Klasyfikacja olejów

smarowych

Klasyfikacja olejów

smarowych pod względem

składu chemicznego

• Oleje parafinowe,
• Oleje naftenowe,
• Oleje aromatyczne,
• Oleje mieszane (Jeżeli żadna z

podanych powyżej grup
węglowodorów nie wykazuje
przewagi, oleje takie zaliczamy do
typu mieszanego).

Porównanie własności

olejów.

Oleje parafinowe charakteryzują się:
1.

Dużą odpornością na starzenie,

2.

Dużymi wartościami punktu anilinowego,

( punkt anilinowy- najniższa temperatura,

w której równe objętości badanego

produktu i aniliny C

6

H

5

NH

2

rozpuszczają

się w sobie, tworząc klarowny roztwór

jednorodny),

3.

Dużym wskaźnikiem lepkości,

4.

Wysoką temperaturą zapłonu,

5.

Małą gęstością.

Porównanie własności

olejów c.d.

Oleje naftenowe charakteryzują

się:

1.

Niższą wartością punktu
anilinowego,

2.

Niższą wartością wskaźnika
lepkości,

3.

Niższą temperaturą zapłonu,

4.

Dużą gęstością.

Porównanie własności

olejów c.d.

Oleje aromatyczne charakteryzują

się:

1. Najmniejszą wartością punktu

anilinowego,

2. Największą gęstością.

Klasyfikacja olejów smarowych
pod względem lepkości (SAE) z
1926 roku

System SAE obowiązuje od 1926 roku. Podstawą

podziału olejów silnikowych na klasy była lepkość w

temperaturze –17,8 °C i lepkość w temperaturze +98,9

°C.
System klasyfikowania olejów przeznaczonych dla

silników spalinowych według klas lepkości SAE ( Society

of Automotive Engineers) określa lepkość olejów za

pomocą umownych liczb całkowitych. Wartość lepkości

wyrażona jest w centistoksach (cSt) i w stopniach

Englera (ºE) i odpowiada poszczególnym klasom SAE.
Jeżeli w oznaczeniu oleju występuje litera W, to jest to

olej zimowy, jeżeli występują dwie liczby np. SAE

10W/50 to jest to olej wielosezonowy.

Klasyfikacja olejów

smarowych pod względem

lepkości (SAE) c.d.

Klasa

lepkości

SAE

Lepkość w temperaturze

Minimalny

wskaźnik

lepkości

-17,8 ºC

98,9 ºC

Max.

Min.

[cSt]

[ºE]

[cSt]

[ºE]

5W/10W

1300

172

4,2

1,32

90

5W/20

1300

172

5,7

1,45

140

5W/30

1300

172

9,6

1,80

154

5W/40

1300

172

12,9

2,12

156

5W/50

1300

172

16,8

1,52

156

10W/20

2600

343

5,7

1,45

90

10W/30

2600

343

9,6

1,80

132

10W/40

2600

343

12,9

2,12

139

10W/50

2600

343

16,8

1,52

144

20W/30

10500

1386

9,6

1,80

97

20W/40

10500

1386

12,9

2,12

113

20W/50

10500

1386

16,8

1,52

120

Klasyfikacja olejów smarowych pod

względem lepkości według SAE J300

z 1997 roku

• Wprowadzono 6 klas olejów zimowych:

0W, 5W, 10W, 15W, 20W i 25W oraz

5 klas olejów letnich: 20, 30, 40, 50, 60.

• Klasy lepkości olejów uszeregowano wg

rosnącej lepkości. Symbol SAE nie oznacza

wartości lepkości.

• Klasyfikacja ta określa maksymalną wartość

lepkości strukturalnej, której nie może

przekroczyć w danej temperaturze, np. olej

klasy SAE 15W nie może mieć w temp. -15

°C lepkości większej niż 3500 mPa · s.

Klasyfikacja olejów smarowych pod

względem lepkości według SAE J300 z

1997 roku c.d.

• Właściwości niskotemperaturowe

charakteryzuje tzw.temperatura
pompowalności, czyli temperatura, w
której możliwe jest jeszcze pompowanie
oleju
w silniku, np. dla oleju SAE 15W
temperatura pompowalności -25

°C oznacza,

że jego lepkość dynamiczna w tej temp. nie
przekracza wartości
60 000 mPa · s

Klasyfikacja olejów smarowych pod

względem lepkości według SAE J300

z 1997 roku c.d.

• Warunki dobrego smarowania silnika w

podwyższonych temperaturach
zapewnia się limitując lepkość
kinematyczną
w temp. 100

°C i 150 °C . Pomiaru

lepkości
w temp. 150 °C dokonuje się przy dużej
szybkości ścinania (10

6

· s

–1

), inaczej HT/HS

( High Temperature/High Shear).

Klasyfikacja lepkościowa

olejów silnikowych SAE

300-97

Klasa

lepkości

SAE

Max

lepkość

strukturaln

a

(rozruchow

a)

mPa · s

w temp. °C

Max

pompowalnoś

ć mPa · s

w temp. °C

Lepkość

kinematyczna

w temp. 100

°C

mm

2

/s

Min. lepkość HTHS

w temp. 150 °C, mP

· s

Min.

Max.

0W

3250 w

-30

60 000 w

-40

3,8

-

-

5W

3500 w

-25

60 000 w

-35

3,8

-

-

10W

3500 w

-20

60 000 w

-30

4,1

-

-

15W

3500 w

-15

60 000 w

-25

5,6

-

-

20W

4500 w

-10

60 000 w
-20

5,6

-

-

25W

6000 w

-5

60 000 w

-15

9,3

-

-

Klasyfikacja lepkościowa

olejów silnikowych SAE

300-97 c.d.

Klasa

lepkości

SAE

Max

lepkość

strukturaln

a

(rozruchow

a)

mPa · s

w temp. °C

Max

pompowalnoś

ć mPa · s

w temp. °C

Lepkość

kinematyczna

w temp. 100

°C

mm

2

/s

Min. lepkość HTHS

w temp. 150 °C, mP

· s

Min.

Max.

20

-

-

5,6

<9,3

2,6

30

-

-

9,3

<12,

5

2,9

40

-

-

12,5 <16,

3

2,9 dla: 0W-40,

5W40, 10W-40
3,7 dla:15W 40,
20W-40, 25W-40,

40

50

-

-

16,3 <21,

9

3,7

60

-

-

21,9 <26,

1

3,7

Oleje wielosezonowe

• Oleje wielosezonowe nadają się do

eksploatacji zarówno w zimie, jak i w lecie.
Na przykład olej SAE 10W-40, ma w
niskich temperaturach lepkość oleju
zimowego SAE 10W, co zapewnia dobre
właściwości rozruchowe silnika, a w
temperaturach wysokich – lepkość oleju
letniego SAE 40, co gwarantuje właściwe
smarowanie silnika w wysokich
temperaturach.

Charakterystyka

lepkościowa oleju

wielosezonowego

-
20

+10
0

Temperatura,

°C

L

e

p

k

o

ść

40

10W-
40

10
W

Stosowanie olejów silnikowych

w zależności od temperatury

otoczenia

-
10

-
20

-
30

-
40

50
40
30
20
10

0

S

A

E

0

W

S

A

E

5

W

-3

0

S

A

E

5

W

-4

0

S

A

E

5

W

-5

0

S

A

E

1

0

W

-3

0

S

A

E

1

0

W

-4

0

S

A

E

1

5

W

-4

0

S

A

E

2

0

W

-

3

0

S

A

E

2

0

W

-

2

0

S

A

E

2

0

W

-4

0

S

A

E

2

0

W

-5

0

S

A

E

5

W

S

A

E

1

0

W

S

A

E

3

0

S

A

E

4

0

S

A

E

5

0

T

e

m

p

e

ra

tu

ra

o

to

cz

e

n

ia

º

C

Oleje paliwooszczędne (EC)

• Oleje silnikowe o niskich klasach

lepkości umożliwiają osiągnięcie
oszczędności paliwa do kilku
procent. Dotyczy to klas lepkości:
SAE 0W-30, SAE 0W-40, SAE 5W-
30, SAE 5W-40, (5W-50).

Klasyfikacja jakościowa

silnikowych olejów

smarowych (API)

Oleje

silnikowe

Oleje do
silników

benzynowych

(S)

Oleje do silników

wysokoprężnych

(C)

SA S

B

S
C

S
D

S
E

CA C

B

C
C

CD

SF S

G

S
H

SJ

CD-

II

C
E

CF

CF-4

CG-4

‘CH-

4’

Klasyfikacja jakościowa

silnikowych olejów

smarowych (API)

Jeśli w oznaczeniu oleju druga litera jest

dalsza w alfabecie, to olej posiada lepsze
własności, a silnik może być zasilany
paliwem o coraz niższej jakości. Oleje od
SC do CD zawierają pełen zestaw dodatków
uszlachetniających tj: inhibitory utleniania,
korozji, dodatki przeciwzużyciowe,
detergująco-dyspergujące, zapobiegające
pienieniu oraz zabezpieczające silnik przed
osadami niskotemperaturowymi.