Pompy pożarnicze do
podawania wody w celach
gaśniczych.
Poznań, 2004 r.
Pompy pożarnicze do
podawania wody w celach
gaśniczych.
Poznań, 2004 r.
CIŚNIENIE
78,03 % N
2
(azot)
20,99 % O
2
(tlen)
0,933 % Ar (argon)
0,03 % CO
2
(dwutlenek węgla)
0,01 % H
2
(wodór)
0,0018 % Ne (neon)
0,005 % He (hel)
Dla wyjaśnienia zagadnień związanych z zasysaniem wody przez
pompy pożarnicze konieczne jest poznanie podstawowych praw
fizycznych związanych z teorią ssania.
Kulę ziemską otacza powłoka gazowa (powietrze), w skład której
wchodzą następujące gazy:
Powietrze
Powietrze jako mieszanina gazów
ma odpowiedni ciężar, który
powoduje pewien nacisk, parcie na
skorupę ziemską. Parcie to
nazywamy
ciśnieniem atmosferycznym.
Doświadczenie
Torricellego
Doświadczenie włoskiego matematyka i fizyka Ewangelisty Torricellego
(1608-1647) wykonane w 1643 roku potwierdzało istnienie ciśnienia atmosferycznego i określiło jego wartość
liczbową. Doświadczenie to wykonane zostało w temperaturze 0
o
C na wysokości 0 m nad poziomem morza.
Przebieg doświadczenia:
Do rurki jednostronnie zamkniętej o długości 1
m nalano rtęć, a następnie zamknięto otwarty
koniec,
który
zanurzono
w
naczyniu
wypełnionego rtęcią. Zanurzony koniec rurki
został w naczyniu otwarty, tak że rtęć z rurki i
w naczyniu mogła się połączyć. Rtęć w rurce o
początkowej wysokości 1000 mm opadła do
wysokości 760mm licząc od powierzchni rtęci
w naczyniu do powierzchni rtęci w rurce.
Doświadczenie
Torricellego
Ciężar słupa rtęci o wysokości 760 m i powierzchni przekroju poprzecznego
równej 1cm
2
wynosi 1033 g. Słup rtęci został zrównoważony wielkością
ciśnienia atmosferycznego, gdyż w rurce nad powierzchnią rtęci zostało
wytworzone podciśnienie (ciśnienie mniejsze od atmosferycznego nazywane
próżnią Torricellego).
Wynika stąd, że ciężar słupa powietrza o powierzchni przekroju poprzecznego
równego 1 cm
2
i temperaturze 0
o
C wynosi tyle, ile ciężar 760 mm słupa rtęci o
identycznej powierzchni przekroju poprzecznego, a więc 1033 g.
Jednostki
Ze względu na to, że rtęć jest stosowana raczej tylko do celów
doświadczalno - laboratoryjnych, a w pożarnictwie z kolei dominuje
woda jako czynnik zasadniczy, należy wykorzystać podane
doświadczenie stosując wodę zamiast rtęci. Należy z góry założyć,
że temperatura wody musi wynosić + 40
o
C ze względu na jej
największy ciężar właściwy oraz stan ciekły; wysokość ponad poziom
morza pozostaje bez zmian.
Gdyby ciśnienie atmosferyczne nad poziomem morza zrównoważyć
słupem wody o temperaturze 4
o
C (woda osiąga najwyższy ciężar
właściwy, ciężar 1 cm
3
wynosi wówczas 1 g), to jego wysokość
wynosiłaby
10,33
m.
Ciśnienie słupa wody o wysokości 10,33 m na powierzchnię 1 cm
2
nazywamy
atmosferą fizyczną
Jednostki
atmosfera fizyczna
[atm]1 atm = 10,33mH2O = 760 mmHg = 760Tr = 1,033 kG/cm
2
=101325N/m
2
Dla wygody dokonywanych obliczeń w technice wprowadzono pojęcie
atmosfery technicznej [at]
jednostki o wartości zbliżonej do atmosfery fizycznej wynoszącej:
1 at = 1 kG/cm
2
= 10 mH2O = 735,56 mmHg = 98066 N/m
2
Teoretyczna wysokość
ssania
Do doświadczenia Torricellego można również użyć wody (rurka o długości
11m.), w warunkach: wysokość 0 m nad poziomem morza przy
temperaturze wody + 4
o
C. Po wytworzeniu w rurce idealnej próżni, słup
wody podniesie się do wysokości 10,33 m. Jeżeli zasysana ciecz osiągnie
taką wysokość, że jej ciśnienie będzie równe normalnemu ciśnieniu
atmosferycznemu, zjawisko to określa się jako:
teoretyczną wysokość ssania, która wynosi
10,33 m
Wysokość ta jest zależna od wysokości położenia nad poziom morza. W
praktyce nie ma możliwości osiągnięcia teoretycznej wysokości ssania
ponieważ zasysana ciecz w warunkach podciśnienia intensywnie paruje
co powoduje zmniejszenie wysokości ssania.
Praktyczna wysokość
ssania
ciśnienia atmosferycznego, które w zależności od wysokości położenia w stosunku
do poziomu morza oraz od warunków atmosferycznych jest różne
temperatury zasysanej wody. Woda przy zmniejszającym się ciśnieniu intensywnie
paruje wielkości
wielkości siły tarcia w czasie przepływu wody (gładkość powierzchni wewnętrznej
węży, długość i średnica węży ssawnych, prędkość przepływu wody w linii ssawnej,
sposobu ułożenia linii ssawnej, szczelność pompy i węży ssawnych)
Praktyczna wysokość ssania zwana rzeczywistą wysokością ssania jest
wielkością zmienną, zależną od:
Przy ciśnieniu atmosferycznym równym 760 mmHg na poziomie morza
i określona warunkami technicznymi dla pomp przy temperaturze wody
15
o
C
praktyczna wysokość ssania wynosi
7,5 m.
Wysokość ssania
geometryczna
-
rzeczywista odległość pionowa
między lustrem wody a osią nasady ssawnej pompy mierzona
w metrach
manometryczna
-
wysokość ssania odczytana na
wakuometrze podczas pracy pomp, wyrażona w metrach
słupa wody. Po zatrzymaniu pracy pompy manometryczna
wysokość ssania równa jest geometrycznej wysokości ssania
ze względu na brak oporów przepływu.
Wysokość tłoczenia
geometryczna
-
rzeczywista pionowa odległość między osią
nasady ssawnej a punktem najwyższego rzutu wody, mierzona w metrach
manometryczna
-
wysokość
ciśnienia
odczytana
na
manometrze podczas pracy motopompy, wyrażona w metrach słupa wody.
W przypadku zatrzymania pracy pompy obie te wielkości zrównują się ze
sobą. Oznacza to, że zarówno manometr i manowakuometr po
zatrzymaniu pompy (przy idealnej szczelności) wskazują rzeczywiste
odległości od lustra wody oraz rzeczywistą wysokość, na jaką pompa
wtłacza wodę. Dzieje się tak dlatego, że po zatrzymaniu pompy całkowicie
ustaje przepływ wody w liniach ssawnych i tłocznych, i w związku z tym,
całkowicie zanikają opory tarcia.
Wysokość podnoszenia
geometryczna
-
suma geometrycznej wysokości ssania i
tłoczenia, wyrażona w metrach,
manometryczna
-
suma manometrycznej wysokości ssania i
tłoczenia wyrażona w metrach słupa wody.
Pojęcia "tłoczenia" i "podnoszenia" różnią się ponieważ zgodnie z
definicją - podnoszenie jest sumą wysokości ssania i tłoczenia .
Wpływ oporów po stronie ssawnej i
tłocznej na wskazania przyrządów
pomiarowych
W czasie pracy pompy przyrządy pomiarowe: manometr i
manowakuometr wskazują określone wielkości podnoszenia (wysokości
ssania) i ciśnienia wytwarzanego przez pompę (wysokość tłoczenia).
Porównanie wskazań przyrządów z faktycznymi wielkościami
(odległość pionowa nasady ssawnej od lustra wody oraz wysokość
rzutu wody mierzonymi taśmą mierniczą wykazują), że występują tu
znaczne różnice. Wskazania urządzeń pomiarowych pompy będą
zawsze większe.
Woda zasysana przez pompę z określonej wysokości (tłoczona przez
ciśnienie atmosferyczne) za pośrednictwem linii ssawnej napotyka
podczas przepływu na pewne opory. Opory te występują w smoku
sławnym (siatka, zawór zwrotny) oraz w wężach ssawnych (tarcie o
ścianę wewnętrzną, pokonywanie zakrętów i łuków linii ssawnej).
Na pokonanie tych oporów zużywa się część energii ciśnienia
atmosferycznego, tłoczącego wodę do linii ssawnej, w miarę
wytwarzanego tam podciśnienia. Teoretycznie biorąc, energia ciśnienia
atmosferycznego zdolna byłaby wtłoczyć wodę do linii ssawnej na taką
wysokość, jak wielka powstałaby tam próżnia. Inaczej mówiąc, jeżeli
pompa wytworzy po stronie ssawnej podciśnienie wynoszące 6 mH2O, to
ciśnienie atmosferyczne jest zdolne wtłoczyć wodę do tej linii na wysokość
6m od poziomu lustra wody. Będzie to możliwe tylko wówczas, gdy
energia ciśnienia atmosferycznego zostanie zużyta wyłącznie do tłoczenia
wody. Jednak część tej energii jest wykorzystywana na pokonanie oporów
przepływu wody w linii ssawnej.
Wpływ oporów po stronie ssawnej i
tłocznej na wskazania przyrządów
pomiarowych
Wpływ oporów po stronie ssawnej i
tłocznej na wskazania przyrządów
pomiarowych
Jeżeli więc chcemy zassać wodę na wysokość 6 m, to nie wystarczy
wytworzyć w linii ssawnej podciśnienia wynoszącego 6 m H
2
O (odczyt
na wakuometrze), lecz wielkość tę należy zwiększyć o wielkość oporów
przepływu wody przez linię ssawną. W wężowych liniach tłocznych
zjawisko to występuje w sposób analogiczny. Aby podnieść wodę na
pewną wysokość, pompa musi wytworzyć większe ciśnienie potrzebne
do pokonania oporów wewnętrznych występujących w czasie przepływu
wody przez te linie. Występowanie oporów przepływu powoduje różnice
między wskazaniami przyrządów pomiarowych pompy a faktycznymi
wielkościami.
Wydajność i ciśnienie
pompy
Wydajność pompy
( oznaczane literą Q ) jest to ilość
wody podawanej przez pompę (w litrach lub hektolitrach) na
jednostkę czasu (minutę) - [l/min], [ hl/ min]. Prędkość przepływu
wody przez określoną średnicę przewodu decyduje o wydajności
pompy. Im większa jest szybkość przepływu tym większa jest
wydajność pompy.
Wydajność i ciśnienie
pompy
Ciśnienie
( oznaczane literą
H
) określa się jako wysokości
metra słupa wody [mH
2
O]. Ciśnienie wytwarzane przez pompę
wywołane jest bezwładnością cząstek wody przy nagłym
zahamowaniu lub zdławieniu szybkości przepływu. Zwolnienie lub
zdławienie szybkości przepływu wody powoduje powstawanie
ciśnienia a przyśpieszenie przepływu jego spadek.
Ponieważ szybkość przepływu wody ma decydujący wpływ na
wydajność pompy, a jednocześnie od szybkości przepływu wody w
znacznej mierze zależy wysokość ciśnienia wytworzonego przez
pompę, to wydajność i ciśnienie są z sobą ściśle powiązane.
Współzależność ta jest w pewnym stopniu odwrotnie proporcjonalna.
Wydajność i ciśnienie
pompy
W miarę wzrostu wydajności kosztem spadku ciśnienia obroty
silnika zmniejszają się pomimo całkowitego otwarcia
przepustnicy gaźnika, co jest wynikiem proporcjonalnego
wzrostu wartości wydajności w stosunku do wzrostu obrotów,
natomiast wzrost ciśnienia jest proporcjonalny do obrotów w
drugiej potędze. Oznacza to, że jeśli obroty wzrosną
dwukrotnie, to wydajność wzrośnie również dwukrotnie,
natomiast ciśnienie wzrośnie aż czterokrotnie.
Wpływ głębokości
ssania na wydajność
Powyższa charakterystyka zakłada, że pompa pracuje przy
wysokości ssania 1,5 m, a w założeniu pompy pożarnicze powinny
zapewnić pobór wody z głębokości co najmniej 7,5 m. Dlatego też,
podczas pracy pompą należy pamiętać, że w miarę wzrostu
wysokości ssania wydajność maleje i przy 7,5 m spada prawie o
40% w stosunku do głębokości ssania 1,5 m. Czynnik ten jest
bardzo ważnym elementem podczas eksploatacji pomp. Dlatego,
ponieważ pracując np. motopompą wielkości M8/8 w skrajnym
przypadku ssania z głębokości 7,5 m uzyskujemy wydajność pompy
M4/8. Pamiętając wiec o tym należy przyjąć zasadę, że pracując
każdego rodzaju pompą i pobierając wodę z zewnątrz - wysokość
ssania powinna być jak najmniejsza.
Kawitacja
KAWITACJA
występuje w kanałach przepływowych maszyn i
urządzeń hydraulicznych, głównie pomp, turbin wodnych oraz
armatury (zasuwy, zawory, zwężki itp.). Stanowi ono złożone
zjawisko,
wywołane
miejscowym
spadkiem
ciśnienia
przepływającej cieczy, polegające na tworzeniu się tam
pęcherzyków parowo- gazowych, a następnie ich implozyjnemu
(przeciwieństwo eksplozji, zniszczenie przez wtłoczenie do
wewnątrz, spowodowane różnicą ciśnień) zanikaniu w strefie
wyższego ciśnienia. Zanikaniu pęcherzyków w czasie krótszym od
0,001s towarzyszy wzrost ciśnienia napływającej na to miejsce
cieczy do około 350 MPa oraz niszczenie materiału ścianki, przy
której występuje implozja pęcherzyka. Niszczenie ma charakter
mechaniczny, czemu towarzyszy korozja elektrochemiczna.
Powstają wżery w materiale (kawerny), a nawet dziury
prowadzące do zupełnego niszczenia części.
Kawitacja
ścianka łopatki przy krawędzi
wlotowej
boczna ścianka wirnika
kierownice wlotowe
spirala zbiorcza (dyfuzor)
Kawitacja towarzyszy spadkowi ciśnienia, a więc wyższym
prędkością cieczy, co ma miejsce głównie w pompach wirowych. W
pompach wyporowych kawitacja występuje rzadziej ze względu na
małe prędkości cieczy.
Zjawisku kawitacji towarzyszą słyszalne szmery i trzaski w pompie,
a nawet wibracje i głośne uderzenia. Jednocześnie ciśnieniomierze
na ssaniu i tłoczeniu wykazują nadmierne nieregularne wahania, a
w przypadku zwiększającej się kawitacji spadek ciśnienia tłoczenia
aż do 0.
Obszar powstawania kawitacji
to:
Moc pompy
Moc użyteczna (N
u
)
pompy jest to moc przekazywana
podnoszonej cieczy.
Wychodząc z określenia wysokości podnoszenia możemy obliczyć:
N
u
= p
c
* Q
r
* H
u
* g
- p
c
- gęstość pompowanej cieczy w
[kg/m3]
- Q
r
- wydajność [m3/s]
- H
u
- wysokość podnoszenia w [m]
- g- przyspieszenie ziemskie g=9,81
[m/s2]
Moc pompy
Moc pobrana (N
u
)
przez pompę (moc znamionowa - na
wale pompy) jest to moc przekazywana pompie przez silnik
napędowy lub przez przekładnię włączoną między pompę a silnik.
Obliczamy ze wzoru:
Q - wydajność pompy w [l/s];
H - całkowita wysokość pompowania w
[m];
γ - ciężar właściwy cieczy w [kG/l] (dla
wody γ=1).
75
γQH
N
u
Sprawność pompy
Sprawność ogólna (N
o
)
jest to stosunek mocy
użytecznej do mocy pobranej, która określa wszystkie straty
energii pobranej z silnika napędowego, zachodzące w pompie .
Ogólna sprawność pompy uwzględnia wszystkie straty związane z
przekazywaniem energii pompowanej cieczy.
Co to jest pompa
Pompami nazywamy maszyny, służące do
podnoszenia cieczy i mieszanin cieczy z
ciałami stałymi z poziomu niższego na
poziom wyższy lub też do przetłaczania
cieczy obszaru o ciśnieniu niższym do
obszaru o ciśnieniu wyższym.
Działanie pomp polega na wytworzeniu różnicy ciśnień między stroną
ssawną a stroną tłoczną organu roboczego ( tłoka, rotora, wirnika) pompy.
Pompy są maszynami biernymi tzn., że przenoszą energię mechaniczną z
jakiegokolwiek zewnętrznego źródła energii na przepływające przez nie
ciecze; pompy powodują zatem wzrost energii przepływającej przez nie
cieczy. Energia cieczy u wylotu pompy zużywa się na podniesienie cieczy i
pokonanie oporów hydraulicznych w przewodzie tłocznym.
Zastosowanie pomp
cieczy zimnych, ciepłych i gorących np. wody pitnej, wody o
wysokim ciśnieniu
parowania
cieczy chemicznie agresywnych i korodujących np. wody
morskiej, ciekłych
produktów chemicznych
cieczy czystych i zanieczyszczonych np. ścieków
cieczy gęstych i lepkich np. masa celulozowa, melisa, smoła,
asfalt
cieczy lotnych np. benzyna
olejów np. ropa, nafta
smarów płynnych
cieczy ścierających np. mieszanin wody z piaskiem
transportu hydraulicznego ciał stałych np. węgla, rudy
Podział pomp
o napędzie ręcznym
o napędzie mechanicznym (silniki wodne, spalinowe, parowe)
o napędzie elektrycznym
W zależności od rodzaju napędu pompy
dzielimy na:
Podział pomp
W zależności od przenoszenia cieczy z
przestrzeni ssawnej do tłocznej pompy
dzielimy na dwie podstawowe kategorie:
pompy wyporowe
pompy wirowe
Zasada działania i ogólny
podział pomp wirowych
pompy krętne
pompy krążeniowe
Działanie pompy wirowej - polega na tym, że organ roboczy
pompy wirowej (wirnik), osadzony na obracającym się wale,
powoduje zwiększenie krętu bądź krążenia cieczy przepływającej
przez jego wnętrze. Jest to istotna cecha odróżniająca pompy
wirowe od wyporowych pomp rotacyjnych.
W przypadku unieruchomienia organu roboczego następuje
przepływ wsteczny
W zależności od sposobu przemiany energii pompy wirowe dzieli
się na:
Zalety pomp wirowych
duża wydajność przy stosunkowo niewielkiej, a w szczególnych
przypadkach średniej wysokości podnoszenia,
dzięki dużej prędkości obrotowej małe wymiary, a przez to małe
pomieszczenia posadowienia,
całkowita równomierność ruchu ( parametrów pracy ) przy ustalonych
warunkach pracy,
bezpośrednie sprzężenie z szybkoobrotowymi silnikami napędowymi z
wykluczeniem przekładni zmieniających prędkość obrotową,
duża pewność ruchu ( niezawodność ) dzięki zwartej budowie i
bardzo małej liczbie ruchomych, zużywających się części,
zdolność samoregulacji, tzn.samoczynnego przystosowania się do
zmienionych warunków pracy,
równomierność ruchu, który odbywa się w sposób ciągły bez okresowych
zmian
Zalety pomp wirowych
natężenia przepływu i ciśnienia,
duża niezawodność działania dzięki małej liczbie i prostocie
konstrukcji elementów ruchomych oraz braku zaworów sterujących
zdolność pracy przy znaczynch szybkościach obrotowych, co
umożliwia bezpośrednie sprzężenie ich z szybkoobrotowymi
silnikami
małe rozmiary i waga (na skutek dużej szybkości obrotowej), dzięki
czemu zapotrzebowanie miejsca jest mniejsze
po długotrwałym użytkowaniu i znacznym zużyciu spadek
sprawności jest niewielki
niewrażliwość na drobne zanieczyszczenia
niskie koszty eksploatacji
Wady pomp wirowych
brak zdolności samozasysania powodującej konieczność
napełniania pompy cieczą przed uruchomieniem ( z
wyjątkiem pomp krążeniowych samozasysających ),
wrażliwość małych pomp wirowych na zanieczyszczenia
mechaniczne,
wrażliwość na zawartość gazów w pompowanej cieczy, co
może powodować przerwanie przepływu,
mniejszą w porównaniu z niektórymi pompami
wyporowymi sprawność małych pomp wirowych.
Pompy krętne
odśrodkowe
helikoidalne
diagonalne
śmigłowe
odwracalne
Działanie pompy krętnej polega na tym, iż obracający się
wirnik, dzięki odpowiedniemu ukształtowaniu łopatki, powoduje
przepływ cieczy od strony ssawnej ku stronie tłocznej.
Zmniejszenie ciśnienia u wlotu pompy powoduje zjawisko ssania,
a energia mechaniczna przekazywana przez wirnik
powoduje zwiększenie krętu cieczy przepływającej przez jego
wnętrze.
W zależności od ukształtowania pola prądu rozróżnia się
pompy krętne:
Pompy krętne odśrodkowe
Są to pompy o promieniowym wypływie z wirnika złożonego z
szeregu łopatek o krawędzi wlotowej równoległej lub
nachylonej względem osi wirnika; wypływ cieczy z wirnika jest
spowodowany działaniem siły odśrodkowej na cząstki płynącej
cieczy.
Podział pomp krętnych
odśrodkowych
pompy odśrodkowe jednostopniowe;
pompy wielostopniowe o szeregowym połączeniu wirników
(jeżeli wysokość podnoszenia przekracza wartość odpowiednią pompie
jednostopniowej dla danej wydajności i prędkości obrotowej stosuje się
połączenie szeregowe kilku lub kilkunastu wirników jednostopniowych
jeżeli połączone szeregowo wirniki znajdują się w jednym kadłubie,to
pompy tego rodzaju są nazywane wielostopniowymi);
pompy wielostopniowe o równoległym połączeniu wirników
(zwiększenie wydajności w pompach o określonych parametrach H i n
można uzyskać przez równoległe połączenie wirników; częściej stosuje się
pompy z zasilanymi obustronnie wirnikami dwustrumieniowymi;
pompy wielostopniowe w zespołach wirujących, których wirniki są
połączone szeregowo i równolegle.
1. Pompy o przepływie wymuszonym przez kanały
międzyłopatkowe to:
Podział pomp krętnych
odśrodkowych
2. Pompy o swobodnym przepływie przez komorę mają wirnik
otwarty, o promieniowych łopatkach, osadzony na końcu wału
w głębi kadłuba w ten sposób, że między wirnikiem a
kadłubem znajduje się swobodna przestrzeń; w wyniku
działania siły odśrodkowej , wywołanej przez wirujące łopatki,
ciecz jest wtłaczana do kanału zbiorczego.
Pompy helikoidalne
Charakteryzują się ukośnym przepływem przez
wirnik. Zaopatrzone są w kierownicę
bezłopatkową i spiralny bądż też cylindryczny
kanał zbiorczy. Budowane są jako pompy
jednostopniowe, przeważnie z dopływem
osiowym, oraz dwustopniowe o równoległym
połączeniu wirników (wirniki z dwustronnym
dopływem).
Wirniki pomp helikoidalnych mogą być
zamknięte lub - przy większych wartościach
wyróżnika szybkobieżności - otwarte. Łopatki
wirników cechują się krzywizną
przestrzenną. Pompy helikoidalne są
budowane w układzie poziomym oraz dla
uzyskania większych wydajności w układzie
pionowym.
Pompy diagonalne
Są to pompy o przepływie promieniowo-osiowym, z wirnikiem
zaopatrzonym w kilka łopatek o obu krawędziach nachylonych
względem osi wirnika oraz z osiowo-symetryczną kierownicą
łopatkową, tworzącą jedną całość z kadłubem pompy.
Pompy diagonalne
Pompy diagonalne są budowane przeważnie w układzie pionowym
jako pompy jedno- i wielostopniowe. Woda dopływa do wirnika przez
lej wlotowy odpowiednio ukształtowany, zaś w przypadku dużych
wydajności przez krzywak dolotowy (kolano ssawne). Wirniki pomp
diagonalnych są zamknięte lub - przy większych wartościach
wyróżnika szybkobieżności - otwarte. Te ostatnie w celu umożliwienia
regulacji wydajności mogą mieć łopatki stałe lub nastawialne.
Pompy śmigłowe
Zwane pompami o osiowym przepływie przez wirnik, są
zaopatrzone w ułopatkowany wirnik o kształcie zbliżonym do
śmigła wieloramiennego i kierownicę łopatkową umieszczoną
poza wirnikiem. Łopatki wirnika mogą być stałe lub nastawialne .
W pompach śmigłowych o regulacji wstępnym krętem stosuje
się przed wirnikiem łopatki kierownicze nastawialne. Pompy
śmigłowe są w zasadzie jednostopniowe, zaś w szczególnych
przypadkach dwu- a nawet trzystopniowe
Pompy odwracalne
(maszyny wodne
odwracalne)
Są to maszyny wirowe, które w pewnych okresach mogą pracować
jako turbiny wodne, a w innych jako pompy wirowe. W zależności od
wartości stosunku okresów pracy turbinowej do pracy pompowej są
nazywane turbinopompami ( powyżej 0,5 )lub pompoturbinami
( poniżej 0,5 ). Przez odpowiednie ukształtowanie części
hydraulicznych przepływ może odbywać się w kierunku właściwym
dla pracy maszyny jako pompy lub w kierunku odwrotnym
charakteryzującym pracę turbiny. W zasadzie obecnie są stosowane
pompoturbiny.
Pompy odwracalne
(maszyny wodne
odwracalne)
Zależnie od wartości parametrów pracy, a przede wszystkim od
wyróżnika szybkobieżności, w pompoturbinach może
występować przepływ promieniowy, charakteryzujący pompę
odśrodkową lub turbinę Francisa, przepływ ukośny, właściwy
dla pompy helikoidalnej lub turbiny średnio- bądż szybkobieżnej
Francisa, albo przepływ osiowy, właściwy dla pompy śmigłowej,
a przy przepływie przeciwnie skierowanym - właściwy dla
turbiny śmigłowej Kaplana.
Kierunek przepływu wody przez wirnik może być odwrócony albo
przez zmianę nastawienia łopatek wirnika, albo przez zmianę
kierunku obrotu wału.
Stosowana jest również pompoturbina o niezmiennym kierunku
obrotu, składająca się z dwu oddzielnych wirników: turbinowego i
pompowego, osadzonych na wspólnym wale, z łopatkami tak
zorientowanymi, iż kierunek obrotu zespołu pozostaje ten sam
zarówno przy pracy pompowej jak i przy pracy turbinowej.
POMPY KRĄŻENIOWE
pompy z bocznymi kanałami
pompy peryferalne
pompy z pierścieniami wodnymi.
Działanie pompy krążeniowej polega na tym, iż krążenie
cieczy w obrębie wirnika lub wyłącznie na jego
obwodzie jest proporcjonalne do momentu
przekazywanego wirnikowi przez obracający się wał.
Pompy krążeniowe cechują się samozasysaniem,
tj.zdolnością usuwania powietrza z przewodu ssawnego,
a następnie zassania cieczy.
Do najczęściej stosowanych pomp krążeniowych należą:
Charakterystyka pomp
krążeniowych
POMPY Z BOCZNYMI KANAŁAMI
PIERŚCIENIOWYMI
zjawisko krążenia cieczy w wirniku i bocznych
kanałach jest proporcjonalne do momentu obrotowego
przekazywanego wirnikowi przez wał. Na skutek
zmiennego przekroju kanału bocznego przy obrocie
wirnika występuje okresowa zmiana objętości przestrzeni
międzyłopatkowych, powodując zasysanie i wytłaczanie
cieczy.
Charakterystyka pomp
krążeniowych
POMPY PERYFERALNE
zjawisko krążenia cieczy wokół łopatek rozmieszczonych na
obwodzie wirnika jest proporcjonalne do momentu
przekazywanego wirnikowi przez wał. Wskutek działania siły
odśrodkowej następuje wtłaczanie medium do kanału tłocznego.
POMPY O PIERŚCIENIU WODNYM
działanie ich polega na wprowadzaniu cieczy w ruch okrężny
przez łopatki wirnika osadzonego mimośrodowo w kadłubie
pompy. Powoduje to okresową zmianę objętości przestrzeni
międzyłopatkowych, a w następstwie tego odbywa się zasysanie i
wtłaczanie pompowanego medium.
Pompy wyporowe
Zasada działania pomp wyporowych polega na wypieraniu
określonej dawki cieczy z obszaru ssawnego przez odpowiedni
ruch (przesunięcie, obrót lub przesunięcie z obrotem) organu
roboczego (tłoka, nurnika, skrzydełek, rotora,...) do obszaru
tłocznego.
Koniecznym warunkiem działania pompy wyporowej jest
zastosowanie pasowania suwliwego lub obrotowego takiej klasy,
by ruch organu roboczego wewnątrz pompy był możliwy, a
zarazem by obszary ssawny i tłoczny były oddzielone od
otaczającego powietrza i od siebie z dostateczną szczelnością .
Pompy wyporowe
Pompy wyporowe dzielą się na tłokowe, o posuwisto -
zwrotnym ruchu tłoka oraz
rotacyjne, w których organy robocze wykonują ruch
obrotowy:
o ruchu posuwisto - zwrotnym organu roboczego (pompy tłokowe; jedno i wielocylindrowe oraz jedno i
wielostronnego działania)
o ruchu obrotowo - zwrotnym organu roboczego
o ruchu obrotowym organu roboczego
o ruchu obiegowym organu roboczego
o ruchu precesyjnym organu roboczego
Pompy wyporowe
Organy robocze pomp rotacyjnych mają kształt tłoków o
różnych zarysach, kół zębatych, wysuwanych łopatek, śrub
itp. Pompy te nie posiadają zaworów, co znacznie upraszcza
ich budowę, poza tym mogą one pracować przy znacznie
większej szybkości obrotowej niż pompy tłokowe, wskutek
czego mają mniejsze wymiary, a przepływ cieczy jest w
nich bardziej równomierny.
Stosowane są one do różnych celów, a głównie do
tłoczenia cieczy o właściwościach smarnych jak oleje,
paliwa płynne, itp. Stanowią one często elementy tzw.
hydrauliki siłowej, pracując wówczas jako pompy i jako
silniki do napędu obrabiarek, urządzeń dźwigowych,
koparek oraz narzędzi ratowniczych.
Badanie pomp
wirowych
Wyprodukowane przez wytwórnię pompy wirowe poddawane są
badaniom. Badania te mają na celu wyznaczenie wytwarzanej
przez pompę wysokości podnoszenia wydajności pompy,
pobieranej mocy i sprawności, a również znalezienia zależności
wysokości podnoszenia i pobieranej mocy do natężenia
przepływu.
Badania przeprowadzamy w sposób następujący:
Przy stałej prędkości obrotowej pompy mniej lub bardziej
otwieramy zasuwę na rurociągu tłocznym otrzymując wskutek
tego różne natężenia przepływu i odpowiadające im wysokości
podnoszenia. Następnie na osi odciętych nanosimy w określonej
skali pomierzone natężenia przepływu, zaś na osi rzędnych -
wysokości podnoszenia obliczone na podstawie wskazań
manometru na tłoczeniu i manometru na ssaniu. Łącząc
otrzymane punkty za pomocą ciągłej linii otrzymujemy
charakterystykę Q - H przy danej prędkości obrotowej.
Badanie pomp
wirowych
Ponadto w czasie badania mierzymy na wale moc pobieraną
przez pompę NW dla każdego badanego natężenia przepływu Q.
Następnie
odkładamy
wartości
NW
na
prostopadłych
przechodzących przez odpowiadające im punkty natężeń
przepływu Q, a łącząc otrzymane punkty ciągłą linią otrzymujemy
krzywą Q – Nw.
Znając dla każdego punktu krzywej Q – H moc oddawaną
(użyteczną) oraz moc pobieraną (na wale) Nw obliczamy ze
wzoru wartości sprawności pompy i wykreślamy krzywą Q – η.
Krzywe Q – H, Q – N i Q – η wyrażają wykreślenie zależności
pomiędzy wydajnością, wytwarzaną wysokością podnoszenia,
mocą i sprawnością przy stałej prędkości obrotowej.
Badanie pomp
wirowych
Krzywe te nazywają się charakterystykami
pomp wirowych. Na rysunku przedstawiono
charakterystyki
pompy
odśrodkowej.
Jak
widzimy największej sprawności (punkt A)
odpowiada natężenie przepływu Q
A
(wydajność)
i wysokość pompowania H
A
. Przy zamkniętej
zasuwie (Q = 0) ciśnienie wytwarzane przez
pompę wynosi Ho.
Badanie pomp
wirowych
Moc pobierana przez pompę przy zamkniętej zasuwie stanowi
około 30% normalnej mocy. Cała ta moc zużywa się na straty
mechaniczne w łożyskach i dławnicach oraz na nagrzewanie
cieczy wewnątrz pompy. Dlatego nie należy pozostawiać
uruchomionej pompy przez dłuższy czas z zamkniętą zasuwą.
Po otworzeniu zasuwy, tj. na początku pompowania cieczy,
wysokość pompowania nieco się powiększa, osiąga maksimum i
następnie zaczyna maleć. Lewa podnosząca się część krzywej
Q – H odpowiada niestatecznemu obszarowi pracy pompy. Ta
podnosząca się część krzywej Q - H odzwierciedla pracę pompy
przebiegającą niespokojnie i z silnym hałasem.
Badanie pomp
wirowych
Występujący odcinek krzywej Q - H
powinien być możliwie mały. Jest
szczególnie ważne, aby ciśnienie
przy zamkniętej zasuwie nie było
mniejsze od ciśnienia w punkcie
odpowiadającym
największej
sprawności, bowiem w przeciwnym
przypadku
uruchomienie
pompy
będzie uciążliwe. Charakterystyki Q
– H mogą opadać stromo lub
łagodnie.
Badanie pomp wirowych
Pochylenie charakterystyki (w procentach) możemy wyrazić
orientacyjnie za pomocą wzoru;
x
x
H
H
H
P
0
100
gdzie:
H
0
– ciśnienie, gdy pompa jest w ruchu, lecz zasuwa
jest zamknięta;
H
x
– ciśnienie odpowiadające największej wartości
sprawności
Badanie pomp wirowych
Pochylenie łagodnej charakterystyki wynosi zazwyczaj 8-12%.
Przy łagodnej charakterystyce natężenie przepływu zmienia się w
szerokich granicach przy stosunkowo nieznacznych zmianach
wysokości podnoszenia.
Pochylenie stromych charakterystyk wynosi 25-30%. Charakterystyki
te są dogodne w pompowniach, w których pożądany jest mały zakres
wahania wydajności przy
znacznych wahaniach
wysokości
podnoszenia pomp. Stale opadające charakterystyki a oraz b na
rysunku wykazują na całym obszarze stopniowe opadanie krzywej Q
- H. Mogą być one strome lub łagodne. Największą wysokością
podnoszenia (ciśnieniem) wyrażoną przez krzywą jest wówczas
ciśnienie Ho podczas rozruchu. Charakterystyki, które mają
maksimum (krzywa c na rysunku) posiadają na początku
niedostateczny odcinek Ho - K.
Praca
pomp
o
charakterystykach
posiadających
odcinek
niedostateczny jest dopuszczalna tylko przy wydajnościach
większych od wydajności Q
k
.
Pomiar wydajności
Wydajność
tę
mierzymy
za
pomocą
wywzorcowanego
zbiornika,
wodomierza
lub
wywzorcowanych
zwężek
(dysz
lub
kryz)
umieszczonych na rurociągu tłocznym.
Pomiar pobieranej mocy
Moc na wale pompy wyznaczamy według wskazań
elektrycznych przyrządów pomiarowych (woltomierza,
amperomierza, watomierza) albo za pomocą dynamometru,
którym mierzymy moment obrotowy przenoszony na wał
pompy. Przy pasowej przekładni między silnikiem i pompą
moc pobierana przez silnik (moc elektryczną) należy
pomnożyć przez sprawność przekładni pasowej.
Zatem:
el
prz
s
w
N
N
gdzie:
N
w
– moc pobierana przez pompę;
N
el
– moc pobierana przez silnik z sieci
elektrycznej;
η
s
– sprawność silnika
η
prz
– sprawność przekładni
Podział pomp pożarniczych
Autopompy
Zamontowane z przodu pojazdu,
Zamontowane w środku pojazdu,
Zamontowane z tyłu pojazdu
Motopompy
Przenośne
Przewoźne
Inne
Autopompy
Autopompa
jest to pompa pożarnicza wbudowana na
stałe w podwozie samochodu
pożarniczego napędzana przez silnik tego
samochodu
Autopompę oznaczamy literą A
Autopompa zamontowana z
przodu samochodu
pożarniczego
Takie umiejscowienie pompy nie wymaga napędu od skrzyni biegów
(przystawki) lecz dodatkowego sprzęgła między silnikiem a pompą.
Mogą one być sprzęgnięte z silnikiem samochodowym bezpośrednio
(sprzęgło kłowe lub cierne)- pompy 2- lub 3- stopniowe; lub przez
przekładnię kół zębatych - pompy 1- stopniowe.
Autopompa zamontowana z
przodu samochodu
pożarniczego
Nie stosowanie skrzynki dodatkowego napędu (przystawki).
Łatwy dostęp do obsługi, konserwacji i naprawy.
Lepsze wykorzystanie miejsca na nadwoziu.
Krótsze przewody dodatkowego układu chłodzenia.
Krótsze dźwignie sterujące pracą pompy i napędu pompy.
Łatwiejszy dojazd do punktu czerpania wody
Zaletami
takiego
umiejscowienia
autopompy są:
Autopompa zamontowana z
przodu samochodu
pożarniczego
Wadami takiego umiejscowienia autopompy
są:
Pompa narażona jest na uszkodzenia mechaniczne.
Konieczność zastosowania dodatkowego sprzęgła włączanego podczas pracy pompy.
Pompa narażona jest na zanieczyszczenia i zmienne warunki atmosferyczne szczególnie zimą.
Utrudniona wymiana paska klinowego napędzającego wentylator, alternator i pompę wodną
silnika.
Pompa częściowo zasłania chłodnicę silnika.
Przeciążenia osi przedniej, wydłuża się promień skrętu samochodu (zwiększony zwis przedni).
Autopompa zamontowana w
środku samochodu
pożarniczego
Równomierne rozłożenie środka ciężkości, krótkie dźwignie sterowania pompą.
Krótkie rurociągi łączące pompę z zbiornikami wodnym i na środek pianotwórczy
oraz nasad tłocznych.
Pompa chroniona jest przed działaniem czynników atmosferycznych (zwłaszcza
zimą dzięki systemom nagrzewczym), przed uszkodzeniami mechanicznymi i
zabrudzeniem.
Krótki wał napędowy pompy od przystawki skrzyni biegów.
Zaletami
takiego
umiejscowienia
autopompy są:
Autopompa zamontowana w
środku samochodu
pożarniczego
Wadami takiego umiejscowienia autopompy
są:
Utrudniony dostęp do obsługi, konserwacji i naprawy.
Zajęcie przez pompę środkowego miejsca na ramie utrudnia rozłożenie przedziałów
załogi, sprzętowych i zbiorników; wodnego i na środek pianotwórczy.
Utrudniony jest dojazd do punktu czerpania wody szczególnie, gdy nasady ssawne
wyprowadzone są na boki pojazdu.
Autopompa zamontowana z
tyłu samochodu
pożarniczego
Zaletami
takiego
umiejscowienia
autopompy są:
Dociążenie osi tylnej napędowej.
Pompa
chroniona
jest
przed
działaniem
czynników
atmosferycznych (zwłaszcza zimą dzięki systemom nagrzewczym),
przed uszkodzeniami mechanicznymi i zabrudzeniem.
Krótkie rurociągi łączące pompę z zbiornikami wodnym i na środek
pianotwórczy oraz nasad tłocznych.
Autopompa zamontowana
z tyłu samochodu
pożarniczego
Wadami
takiego
umiejscowienia
autopompy są:
Konieczność
stosowania
długiego,
wieloczęściowego
wałka
napędowego od przystawki skrzyni biegów.
Konieczność stosowania długich cięgien sterowania obrotami silnika.
Autopompa jednostopniowa
z przekładnią zębatą 1:2 A
2/12
Wydajność nominalna
200l/min
Nominalna wysokość
podnoszenia
120m
Nominalna prędkość obrotowa
6000
obr/min
Autopompa jednostopniowa
A32/10 i A24/10
Autopompy te stanowią konstrukcję jednostopniową z osiowym
wlotem i
promieniowym wylotem, skierowanym pionowo do góry. Wlot
autopompy
połączony jest z kolektorem ssawnym zaopatrzonym w dwie
nasady 110,
natomiast wylot autopompy jest połączony z kolektorem tłocznym
z
zamontowanymi 4 zaworami i 4 nasadami 75.
Wał pompy ułożyskowany jest na dwóch łożyskach tocznych
osadzonych
w
korpusie
łożyskowym,
przymocowanym
bezpośrednio do kadłuba pompy.
Autopompa
jednostopniowa A32/10 i
A24/10
Wirnik jest konstrukcją
zamkniętą osadzoną nakońcu
wałka.
Dławicę
wału
stanowi
uszczelniacz
mechaniczny
sprężynowy
z
tuleją
dociskową.
Autopompa napędzana jest
od silnika samochodowego za
pośrednictwem
przekładni
zębatej i wieloczęściowego
wału
napędowego
(zamontowanie
z
tyłu
pojazdu).
Autopompa jednostopniowa
A32/10 i A24/10
Model
Wydajność
nominalna
Nominalna
wysokość
podnoszeni
a
Wydajność nominalna
przy manometrycznej
wysokości ssania
H
s
=7,5m
Nominaln
a
prędkość
obrotowa
l/min
m
3
/h
m
l/min
m
3
/h
obr/min
A24/10
2400
144
105
1200
72
3100
A32/10
3200
192
110
1600
96
3100
Autopompy dwustopniowe
1.kołek walcowy; 2.łącznik wału;
3.nakrętka koronkowa; 4.wpust
pryzmatyczny (klin); 5.pokrywa
korpusu łożyska; 6.łożyskotoczne;
7.pierścień uszczelniający; 8.tuleja
ochronna;
9.końcówka 10.uszczelnienie
mechaniczne; 11.korpus łożyskowy;
12.kurek; 13.kierownica;
14.wał; 15.tuleja dystansowa;
16.pierścień kierownicy; 17.wirnik;
18.korpus ssawny;
19.wpust pryzmatyczny;
20.panewka łożyska; 21.tuleja
ślizgowa łożyska; 22.nakrętka
specjalna; 23.nakrętka specjalna;
24.uszczelka; 25.kołnierz ssawny;
26.kurek spustowy;
27.sznur gumowy.
A16/8
Pompa
wirowa, dwustopniowa, o szeregowym układzie
wirników z osiowym wlorem i promieniowym
wylotem
Masa autopompy
bez wody
100 kg
Uszczelnienie wału mechaniczne, czołowe firmy Grane Packing, olejem
zawartym w komorze olejowej; wyjście wału z
komory uszczelniono pierścieniem Simmera
Ułożyskowanie
wału
w dwóch łożyskach: zewnętrznym tocznym
podwójnym, baryłkowym i wewnętrznym ślizgowym
smarowanym olejem doprowadzonym ze zbiornika
umieszczonego nad pompą
Wymiary
długość:
szerokość:
wysokość::
605 mm
475 mm
385 mm
Napęd
od silnika samochodu GBA-2,5/16 przez przystawkę
skrzyni biegów
i wał przegubowy
A16/8
Wydajność nominalna
1600 l/min
Wysokość podnoszenia
nominalna
80 mH
2
O
Wydajność nominalna przy
manometrycznej wysokości
ssania H
s
=7,5m
120 l/min
Nominalna prędkość obrotowa
2500 obr/min
Nasady tłoczne 75
2
Nasady ssawne 110
1
A 32/8
Pompa
wirowa, dwustopniowa, o szeregowym układzie
wirników z osiowym wlorem i promieniowym
wylotem
Masa autopompy
bez wody
130 kg
Uszczelnienie wału mechaniczne, czołowe firmy Grane Packing, olejem
zawartym w komorze olejowej; wyjście wału z
komory uszczelniono pierścieniem Simmera
Ułożyskowanie
wału
w dwóch łożyskach: zewnętrznym tocznym
podwójnym, baryłkowym i wewnętrznym ślizgowym
smarowanym olejem doprowadzonym ze zbiornika
umieszczonego nad pompą
Wymiary
długość:
szerokość:
wysokość::
560 mm
415 mm
520 mm
Napęd
od silnika samochodu GCBA-6/32 przez przystawkę
skrzyni biegów i wał przegubowy
A 32/8
Wydajność nominalna
3200 l/min
Wysokość podnoszenia
nominalna
80 mH
2
O
Wydajność nominalna przy
manometrycznej wysokości
ssania H
s
=7,5m
120 l/min
Nominalna prędkość obrotowa
2800 obr/min
Nasady tłoczne 75
4
Nasady ssawne 110
2
Autopompy
dwuzakresowe
Napęd główny doprowadzony jest do pompy niskociśnieniowej
wałem kardana od silnika samochodowego.
Napęd pompy wysokociśnieniowej poprzez przekładnię pasową
załączana
sprzęgłem
elektromagnetycznym
od
pompy
niskociśnieniowej.
Autopompa wyposażona jest w pompę próżniową typu trokomat
napędzany paskiem klinowym od wału napędowego pompy
niskociśnieniowej umożliwiający zassanie wody z głębokości 7,5 m.
A24/10-A4/29
Model
A24/10- A4/29
Wydajność
nominalna
2400 l/min
400 l/min
144 m
3
/h
24 m
3
/h
Wysokość
podnoszenia
nominalna
105 m
300 m
Wydajność
nominalna przy
manometrycznej
wysokości ssania
H
s
=7,5m
1 l/min
1 l/min
Nominalna prędkość
obrotowa
1 obr/min
1 obr/min
A32/10-A4/29
Model
A32/10- A4/29
Wydajność
nominalna
3200 l/min
400 l/min
192 m
3
/h
24 m
3
/h
Wysokość
podnoszenia
nominalna
110 m
300 m
Wydajność
nominalna przy
manometrycznej
wysokości ssania
H
s
=7,5m
1 l/min
1 l/min
Nominalna prędkość
obrotowa
1 obr/min
11 obr/min
ROSENBAUER NH 30
System pompy
Pompa odśrodkowa
Maksymalna wydajność
3.000 l/min przy 10 bar
Maksymalna prędkość
obrotowa
4200 obr/min
Materiał
Stop lekkich metali Bronz
Konstrukcja
Część normalno ciśnieniowa: 1
stopniowa
Część wysoko
ciśnieniowa: 2 stopniowa
Napęd:
Wałek napędowy
ROSENBAUER NH 30
OGÓLNY OPIS INSTALACJI POMPY
Pompa składa się głównie z obudowy normalnego oraz wysokiego
ciśnienia, wirników, wału pompy, dyfuzora oraz komory dławnicy.
Woda przedostaje się do wirnika poprzez przyłącze ssawne. Proces
ten nazywa się podawaniem osiowym, ponieważ woda płynie w
kierunku centralnej osi.
Woda, która zostanie wprowadzona poprzez przyłącze ssawne, jest
następnie przechwycona przez wirnik (łopaty wirnika). Odnośnie,
woda jest odbita pod kątem 90 stopni i wyrzucona w kierunku
pionowym w stosunku do osi. Nazywa się to wypływem kołowym.
ROSENBAUER NH 30
Ciśnienie wody zależy głównie od zjawiska siły odśrodkowej, w związku
z czym ten rodzaj pompy nazywa się pompą odśrodkową.
Pomiędzy wirnikiem a dyfuzorem jest przerwa. Dyfuzor jest
stacjonarny i zamocowany do obudowy pompy. Przerwa jest konieczna
aby wirnik i dyfuzor się nie stykały.
Energia przepływającej cieczy składa się z energii prędkości oraz
ciśnienia. Energia prędkości może zostać przetworzona na ciśnienie.
Woda jest podawana z wirnika przy dużej prędkości. Przetworzenie
prędkości na ciśnienie odbywa się na dyfuzorze.
ROSENBAUER NH 30
Przekrój przez który przechodzi woda w czasie od wejścia do
dyfuzora do czasu wyjścia niego, jest stopniowo zwiększany.
Prędkość się zmniejsza podczas gdy wydajność przepływu pozostaje
nie zmienna a przekrój się zwiększa.
Przekrój rur jest dobrany na tyle wielki, że prędkościowa część
całkowitej energii na wylotach ciśnieniowych pompy jest tak mała,
że może zostać pominięta w porównaniu z częścią ciśnieniową. Przez
co wspomina się tyko o wysokości zassania pompy, która jest sumą
wskazań odczytanych z manometru i Wakuometru. Uwaga aby
pompa nie działała przy zamkniętych zaworach przez długi czas
(wzrost temperatury !)
ROSENBAUER NH 30
Obudowa normalnego ciśnienia:
Podłączenia do wakuometru, pompa zasysająca oraz woda
napędzająca są dostarczane w obudowie normalnego
ciśnienia. Ponadto dodane jest miejsce na doszczelnienie i
otwór na dolanie oleju do. łożyska. Są również otwory
odwadniające na obudowach normalnego jak i wysokiego
ciśnienia
ROSENBAUER NH 30
Wirnik
Wirnik składa się z jednej części i zawiera łopatki. Wirnik ma
piastę na wale i jest zamocowany śrubą wirnikową.
Wał pompy
Wał napędowy pompy wykonany jest ze stali nierdzewnej i
jest uszczelniony przez specjalne szczeliwo w skrzynce
uszczelniającej.
ROSENBAUER NH 30
ŁĄCZONA WYSOKO- I NORMALNO
CIŚNIENIOWA POMPA NH 30
1. Ogólny opis.
Jedno stopniowa pompa normalno-ciśnieniowa oraz 3-
stopniowa pompa wysoko ciśnieniowa są umieszczone rzędowo
na wale pompy. Przeciwne ustawienie wirników normalnego i
wysokiego ciśnienia dostarcz prawie idealną równowagę siły
odśrodkowej. Zapewnia to minimalne zużycie i długi okres
żywotności łożysk na wale pompy. Wał pompy jest zrobiony ze
stali nierdzewnej i działa w skrzyni przekładniowej na dwóch
łożyskach kulowych i w obudowie normalnego ciśnienia na
łożysku igłowym. Łożysko to posiada smarowniczkę którą
powinno się smarować raz w roku.
ROSENBAUER NH 30
ŁĄCZONA WYSOKO- I NORMALNO
CIŚNIENIOWA
POMPA NH 30
1. Ogólny opis.
Skrzynka uszczelniająca. po stronie ssania i ciśnienia z plastycznym
specjalnym szczeliwem dla skrzynek uszczelniających uszczelnia
pompę i oczywiście skrzynka uszczelnia jącą można doszczelniać bez
rozkręcania przez użycie śruby doszczelniającej (uwaga:
doszczelniać tylko gdy pompa pracuje). Odśrodkowa pompa wodna,
wirniki i dyfuzory są wykonane z korozjo odpornych l stopów metali
lekkich lub bronzu
ROSENBAUER NH 30
2. Pompa zasysająca:
Potrzebne podciśnienie do wytworzenia słupa wody
otrzymujemy z zainstalowanego niezależnego
profesjonalnego systemu zasysającego. Dwutłokowa
pompa zasysająca jest zamontowana na skrzyni
przekładniowej. Napędzana jest przez pasek-V oraz
sprężynowo dociskane kółko napinające) Pompa
zasysająca powinna być włączana jedynie dla potrzeb
zassania wody.
ROSENBAUER NH 30
3. Napęd i przekładnia
Pompa jest napędzana głównie z przystawki mocy samochodu
poprzez wykorzystanie uniwersalnego wału i przekładni
pompy. Przekładnia pompy dostarcza odpowiednią moc
poprzez ustaloną przekładnię w odróżnieniu do prędkości i
mocy wyjściowej silnika
4.Chłodzenie
Zależy od konstrukcji silnika, jeżeli system chłodzenia silnika
wymaga dodatkowego chłodzenia aby zabezpieczyć silnik
przed przegrzaniem w tropikalnych klimatach lub dla
działania w zimnych klimatach. Krążąca w obwodzie woda
może być również wykorzystana do podgrzewania pompy.
Motopompy
Motopompa
jest to pompa pożarnicza
stanowiąca agregat składający
się z pompy i napędzającego ją
silnika spalinowego
Motopompę oznaczamy literą M
Motopompy
W Straży Pożarnej występują motopompy :
przenośne - wyposażone w uchwyt do przenoszenie
przewoźne - przeznaczone do zamocowania na pojeździe pożarniczym
pływające
M8/8 - P07
Pompa jest zespołem złożonym z dwustopniowej odśrodkowej pompy
wirowej oraz napędzającego ją trzy cylindrowego silnika dwusuwowego,
benzynowego, chłodzonego wodą, firmy Bernard Moteurs Polnad Nowa
Dęba .
Parametry pompy
Q = 400 l/min
Q = 600 l/min
Q = 900
l/min
Q max =1600 l/min
H=120m
H=80m
H=80m
wolny wylew
H
s
=1,5m
H
s
=7,5m
H
s
=1,5m
Nasada ssawna
110
Nasada tłoczna
2X75
Masa całkowita
154 kg
Długość
995 mm
Szerokość
570 mm
Wysokość
865 mm
Urządzenie zasysając
Smoczek na sprężoną mieszankę
M8/8 - P07
Parametry silnika
Typ
190
Ilość cylindrów
3
Pojemność skokowa
600 cm
3
Rodzaj zapłonu
elektroniczny
Rozruch
elektryczny lub ręczny
Instalacja elektryczna
12 V
Moc nominalna / przy
obrotach silnika
29,5 KM / 4000 obr/min
Maksymalne obroty silnika
5000 obr/min
Paliwo
mieszanka etyliny E-94
lub Pb-95 i oleju
silnikowego w stosunku
25 : 1
FOX M8/8 - Rosenbauer
Stanowi zespół złożony z jednostopniowej odśrodkowej pompy wirowej oraz
napędzającego ją silnika czterosuwowego, gaźnikowego, chłodzonego powietrzem
firmy BMW.
Zespół zamontowany jest na wspólnej podstawie wyposażonej w uchwyty do
przenoszenia.
Parametry pompy
Q = 800 l/min
H=10bar
Q = 1200
l/min
H=8bar
H
s
=1,5m
Q = 1800
l/min
H=4bar
H
s
=7,5m
Nasada ssawna
110
Nasada tłoczna
2X75
Masa całkowita
180 kg
Długość
935 mm
Szerokość
730 mm
Wysokość
840 mm
Urządzenie zasysając
dwutłokowa pompa próżniowa
FOX M8/8 - Rosenbauer
Parametry silnika
Typ
A 61
Ilość cylindrów
2
Pojemność skokowa
1085 cm
3
Rodzaj zapłonu
elektroniczny
Rozruch
elektryczny lub ręczny
Instalacja elektryczna
12 V
Moc nominalna / przy
obrotach silnika
53 KM / 4500 obr/min
Maksymalne obroty silnika
-
Paliwo
mieszanka etyliny E-94
lub Pb-95 i oleju
silnikowego w stosunku
30 : 1
Motopompa Johstadt
M8/8 - ZL 1500
Pompę stanowi zespół złożony z jednostopniowej odśrodkowej pompy
wirowej oraz napędzającego ją dwucylindrowego silnika dwusuwowego,
gaźnikowego, chłodzonego powietrzem firmy Göbler - Hirth.
Zespół zamontowany jest na wspólnej podstawie wyposażonej w uchwyty
do przenoszenia.
Parametry pompy
Q = 800 l/min
H=8bar
H
s
=3m
Q = 1470 l/min
H=10bar
H
s
=3m
Q = 1675 l/min
H=8bar
H
s
=3m
Nasada ssawna
110
Nasada tłoczna
2X75
Masa całkowita
163 kg
Długość
1080 mm
Szerokość
740 mm
Wysokość
770 mm
Urządzenie zasysając
Automatyczna pompa próżniowa
H
s
=8m
Motopompa Johstadt
M8/8 - ZL 1500
Parametry silnika
Typ
Göbler - Hirth
Ilość cylindrów
2
Pojemność skokowa
625 cm
3
Rodzaj zapłonu
elektroniczny
Rozruch
elektryczny lub ręczny
Instalacja elektryczna
12 V
Moc nominalna / przy
obrotach silnika
49 KM / 3600 obr/min
Paliwo
mieszanka etyliny E-94
lub Pb-95 i oleju
silnikowego w stosunku
30 : 1
Motopompa M8/8 - P08
Motopompa M8/8 - P08 stanowi zespół złożony z jednostopniowej
odśrodkowej pompy wirowej oraz napędzającego ją silnika dwusuwowego,
gaźnikowego, chłodzonego wodą firmy TOHATSU. Zespól zamontowany jest
na wspólnej podstawie wyposażonej w uchwyty do przenoszenia.
Parametry pompy
Q = 800 l/min
H=10bar
H
s
=7,5m
Q = 1200 l/min
H=8bar
H
s
=1,5m
Q = 1800 l/min
H=4bar
-
Nasada ssawna
110
Nasada tłoczna
2X75
Masa całkowita
117 kg
Długość
810 mm
Szerokość
615 mm
Wysokość
815 mm
Motopompa M8/8 - P08
Parametry silnika
Typ
2WT72A (2)
Ilość cylindrów
2
Pojemność skokowa
550 cm
3
Rodzaj zapłonu
elektroniczny
Rozruch
elektryczny lub ręczny
Instalacja elektryczna
12 V
Moc nominalna / przy
obrotach silnika
40 KM / 4600 obr/min
Maksymalne obroty
silnika
50 KM / 5000 obr/min
Paliwo
mieszanka etyliny E-94 lub
Pb-95 i oleju silnikowego w
stosunku 30 : 1
Motopompa M8/8 - 1
Stanowi zespół złożony z jednostopniowej odśrodkowej pompy wirowej oraz
napędzającego ją dwucylindrowego silnika czterosuwowego gaźnikowego
chłodzonego powietrzem. Zespół zamontowany jest na wspólnej podstawie
wyposażonej w uchwyty do przenoszenia.
Parametry pompy
Q = 400l/min
H=8bar
H
s
=1,5m
Q =700 l/min
H=10bar
H
s
=7,5m
Nasada ssawna
110
Nasada tłoczna
2X75
Masa całkowita
134 kg
Długość
890 mm
Szerokość
560 mm
Wysokość
745 mm
Urządzenie zasysając
Pompa próżniowa TPP2
Motopompa M8/8 - 1
Parametry silnika
Typ
CH 25
Ilość cylindrów
2
Rodzaj zapłonu
elektroniczny
Rozruch
elektryczny lub ręczny
Instalacja elektryczna
12 V
Moc nominalna / przy
obrotach silnika
25 KM / 3600 obr./min
Paliwo
Etylina wysokooktanowa
Model
M 8/8–PO7
(GZUT)
M 8/8-1
(spec
poż)
Motopo
mpa
pływając
a
M8/3LE
DA
Spec poż
Motopom
pa
pływająca
M5/3ME
WA
Spec poż
Motopo
mpa
pływając
a
NIAGAR
A1
M8/8
PO8
M8/8-PO3
Wydajność
nominalna
(Qn)
800 l/min
(48 m
3
/h)
800 l/min
(48
m
3
/min)
800 l/min
(48
m
3
/min)
500 l/min
(30 m
3
/h)
500 l/min
(30 m
3
/h)
800 l/min
(48
m
3
/min)
800 l/min
(48 m
3
/min)
Przy
manometry-
cznej
wysokości
przenoszeni
a
80 m sł.
Wody
(758 kPa)
80 m sł.
Wody
(758 kPa)
35 m sł.
Wody
(350 kPa)
35 m sł.
Wody
(350 kPa)
30 m sł.
Wody
(300 kPa)
80 m sł. Wody
(758 kPa)
Moc silnika
21,7 kW
29,5 KM
25 KM
9,2 kW
12,5 KM
4,4 kW
6 KM
5,5 KM
29,4 kW
40 KM
19,1 kW
26 KM
Obroty
4000 min
-1
3600
min
-1
3300 min
-1
3600 min
-
1
4600 min
-
1
Rozruch
Elektryczny
i ręczny
Ręczny
Ręczny
Ręczny
Elektrycz
ny
I ręczny
Elektryczny(P
O3E
Ręczny (PO3)
Masa
154 kg
134 kg
51 kg
34 kg
28 kg
117 kg
135,
173(PO3E)
Porównanie niektórych
parametrów motopomp
DZIĘKUJEMY