-----Alternatywna droga metabolizmu glukozy-----

Szlak

Szlak

 

 

pentozofosforanowy

pentozofosforanowy

Jeśli potrzeba tylko niewiele rybozo-5-fosforanu do 

syntezy, transketolaza i transaldolaza 

przekształcają go do fruktozo-6-fosforanu i 

aldehydu-3-fosfoglicerynowego.

TRANSKETOLAZA 

• przenosi dwuwęglową jednostkę (zawierającą węgle 

1 i 2) z ketozy (ksylulozo-5-fosforan) na aldehydowy 

węgiel cukru aldozy (rybozo-5-fosforan)

• Ta reakcja wymaga udziału tiaminy (witaminy z 

grupy B) w postaci koenzymu – DPT oraz Mg

2+

.

• W wyniku tej reakcji powstaje siedmiowęglowa 

ketoza: 

SEDOHEPTULOZO-7-FOSFORAN

 i aldoza 

GLICERALDEHYDO-3-FOSFORAN

• Wymienione produkty reakcji wchodzą w 

reakcję transaldolacji.

• TRANSALDOLAZA

 umożliwia przeniesienie 

trójwęglowej jednostki dihydroksyacetonu 
(węgli 1-3) z ketozy: sedoheptulozo-7-
fosforan na aldozę: gliceraldehydo-3-
fosforan

• Powstaje ketoza 

FRUKTOZO-6-FOSFORAN

 i 

czterowęglowa aldoza 

ERYTROZO-4-

FOSFORAN

• Następnie zachodzi reakcja z udziałem 

TRANSKETOLAZY

• W niej ksylulozo-5-fosforan służy jako 

dawca glikoloaldehydu, akceptorem jest 
erytrozo-4-fosforan

• Produktami są 

FRUKTOZO-6-FOSFORAN

 i 

GLICERALDEHYDO-3-FOSFORAN

Aby glukoza uległa całkowitemu utlenieniu 

do CO

2

 niezbędna jest obecność:

• Enzymów szlaku glikolizy działających w 

odwrotnym kierunku

• Enzymu glukoneogenezy: fruktozo-1,6-

bisfosfatazy

Enzymy te przekształcają gliceraldehydo-

3-fosforan do glukozo-6-fosforanu.

•

GLIKOLIZA

1.

Utlenianie następuje z 

użyciem NAD

+

2.

CO

2

 w ogóle nie jest 

produktem glikolizy

3.

Generowanie ATP jest 

zasadniczą funkcją glikolizy

4.

Fosforany rybozy nie 

powstają podczas glikolizy

•

SZLAK 

PENTOZOFOSFORANOWY

1.

Utlenianie następuje w 

pierwszych reakcjach z 

użyciem NADP

+

2.

CO

2 

jest charakterystycznym 

produktem szlaku 

pentozofosforanowego

3.

ATP nie powstaje w szlaku 

pentozofosforanowym

4.

Fosforany rybozy powstają w 

szlaku pentozofosforanowym

KONTROLA SZLAKU PENTOZOFOSFORANOWEGO:

1.

Reakcje katalizowane przez transketolazę i 

transaldolazę są odwracalne, dlatego końcowe 

produkty szlaku mogą się zmieniać w zależności od 

metabolicznych potrzeb komórki

2.

Gdy potrzeba NADPH, a niepotrzebny jest rybozo-5-

fosforan to ulega on przekształceniu w glikolityczny 

intermediat i wchodzi w cykl glikolizy

3.

Gdy natomiast potrzebny jest rybozo-5-fosforan, a nie 

potrzeba NADPH, transketonaza i transaldolaza 

przekształcają fruktozo-6-fosforan i aldehyd 3-

fosfoglicerynowy w rybozo-5-fosforan przez odwrócenie 

reakcji glikolitycznych

4.  Pierwsza reakcja szlaku pentozofosforanowego 

(utlenianie      glukozo-6-fosforanu z udziałem 
dehydrogenazy glukozo-6-fosforanu)
a) nieodwracalna
b) ogranicza szybkość procesu
c) enzym ten jest regulowany przez NADP

+

5. Gdy komórka zużywa NADPH

a) zwiększa się stężenie NADP

+

b) następuje stymulacja dehydrogenazy glukozo-6-
fosforanowej
c) działanie szlaku i regeneracja NADPH przebiegają 
szybciej