od  początku  swojej  działalności 

ponad 812 mln zł. 

Fundusz  od  1995  roku  zwrócił  te  pieniądze 

315 tys. klientów upadłych banków w Polsce.

background image

29

Biuro Informacji Kredytowej 

S.A.

• Biuro  Informacji  Kredytowej  (BIK)  to  instytucja  powołana  w  1997  r. 

przez banki i Związek Banków Polskich na mocy art. 105 ust 4 ustawy 

Prawo  Bankowe  z  dnia  29  sierpnia  1997;  swoją  działalność 

operacyjną rozpoczęło w 2000 r.

• BIK gromadzi, przechowuje oraz przetwarza i dystrybuuje

  

informacje 

o  aktualnych  zobowiązaniach  oraz  historii  kredytowej  klientów 

banków 

Spółdzielczych 

Kas 

Oszczędnościowo-Kredytowych. 

Dane 

gromadzone  w  BIK  dotyczą  zarówno  klientów  indywidualnych,   

jak i przedsiębiorców.

• BIK  oferuje  również  ……………….  wiarygodności  kredytowej  oraz 

……………  klientów  indywidualnych  –  na  wniosek  banku  biuro  może 

go  informować  o  wszystkich  nowych  danych  pojawiających  się  w 

bazie.

• BIK  działa  na  zasadzie  wzajemności  –  prawo  do  korzystania 

z informacji mają wszyscy partnerzy zobowiązujący się przekazywać 

dane  do  Biura.  Dane  te  objęte  są  ……………………………………….  Do 

danych  zgromadzonych  w  BIK  mają  dostęp  wyłącznie  banki  i  SKOK-i 

oraz instytucje upoważnione, typu prokuratura, policja, sądy.

background image

30

cd. Biuro Informacji Kredytowej 

S.A.

Współpraca    banków  z  Biurem  polega  na  tym,  że 

banki

  -  z  jednej  strony  -  wprowadzają  do  systemu 

informacje o każdym wniosku kredytowym, jaki do 

nich dotarł, łącznie z ew. zgodą współmałżonka na 

zaciągnięcie  lub  poręczenie  kredytu,  informacji  o 

każdym 

kredycie 

i    jego obsłudze,  a  z  drugiej  -  sięgają  do zasobów 

bazy, gdy chcą sprawdzić klienta. 

Dostają  wtedy  raport  o  jego  zadłużeniu  we 

wszystkich bankach uczestniczących w systemie.

Obecnie  z  BIK  współpracują  44  banki  posiadające 

ok. 96 % udział w rynku kredytów detalicznych. 

background image

31

cd. BIK

• Biuro  Informacji  Kredytowej  udostępniło 

bankom 
w 2008 r. 19,9 mln raportów kredytowych.

• W 95 % raporty BIK to raporty pozytywne, 

poświadczające 

regularną 

spłatę 

zobowiązań finansowych.

background image

32

cd. BIK

• Każda  osoba,  która  wystąpi  o  sporządzenie  raportu, 

otrzymuje taką samą informację, jaką biuro udostępnia 

na  zamówienie  banków.  Oprócz  oceny  punktowej, 

zawiera  ona  oznaczenie  systemem  gwiazdkowym 

określającym  poziom  wiarygodności  kredytowej  (od  5 

gwiazdek  –  najwyższa  wiarygodność,  do  1  gwiazdki  – 

brak wiarygodności). Cena raportu – 35 zł.

• Po wygaśnięciu zobowiązania kredytobiorcy informacje 

o  nim  mogą  być  przetwarzane  w  BIK  w  dwóch 

przypadkach: 

– po  uzyskaniu  …………..  zgody  osoby,  która 

wywiązała się ze zobowiązań, lub 

– bez  posiadania  zgody  osoby,  jeśli  zwłoka  w  spłacie 

przekroczyła  ………..  oraz  upłynęło  co  najmniej  30 

dni  od  poinformowania  tej  osoby  przez  bank  o 

zamiarze  przekazania  danych  do  BIK  (BIK  może 

przechowywać    takie  dane  do  5  lat;  krócej    -  na 

pisemny  wniosek  instytucji,  która  przekazała  dane 

do BIK). 

background image

33

cd. BIK.

Nowelizacja  prawa  bankowego  z  kwietnia  2005 

wprowadzona  zmianą  ustawy  o  ochronie  informacji 

niejawnych  dała  bankom  trzy  lata  na  zapytanie 

wszystkich 

swoich 

kredytobiorców 

(kilkanaście 

milionów  dobrych  kredytobiorców)  o  zgodę  na 

przechowywanie ich danych po spłacie zobowiązań. 

W  praktyce  oznacza  to,  że  do  połowy  czerwca  2008  r. 

każdy  bank  musiał  uzyskać  takie  zgody,  w 

przeciwnym razie był zobowiązany do …………………, 

które  posiadał.  Dotyczyło  to  kredytów  zaciągniętych 

przed  16  czerwca  2005  r

.,  czyli  przed  dniem  wejścia 

w życie zmian w prawie bankowym. 

W  odniesieniu  do  kredytów  zaciągniętych 

po  16 

czerwca 2005 roku

, na uzyskanie zgody kredytobiorcy 

bank ma czas do ………………….kredytu, jeśli po tym 

okresie chce dane zachować i dalej przetwarzać.

background image

34

Biura Informacji 

Gospodarczej

Na podstawie Ustawy z dnia 14 lutego 2003r. o 

udostępnianiu informacji gospodarczych 

(Dz. U. Nr 50, poz. 424 ze zm.) działają w 

Polsce  3 biura:

1.   Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji
      Gospodarczej SA
2.   Europejski Rejestr Informacji Finansowej 

BIG S.A. (Grupa Kapitałowa KRUK S.A.)- 

wcześniejszy KSV BIG S.A. 

3.   InfoMonitor, Biuro Informacji Gospodarczej 

S.A. (głównym akcjonariuszem jest BIK).

background image

35

cd. Biura Informacji 

Gospodarczej

Biura  informacji  gospodarczej  przyjmują,  przechowują  oraz 

udostępniają 

informacje 

gospodarcze 

o zadłużeniu 

konsumentów i przedsiębiorców, a także o fakcie posłużenia 

się podrobionym lub cudzym dokumentem. 

InfoMonitor jako jedyne biuro informacji gospodarczej w Polsce 

ma  dostęp  do baz:  Biura  Informacji  Kredytowej  S.A.  oraz 

Związku Banków Polskich. Posiada również własną centralną 

Ewidencję Dłużników. 

BIG-i  gromadzą  dane  o  firmach  i  osobach,  które  zalegają 

z  płatnościami  co  najmniej  ………….,  a  łączna  kwota 

zobowiązań  brutto  względem  firmy  wynosi  co  najmniej 

…….. (przedsiębiorcy) lub ………… (konsumenci).

Z informacji udostępnianych przez BIG-i mogą korzystać banki, 

towarzystwa 

ubezpieczeniowe, 

operatorzy 

telekomunikacyjni, spółdzielnie mieszkaniowe oraz wszyscy 

przedsiębiorcy  mający  problem  z  odzyskaniem  należności 

od swoich kontrahentów

.

background image

36

cd. Biura Informacji 

Gospodarczej.

BIG usuwa informacje gospodarcze: 

• dotyczące  posłużenia  się  podrobionym  lub 

cudzym  dokumentem  -  po  upływie  10  lat 

od końca roku, w którym biuro otrzymało te 

informacje;

• po upływie 3 lat od ich ostatniej aktualizacji, 

nie  później  jednak  niż  po  upływie  10  lat  od 

ich otrzymania;

• na  podstawie  uzasadnionej  informacji  o 

nieistnieniu zobowiązania lub o wygaśnięciu 

lub  odroczeniu  wykonania  zobowiązania, 

jeżeli dane dotyczą konsumenta

background image

37

Związek Banków Polskich

ZBP  powstał  w  1991  roku;  jest  ………………..i 

samorządową  organizacją  banków.  Działa  na 

podstawie  ustawy  z  30  maja  1989  r.  o  izbach 

gospodarczych.

Członkami  Związku  mogą  być  banki  działające  na 

obszarze  Rzeczypospolitej  Polskiej  utworzone  na 

podstawie 

………………………., 

 

także 

………………  instytucji  kredytowych  lub  oddziały 

banków  zagranicznych  prowadzących  działalność 

na obszarze Polski na podstawie prawa polskiego.

Obecnie  członkami  ZBP  są  wszystkie  banki 

komercyjne 

i 35 banków spółdzielczych.

 

background image

38

Zadania ZBP

Zgodnie  ze  statutem  ZBP  celem  ZBP  jest  reprezentowanie  i 

ochrona  wspólnych  interesów  członków  Związku  oraz 

podejmowanie 

i  wspieranie  działań  na    rzecz  rozwoju  polskiej  gospodarki 

i procesu integracji z Unią Europejską.

Zadania obejmują:
1.

współdziałanie  z  organami  Państwa  w  zakresie  tworzenia 

sprzyjających  warunków  …………………….  i  …………….  rozwoju 

…………………………………..

2.

organizowanie współdziałania banków na rzecz rozwoju sektora 

bankowego i infrastruktury międzybankowej, w tym zwłaszcza 

w zakresie: 

rozliczeń pieniężnych, obrotu czekowego i kartowego, 

……………………. instrumentów rynków finansowych, 

zbierania,  przetwarzania  i  wymiany  ………………  bankowej 

i gospodarczej, 

kształcenia  kadr  bankowych  i  upowszechniania  wiedzy 

bankowej, 

……………………. 

banków 

przeciwdziałania 

wykorzystywaniu banków  w działalności przestępczej, 

background image

39

cd. Zadania ZBP

prowadzenia  działalności  informacyjnej  i  promocyjnej, 

tworzenia  forum  dyskusji  i  spotkań  środowiska 

bankowego, 

- kształtowania zasad dobrej praktyki bankowej,

3. podejmowanie  działań  na  rzecz  tworzenia  i 

rozwoju  ………………………  obsługujących  sektor 

bankowy, zwłaszcza w zakresie

:

       -  rozliczeń pieniężnych, 

  -   izb rozliczeniowych, 

       -   wymiany informacji bankowej i gospodarczej, 
       -   podpisu elektronicznego i certyfikacji, 
       -   szkolnictwa bankowego i badań nad bankowością, 
              -  postępowania  pojednawczego  i  sądownictwa

       polubownego, 

              -  arbitrażu  bankowego  na  rzecz  klientów  banków

       (konsumentów

).

background image

40

Instytucje działające przy 

ZBP

• Sąd Polubowny 
• Komisja Etyki Bankowej
• Arbiter bankowy
• Rada Bankowości Elektronicznej 

background image

41

Przykładowe efekty działania 

ZBP.

• doprowadzenie do wdrożenia usługi polecenia 

zapłaty,

• działania 

zmierzające 

do 

standaryzacji 

systemu 

kwalifikacji 

dla 

pracowników 

bankowych

• powołanie arbitra bankowego - inicjatywa ZBP

• propagowanie 

ujednoliconego 

numeru 

rachunku bankowego

• powstanie  agencji  ratingowej  CERA  (Central 

European  Rating  Agency)  –  powstała 

z inicjatywy ZBP 

• BIK i BIG

background image

42

Bankowy Arbitraż Konsumencki

Bankowy  Arbitraż  Konsumencki  działa 

przy Związku Banków Polskich.

Został  powołany  w  celu  rozstrzygania  sporów 

pomiędzy  ………………………………  banków 

a bankami w zakresie roszczeń pieniężnych z 

tytułu  niewykonania  lub  nienależytego 

wykonania przez bank czynności bankowych.

Konsumentem  jest    osoba  fizyczna,  która 

zawiera 

umowę 

bankiem 

celu 

……………………….. 

działalnością 

gospodarczą.

background image

43

cd. Bankowy Arbitraż 

Konsumencki.

Wszczęcie  postępowania  przed  Arbitrem  bankowym 

następuje na wniosek ……………………..

Przedmiotem postępowania przed Arbitrem bankowym 

mogą być wyłącznie spory, jeśli wartość przedmiotu 

sporu nie przekracza kwoty ………………zł.

Orzeczenia  Arbitra  bankowego  są  dla  …………… 

ostateczne. 

Bank  …………………..  jest  wykonać  orzeczenie  Arbitra 

bankowego  nie  później  w  terminie  14  dni  od  dnia 

otrzymania wypisu orzeczenia.

Orzeczenia  Arbitra  bankowego  dla  ………………….  nie 

są 

ostateczne. 

Konsument 

niezadowolony 

z  rozstrzygnięcia  może  skierować  sprawę  na  drogę 

postępowania ……………………….


Document Outline