Instrumenty finansowe
rynku pieniężnego
Wykład
Wykład
Instrumenty finansowe
rynku pieniężnego
Wykład
Wykład
Rodzaje instrumentów
Stopy procentowe:
Stopy procentowe:
•
Stopa refinansowa,
Stopa refinansowa,
•
Stopa redyskontowa (redyskonto
Stopa redyskontowa (redyskonto
weksli),
weksli),
•
Stopa lombardowa.
Stopa lombardowa.
Operacje otwartego rynku,
Operacje otwartego rynku,
System rezerw obowiązkowych
System rezerw obowiązkowych
Inne instrumenty
finansowe
Bony pieniężne,
Bony pieniężne,
Bony skarbowe,
Bony skarbowe,
Bony komercyjne,
Bony komercyjne,
Obligacje Skarbu Państwa,
Obligacje Skarbu Państwa,
Obligacje municypalne (gminne),
Obligacje municypalne (gminne),
Obligacje instytucji finansowych.
Obligacje instytucji finansowych.
Funkcje rynku
pieniężnego
Rynek pieniężny nie wymaga spotkania się
Rynek pieniężny nie wymaga spotkania się
zainteresowanych stron w jednym, stałym i
zainteresowanych stron w jednym, stałym i
określonym miejscu; operacje dokonywane są
określonym miejscu; operacje dokonywane są
telefonicznie bądź elektronicznie,
telefonicznie bądź elektronicznie,
Stopa procentowa na rynku kształtuje się
Stopa procentowa na rynku kształtuje się
swobodnie,
swobodnie,
Główną rolę na rynku spełnia Narodowy Bank
Główną rolę na rynku spełnia Narodowy Bank
Polski, który jest kredytodawcą ostatniej instancji
Polski, który jest kredytodawcą ostatniej instancji
– reguluje podaż i popyt pieniądza w gospodarce,
– reguluje podaż i popyt pieniądza w gospodarce,
Krótkoterminowe wyrównywanie płynności przez
Krótkoterminowe wyrównywanie płynności przez
banki komercyjne.
banki komercyjne.
Rynek międzybankowy
WIBOR (
WIBOR (
Warsaw Interbank Offered Rate
Warsaw Interbank Offered Rate
) –
) –
średnia stopa procentowa (stawka) żądana
średnia stopa procentowa (stawka) żądana
za udzielenie kredytu.
za udzielenie kredytu.
WIBID (
WIBID (
Warsaw Interbank Bid Rate
Warsaw Interbank Bid Rate
) –
) –
średnia stopa procentowa jaką bank gotów
średnia stopa procentowa jaką bank gotów
jest zapłacić za pozyskany depozyt.
jest zapłacić za pozyskany depozyt.
Overnight O/N – pożyczka na dobę, z
Overnight O/N – pożyczka na dobę, z
terminem dostawy gotówki natychmiast.
terminem dostawy gotówki natychmiast.
Rynek międzybankowy
Tomorrow next
Tomorrow next
T/N – pożyczka
T/N – pożyczka
pieniądza z dostawą następnego dnia.
pieniądza z dostawą następnego dnia.
Spot next
Spot next
S/N – pożyczka pieniądza z
S/N – pożyczka pieniądza z
dostawą za dwa dni.
dostawą za dwa dni.
Pożyczka na „ultimo”
Pożyczka na „ultimo”
– spłata
– spłata
powstałego zobowiązania musi
powstałego zobowiązania musi
nastąpić do końca roku, kwartału lub
nastąpić do końca roku, kwartału lub
miesiąca.
miesiąca.
Bony skarbowe
Bony skarbowe to papiery wartościowe
Bony skarbowe to papiery wartościowe
o charakterze dłużnym, emitowane
o charakterze dłużnym, emitowane
przez MF z przeznaczeniem na
przez MF z przeznaczeniem na
finansowanie niedobo-
finansowanie niedobo-
ru budżetowego, ujemnego salda w
ru budżetowego, ujemnego salda w
handlu z zagranicą oraz spłat
handlu z zagranicą oraz spłat
zobowiązań długoter –
zobowiązań długoter –
minowych.
minowych.
Charakterystyka bonu
skarbowego
Papier wartościowy dłużny na okaziciela,
Papier wartościowy dłużny na okaziciela,
emitowany na okres: 8, 13, 26, 39, 52 tygodnie,
emitowany na okres: 8, 13, 26, 39, 52 tygodnie,
Mogą je nabywać krajowi i zagraniczni inwestorzy
Mogą je nabywać krajowi i zagraniczni inwestorzy
(bezpośrednio lub pośrednio),
(bezpośrednio lub pośrednio),
Nabywane są po cenie niższej niż ich wartość
Nabywane są po cenie niższej niż ich wartość
nominalna, czyli z dyskontem na rynku
nominalna, czyli z dyskontem na rynku
pierwotnym bądź wtórnym,
pierwotnym bądź wtórnym,
Rynek pierwotny to przetargi organizowane przez
Rynek pierwotny to przetargi organizowane przez
NBP,
NBP,
Rynek wtórny tworzony jest przez oferty kupna i
Rynek wtórny tworzony jest przez oferty kupna i
sprzedaży składane przez podmioty chcące nabyć
sprzedaży składane przez podmioty chcące nabyć
lub sprzedać bony,
lub sprzedać bony,
Charakterystyka bonu
skarbowego
Cena określana jest przez potencjalnych
Cena określana jest przez potencjalnych
nabywców i wyrażana jest w PLN jako
nabywców i wyrażana jest w PLN jako
kwota, którą kupujący jest skłonny zapłacić
kwota, którą kupujący jest skłonny zapłacić
za 100 jednostek w dniu ich zakupu, aby w
za 100 jednostek w dniu ich zakupu, aby w
dniu wykupu bonu otrzymać 100 jednostek.
dniu wykupu bonu otrzymać 100 jednostek.
D = N – C
D = N – C
b
b
N – wartość nominalna instrumentu,
N – wartość nominalna instrumentu,
D – stopa dyskonta,
D – stopa dyskonta,
C
C
b
b
– bieżąca cena danego instrumentu.
– bieżąca cena danego instrumentu.
Bony komercyjne
Większe firmy cieszące się
Większe firmy cieszące się
popularnością i solidnością
popularnością i solidnością
płatniczą mogą zamiast kredytu
płatniczą mogą zamiast kredytu
bankowego zaciągać
bankowego zaciągać
krótkoterminowe pożyczki
krótkoterminowe pożyczki
bezpośrednio na rynku pieniądza
bezpośrednio na rynku pieniądza
dzięki emisji
dzięki emisji
krótkoterminowych
krótkoterminowych
papierów dłużnych
papierów dłużnych
.
.
Cel emisji
Finansowanie działalności bieżącej
Finansowanie działalności bieżącej
czyli pozyskanie kapitału do
czyli pozyskanie kapitału do
zabezpieczenia potrzeb
zabezpieczenia potrzeb
finansowych przedsiębiorstwa w
finansowych przedsiębiorstwa w
zakresie utrzymania lub wzrostu
zakresie utrzymania lub wzrostu
aktywów bieżących,
aktywów bieżących,
Klasyczna dźwignia finansowa,
Klasyczna dźwignia finansowa,
Efekty marketingowe.
Efekty marketingowe.
Forma prawna bonu
komercyjnego
Prawo wekslowe,
Prawo wekslowe,
Kodeks Cywilny,
Kodeks Cywilny,
Prawo o obligacjach.
Prawo o obligacjach.
Charakterystyka bonu
komercyjnego
Ze względu na krótki termin realizacji –
Ze względu na krótki termin realizacji –
do jednego roku – mają stałe
do jednego roku – mają stałe
oprocentowanie,
oprocentowanie,
Przeważnie są emitowane na okaziciela,
Przeważnie są emitowane na okaziciela,
Emitowane w formie imiennej są lepiej
Emitowane w formie imiennej są lepiej
zabezpieczone, ale utrudniona jest
zabezpieczone, ale utrudniona jest
sprzedaż na rynku wtórnym,
sprzedaż na rynku wtórnym,
Emitowane w formie zdematerializowanej
Emitowane w formie zdematerializowanej
w postaci zapisów księgowych.
w postaci zapisów księgowych.
Zabezpieczenie bonu
komercyjnego
Zobowiązanie zaciągnięte w wyniku emisji
Zobowiązanie zaciągnięte w wyniku emisji
papierów dłużnych
papierów dłużnych
nie jest zabezpieczone
nie jest zabezpieczone
żadnymi aktywami emitenta.
żadnymi aktywami emitenta.
Gwarancją spłaty długu dla wierzycieli jest
Gwarancją spłaty długu dla wierzycieli jest
płynność finansowa
płynność finansowa
i jego zdolność do
i jego zdolność do
generowania
generowania
dochodów.
dochodów.
Emisji krótkoterminowych papierów dłużnych
Emisji krótkoterminowych papierów dłużnych
dokonują zwykle
dokonują zwykle
duże i uznane
duże i uznane
na rynku
na rynku
firmy
firmy
.
.
Program emisji bonów
komercyjnych
Okres emisji papierów dłużnych,
Okres emisji papierów dłużnych,
Organizator emisji – bank komercyjny,
Organizator emisji – bank komercyjny,
Maksymalna kwota zadłużenia.
Maksymalna kwota zadłużenia.
Opis warunków programu – memorandum
Opis warunków programu – memorandum
informacyjne, które zawiera szczegółowe
informacyjne, które zawiera szczegółowe
informacje charakteryzujące emitenta.
informacje charakteryzujące emitenta.
Bony oferowane są na rynku pieniężnym przez
Bony oferowane są na rynku pieniężnym przez
emitenta (przedsiębiorstwo) po cenach
emitenta (przedsiębiorstwo) po cenach
nominalnych minus dyskonto.
nominalnych minus dyskonto.
Emitent zobowiązuje się do wykupu tych papierów
Emitent zobowiązuje się do wykupu tych papierów
według ceny nominalnej po upływie określonego
według ceny nominalnej po upływie określonego
terminu nie przekraczającego 1 rok.
terminu nie przekraczającego 1 rok.
Tryb emisji papierów
dłużnych
1.
1.
Emitent (przedsiębiorstwo)
Emitent (przedsiębiorstwo)
zwraca się do organizatora emisji
zwraca się do organizatora emisji
(banku) z propozycją obsługi
(banku) z propozycją obsługi
bonów i w przypadku pozytywnej
bonów i w przypadku pozytywnej
oceny wyznacza maksymalną
oceny wyznacza maksymalną
wielkość emisji, okres emisji,
wielkość emisji, okres emisji,
wysokość odsetek (stopa
wysokość odsetek (stopa
dyskonta) oraz prowizję.
dyskonta) oraz prowizję.
Tryb emisji papierów
dłużnych
2.
2.
Po uzgodnieniu warunków emisji i
Po uzgodnieniu warunków emisji i
zawarciu umowy organizator emisji:
zawarciu umowy organizator emisji:
Wykupuje cały pakiet bonów przekazując
Wykupuje cały pakiet bonów przekazując
ich równowartość nominalną minus
ich równowartość nominalną minus
dyskonto i prowizja – wówczas sprzedaje
dyskonto i prowizja – wówczas sprzedaje
bony nabywcom na własny rachunek,
bony nabywcom na własny rachunek,
Rozpoczyna sprzedaż bonów,
Rozpoczyna sprzedaż bonów,
przekazując uzyskane środki
przekazując uzyskane środki
pomniejszone o prowizję zleceniodawcy.
pomniejszone o prowizję zleceniodawcy.
Tryb emisji papierów
dłużnych
3.
3.
Organizator emisji prowadzi wtórny
Organizator emisji prowadzi wtórny
obrót bonami tj. ich skup i sprzedaż
obrót bonami tj. ich skup i sprzedaż
przed terminem wykupu emitenta.
przed terminem wykupu emitenta.
4.
4.
W dzień przed datą wykupu bonów
W dzień przed datą wykupu bonów
emitent stawia do dyspozycji
emitent stawia do dyspozycji
organizatora emisji kwotę
organizatora emisji kwotę
niezbędną na pokrycie zobowiązań.
niezbędną na pokrycie zobowiązań.
Zalety emisji papierów
dłużnych
Szybkość i prostota pozyskania kapitału.
Szybkość i prostota pozyskania kapitału.
Proces przygotowania emisji i dokumentów z
Proces przygotowania emisji i dokumentów z
tym związanych jest krótki i mało
tym związanych jest krótki i mało
pracochłonny w porównaniu z emisją akcji
pracochłonny w porównaniu z emisją akcji
czy obligacji,
czy obligacji,
Elastyczność w dopasowaniu wielkości emisji
Elastyczność w dopasowaniu wielkości emisji
do rzeczywistych potrzeb emitenta, który nie
do rzeczywistych potrzeb emitenta, który nie
musi wykorzystywać programu w całości,
musi wykorzystywać programu w całości,
Możliwość pozyskania znaczących kapitałów
Możliwość pozyskania znaczących kapitałów
nie podlegających bankowym ograniczeniom
nie podlegających bankowym ograniczeniom
ostrożnościowym,
ostrożnościowym,
Zalety emisji papierów
dłużnych
Niskie koszty pozyskania kapitału – emisja
Niskie koszty pozyskania kapitału – emisja
krótkoterminowych papierów dłużnych jest
krótkoterminowych papierów dłużnych jest
tańsza od innych form pozyskania, emitent
tańsza od innych form pozyskania, emitent
korzysta ze środków inwestorów, bank
korzysta ze środków inwestorów, bank
odgrywa rolę organizatora emisji, za co
odgrywa rolę organizatora emisji, za co
otrzymuje prowizję, nie musi tworzyć
otrzymuje prowizję, nie musi tworzyć
rezerw jak w przypadku kredytu,
rezerw jak w przypadku kredytu,
Emisja papierów ma znaczenie promocyjne
Emisja papierów ma znaczenie promocyjne
dla firmy i świadczy o jej wiarygodności
dla firmy i świadczy o jej wiarygodności
finansowej, ale i dla banku komercyjnego
finansowej, ale i dla banku komercyjnego
organizującego emisję bonów komercyjnych.
organizującego emisję bonów komercyjnych.
Wady emisji papierów
dłużnych
Obowiązek ujawnienia informacji o
Obowiązek ujawnienia informacji o
emitencie w memorandum
emitencie w memorandum
informacyjnym adresowanym do
informacyjnym adresowanym do
potencjalnych nabywców,
potencjalnych nabywców,
Odsetki od papierów dłużnych
Odsetki od papierów dłużnych
obciążają wynik finansowy, co
obciążają wynik finansowy, co
zwiększa ryzyko finansowe.
zwiększa ryzyko finansowe.