Klasyfikacja olejów
smarowych
Klasyfikacja olejów
smarowych
Klasyfikacja olejów
smarowych pod względem
składu chemicznego
• Oleje parafinowe,
• Oleje naftenowe,
• Oleje aromatyczne,
• Oleje mieszane (Jeżeli żadna z
podanych powyżej grup
węglowodorów nie wykazuje
przewagi, oleje takie zaliczamy do
typu mieszanego).
Porównanie własności
olejów.
Oleje parafinowe charakteryzują się:
1.
Dużą odpornością na starzenie,
2.
Dużymi wartościami punktu anilinowego,
( punkt anilinowy- najniższa temperatura,
w której równe objętości badanego
produktu i aniliny C
6
H
5
NH
2
rozpuszczają
się w sobie, tworząc klarowny roztwór
jednorodny),
3.
Dużym wskaźnikiem lepkości,
4.
Wysoką temperaturą zapłonu,
5.
Małą gęstością.
Porównanie własności
olejów c.d.
Oleje naftenowe charakteryzują
się:
1.
Niższą wartością punktu
anilinowego,
2.
Niższą wartością wskaźnika
lepkości,
3.
Niższą temperaturą zapłonu,
4.
Dużą gęstością.
Porównanie własności
olejów c.d.
Oleje aromatyczne charakteryzują
się:
1. Najmniejszą wartością punktu
anilinowego,
2. Największą gęstością.
Klasyfikacja olejów smarowych
pod względem lepkości (SAE) z
1926 roku
System SAE obowiązuje od 1926 roku. Podstawą
podziału olejów silnikowych na klasy była lepkość w
temperaturze –17,8 °C i lepkość w temperaturze +98,9
°C.
System klasyfikowania olejów przeznaczonych dla
silników spalinowych według klas lepkości SAE ( Society
of Automotive Engineers) określa lepkość olejów za
pomocą umownych liczb całkowitych. Wartość lepkości
wyrażona jest w centistoksach (cSt) i w stopniach
Englera (ºE) i odpowiada poszczególnym klasom SAE.
Jeżeli w oznaczeniu oleju występuje litera W, to jest to
olej zimowy, jeżeli występują dwie liczby np. SAE
10W/50 to jest to olej wielosezonowy.
Klasyfikacja olejów
smarowych pod względem
lepkości (SAE) c.d.
Klasa
lepkości
SAE
Lepkość w temperaturze
Minimalny
wskaźnik
lepkości
-17,8 ºC
98,9 ºC
Max.
Min.
[cSt]
[ºE]
[cSt]
[ºE]
5W/10W
1300
172
4,2
1,32
90
5W/20
1300
172
5,7
1,45
140
5W/30
1300
172
9,6
1,80
154
5W/40
1300
172
12,9
2,12
156
5W/50
1300
172
16,8
1,52
156
10W/20
2600
343
5,7
1,45
90
10W/30
2600
343
9,6
1,80
132
10W/40
2600
343
12,9
2,12
139
10W/50
2600
343
16,8
1,52
144
20W/30
10500
1386
9,6
1,80
97
20W/40
10500
1386
12,9
2,12
113
20W/50
10500
1386
16,8
1,52
120
Klasyfikacja olejów smarowych pod
względem lepkości według SAE J300
z 1997 roku
• Wprowadzono 6 klas olejów zimowych:
0W, 5W, 10W, 15W, 20W i 25W oraz
5 klas olejów letnich: 20, 30, 40, 50, 60.
• Klasy lepkości olejów uszeregowano wg
rosnącej lepkości. Symbol SAE nie oznacza
wartości lepkości.
• Klasyfikacja ta określa maksymalną wartość
lepkości strukturalnej, której nie może
przekroczyć w danej temperaturze, np. olej
klasy SAE 15W nie może mieć w temp. -15
°C lepkości większej niż 3500 mPa · s.
Klasyfikacja olejów smarowych pod
względem lepkości według SAE J300 z
1997 roku c.d.
• Właściwości niskotemperaturowe
charakteryzuje tzw.temperatura
pompowalności, czyli temperatura, w
której możliwe jest jeszcze pompowanie
oleju
w silniku, np. dla oleju SAE 15W
temperatura pompowalności -25
°C oznacza,
że jego lepkość dynamiczna w tej temp. nie
przekracza wartości
60 000 mPa · s
Klasyfikacja olejów smarowych pod
względem lepkości według SAE J300
z 1997 roku c.d.
• Warunki dobrego smarowania silnika w
podwyższonych temperaturach
zapewnia się limitując lepkość
kinematyczną
w temp. 100
°C i 150 °C . Pomiaru
lepkości
w temp. 150 °C dokonuje się przy dużej
szybkości ścinania (10
6
· s
–1
), inaczej HT/HS
( High Temperature/High Shear).
Klasyfikacja lepkościowa
olejów silnikowych SAE
300-97
Klasa
lepkości
SAE
Max
lepkość
strukturaln
a
(rozruchow
a)
mPa · s
w temp. °C
Max
pompowalnoś
ć mPa · s
w temp. °C
Lepkość
kinematyczna
w temp. 100
°C
mm
2
/s
Min. lepkość HTHS
w temp. 150 °C, mP
· s
Min.
Max.
0W
3250 w
-30
60 000 w
-40
3,8
-
-
5W
3500 w
-25
60 000 w
-35
3,8
-
-
10W
3500 w
-20
60 000 w
-30
4,1
-
-
15W
3500 w
-15
60 000 w
-25
5,6
-
-
20W
4500 w
-10
60 000 w
-20
5,6
-
-
25W
6000 w
-5
60 000 w
-15
9,3
-
-
Klasyfikacja lepkościowa
olejów silnikowych SAE
300-97 c.d.
Klasa
lepkości
SAE
Max
lepkość
strukturaln
a
(rozruchow
a)
mPa · s
w temp. °C
Max
pompowalnoś
ć mPa · s
w temp. °C
Lepkość
kinematyczna
w temp. 100
°C
mm
2
/s
Min. lepkość HTHS
w temp. 150 °C, mP
· s
Min.
Max.
20
-
-
5,6
<9,3
2,6
30
-
-
9,3
<12,
5
2,9
40
-
-
12,5 <16,
3
2,9 dla: 0W-40,
5W40, 10W-40
3,7 dla:15W 40,
20W-40, 25W-40,
40
50
-
-
16,3 <21,
9
3,7
60
-
-
21,9 <26,
1
3,7
Oleje wielosezonowe
• Oleje wielosezonowe nadają się do
eksploatacji zarówno w zimie, jak i w lecie.
Na przykład olej SAE 10W-40, ma w
niskich temperaturach lepkość oleju
zimowego SAE 10W, co zapewnia dobre
właściwości rozruchowe silnika, a w
temperaturach wysokich – lepkość oleju
letniego SAE 40, co gwarantuje właściwe
smarowanie silnika w wysokich
temperaturach.
Charakterystyka
lepkościowa oleju
wielosezonowego
-
20
+10
0
Temperatura,
°C
L
e
p
k
o
ść
40
10W-
40
10
W
Stosowanie olejów silnikowych
w zależności od temperatury
otoczenia
-
10
-
20
-
30
-
40
50
40
30
20
10
0
S
A
E
0
W
S
A
E
5
W
-3
0
S
A
E
5
W
-4
0
S
A
E
5
W
-5
0
S
A
E
1
0
W
-3
0
S
A
E
1
0
W
-4
0
S
A
E
1
5
W
-4
0
S
A
E
2
0
W
-
3
0
S
A
E
2
0
W
-
2
0
S
A
E
2
0
W
-4
0
S
A
E
2
0
W
-5
0
S
A
E
5
W
S
A
E
1
0
W
S
A
E
3
0
S
A
E
4
0
S
A
E
5
0
T
e
m
p
e
ra
tu
ra
o
to
cz
e
n
ia
º
C
Oleje paliwooszczędne (EC)
• Oleje silnikowe o niskich klasach
lepkości umożliwiają osiągnięcie
oszczędności paliwa do kilku
procent. Dotyczy to klas lepkości:
SAE 0W-30, SAE 0W-40, SAE 5W-
30, SAE 5W-40, (5W-50).
Klasyfikacja jakościowa
silnikowych olejów
smarowych (API)
Oleje
silnikowe
Oleje do
silników
benzynowych
(S)
Oleje do silników
wysokoprężnych
(C)
SA S
B
S
C
S
D
S
E
CA C
B
C
C
CD
SF S
G
S
H
SJ
CD-
II
C
E
CF
CF-4
CG-4
‘CH-
4’
Klasyfikacja jakościowa
silnikowych olejów
smarowych (API)
Jeśli w oznaczeniu oleju druga litera jest
dalsza w alfabecie, to olej posiada lepsze
własności, a silnik może być zasilany
paliwem o coraz niższej jakości. Oleje od
SC do CD zawierają pełen zestaw dodatków
uszlachetniających tj: inhibitory utleniania,
korozji, dodatki przeciwzużyciowe,
detergująco-dyspergujące, zapobiegające
pienieniu oraz zabezpieczające silnik przed
osadami niskotemperaturowymi.