background image

Wykład 2

Wykład 2

Przepisy regulujące 

Przepisy regulujące 

wykonywanie sekcji zwłok

wykonywanie sekcji zwłok

background image

Rodzaje diagnostyki 

Rodzaje diagnostyki 

patomorfologicznej

patomorfologicznej

Diagnostyka autopsyjna

Diagnostyka autopsyjna

Autopsja jest badaniem pośmiertnym 

Autopsja jest badaniem pośmiertnym 

polegającym  na otwarciu co najmniej 

polegającym  na otwarciu co najmniej 

3 jam ciała.

3 jam ciała.

Celem autopsji jest stwierdzenie 

Celem autopsji jest stwierdzenie 

przyczyny zgonu i zmian 

przyczyny zgonu i zmian 

towarzyszących.

towarzyszących.

Diagnostyka biopsyjna

Diagnostyka biopsyjna

background image

Rodzaje śmierci:

Rodzaje śmierci:

Kliniczna-ustanie krążenia i oddychania

Kliniczna-ustanie krążenia i oddychania

Osobnicza-po 5-6 min (śmierć kory 

Osobnicza-po 5-6 min (śmierć kory 

mózgowej)

mózgowej)

Dystanazja- 

Dystanazja- 

utrzymywanie

utrzymywanie

 

 

życia za 

życia za 

pomocą aparatury

pomocą aparatury

Ortotanazja

Ortotanazja

- wyłączenie aparatury 

- wyłączenie aparatury 

medycznej 

medycznej 

Śmierć biologiczna- po ok. 30 godzinach

Śmierć biologiczna- po ok. 30 godzinach

background image

Cechy (znamiona) śmierci

Cechy (znamiona) śmierci

Plamy opadowe 

Plamy opadowe 

(livores mortis)

(livores mortis)

Powstają w najniżej położonych częściach 

Powstają w najniżej położonych częściach 

ciała już 30-45 minut po zgonie

ciała już 30-45 minut po zgonie

- w pełni wykształcone po 2-4 godzinach, 

- w pełni wykształcone po 2-4 godzinach, 

nie znikają po ucisku

nie znikają po ucisku

- po 12-15 godzinach są 

- po 12-15 godzinach są 

nieprzemieszczalne

nieprzemieszczalne

- czasami za życia jako „róże cmentarne”

- czasami za życia jako „róże cmentarne”

background image

Cechy (znamiona) śmierci 

Cechy (znamiona) śmierci 

c.d.

c.d.

Stężenie pośmiertne 

Stężenie pośmiertne 

(rigor mortis)

(rigor mortis)

- zaczyna się od mięśni żwaczy 2-4 

- zaczyna się od mięśni żwaczy 2-4 

godziny po śmierci

godziny po śmierci

- w pełni rozwinięte po 6-12 godzinach

- w pełni rozwinięte po 6-12 godzinach

- ustępuje po 48 godzinach

- ustępuje po 48 godzinach

- czasami jest powodem „uśmiechu 

- czasami jest powodem „uśmiechu 

sardonicznego”

sardonicznego”

background image

Cechy (znamiona) śmierci 

Cechy (znamiona) śmierci 

c.d.

c.d.

Bladość pośmiertna 

Bladość pośmiertna 

(palor mortis)

(palor mortis)

- związana z ustaniem krążenia i 

- związana z ustaniem krążenia i 

odpływem krwi

odpływem krwi

- jest niepewną cechą śmierci

- jest niepewną cechą śmierci

background image

Cechy (znamiona) śmierci 

Cechy (znamiona) śmierci 

c.d.

c.d.

Oziębienie pośmiertne 

Oziębienie pośmiertne 

(frigor mortis)

(frigor mortis)

- zrównanie ciepłoty ciała z 

- zrównanie ciepłoty ciała z 

temperaturą otoczenia następuje po 

temperaturą otoczenia następuje po 

16-20 godzinach

16-20 godzinach

- w pierwszych 6-9 godzinach ciepłota 

- w pierwszych 6-9 godzinach ciepłota 

ciała spada 1 stopień na godzinę

ciała spada 1 stopień na godzinę

background image

Cechy (znamiona) śmierci 

Cechy (znamiona) śmierci 

c.d.

c.d.

Gnicie (putrefactio)

Gnicie (putrefactio)

-

żabi brzuch

żabi brzuch

-

gigantyzm Caspra

gigantyzm Caspra

-

poród trumienny

poród trumienny

-

zeszkieletowanie po 5-10 latach 

zeszkieletowanie po 5-10 latach 

background image

Przepisy, regulujące sposób postępowania w przypadku zgonu pacjenta:

Przepisy, regulujące sposób postępowania w przypadku zgonu pacjenta:

 

 

Ustawa  z  dnia  31  stycznia  l959  r  o  cmentarzach  i  chowaniu  zmarłych 

Ustawa  z  dnia  31  stycznia  l959  r  o  cmentarzach  i  chowaniu  zmarłych 

( tekst jednolity- Dz.U.2000 r , nr. 23, poz. 295).

( tekst jednolity- Dz.U.2000 r , nr. 23, poz. 295).

Ustawa  z  dnia  20  czerwca  l997  r  o  zmianie  ustawy  o  zakładach  opieki 

Ustawa  z  dnia  20  czerwca  l997  r  o  zmianie  ustawy  o  zakładach  opieki 

zdrowotnej  oraz  o  zmianie  niektórych  innych  ustaw  (  Dz.  U.  1997  r,  nr. 

zdrowotnej  oraz  o  zmianie  niektórych  innych  ustaw  (  Dz.  U.  1997  r,  nr. 

107, poz.661)

107, poz.661)

Kodeks Postępowania Karnego z 1997 r.

Kodeks Postępowania Karnego z 1997 r.

Ustawa  z  dnia  5  grudnia  l996  r  o  zawodzie  lekarza  (  Dz.  U.1997  r  poz. 

Ustawa  z  dnia  5  grudnia  l996  r  o  zawodzie  lekarza  (  Dz.  U.1997  r  poz. 

152).

152).

Rozporządzenie  Ministra  Zdrowia  i  Opieki  Społecznej  z  dnia  03.08.1961 

Rozporządzenie  Ministra  Zdrowia  i  Opieki  Społecznej  z  dnia  03.08.1961 

roku w sprawie stwierdzania zgonu i jego przyczyny ( Dz. U. 1961 r . nr. 

roku w sprawie stwierdzania zgonu i jego przyczyny ( Dz. U. 1961 r . nr. 

39, poz. 202.)

39, poz. 202.)

Rozporządzenie  Ministra  Zdrowia  z  dnia  7  grudnia  2001  r  w  sprawie 

Rozporządzenie  Ministra  Zdrowia  z  dnia  7  grudnia  2001  r  w  sprawie 

postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi ( Dz. U. 2001 r, nr. 153, 

postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi ( Dz. U. 2001 r, nr. 153, 

poz. 1783)

poz. 1783)

Rozporządzenie  Ministra  Zdrowia  z  dnia  7  grudnia  2001  r  w  sprawie 

Rozporządzenie  Ministra  Zdrowia  z  dnia  7  grudnia  2001  r  w  sprawie 

wzoru karty zgonu oraz sposobu jej wypełniania ( Dz. U. 2001 r, nr. 153, 

wzoru karty zgonu oraz sposobu jej wypełniania ( Dz. U. 2001 r, nr. 153, 

poz. 1782).

poz. 1782).

Nowelizacja ustawy o Zakładach Opieki Zdrowotnej z 14 maja 2004 r. 

Nowelizacja ustawy o Zakładach Opieki Zdrowotnej z 14 maja 2004 r. 

ZGON – UREGULOWNIA 

ZGON – UREGULOWNIA 

PRAWNE W POLSCE

PRAWNE W POLSCE

background image

Stwierdzenie zgonu:

Stwierdzenie zgonu:

zgon człowieka  może stwierdzić osobiście 

zgon człowieka  może stwierdzić osobiście 

lekarz, na podstawie  „osobiście wykonanych 

lekarz, na podstawie  „osobiście wykonanych 

badań i ustaleń „ (art. 43 ustawy- poz.4). Dokonuje 

badań i ustaleń „ (art. 43 ustawy- poz.4). Dokonuje 

tego w razie śmierci chorego w szpitalu, lub będąc 

tego w razie śmierci chorego w szpitalu, lub będąc 

„ wezwany do nieszczęśliwego wypadku lub 

„ wezwany do nieszczęśliwego wypadku lub 

nagłego zachorowania” (paragraf 3. Rozporz.- 

nagłego zachorowania” (paragraf 3. Rozporz.- 

poz.5). Dopuszczalne jest także w szczególnych 

poz.5). Dopuszczalne jest także w szczególnych 

przypadkach stwierdzenie zgonu przez starszego 

przypadkach stwierdzenie zgonu przez starszego 

felczera lub felczera oraz położnej. Położna może 

felczera lub felczera oraz położnej. Położna może 

stwierdzić zgon jedynie u pozostającego pod jej 

stwierdzić zgon jedynie u pozostającego pod jej 

opieka noworodka przed upływem 7 dnia jego 

opieka noworodka przed upływem 7 dnia jego 

życia w sytuacji gdy najbliższa placówka służby 

życia w sytuacji gdy najbliższa placówka służby 

zdrowia oddalona jest o więcej niż 4 km. 

zdrowia oddalona jest o więcej niż 4 km. 

ZGON – UREGULOWNIA PRAWNE 

ZGON – UREGULOWNIA PRAWNE 

W POLSCE

W POLSCE

background image

Z nowelizacji art. 24 ustawy o Zakładach 

Z nowelizacji art. 24 ustawy o Zakładach 

Opieki  zdrowotnej  z  dn.  14  maja  2004  r. 

Opieki  zdrowotnej  z  dn.  14  maja  2004  r. 

wynika,  że  zwłoki  osoby,  która  zmarła  w 

wynika,  że  zwłoki  osoby,  która  zmarła  w 

szpitalu 

szpitalu 

MOGĄ

MOGĄ

    być  poddane  sekcji 

    być  poddane  sekcji 

zwłok,  w  szczególności,  gdy  zgon  tej 

zwłok,  w  szczególności,  gdy  zgon  tej 

osoby nastąpił przed upływem 12 godzin 

osoby nastąpił przed upływem 12 godzin 

od przyjęcia

od przyjęcia

ZGON – UREGULOWNIA 

ZGON – UREGULOWNIA 

PRAWNE W POLSCE

PRAWNE W POLSCE

background image

ZGON – UREGULOWNIA 

ZGON – UREGULOWNIA 

PRAWNE W POLSCE

PRAWNE W POLSCE

Przywołany artykuł (24) nadał 

Przywołany artykuł (24) nadał 

pacjentom nowe prawo ; przy 

pacjentom nowe prawo ; przy 

przyjęciu do szpitala pacjent lub jego 

przyjęciu do szpitala pacjent lub jego 

przedstawiciel ustawowy może złożyć 

przedstawiciel ustawowy może złożyć 

pisemne oświadczenie o braku zgody 

pisemne oświadczenie o braku zgody 

na wykonanie patomorfologicznej 

na wykonanie patomorfologicznej 

sekcji zwłok w razie jego śmierci.

sekcji zwłok w razie jego śmierci.

background image

ZGON – UREGULOWNIA 

ZGON – UREGULOWNIA 

PRAWNE W POLSCE

PRAWNE W POLSCE

Oświadczenie to traci ważność, gdy:

Oświadczenie to traci ważność, gdy:

przyczyny zgonu chorego nie można ustalić w sposób 

przyczyny zgonu chorego nie można ustalić w sposób 

jednoznaczny,

jednoznaczny,

zgon pacjenta nastąpił w następstwie chorób 

zgon pacjenta nastąpił w następstwie chorób 

określonych w przepisach o chorobach zakaźnych i 

określonych w przepisach o chorobach zakaźnych i 

zakażeniach,

zakażeniach,

zgon pacjenta może pozostawać w kręgu 

zgon pacjenta może pozostawać w kręgu 

zainteresowania prokuratury.

zainteresowania prokuratury.

            

            

W takich przypadkach wykonanie sekcji 

W takich przypadkach wykonanie sekcji 

naukowo-lekarskiej lub sądowo-lekarskiej  jest  

naukowo-lekarskiej lub sądowo-lekarskiej  jest  

obligatoryjne.

obligatoryjne.

background image

Podjęcie decyzji o wykonaniu sekcji zwłok bądź 

Podjęcie decyzji o wykonaniu sekcji zwłok bądź 

jej zaniechaniu:

jej zaniechaniu:

-

w  pierwszym  rzędzie  po  stwierdzeniu  śmierci 

w  pierwszym  rzędzie  po  stwierdzeniu  śmierci 

człowieka    lekarz  musi  dokonać  analizy 

człowieka    lekarz  musi  dokonać  analizy 

okoliczności  śmierci  w  celu  wykluczenia  , 

okoliczności  śmierci  w  celu  wykluczenia  , 

choćby  najmniejszego  podejrzenia,  że  śmierć 

choćby  najmniejszego  podejrzenia,  że  śmierć 

ta 

może 

mieć 

związek 

działaniem 

ta 

może 

mieć 

związek 

działaniem 

gwałtownym, 

zwłaszcza 

może 

być 

gwałtownym, 

zwłaszcza 

może 

być 

spowodowana działaniem przestępnym.             

spowodowana działaniem przestępnym.             

                    

                    

-

 

 

jeżeli  takiego  podejrzenia  nie  może 

jeżeli  takiego  podejrzenia  nie  może 

wykluczyć,  obowiązany  jest  zawiadomić  o 

wykluczyć,  obowiązany  jest  zawiadomić  o 

przypadku prokuraturę lub policję 

przypadku prokuraturę lub policję 

ZGON – UREGULOWNIA 

ZGON – UREGULOWNIA 

PRAWNE W POLSCE

PRAWNE W POLSCE

background image

ZGON – UREGULOWNIA 

ZGON – UREGULOWNIA 

PRAWNE W POLSCE

PRAWNE W POLSCE

Sekcja może być wykonana po 

Sekcja może być wykonana po 

upływie 12 godzin od chwili 

upływie 12 godzin od chwili 

stwierdzenia zgonu.

stwierdzenia zgonu.

W przypadkach, gdy ważne względy 

W przypadkach, gdy ważne względy 

przemawiają za koniecznością 

przemawiają za koniecznością 

wcześniejszego badania 

wcześniejszego badania 

autopsyjnego zgon musi być 

autopsyjnego zgon musi być 

stwierdzony komisyjnie.

stwierdzony komisyjnie.

background image

ZGON – UREGULOWNIA 

ZGON – UREGULOWNIA 

PRAWNE W POLSCE

PRAWNE W POLSCE

W skład komisji wchodzi 

W skład komisji wchodzi 

trzech lekarzy, w tym lekarz 

trzech lekarzy, w tym lekarz 

specjalista medycyny 

specjalista medycyny 

sądowej

sądowej

background image

ZGON – UREGULOWNIA 

ZGON – UREGULOWNIA 

PRAWNE W POLSCE

PRAWNE W POLSCE

Sekcję przed upływem 12 godzin powinno 

Sekcję przed upływem 12 godzin powinno 

się przeprowadzić w przypadkach:

się przeprowadzić w przypadkach:

Śmierci noworodka

Śmierci noworodka

Podejrzenia zatrucia

Podejrzenia zatrucia

Wstrząsu poprzetoczeniowego

Wstrząsu poprzetoczeniowego

Zgonu w związku z ciążą

Zgonu w związku z ciążą

Konieczności pobrania narządów do 

Konieczności pobrania narządów do 

przeszczepu.

przeszczepu.

background image

Rodzaje Śmieci

Rodzaje Śmieci

Śmierć z przyczyn naturalnych

Śmierć z przyczyn naturalnych

Nagła ( np. zawał m. serca, udar 

Nagła ( np. zawał m. serca, udar 

mózgu, zator t. płucnej)

mózgu, zator t. płucnej)

Powolna (np. niewydolność krążenia, 

Powolna (np. niewydolność krążenia, 

choroby nowotworowe)

choroby nowotworowe)

background image

Rodzaje Śmieci

Rodzaje Śmieci

Gwałtowna

Gwałtowna

Nagła (np. postrzał, utonięcie)

Nagła (np. postrzał, utonięcie)

Powolna (np. zatrucie arszennikiem)

Powolna (np. zatrucie arszennikiem)

background image

Rodzaje sekcji zwłok

Rodzaje sekcji zwłok

Sekcja naukowo-lekarska

Sekcja naukowo-lekarska

Wykonywana w :

Wykonywana w :

Zakładach patomorfologii uczelni 

Zakładach patomorfologii uczelni 

medycznych

medycznych

Zakładach patomorfologii szpitali 

Zakładach patomorfologii szpitali 

klinicznych

klinicznych

Prosektoriach pozostałych szpitali.

Prosektoriach pozostałych szpitali.

background image

Rodzaje sekcji zwłok

Rodzaje sekcji zwłok

Sekcja sądowo-lekarska

Sekcja sądowo-lekarska

Wykonywana na zlecenie prokuratora 

Wykonywana na zlecenie prokuratora 

lub sądu 

lub sądu 

przez biegłych sądowych

przez biegłych sądowych

 

 

w Zakładach Medycyny Sądowej 

w Zakładach Medycyny Sądowej 

uczelni medycznych lub w 

uczelni medycznych lub w 

prosektoriach szpitalnych

prosektoriach szpitalnych

background image

Rodzaje sekcji zwłok

Rodzaje sekcji zwłok

Sekcja administracyjno-sanitarna

Sekcja administracyjno-sanitarna

Gdy zmarły przed śmiercią nie leczył się i 

Gdy zmarły przed śmiercią nie leczył się i 

zmarł poza szpitalem, lekarz może zażądać 

zmarł poza szpitalem, lekarz może zażądać 

wykonania sekcji zwłok „administracyjnej” lub 

wykonania sekcji zwłok „administracyjnej” lub 

„sanitarnej”. Taką możliwość wprowadziła 

„sanitarnej”. Taką możliwość wprowadziła 

ustawa  (ar

ustawa  (ar

t

t

. 43. 2. ustawy o zawodzie 

. 43. 2. ustawy o zawodzie 

lekarza), jednakże nie zapowiedziała 

lekarza), jednakże nie zapowiedziała 

rozporządzenia wykonawczego do realizacji 

rozporządzenia wykonawczego do realizacji 

tego zapisu. 

tego zapisu. 

Możliwość wykonania sekcji „sanitarnej” 

Możliwość wykonania sekcji „sanitarnej” 

zawarta jest w nowelizacji ustawy o ZOZ-ach z 

zawarta jest w nowelizacji ustawy o ZOZ-ach z 

14 maja 2004 r.

14 maja 2004 r.

background image

Postępowanie w przypadku 

Postępowanie w przypadku 

podejrzenia śmierci gwałtownej 

podejrzenia śmierci gwałtownej 

podczs sekcji naukowo-

podczs sekcji naukowo-

lekarskiej

lekarskiej

Przerwać sekcję!

Przerwać sekcję!

Zawiadomić dyerktora szpitala o 

Zawiadomić dyerktora szpitala o 

podejrzeniu

podejrzeniu

Dyrektor (lub upoważniony lekarz) 

Dyrektor (lub upoważniony lekarz) 

zawiadamia prokuraturę

zawiadamia prokuraturę

Opisuje się w protokole sekcyjnym 

Opisuje się w protokole sekcyjnym 

stwierdzone zmiany

stwierdzone zmiany

Oczekuje się na decyzję prokuratora

Oczekuje się na decyzję prokuratora


Document Outline