Dźwięk - 
wrażenie słuchowe, 
spowodowane falą 
akustyczną rozchodzącą 
się w ośrodku 
sprężystym (ciele 
stałym, cieczy, gazie). 

Dźwięki dzielimy na 
dźwięki słyszalne dla 
człowieka, ultradźwięki i 
infradźwięki.

Częstotliwości fal, które są słyszalne dla 
człowieka, zawarte są w paśmie między 
wartościami granicznymi od ok. 16 Hz do ok. 
20 kHz.
Ultradźwięki i infradźwięki rozchodzą się w 
ośrodku w postaci drgań akustycznych 
niesłyszalnych dla człowieka. 
Infradźwięki to drgania akustyczne o 
częstotliwości poniżej 16Hz.
Ultradźwięki to drgania akustyczne o 
częstotliwości powyżej 20 kHz.

Hałas – dźwięki zazwyczaj o 
nadmiernym natężeniu (zbyt głośne) w danym 
miejscu i czasie, odbierane jako: "bezcelowe, 
następnie uciążliwe, przykre, dokuczliwe, wreszcie 
szkodliwe”. 

Reakcja na hałas w dużym 
stopniu zdeterminowana 
jest nastawieniem 
psychicznym. Na ochronę 
przed hałasem organizm 
zużywa ogromne ilości 
energii. Do hałasu nie 
można się przyzwyczaić.

natężenie hałasu

reakcja organizmu

ok. 70 dB

niekorzystne zmiany 

wegetatywne w organizmie

powyżej 75 dB

•rozmaite uszkodzenia organiczne 

i choroby, m.in.nadciśnienie 

tętnicze,

•zaburzenia pracy żołądka,

•wzrost wydzielania adrenaliny,

•wrzody żołądka,

•przyspieszenie procesu starzenia

od 90 dB

osłabienie i ubytek słuchu

od 120 dB

niebezpieczeństwo mechaniczne 

uszkodzenia słuchu

130 dB

granica bólu

W starożytnych Chinach hałas stosowany był jako wyjątkowo 
ciężka tortura. "Kto obraża Najwyższego, nie będzie powieszony, 
lecz fleciści, dobosze i heroldzi będą wokół niego czynić hałas 
dniem i nocą, póki nie padnie martwy, albowiem to jest właśnie 
najcięższa kaźń”

Dominujący wpływ na klimat akustyczny środowiska 
przyrodniczego mają hałasy komunikacyjne. Są 
one głównym źródłem hałasu i wibracji. Natężenie 
hałasu zależy od umiejscowienia obiektów 
komunikacyjnych (np. lotniska, dworce, autostrady). 

Autostrada A14

Lotnisko we Frankfurcie n. 
Menem

Innym źródłem hałasu są np. obiekty 
przemysłowe, fabryki, maszyny 
budowlane i drogowe, obiekty 
sportowe i rozrywkowe (np. podczas 
koncertów, meczy)

Ekran akustyczny lub dźwiękochłonny jest to 
naturalna lub sztuczna przeszkoda, ustawiona na 
drodze między źródłem hałasu a punktem obserwacji, 
za przeszkodą powstaje obszar o zmniejszonym 
natężeniu dźwięku zwany cieniem akustycznym. 

Drogowe ekrany akustyczne wykonuje się z 
przezroczystych lub półprzezroczystych płyt 
szklanych, głównie z poliwęglanu lub szkła 
akrylowego (ich działanie polega zwykle na 
odbijaniu fali dźwiękowej) oraz z materiałów 
odbijająco – pochłaniających.

Buduje się również tzw. ekrany zielone, a więc 
nasypy ziemne obsadzone roślinnością, a także 
ekrany z innych materiałów np. betonu.

Prawie wszystkie rodzaje 
pociągów oraz linii 
tramwajowych wytwarzają 
drgania przenoszone 
przez grunt. W przypadku 
bliskiej odległości linii 
kolejowej, metra czy 
torowisk tramwajowych 
od budynków najlepszym 
sposobem jest 
wibroizolacja u źródła 
drgań tj. w torowiskach

. 

Mapa akustyczna to dokument 
w postaci mapy, pokazujący 
klimat akustyczny danego 
terenu, opracowany na 
podstawie 
pomiarów hałasu drogowego, 
tramwajowego, kolejowego, 
lotniczego i przemysłowego, 
sporządzony w celu całościowej 
oceny narażenia na hałas 
pochodzący z różnych źródeł na 
danym obszarze lub w celu 
sporządzania ogólnych prognoz 
dla danego obszaru. Mapa 
wskazuje tereny o 
zróżnicowanym poziomie hałasu, 
określa również obszary ciszy i 
spokoju.

Mapa akustyczna 
Krakowa

• Usytuowanie punktów komunikacyjnych 

na przedmieściach

• Usytuowanie stref przemysłowych poza 

miastami

• Ograniczanie lotów samolotowych w nocy
• Ograniczanie ruchu samochodowego w 

centrach miast

• Rozsądne tworzenie infrastruktury 

komunikacyjnej w sposób nie zagrażający 

środowisku naturalnemu

• Prowadzi do ubytków słuchu
• Powoduje nerwicę, stres i depresję
• Rozprasza uwagę i pogarsza koncentrację
• Zaburza widzenie

• U dzieci może powodować jąkanie się a 

nawet padaczkę

• Przyspiesza proces starzenia się
• Powoduje bóle głowy, trudności z 

zasypianiem i utrudnia wypoczynek

Kobiety są odporniejsze na hałas niż 

mężczyźni.

a) utratę przez środowisko naturalne istotnej 

wartości, jaką jest cisza;

b)  zmniejszenie (lub utratę) wartości terenów 

rekreacyjnych lub leczniczych;

c) zmianę zachowań ptaków i innych zwierząt 

(stany lękowe, zmiana siedlisk, zmniejszenie 
liczby składanych jaj, spadek mleczności 
zwierząt i inne). 

Poziom natężenia dźwięku 
logarytmiczna miara natężenia dźwięku w stosunku do 
pewnej umownie przyjętej wartości odniesienia, 
wyrażana w decybelach. Wielkość ta wyznaczana jest ze 
wzoru:

gdzie:
•L – poziom natężenia dźwięku
•I – natężenie dźwięku
•I

0

 – wartość odniesienia, wynosząca 10

–12

 W/m

2

• 10 dB – szelest liści przy łagodnym wietrze

• 20 dB – szept

• 40 dB – szmery w domu

• 50 dB – szum w biurach

• 60 dB – odkurzacz

• 70 dB – wnętrze głośnej restauracji, darcie papieru, 

wnętrze auta

• 80 dB – głośna muzyka w pomieszczeniach, trąbienie,

• 90 dB - ruch uliczny

• 100 dB – motocykl bez tłumika

• 110 dB - piła łańcuchowa

• 120 dB – wirnik helikoptera w odległości 5 metrów

• 160 dB – eksplozja petardy

• 190 dB – start statku kosmicznego

• 220 dB – eksplozja bomby atomowej

Hałas i drgania występują w 
środowisku również jako zjawisko 
naturalne. Powodują go np:

• Burze

• Tsunami

• Trzęsienia ziemi

• Wybuch wulkanu 

• Wodospady

Wybuch wulkanu Krakatau w Indonezji 

wytworzył dźwięk 300 - 350 dB (huk był 

słyszalny z odległości 3200 kilometrów) – 

prawdopodobnie najgłośniejszy w historii 

wyemitowany dźwięk na świecie.

www.wikipedia.org
www.metalesa.es
www.studente.pl
www.wibroakustyka.com.pl
www.gazeta.pl
www.muratorplus.pl

Wykonali:

• Paweł Bibuła
• Marcin Guzik
• Janusz Grochowski