ETNOGRAFIA 

W PEDAGOGICE

Katarzyna Ziober

Benigna Morgała

Uniwersytet Opolski

Instytut Studiów Edukacyjnych

Opole 2009

 

 

Spis treści:

Pojęcie badań etnograficznych
Przedmiot i cel badań etnograficznych
Metody stosowane w badaniach etnogra
ficznych

Proces zmian zachodzących w 
nastawieniu badacza do społeczności

Etapy prowadzenia badań
Zasady prowadzenia badań
Technika prowadzenia badań

 

 

Pojęcie badań 
etnograficznych

* 

W pedagogice etnografia jest długotrwałym, 

indukcyjnym i holistycznym badaniem kultury życia
codziennego w jednej organizacji; grupie społecznej 
pełniącej funkcje socjalizacyjne (grupa subkulturowa,
szkoła, jednostka wojskowa). 
          

* Badania etnograficzne są terenowymi, 

ponieważ prowadzone są w naturalnym środowisku.

 

 

Przedmiot i cel badań 
etnograficznych

Przedmiotem badań jest: 

• opis kultury i stylu życia grupy ( poznanie 
jej sposobu
myślenia, języka, zwyczajów, zachowań)

• jednostka (analiza karier, historii życia, ról 
społecznych)

• system (systemy szkolne)prowadzone są 
tutaj badania makroetnograficzne

•mała grupa jako miniatura społeczeństwa 
(klasa szkolna, 
grupa harcerska, prowadzone są pod kątem 
przyswojenia, werbalizacji i stosowania zasad 
moralnych przez dzieci, śledzenie procesów 
interpersonalnych)

 

 

Metody stosowane w badaniach 
etnograficznych

Obserwacja 
Wywiad

Analiza wytworów ludzkich

 

 

Obserwacja uczestnicząca

• Jest badaniem przez wspólne 
doświadczenie 
(zainteresowany musi w najbardziej 
aktywny sposób wejść w 
środowisko,uczestniczyć w jego pracach, 
robić wszystko to,co osoby przez niego 
badane)

 

 

Wywiad

Jest często prowadzony krótkimi rozmowami,

wielokrotnie z tymi samymi osobami,
stanowi niekiedy niepowiązane ze sobą „strzępy”
wypowiedzi , przerywane przez inne osoby, 
wydarzenia, bądź przez samego badanego, 
z których dopiero wyłania się jakąś całość.

 

 

Proces zmian zachodzących 
w nastawieniu badacza do 
społeczności

D.E.Coe wyróżnia:
 * poziom neofita (po oswojeniu się ze 
środowiskiem badacz 
zaczyna zwracać uwagę na zjawiska, które nie 
mieściły się w jego koncepcji, wierzącym, że uda 
mu się znaleźć odpowiedzi na stawiane pytania)
* poziom alumna (poważnego ucznia, który 
zastanawia się co się tutaj dzieje)
* poziom adepta (biegłego etnografa, któremu 
udaje się dostrzega całość sytuacji, różnorodne 
jej uwarunkowania, złożoność , co umożliwia mu 
na coraz lepsze rozumienie zjawiska)

 

 

Etapy prowadzenia badań

I faza – badacz przebywając w badanym 

środowisku ogranicza się jedynie do 
obserwacji, powinien słuchać niż mówić.

II faza – kiedy badana społeczność oswoi się 
    z obecnością badacza, wówczas może on 

nawiązać krótkie rozmowy, bardziej 
intensywnie zadawać pytania czy 
następnie przeprowadzać wywiady.

 

 

Zasady prowadzenia badań

Badacz podczas zbierania materiałów, jak 
i opracowywaniu danych powinien: 

*zwracać uwagę na ochronę osób badanych
*szanować ich prywatność
*uważać, aby nie naruszyć ich godności
*zapewnić o poufności zebranych 

materiałów

*pamiętać o ich anonimowości

 

 

Techniki prowadzenia badań

Notatka (

bezpośrednio robiona zaraz po 

dokonanej obserwacji lub po usłyszanej bądź 
przeprowadzonej rozmowie)

 

 

Dziękujemy za uwagę!