PowerPoint Presentation

STRES



Stres jest codziennym elementem

życia żołnierza w trakcie pobytu na

misjach poza granicami kraju



Stres to natychmiastowa reakcja

organizmu na wszelkie - negatywne

i pozytywne – bodźce z

zewnątrz.

Zagrożenia militarne w rejonie

misji

Możliwe źródła stresu:



Stałe niebezpieczeństwo ostrzelania przez nieznanych sprawców



Możliwość występowania aktów terrorystycznych przy wykorzystaniu min –

pułapek, samochodów – pułapek, bomb, zamachowców- samobójców itp..



Pozostałości ostatniego konfliktu – miny, niewybuchy



Nieprzewidywalność ataków – poczucie stałego zagrożenia, obawa przed

cierpieniem, śmiercią kalectwem



Trudności w rozpoznawaniu zagrożeń militarnych wynikające z rozwoju

sytuacji wewnętrznej oraz konfliktów powodowanych różnicami mentalnymi



Prawdopodobieństwo przekształcenia się nieporozumień z ludnością

cywilną w otwarte konflikty z użyciem broni



Niewystarczająca znajomość lub lekceważenie przepisów bezpieczeństwa

przy obchodzeniu się z materiałami wybuchowymi, sprzętem technicznym

oraz nieuwzględnianie warunków naturalnych (charakter terenu,

nawierzchni dróg, temperatury)



Długotrwały wysiłek fizyczny w niektórych akcjach: brak odpoczynku i snu,

ograniczenia w higienie osobistej, nieregularne spożywanie posiłków

Żródła stresu bojowego – zagrożenia

militarne

Możliwe źródła stresu:



Długotrwałe napięcie psychiczne,



Akcje z użyciem broni lub innych środków przemocy, widok

zabitych i rannych, krwi, zniszczeń,



Inne akcje: rozminowywanie, niszczenie materiałów

wybuchowych, broni, amunicji,



Akcje ratownicze – ewakuacja i pomoc medyczna osobom

rannym wykonującym takie zdania,



Akcje kierowane przeciwko dużym zgromadzeniom

(manifestacjom) ludności cywilnej, niekiedy z udziałem

kobiet i dzieci traktowanych jako „żywe tarcze”,



Działanie w terenie nieznanym, z reguły nieprzyjaznym:

konieczność przestrzegania prawa konfliktów zbrojnych,

często przeciwko tym, którzy nie przestrzegają żadnych

zasad i praw.

Zmęczenie walką



Wojna jest bardziej stresogenna niż

najcięższy z treningów. Dobra kondycja

psychiczna i fizyczna pomaga w radzeniu

sobie ze stresem, lecz nie uwalnia od

odczuwania strachu i innych nieprzyjemnych

doznań przed, w czasie i po walce.



Zespół tych symptomów nazywa się

„

WYCZERPANIEM WALKĄ

” i jest

naturalnym

wynikiem wykonywania

trudnych zadań w ekstremalnych,

zagrażających życiu warunkach.

OBJAWY FIZYCZNE I ZMIANY W

ZACHOWANIU:



Silne napięcie mięśni aż do odczuwania bólu, dygotanie,

nerwowość ruchów, niemożność usiedzenia w jednym miejscu,

niezgrabność i brak precyzji w działaniu;



Nadwrażliwość na bodźce – podrywanie się z przerażeniem z

powodu nagłego, głośnego dźwięku lub gwałtownego ruchu;



Zimny pot, suchość w ustach, bladość skóry, trudności ze

skupieniem;



Kołatanie serca, zawroty głowy, poczucie bycia skołowanym;



Poczucie braku tchu w piersiach, zbyt szybki oddech, mrowienie

w kończynach;



Skurcze i drętwienia;



Rozstrój żołądka, mogą występować wymioty;



Wypróżnianie się i/lub moczenie w sytuacji nagłego zagrożenia;



Rozwolnienie lub zatwardzenie, częste oddawanie moczu;



Znużenie: poczucie bycia zmęczonym, wypompowanym,

wykonywanie najmniejszych ruchów z wielkim wysiłkiem;



Poczucie bycia nieobecnym, uporczywe wpatrywanie się w

dal.

PSYCHICZNE OBJAWY:



Niepokój: rozstrojenie nerwowe, poczucie udręczenia, oczekiwanie

na najgorsze;



Drażliwość: przeklinanie, narzekanie, wybuchowość;



Trudności w skupieniu uwagi, w przypomnieniu sobie szczegółów;



Trudności w myśleniu, mówieniu, komunikowaniu się z innymi;



Trudności w zasypianiu, budzenie się z powodu koszmarów

sennych;



Smutek, zgryzota, płaczliwość;



Ciągłe rozpamiętywanie np. śmierci, ran odniesionych przez

kolegów, uniemożliwiające dalsze działanie;



Wyrzuty sumienia z powodu popełnionych błędów lub uporczywe

rozpatrywanie tego, co powinno się wtedy zrobić a nie zrobiło;



Poczucie opuszczenia przez dowódców lub kolegów z

pododdziału;



Zachwianie poczucia pewności siebie i zaufania do pododdziału.

Zachowania w stresie wojennym

Adaptacja

Dysfunkcjonalne zachowania stresowe

Nieracjonalne/

przestępcze zachowania

Zmęczenie walką

Zjednoczenie się jednostki;
Lojalność w stos. do kolegów,
przełożonych, identyfikacja
z jednostką;
Poczucie elitarności;
Poczucie misji;
Podwyższona tolerancja
na trudy, niewygody, ból i rany;
Poczucie celu;
Akty heroizmu, odwagi,
samopoświęcenia

Zabijanie jeńców,
nie branie jeńców;
Tortury, zbędna brutalność;
Zabijanie zwierząt;
Uzależnienia od alkoholu/
Narkotyków;
Naruszenia dyscypliny;
Odmowa wykonania rozkazu,
Dezercja;
Samookaleczenia;
Zastraszanie przełożonych

Podwyższony stan gotowości,
lęku, strachu, poirytowania,
gniewu, wściekłości, winy,
samozwątpienia, żałoby;
Fizyczne objawy stresu;
Utrata poczucia pewności siebie;
Utrata nadziei i wiary;
Depresja, bezsenność;
Ataki paniki, wyczerpanie, apatia;
Utrata umiejętności i pamięci;
Słowotok lub/i milczenie;
Halucynacje

Zespół stresu pourazowego (PTSD)

Niekontrolowane bolesne wspomnienia, „flashbacki”,

problemy ze snem, koszmary senne, izolacja społeczna,

wycofanie, lęk, uzależnienie od alkoholu lub narkotyków,

Pozytywne

zachowania

stresowe



Niemożność uporania się ze stresem

przejawia się w działaniach żołnierza

i jego poziomie

funkcjonowania.



Stanowi zagrożenie dla niego

samego, kolegów jak i osób z

najbliższego otoczenia.

ASD – Zespół Ostrego Stresu



Czas trwania: do 30 dni po zdarzeniu



Objawy:

–

Dysocjacja (odrętwienie, zredukowana

świadomość, depersonalizacja, derealizacja,

amnezja),

–

Ponowne doświadczanie urazowego

zdarzenia,

–

Unikanie myśli, uczuć lub miejsc,

–

Pobudzenie, wyraźny niepokój,

–

Upośledzenie funkcjonowania.

PTSD – Zespół Stresu Pourazowego



Czas trwania: co najmniej 1 miesiąc po urazie



Objawy:

–

Ponowne doświadczanie urazowego zdarzenia,

–

Unikanie myśli, uczuć, rozmów, wyobcowanie,

ograniczony zakres przeżywanych emocji,

poczucie ograniczonej przyszłości;

–

Pobudzenie (nadmierna czujność, bezsenność,

podwyższona reakcja przestrachu, podatność

na irytację, trudności z koncentracją).

CZAS

Przebieg ostry

Objawy utrzymują się krócej

niż trzy miesiące.

Przebieg chroniczny

Objawy utrzymują się

dłużej niż trzy miesiące.

Przebieg opóźniony

Symptomy pojawiają się

co najmniej pół roku po urazie.

Pojawiają się także u wielu ofiar objawy

„drugorzędne”: niepokój, depresja, nadużywanie

środków psychoaktywnych, wyczerpanie, spadek

wydajności pracy, „poczucie winy ocalonego”.

Co powinieneś robić

jeśli przeżyłeś zdarzenie traumatyczne?

• Koncentruj się na swoich doświadczeniach w innych
tudnych
  sytuacjach, na tym jak sobie poradziłeś i co pozwoliło
ci
  przetrwać,

• Myśl o przyszłości, planuj co zrobisz jak wrócisz,

• Kontaktuj się z rodziną tak często, jak możesz,

•

Dostarczaj swojemu organizmowi wystarczające

ilości
jedzenia, picia i snu,

•

Nie zażywaj substancji odurzających,

•

Mów szczerze o swoich uczuciach,

•

Powstrzymaj się od oskarżania innych lub

podejmowania
ważniejszych decyzji,

• Nie obwiniaj się. Otwórz się na ludzi i spędzaj z nimi
czas.

Defusing - definicja



(ang. – rozbrojenie, stępienie).

metoda pomocy psychologicznej,

sprowadzającą się do odreagowania

silnych emocji i napięć

spowodowanych udziałem w

szczególnie dramatycznych

wydarzeniach.

Zasadnicze cele defusingu



Organizuje się w tym samym dniu i w miejscu

wydarzenia lub w jego pobliżu



Spotkanie prowadzi dowódca małej grupy

zadaniowej biorącej udział w akcji



Defusing jest instrumentem pomocy, z którego

warto korzystać – nawet wtedy, gdy objawów stresu

nie dostrzegamy ani u siebie, ani u podwładnych



Wskazane jest aby każdy żołnierz – uczestnik misji

wiedział na czym polega metoda defusingu i

uczestniczył w takich spotkaniach.



Faza I – wprowadzenie

–

prowadzący objaśnia przebieg defusingu,

zwraca uwagę na zasadę poufności, szczerości i

wzajemnego zaufania. Podkreśla rolę

wzajemnego wsparcia i zaufania w pododdziale.



Faza II – wymiana spostrzeżeń i opinii

–

uczestnicy omawiają przebieg wydarzenia,

opisują swoje reakcje i wyrażają opinie (nie

oceny!). Wskazane jest aby wypowiadali się

wszyscy, choć w dowolnej kolejności.



Faza III – zakończenie

–

Podkreślenie, że wszystkie zaobserwowane u

siebie reakcje oraz uczucia mają normalny,

naturalny charakter. Niektórzy z uczestników

mogą wymagać dłuższej rozmowy.

FAZY DEFUSINGU

Podstawowe zasady pomocy

psychologicznej w warunkach misji



1. Zasada szybkości – niezwłocznego

udzielania pomocy.



2. Zasada bliskości – udzielania pomocy w

warunkach polowych i w otoczeniu wojska.



3. Zasada normalności – traktowania

żołnierzy, którzy ulegli stresowi jako osoby

zdrowe, a ich zachowania jako normalne

reakcje na nienormalne warunki i sytuacje.

Podstawowe zasady pomocy

psychologicznej w warunkach misji –

c.d.



4. Zasada nadziei – tworzenie przekonania, że

reakcje stresowe są odwracalne i możliwy jest

szybki powrót do równowagi psychicznej.



5. Zasada perswazji – zestresowanego żołnierza

należy wspierać poprzez cierpliwe i życzliwe

traktowanie.



6. Zasada prostoty stosowanych środków pomocy

– stosowanie prostych metod wspomagających

np.: dobre słowo, rozsądna rada, wysłuchanie.

ODZYSKIWANIE RÓWNOWAGI

PO WYCZERPANIU WALKĄ



Podczas walki stres jest tak ogromny, że nawet

najbardziej odporni żołnierze mogą odczuwać

symptomy wyczerpania walką i tymczasowo

stanowić problem dla pododdziału.



Odpoczynek pozwoli szybko poczuć się lepiej.

Czasami ty lub twoi koledzy będą zmuszeni udać się

na tyły lub do grupy medycznej aby odpocząć.



Jeżeli to się wydarzy, zapewnij kolegę, że grupa liczy

na jego szybki powrót. Po powrocie przywitajcie go i

oczekujcie znowu pełnej dyspozycyjności do

wykonywania zadań.



Nie dziw się i nie martw, jeżeli niektóre oznaki

zmęczenia walką (jak koszmary i nadwrażliwość na

bodźce) będą przez pewien okres pojawiały się po

twoim powrocie z wojny do domu. To jest również

normalny objaw.

Zarządzanie stresem



Strategia radzenia sobie z negatywnymi

skutkami stresu polegająca na zmianach

środowiska pracy, które ograniczą liczbę

intensywność płynących ze środowiska

stresorów jest w przypadku udziału w

walce zbrojnej niemożliwa, stąd należy

zapobiegać występowaniu niekorzystnych

konsekwencji stresu bojowego poprzez

skuteczne zarządzanie

stresem

Edukacja!!!

wiedza na temat: stresu, w tym traumatycznego,

objawów, konsekwencji (prasa, radio, tv),

- wiedza z zakresu sposobów radzenia sobie,

- znajomość najprostszych technik

relaksacyjnych.

Document Outline