background image

Nadzór nad warunkami pracy, kontrola i 
jej zakres działania w stosowaniu maszyn 
i innych urządzeń

Techniczne bezpieczeństwo pracy
2009
Część IV

background image

Nadzór nad warunkami pracy

Państwowy nadzór nad warunkami pracy 
sprawują między innymi:
- Państwowa Inspekcja Sanitarna
- Państwowa Inspekcja Pracy
- Urząd Dozoru Technicznego
- Inne ( urzędy morskie, górnicze, 
prokuratura, a także organy administracji 
architektoniczno-budowlanej)

background image

Urząd Dozoru Technicznego

Urząd Dozoru Technicznego jest 
centralnym organem administracji 
państwowej realizującym działania, w 
zakresie ustalonym w ustawie, 
zmierzające do zapewnienia 
bezpieczeństwa funkcjonowania urządzeń 
technicznych ( Ustawa o dozorze 
technicznym) .

background image

Urząd Dozoru Technicznego podlega 
Ministrowi Przemysłu.
Zakres działania UDT:
Dozór techniczny jest wykonywany przez 
jednostki DT. Wykonywanie dozoru 
technicznego przez jednostki DT nie zwalnia 
projektujących, wytwarzających, 
eksploatujących , naprawiających i 
modernizujących urządzenia techniczne od 
odpowiedzialności za jakość i stan tych 
urządzeń, mające wpływ na bezpieczną 
pracę, zgodnie z przepisami o dozorze 
technicznym.

background image

Formy działania DT

Dozór techniczny nad urządzeniami 
technicznymi jest wykonywany w 
formie:
- dozoru technicznego pełnego
- dozoru technicznego ograniczonego
- dozoru technicznego uproszczonego

background image

Urządzenia techniczne w rozumieniu 
przepisów o DT

Są to urządzenia , które mogą stwarzać 

zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz 

mienia i środowiska wskutek:

Rozprężenia  cieczy lub gazów znajdujących się 

pod ciśnieniem różnym od atmosferycznego,

Wyzwolenia energii potencjalnej lub 

kinetycznej przy przemieszczaniu ludzi lub 

ładunków w ograniczonym zasięgu,

Rozprzestrzeniania się materiałów 

niebezpiecznych podczas ich magazynowania 

lub transportu

background image

Do zakresu działania DT  należy:

Uzgadnianie dokumentacji urządzeń w zakresie 

zgodności z przepisami,

Przeprowadzanie kontroli określonych materiałów 

i elementów przeznaczonych do budowy i 

naprawy urządzeń technicznych,

Przeprowadzenie badań technicznych urządzeń 

przed wydaniem decyzji zezwalającej na 

eksploatację lub na dopuszczenie do obrotu,

Prowadzenie ewidencji urządzeń technicznych

Ustalanie formy dozoru technicznego,

Prowadzenie postępowań w sprawach( uprawnień, 

zezwoleń, zawieszania lub zezwalania, wyrażania 

zgody na dokonywanie przeróbek urządzeń 

technicznych oraz inne postępowania)

background image

Dozorowi Technicznemu podlegają:

Urządzenia ciśnieniowe, w których są zawarte 

ciecze lub gazy pod ciśnieniem różnym od 

atmosferycznych, jak:
- kotły parowe o pojemności większej niż 2dm

3

szybkowary ciśnieniowe

- zbiorniki przenośne ( zmieniające miejsce 

między napełnieniem a opróżnieniem)
- zbiorniki na gaz skroplony lub sprzężony, 

służące do zasilania silników spalinowych w 

pojazdach
- zbiorniki i cysterny , które są pod ciśnieniem
- urządzenia do napełniania i opróżniania 

zbiorników transportowych

background image

c.d.

Maszyny służące do przemieszczania osób 

lub ładunków w ograniczonym zasięgu:
- wciągarki i wciągniki
- suwnice
- żurawie
- podnośniki ( w tym do parkowania 

samochodów)
- wyciągi towarowe
- podesty ruchome
- schody i chodniki ruchome
- wózki jezdniowe podnośnikowe z 

mechanicznym napędem podnoszenia

background image

c.d.

- dźwigi do transportu osób lub 

ładunków
- wyciągi do przemieszczania osób 

w celach turystyczno – sportowych
- pomosty ruchome z zespołami 

napędowymi w przystaniach 

promowych
- i inne……

background image

Uprawnienia pracowników UDT

Pracownicy dozoru technicznego, wykonujący 

określone przepisami czynności, uprawnieni są do:
-  wstępu za okazaniem upoważnienia i legitymacji 

służbowej, bez potrzeby uzyskiwania przepustki, do 

pomieszczeń i obiektów, w których znajdują się 

urządzenia techniczne,
- poruszania się po tych obiektach,
- dostępu do urządzeń technicznych,
- żądania od kierownika jednostki niezbędnej 

informacji i przedstawienia koniecznych dokumentów i 

materiałów,
- przeprowadzania w uzgodnionych terminach badań, 

prób i pomiarów oraz innych czynności potrzebnych do 

ustalenia stanu technicznego danego urządzenia,

background image

Kierownik jednostki, w której wykonywane są 

czynności dozoru technicznego obowiązany 

jest zapewnić bezpieczne warunki pracy 

pracownikowi DT.
 W przypadku dopuszczenia do eksploatacji 

urządzeń technicznych bez otrzymania 

decyzji organu DT o dopuszczeniu urządzenia 

do eksploatacji lub w przypadku dokonywania 

przeróbek urządzeń technicznych bez zgody 

organu dozoru pracodawca podlega karze 

grzywny lub karze ograniczenia 

wolności.

background image

WSPÓŁDZIAŁANIE PRACODAWCY Z 
PRACOWNIKAMI W CELU ZAPEWNIENIA 
BEZPIECZEŃSTWA PRZY UŻYTKOWANIU MASZYN

Pracodawca powinien zapewnić pracownikom dostęp do 

informacji, w tym pisemnych instrukcji dotyczących 

użytkowania maszyn , zwanych dalej instrukcjami
Instrukcje zawierają co najmniej informacje dotyczące 

bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie :
-  warunków użytkowania maszyn;
- występowania możliwych do przewidzenia sytuacji 

nietypowych;
- praktyki użytkowania maszyn

Pracodawca powinien informować pracowników o 

zagrożeniach związanych z maszynami znajdującymi się w 

miejscu pracy lub jego otoczeniu oraz wszelkich zmianach w 

nich wprowadzonych w takim zakresie , w jakim zmiany te 

mogą mieć wpływ n bezpieczeństwo maszyny , nawet gdy 

pracownicy bezpośrednio nie użytkują maszyn.

background image

Pracodawca powinien konsultować 
z pracownikami lub ich 
przedstawicielami  zagadnienia 
związane z bezpieczeństwem i 
higieną pracy w zakresie 
określonym w rozporządzeniu oraz 
umożliwiać pracownikom udział w 
dyskusjach w tych sprawach.

background image

Podstawowe zasady i wymagania bhp przy 
użytkowaniu maszyn i innych urządzeń 
technicznych

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra 

Gospodarki z dnia 20 grudnia 2005 roku w 

sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn 

i elementów bezpieczeństwa ( Dz. U.2005 

Nr 259, poz. 2170 ),i urządzeń, które mogą 

być wykorzystane podczas prac w 

budownictwie, następujące podlegają 

procedurze oceny zgodności z wymaganym 
udziałem jednostki notyfikowanej

:

background image

Pilarki tarczowe ( jedno i wielopiłowe) do drewna

Strugarki, wyrówniarki do drewna z ręcznym 

posuwem

Pilarki taśmowe do drewna

Frezarki

Przenośne pilarki łańcuchowe do drewna

Maszyny do robót podziemnych: szynowe, 

lokomotywy i wózki hamulcowe

Silniki spalinowe przeznaczone do instalowania 

w maszynach do robót podziemnych

Urządzenia do podnoszenia osób, stwarzające 

ryzyko upadku z wysokości większej niż 3 m

background image

Deklarację zgodności powinny mieć 

wszystkie maszyny i urządzenia 

wprowadzone do eksploatacji poczynając 

od dnia 1 czerwca 1997 roku.

Od dnia 1 maja 2004 r. – wejścia Polski do 

UE spośród maszyn, które mogą być 

stosowane w budownictwie, ocenie 

zgodności z udziałem jednostki 

notyfikowanej podlegają:
- pilarki tarczowe do drewna, strugarki, 

wyrówniarki, urządzenia do podnoszenia 

osób na wysokość 3m i większą, 

konstrukcje chroniące przed skutkami 

wywrócenia do robót ziemnych i inne….

background image

Maszyny i inne urządzenia techniczne 

udostępnione pracownikom przez 

pracodawcę powinny być:
- właściwie przeznaczone do wykonywania 

danej pracy i warunków jej wykonywania, 

lub odpowiednio do tego przystosowane,
- montowane i użytkowane zgodnie z 

instrukcją producenta
- obsługiwane przez przeszkolone i 

upoważnione osoby
- utrzymywane w stanie zapewniającym 

ich sprawność.

background image

Maszyny i inne urządzenia techniczne 

podlegające dozorowi technicznemu 

mogą być użyte na terenie budowy tylko 

wówczas, jeśli mają aktualne dokumenty 

uprawniające do eksploatacji. 
Operatorowi każdej maszyny powinna 

być udostępniona instrukcja bhp.
W przypadku gdy bezpieczne 

użytkowanie maszyn jest uzależnione od 

warunków, w jakich są one instalowane, 

pracodawca powinien poddać maszyny:

background image

Wstępnej kontroli, po ich zainstalowaniu, 
a przed przekazaniem ich do eksploatacji 
po raz pierwszy,

Kontroli po zainstalowaniu na innym 
stanowisku pracy lub w innym miejscu,

Pracodawca powinien zapewnić, aby 
maszyny narażone na działanie warunków 
powodujących pogorszenie ich stanu 
technicznego, co może spowodować 
powstawanie sytuacji niebezpiecznych, 
poddane były:

background image

Okresowej kontroli, a także badaniom,

Specjalnej kontroli w przypadku 
możliwości pogorszenia 
bezpieczeństwa związanego z 
maszyną, a będącego wynikiem : prac 
modyfikacyjnych, zjawisk 
przyrodniczych, wydłużonego czasu 
postoju maszyny oraz 
niebezpiecznych uszkodzeń oraz 
wypadków przy pracy.


Document Outline