background image

Zasady postępowania z 

Zasady postępowania z 

chorymi na raka piersi

chorymi na raka piersi

Katedra i Klinika Hematologii, 

Katedra i Klinika Hematologii, 

Onkologii i Chorób Wewnętrznych       

Onkologii i Chorób Wewnętrznych       

               Akademia Medyczna w 

               Akademia Medyczna w 

Warszawie

Warszawie

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Polska 2000 

Polska 2000 

Zachorowalność:

Zachorowalność:

10987 

10987 

Standaryzowany współczynnik: 

Standaryzowany współczynnik: 

38,8

38,8

Wskaźnik struktury: 

Wskaźnik struktury: 

20,7%

20,7%

 (

 (

1 miejsce

1 miejsce

)

)

Od 1996 r. wzrost zachorowań o 4%

Od 1996 r. wzrost zachorowań o 4%

Większa zachorowalność w zachodniej części Polski 

Większa zachorowalność w zachodniej części Polski 

i na terenach wielkich miast

i na terenach wielkich miast

Umieralność: 

Umieralność: 

4712

4712

Standaryzowany współczynnik: 

Standaryzowany współczynnik: 

15,0

15,0

Wskaźnik struktury: 

Wskaźnik struktury: 

12,7%

12,7%

 (

 (

1 miejsce

1 miejsce

)

)

Od 1960 r. rosnący trend umieralności na tego 

Od 1960 r. rosnący trend umieralności na tego 

raka

raka

Około 40% pacjentek przeżywa 5 lat

Około 40% pacjentek przeżywa 5 lat

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Naturalny przebieg choroby

Naturalny przebieg choroby

Kobiety

Kobiety

 chorują na 

 chorują na 

raka piersi

raka piersi

mężczyźni

mężczyźni

 chorują 

 chorują 

na 

na 

raka sutka

raka sutka

Rak piersi

Rak piersi

Duża zmienność przebiegu u różnych pacjentek

Duża zmienność przebiegu u różnych pacjentek

Względnie powolny wzrost

Względnie powolny wzrost

Rak zwykle obecny od kilku lat w momencie 

Rak zwykle obecny od kilku lat w momencie 

rozpoznania

rozpoznania

Długi okres przedkliniczny umożliwia wczesne 

Długi okres przedkliniczny umożliwia wczesne 

wykrycie

wykrycie

Średni czas przeżycia >2 lat – pacjentek z 

Średni czas przeżycia >2 lat – pacjentek z 

przerzutami odległymi, które są leczone 

przerzutami odległymi, które są leczone 

konwencjonalnie

konwencjonalnie

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Czynniki ryzyka zachorowania

Czynniki ryzyka zachorowania

Wiek: ryzyko znacząco wzrasta 

Wiek: ryzyko znacząco wzrasta 

> 50 r.ż.

> 50 r.ż.

  

  

Rodzinne występowanie

Rodzinne występowanie

 raka piersi (w I

 raka piersi (w I

o

o

 pokrewieństwa lub 

 pokrewieństwa lub 

II

II

o

o

 przez mężczyznę): 10-20% przypadków; także 

 przez mężczyznę): 10-20% przypadków; także 

zespół 

zespół 

pierś-jajnik

pierś-jajnik

 (rodzinne występowanie i nieudowodniony 

 (rodzinne występowanie i nieudowodniony 

defekt genetyczny)

defekt genetyczny)

Mutacje genów

Mutacje genów

 (w 5% raków jest znany defekt genetyczny); 

 (w 5% raków jest znany defekt genetyczny); 

wykryta mutacja – ryzyko zachorowania 50-80%:

wykryta mutacja – ryzyko zachorowania 50-80%:

 

 

BRCA1 

BRCA1 

(17q21): dziedziczenie autosomalne dominujące o różnej 

(17q21): dziedziczenie autosomalne dominujące o różnej 

penetracji; raki na ogół ER/PgR ujemne; mutacja zwiększa ryzyko 

penetracji; raki na ogół ER/PgR ujemne; mutacja zwiększa ryzyko 

zachorowania na: 

zachorowania na: 

raka jajnika, raka jelita grubego i raka prostaty

raka jajnika, raka jelita grubego i raka prostaty

 

 

BRCA2 

BRCA2 

(13q12-13): dziedziczy się na ogół autosomalnie 

(13q12-13): dziedziczy się na ogół autosomalnie 

dominująco; raki dość często ER/PgR dodatnie; mutacja zwiększa 

dominująco; raki dość często ER/PgR dodatnie; mutacja zwiększa 

ryzyko zachorowania na: 

ryzyko zachorowania na: 

raka

raka

 

 

jajnika, raka sutka, raka prostaty, 

jajnika, raka sutka, raka prostaty, 

raka trzustki, raka żołądka, czerniaka złośliwego

raka trzustki, raka żołądka, czerniaka złośliwego

TP53 

TP53 

(17p13): zwykle w ramach 

(17p13): zwykle w ramach 

zespołu Li-Fraumeni

zespołu Li-Fraumeni

 – 

 – 

dziedziczenie autosomalne dominujące – występują też: mięsaki, 

dziedziczenie autosomalne dominujące – występują też: mięsaki, 

glejaki mózgu, białaczki, raki nadnerczy, raki rejonu głowy i szyi

glejaki mózgu, białaczki, raki nadnerczy, raki rejonu głowy i szyi

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Czynniki ryzyka zachorowania 

Czynniki ryzyka zachorowania 

– cd.

– cd.

Rak piersi w przeszłości 

Rak piersi w przeszłości 

Czynniki hormonalne

Czynniki hormonalne

:

:

Wczesna miesiączka (< 12 r.ż.)

Wczesna miesiączka (< 12 r.ż.)

Późna menopauza (> 55 r.ż.)

Późna menopauza (> 55 r.ż.)

Stosowanie DŚA/HTZ (ryzyko większe ~1,5x; kumulacja 

Stosowanie DŚA/HTZ (ryzyko większe ~1,5x; kumulacja 

 5 lat)

 5 lat)

Styl życia / czynniki środowiskowe

Styl życia / czynniki środowiskowe

:

:

Bezdzietność

Bezdzietność

Pierwsza donoszona ciąża > 30 r.ż.

Pierwsza donoszona ciąża > 30 r.ż.

Otyłość; nadmierne spożycie tłuszczów i/lub alkoholu

Otyłość; nadmierne spożycie tłuszczów i/lub alkoholu

Nadmierna ekspozycja na promieniowanie jonizujące < 40 r.ż. 

Nadmierna ekspozycja na promieniowanie jonizujące < 40 r.ż. 

(zwłaszcza < 18 r. ż.)

(zwłaszcza < 18 r. ż.)

Łagodne lub przednowotworowe choroby piersi

Łagodne lub przednowotworowe choroby piersi

:

:

Hiperplazja wewnątrzprzewodowa (ryzyko ~2x)

Hiperplazja wewnątrzprzewodowa (ryzyko ~2x)

Atypowa hiperplazja wewnątrzprzewodowa lub atypowa 

Atypowa hiperplazja wewnątrzprzewodowa lub atypowa 

hiperplazja zrazikowa (ryzyko ~5x) 

hiperplazja zrazikowa (ryzyko ~5x) 

Struktura promienista (radial scar)

Struktura promienista (radial scar)

Rak 

Rak 

in situ

in situ

: przewodowy lub zrazikowy

: przewodowy lub zrazikowy

 

 

(ryzyko ~10x)

(ryzyko ~10x)

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Badania przesiewowe/wczesne 

Badania przesiewowe/wczesne 

wykrycie

wykrycie

  

  

Samoocena piersi               Badanie przez lekarza

Samoocena piersi               Badanie przez lekarza

         

         

Mammografia

Mammografia

 – jedyne 

 – jedyne 

właściwe

właściwe

  

  

(

(

 20 r.ż. co 1 m-c,                   (20-39 lat co 3 lata,

 20 r.ż. co 1 m-c,                   (20-39 lat co 3 lata,

badanie przesiewowe, bo  

badanie przesiewowe, bo  

  

  

3 dni po miesiączce)                  

3 dni po miesiączce)                  

 40 r.ż. co 1 rok)

 40 r.ż. co 1 rok)

     prowadzi do obniżenia liczby

     prowadzi do obniżenia liczby

                                                                                  zgonów na raka piersi

                                                                                  zgonów na raka piersi

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Przesiewowa mammografia

Przesiewowa mammografia

Obniża śmiertelność o około:

Obniża śmiertelność o około:

25-30% u kobiet 

25-30% u kobiet 

 50 r.ż.

 50 r.ż.

18% u kobiet 

18% u kobiet 

 40 r.ż.

 40 r.ż.

Potwierdza tezę, że wczesne rozpoznanie i 

Potwierdza tezę, że wczesne rozpoznanie i 

leczenie zapobiega powstawaniu przerzutów

leczenie zapobiega powstawaniu przerzutów

American Cancer Society rekomenduje 

American Cancer Society rekomenduje 

coroczne badanie mammograficzne u kobiet 

coroczne badanie mammograficzne u kobiet 

 40 r.ż.

 40 r.ż.

Polskie Towarzystwo Onkologiczne i Polskie 

Polskie Towarzystwo Onkologiczne i Polskie 

Towarzystwo Onkologii Klinicznej 

Towarzystwo Onkologii Klinicznej 

rekomendują coroczne badanie 

rekomendują coroczne badanie 

mammograficzne u kobiet     

mammograficzne u kobiet     

 50 r.ż. 

 50 r.ż. 

background image

Dziedziczny rak piersi i rak 

Dziedziczny rak piersi i rak 

jajnika – profilaktyka i 

jajnika – profilaktyka i 

screening

screening

Przeciwwskazanie

Przeciwwskazanie

 do stosowania DŚA, zwłaszcza 

 do stosowania DŚA, zwłaszcza 

 30 r.ż.

 30 r.ż.

Szczególna ostrożność

Szczególna ostrożność

 w stosowaniu HTZ – 

 w stosowaniu HTZ – 

najlepiej nie

najlepiej nie

, a 

, a 

jeżeli już, to max. 3 lata i przerwa

jeżeli już, to max. 3 lata i przerwa

Zalecane 

Zalecane 

długotrwałe karmienie piersią (

długotrwałe karmienie piersią (

18 m-cy)

18 m-cy)

Zalecane 

Zalecane 

stosowanie tamoksyfenu (po wykluczeniu wszelkich 

stosowanie tamoksyfenu (po wykluczeniu wszelkich 

przeciwwskazań) nawet po rozpoznaniu guzów ER-

przeciwwskazań) nawet po rozpoznaniu guzów ER-

Adnexectomia

Adnexectomia

 u osób w 35-40 r.ż. – zmniejsza o 30-40% ryzyko 

 u osób w 35-40 r.ż. – zmniejsza o 30-40% ryzyko 

raka piersi, o 100% raka jajnika i o 5% „raka otrzewnej”

raka piersi, o 100% raka jajnika i o 5% „raka otrzewnej”

Mastectomia

Mastectomia

 – kontrowersyjna, konieczna preferencja pacjentki 

 – kontrowersyjna, konieczna preferencja pacjentki 

Badania przesiewowe

Badania przesiewowe

:

:

Mammografia co 12 m-cy od 25-30 r.ż. lub 

Mammografia co 12 m-cy od 25-30 r.ż. lub 

 

 

5 lat przed 

5 lat przed 

najwcześniejszym zachorowaniem rodzinnym

najwcześniejszym zachorowaniem rodzinnym

Jeżeli „gęste piersi” to USG piersi co 6-12 m-cy od 25-30 r.ż.

Jeżeli „gęste piersi” to USG piersi co 6-12 m-cy od 25-30 r.ż.

Samokontrola piersi + badanie lekarskie co 6 m-cy od 20 r.ż.

Samokontrola piersi + badanie lekarskie co 6 m-cy od 20 r.ż.

USG przezpochwowe + CA125 co 12 m-cy od 30 r.ż.

USG przezpochwowe + CA125 co 12 m-cy od 30 r.ż.

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Anatomia gruczołu piersiowego

Anatomia gruczołu piersiowego

Prawa pierś

Prawa pierś

Kwadrant górny 

Kwadrant górny 

wewnętrzny

wewnętrzny

Brodawka

Brodawka

Część centralna

Część centralna

Kwadrant dolny 

Kwadrant dolny 

wewnętrzny

wewnętrzny

Ogon pachowy

Ogon pachowy

Kwadrant 

Kwadrant 

górny 

górny 

zewnętrzny

zewnętrzny

Kwadrant 

Kwadrant 

dolny 

dolny 

zewnętrzny

zewnętrzny

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

Wyczuwalny guzek/guz piersi lub 

Wyczuwalny guzek/guz piersi lub 

zgrubienie/ stwardnienie w piersi

zgrubienie/ stwardnienie w piersi

Wyczuwalny guzek/guz pod pachą

Wyczuwalny guzek/guz pod pachą

Zaczerwienienie lub obrzęk piersi 

Zaczerwienienie lub obrzęk piersi 

(zwłaszcza asymetrycznie)

(zwłaszcza asymetrycznie)

Wciągnięcie brodawki

Wciągnięcie brodawki

Wydzielina z brodawki

Wydzielina z brodawki

Wyprysk lub owrzodzenie brodawki

Wyprysk lub owrzodzenie brodawki

Owrzodzenie skóry piersi

Owrzodzenie skóry piersi

Pierś o wyglądzie „skórki pomarańczy”

Pierś o wyglądzie „skórki pomarańczy”

Ból piersi lub pod pachą

Ból piersi lub pod pachą

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Patologia

Patologia

Rak nieinwazyjny (

Rak nieinwazyjny (

in situ

in situ

)

)

Przewodowy (Ductal carcinoma 

Przewodowy (Ductal carcinoma 

in situ

in situ

 – DCIS)

 – DCIS)

Zrazikowy (Lobular carcinoma 

Zrazikowy (Lobular carcinoma 

in situ

in situ

 – LCIS)

 – LCIS)

Rak inwazyjny

Rak inwazyjny

Przewodowy (80%)

Przewodowy (80%)

Zrazikowy (5-10%)

Zrazikowy (5-10%)

Rzadkie podtypy: rdzeniasty, śluzowy, 

Rzadkie podtypy: rdzeniasty, śluzowy, 

cewkowy, brodawkowaty, gruczołowo-

cewkowy, brodawkowaty, gruczołowo-

torbielowaty

torbielowaty

Rzadkie postaci 

Rzadkie postaci 

(kliniczno-patologiczne)

(kliniczno-patologiczne)

Rak zapalny (1-3%)

Rak zapalny (1-3%)

Choroba Pageta

Choroba Pageta

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Cecha T

Cecha T

TX

TX

:

:

brak oceny guza pierwotnego

brak oceny guza pierwotnego

T0

T0

:

:

brak guza pierwotnego

brak guza pierwotnego

Tis

Tis

:

:

rak przedinwazyjny 

rak przedinwazyjny 

in situ

in situ

Tis (DCIS

Tis (DCIS

)

)

Tis (LCIS

Tis (LCIS

)

)

Tis (Paget’s

Tis (Paget’s

) – 

) – 

rak Pageta bez guza w piersi

rak Pageta bez guza w piersi

 

 

T1

T1

:

:

guz o najwi

guz o najwi

ę

ę

kszym wymiarze 

kszym wymiarze 

 2 cm

 2 cm

T2

T2

:

:

 

 

guz > 2 cm, ale 

guz > 2 cm, ale 

 5 cm

 5 cm

T3

T3

:

:

guz o najwi

guz o najwi

ę

ę

kszym wymiarze ponad 5 cm

kszym wymiarze ponad 5 cm

T4

T4

:

:

guz, niezale

guz, niezale

ż

ż

nie od wymiaru, z naciekaniem 

nie od wymiaru, z naciekaniem 

skóry 

skóry 

i/

i/

lub

lub

 ś

 ś

ciany klatki

ciany klatki

 

 

piersiowej

piersiowej

 lub r

 lub r

ak 

ak 

zapalny piersi

zapalny piersi

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Cecha N

Cecha N

Węzły regionalne to tylko te, które są po stronie guza

Węzły regionalne to tylko te, które są po stronie guza

NX

NX

: węzły chłonne nie mogą być ocenione

: węzły chłonne nie mogą być ocenione

N0

N0

: brak przerzutów w regionalnych węzłach chłonnych  

: brak przerzutów w regionalnych węzłach chłonnych  

N1

N1

: przerzuty w węzłach chłonnych pachowych 

: przerzuty w węzłach chłonnych pachowych 

ruchomych

ruchomych

N2

N2

: przerzuty w węzłach chłonnych pachowych 

: przerzuty w węzłach chłonnych pachowych 

nieruchomych lub tworzących pakiety 

nieruchomych lub tworzących pakiety 

albo

albo

 w węzłach 

 w węzłach 

chłonnych piersiowych wewnętrznych (zamostkowych) 

chłonnych piersiowych wewnętrznych (zamostkowych) 

N3

N3

przerzuty 

przerzuty 

w

w

 w

 w

ęzłach

ęzłach

 ch

 ch

ł

ł

onnych podobojczykowych 

onnych podobojczykowych 

lub 

lub 

węzłach chłonnych piersiowych wewnętrznych 

węzłach chłonnych piersiowych wewnętrznych 

przy obecności przerzutów w węzłach pachowych 

przy obecności przerzutów w węzłach pachowych 

albo

albo

 przerzuty w węzłach chłonnych nadobojczykowych

 przerzuty w węzłach chłonnych nadobojczykowych

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Cecha M

Cecha M

Każde T, każde N przy obecności 

Każde T, każde N przy obecności 

przerzutów odległych (

przerzutów odległych (

M1

M1

), o lokalizacji 

), o lokalizacji 

najczęściej w:

najczęściej w:

Kościach

Kościach

Wątrobie

Wątrobie

Płucach 

Płucach 

Mózgu 

Mózgu 

Węzłach chłonnych (innych niż regionalne) 

Węzłach chłonnych (innych niż regionalne) 

Drugiej piersi 

Drugiej piersi 

Skórze (poza tą piersią, w której jest guz)

Skórze (poza tą piersią, w której jest guz)

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Naciek skóry z objęciem 

Naciek skóry z objęciem 

brodawki

brodawki

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Choroba Pageta

Choroba Pageta

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Rak zapalny – skórka 

Rak zapalny – skórka 

pomarańczy

pomarańczy

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Zniszczenie piersi przez 

Zniszczenie piersi przez 

„pancerz” raka 

„pancerz” raka 

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Mammografia – guz złośliwy

Mammografia – guz złośliwy

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Ultrasonografia – guz złośliwy

Ultrasonografia – guz złośliwy

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Objawy – obrzęk i 

Objawy – obrzęk i 

zaczerwienienie

zaczerwienienie

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Mammografie na przestrzeni 1 

Mammografie na przestrzeni 1 

roku

roku

Norma

Norma

Rak zapalny

Rak zapalny

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Algorytm diagnostyczny

Algorytm diagnostyczny

Ocena

Ocena

pod kątem 

pod kątem 

biopsji

biopsji

Nakłucie

Nakłucie

Rodzaje biopsji:

Rodzaje biopsji:

 

 

Otwarta chirurgiczna (Excisional 

Otwarta chirurgiczna (Excisional 

biopsy)

biopsy)

 

 

Gruboigłowa (Core-cutting biopsy)

Gruboigłowa (Core-cutting biopsy)

 

 

Cienkoigłowa (Fine-needle 

Cienkoigłowa (Fine-needle 

aspiration)

aspiration)

Badalny

Badalny

 

 

guzek/guz

guzek/guz

DCIS

DCIS

Rak 

Rak 

inwazyjn

inwazyjn

y

y

LCIS

LCIS

Zmiana 

Zmiana 

łagodna

łagodna

Niedostateczna

Niedostateczna

ocena – 

ocena – 

Powtórna 

Powtórna 

biopsja

biopsja

Jeżeli 

Jeżeli 

nawraca 

nawraca 

leczenie 

leczenie 

operacyjne

operacyjne

Kontynuacja

Kontynuacja

badań

badań

przesiewowyc

przesiewowyc

h

h

Torbiel

Torbiel

Norma

Norma

Zmiana 

Zmiana 

subkliniczna 

subkliniczna 

podejrzana

podejrzana

LECZENIE

LECZENIE

Lokalizacja 

Lokalizacja 

Kotwiczka / ROLL

Kotwiczka / ROLL

USUNIĘCIE ZMIANY lub OBSERWACJA

USUNIĘCIE ZMIANY lub OBSERWACJA

Ukryty” 

Ukryty” 

rak

rak

piersi – MRI 

piersi – MRI 

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Czynniki prognostyczne 

Czynniki prognostyczne 

niekorzystne

niekorzystne

Guz ER(-) i PgR(-) 

Guz ER(-) i PgR(-) 

Guz HER-2 (+)

Guz HER-2 (+)

Obecność przerzutów 

Obecność przerzutów 

odległych, zwłaszcza w 

odległych, zwłaszcza w 

narządach miąższowych

narządach miąższowych

Zajęcie i liczba w. chł. (

Zajęcie i liczba w. chł. (

 4)

 4)

Duża wielkość guza (T3/T4)

Duża wielkość guza (T3/T4)

Zajęcie naczyń chłonnych (+)

Zajęcie naczyń chłonnych (+)

Typ histologiczny 

Typ histologiczny 

przewodowy

przewodowy

Stopień histologiczny G3

Stopień histologiczny G3

Młody wiek chorych (< 35 

Młody wiek chorych (< 35 

r.ż.)

r.ż.)

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Czynniki predykcyjne

Czynniki predykcyjne

Ekspresja ER i/lub PgR

Ekspresja ER i/lub PgR

Ekspresja HER-2

Ekspresja HER-2

Obecność przerzutów odległych 

Obecność przerzutów odległych 

w narządach miąższowych

w narządach miąższowych

background image

Sposoby operacji:

Sposoby operacji:

Amputacja piersi sposobem Maddena lub Patey’a

Amputacja piersi sposobem Maddena lub Patey’a

Z powięzią mięśnia piersiowego większego i z 

Z powięzią mięśnia piersiowego większego i z 

limfadenektomią pachową (przynajmniej 10 węzłów 

limfadenektomią pachową (przynajmniej 10 węzłów 

musi być zbadanych) 

musi być zbadanych) 

Leczenie oszczędzające pierś (Breast Conserving 

Leczenie oszczędzające pierś (Breast Conserving 

Therapy = BCT) 

Therapy = BCT) 

W połączeniu z biopsją węzła wartowniczego (Sentinel 

W połączeniu z biopsją węzła wartowniczego (Sentinel 

Lymph Node Biopsy)

Lymph Node Biopsy)

W połączniu z limfadenektomią pachową

W połączniu z limfadenektomią pachową

Amputacja prosta (bez limfadenektomii 

Amputacja prosta (bez limfadenektomii 

pachowej)

pachowej)

Radykalna amputacja piersi wg Halsteda (z 

Radykalna amputacja piersi wg Halsteda (z 

mięśniem piersiowym większym) – nie zalecana

mięśniem piersiowym większym) – nie zalecana

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Leczenie operacyjne

Leczenie operacyjne

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Leczenie chirurgiczne odtwórcze

Leczenie chirurgiczne odtwórcze

Sposoby rekonstrukcji

Sposoby rekonstrukcji

Z użyciem ekspandera (jeżeli nie przewiduje się 

Z użyciem ekspandera (jeżeli nie przewiduje się 

pooperacyjnej RTH)

pooperacyjnej RTH)

Wyłącznie z tkanek własnych (autologiczna 

Wyłącznie z tkanek własnych (autologiczna 

rekonstrukcja)

rekonstrukcja)

Obie metody (tkanki własne + endoproteza)

Obie metody (tkanki własne + endoproteza)

Wskazania do rekonstrukcji natychmiastowej 

Wskazania do rekonstrukcji natychmiastowej 

Silna motywacja pacjentki, u której nie można 

Silna motywacja pacjentki, u której nie można 

zastosować BCT

zastosować BCT

T1-2 N0 M0

T1-2 N0 M0

Pozostałe pacjentki z silną motywacją, u których 

Pozostałe pacjentki z silną motywacją, u których 

utrzymuje się remisja całkowita nowotworu mogą 

utrzymuje się remisja całkowita nowotworu mogą 

mieć wykonaną 

mieć wykonaną 

rekonstrukcję odroczoną

rekonstrukcję odroczoną

> 6 miesięcy od zakończenia leczenia

> 6 miesięcy od zakończenia leczenia

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Breast conserving therapy

Breast conserving therapy

W raku inwazyjnym BCT musi być zawsze 

W raku inwazyjnym BCT musi być zawsze 

uzupełniona o RTH!

uzupełniona o RTH!

Kryteria doboru chorych do BCT

Kryteria doboru chorych do BCT

:

:

Motywacja pacjentki

Motywacja pacjentki

Możliwość osiągnięcia dobrego efektu kosmetycznego

Możliwość osiągnięcia dobrego efektu kosmetycznego

Wczesny rak piersi 

Wczesny rak piersi 

(Tis, Guz < 3 cm, jednoogniskowy, N0-

(Tis, Guz < 3 cm, jednoogniskowy, N0-

N1)

N1)

Przeciwwskazania do BCT

Przeciwwskazania do BCT

:

:

Bezwzględne

Bezwzględne

ciąża, wieloośrodkowy rak, rozległe 

ciąża, wieloośrodkowy rak, rozległe 

mikrozwapnienia, uprzednia RTH na obszar piersi

mikrozwapnienia, uprzednia RTH na obszar piersi

Względne

Względne

:

:

 

 

przewidywany zły efekt kosmetyczny, 

przewidywany zły efekt kosmetyczny, 

wielkość guza / wielkość piersi, rak wieloogniskowy, 

wielkość guza / wielkość piersi, rak wieloogniskowy, 

kolagenozy

kolagenozy

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Biopsja węzła wartowniczego 

Biopsja węzła wartowniczego 

(SLNB)

(SLNB)

Dobór chorych do SLNB

Dobór chorych do SLNB

:

:

Zawsze N0

Zawsze N0

T1-T2

T1-T2

Niewyczuwalny klinicznie inwazyjny rak piersi

Niewyczuwalny klinicznie inwazyjny rak piersi

DCIS wysokiego ryzyka

DCIS wysokiego ryzyka

Technika wykonania – izotopowo-barwnikowa

Technika wykonania – izotopowo-barwnikowa

:

:

Dzień przed zabiegiem

Dzień przed zabiegiem

Śródskórne, na granicy skóry i otoczki, podanie Tc

Śródskórne, na granicy skóry i otoczki, podanie Tc

99m 

99m 

 

 

limfoscyntygrafia w dwóch ułożeniach 

limfoscyntygrafia w dwóch ułożeniach 

 wyznaczenie 

 wyznaczenie 

markerem 

markerem 

SLN w rzucie na skórę

SLN w rzucie na skórę

15 min. przed operacją

15 min. przed operacją

:

:

Śródskórne podanie barwnika w tym samym miejscu co izotop

Śródskórne podanie barwnika w tym samym miejscu co izotop

Wycięcie SLN i przesłanie do badania hist. pat.

Wycięcie SLN i przesłanie do badania hist. pat.

Preparując okolicę z zaznaczonym na skórze punktem, 

Preparując okolicę z zaznaczonym na skórze punktem, 

wyszukuje 

wyszukuje 

się niebieskawy węzeł lub naczynie chłonne, 

się niebieskawy węzeł lub naczynie chłonne, 

które się wycina z 

które się wycina z 

marginesem i przesyła do 

marginesem i przesyła do 

histopatologa

histopatologa

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

SLNB – decyzje terapeutyczne

SLNB – decyzje terapeutyczne

Odpowiedź od histopatologa:

Odpowiedź od histopatologa:

SLNB (+) – zawiera przerzut raka

SLNB (+) – zawiera przerzut raka

Decyzja chirurga:

Decyzja chirurga:

Wykonać BCT lub amputację piersi 

Wykonać BCT lub amputację piersi 

razem z limfadenektomią pachową

razem z limfadenektomią pachową

SLND (-) – bez przerzutu raka

SLND (-) – bez przerzutu raka

Decyzja chirurga:

Decyzja chirurga:

Wykonać BCT lub amputację piersi bez 

Wykonać BCT lub amputację piersi bez 

limfadenektomii pachowej

limfadenektomii pachowej

background image

Kliniczne skale oceny stanu 

Kliniczne skale oceny stanu 

sprawności 

sprawności 

(PS – performance 

(PS – performance 

status)

status)

Skala 

Skala 

WHO

WHO

 = ECOG = Zubroda (i 

 = ECOG = Zubroda (i 

Skala Karnofsky’ego

Skala Karnofsky’ego

)

)

0

0

: brak objawów i normalna aktywność życiowa; pełna 

: brak objawów i normalna aktywność życiowa; pełna 

sprawność (

sprawność (

100%

100%

1

1

: niewielkie objawy i pacjent ambulatoryjny, i nie ma 

: niewielkie objawy i pacjent ambulatoryjny, i nie ma 

przeszkód w zwykłej codziennej aktywności życiowej 

przeszkód w zwykłej codziennej aktywności życiowej 

(

(

90-80%

90-80%

2

2

: obecne objawy i pacjent spędza w łóżku < 50% dnia, 

: obecne objawy i pacjent spędza w łóżku < 50% dnia, 

i czasami wymaga opieki pielęgniarskiej; może zadbać o 

i czasami wymaga opieki pielęgniarskiej; może zadbać o 

większość swoich potrzeb osobistych (

większość swoich potrzeb osobistych (

70-60%

70-60%

3

3

: obecne znaczne objawy i pacjent spędza w łóżku > 

: obecne znaczne objawy i pacjent spędza w łóżku > 

50% dnia, i wymaga opieki pielęgniarskiej; 

50% dnia, i wymaga opieki pielęgniarskiej; 

niepełnosprawny (

niepełnosprawny (

50-40%

50-40%

)

)

 

 

4

4

: obecne znaczne objawy i pacjent leżący cały czas w 

: obecne znaczne objawy i pacjent leżący cały czas w 

łóżku; w znaczącym stopniu niepełnosprawny i może 

łóżku; w znaczącym stopniu niepełnosprawny i może 

wymagać szybkiej hospitalizacji (

wymagać szybkiej hospitalizacji (

30-10%

30-10%

Śmierć (

Śmierć (

0

0

)

)

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Leczenie –zasady ogólne

Leczenie –zasady ogólne

Decyzja terapeutyczna zależy od zakwalifikowania chorej 

Decyzja terapeutyczna zależy od zakwalifikowania chorej 

do jednej z 4 grup i od PS (0-2):

do jednej z 4 grup i od PS (0-2):

Z rakiem przedinwazyjnym

Z rakiem przedinwazyjnym

 DCIS

 DCIS

 

 

Operacja

Operacja

 jest na ogół jedyną metodą terapeutyczną (± SLNB)

 jest na ogół jedyną metodą terapeutyczną (± SLNB)

Rodzaj operacji

Rodzaj operacji

 piersi (

 piersi (

BCT lub amputacja prosta

BCT lub amputacja prosta

) oraz leczenie 

) oraz leczenie 

uzupełniające po operacji zależą od czynników ryzyka, do których 

uzupełniające po operacji zależą od czynników ryzyka, do których 

należą: cecha G, wielkość zmiany, szerokość marginesów 

należą: cecha G, wielkość zmiany, szerokość marginesów 

wycięcia, wiek chorych

wycięcia, wiek chorych

Leczenie uzupełniające

Leczenie uzupełniające

 

 

miejscowe 

miejscowe 

(

(

RTH

RTH

) przeprowadza się w 

) przeprowadza się w 

grupie wysokiego ryzyka i tylko wtedy gdy operacją było BCT

grupie wysokiego ryzyka i tylko wtedy gdy operacją było BCT

Istnieje tendencja do stosowania Tamoksyfenu w 

Istnieje tendencja do stosowania Tamoksyfenu w 

leczeniu 

leczeniu 

uzupełniającym systemowym

uzupełniającym systemowym

, jeżeli guz był ER(+) 

, jeżeli guz był ER(+) 

Z rakiem inwazyjnym mało zaawansowanym

Z rakiem inwazyjnym mało zaawansowanym

 

 

(

(

T1-T2 i N0-N1

T1-T2 i N0-N1

) – 

) – 

operacja

operacja

 jest pierwszym etapem leczenia 

 jest pierwszym etapem leczenia 

skojarzonego

skojarzonego

Z rakiem inwazyjnym miejscowo zaawansowanym

Z rakiem inwazyjnym miejscowo zaawansowanym

 

 

(

(

N2

N2

 

 

lub N3 

lub N3 

lub T4 lub T3N1

lub T4 lub T3N1

) – operacja, aczkolwiek najważniejsza opcja 

) – operacja, aczkolwiek najważniejsza opcja 

lecznicza, 

lecznicza, 

nie jest 

nie jest 

postępowaniem I rzutu

postępowaniem I rzutu

 

 

w terapii 

w terapii 

skojarzonej

skojarzonej

Z rakiem inwazyjnym przerzutowym (

Z rakiem inwazyjnym przerzutowym (

M1

M1

) – leczenie jest 

) – leczenie jest 

zasadniczo oparte o 

zasadniczo oparte o 

inne 

inne 

niż operacja 

niż operacja 

metody

metody

background image

RAK PIERSI 

RAK PIERSI 

Leczenie uzupełniające 

Leczenie uzupełniające 

systemowe 

systemowe 

Wskazania do leczenia uzupełniającego 

Wskazania do leczenia uzupełniającego 

(

(

adiuwantowego

adiuwantowego

) mają 

) mają 

wszystkie chore

wszystkie chore

 z PS 0-2 

 z PS 0-2 

wg WHO z przerzutami do regionalnych węzłów 

wg WHO z przerzutami do regionalnych węzłów 

chłonnych (

chłonnych (

pN+

pN+

) oraz 

) oraz 

prawie

prawie

 

 

wszystkie chore

wszystkie chore

 bez 

 bez 

przerzutów do regionalnych węzłów chłonnych 

przerzutów do regionalnych węzłów chłonnych 

(grupa wysokiego ryzyka nawrotu)

(grupa wysokiego ryzyka nawrotu)

Optymalny czas włączenia leczenia – przed 

Optymalny czas włączenia leczenia – przed 

upływem 6-8 tygodni od daty zabiegu 

upływem 6-8 tygodni od daty zabiegu 

chirurgicznego (najlepiej           w ciągu 4 tygodni)

chirurgicznego (najlepiej           w ciągu 4 tygodni)

Celem leczenia adiuwanowego jest zniszczenie 

Celem leczenia adiuwanowego jest zniszczenie 

mikroprzerzutów raka, których istnienie jest 

mikroprzerzutów raka, których istnienie jest 

wysoce prawdopodobne w chwili radykalnego 

wysoce prawdopodobne w chwili radykalnego 

leczenia operacyjnego

leczenia operacyjnego

background image

RAK PIERSI 

RAK PIERSI 

Leczenie uzupełniające 

Leczenie uzupełniające 

systemowe

systemowe

Leczenie adiuwantowe polega na stosowaniu 

Leczenie adiuwantowe polega na stosowaniu 

hormonoterapii (

hormonoterapii (

HTH

HTH

) i/lub chemioterapii (

) i/lub chemioterapii (

CTH

CTH

)

)

Wybór

Wybór

 między HTH, a CTH zależy od stanu ER i 

 między HTH, a CTH zależy od stanu ER i 

PgR oraz od ekspresji HER-2

PgR oraz od ekspresji HER-2

Raki ER(+) lub PgR(+)

Raki ER(+) lub PgR(+)

 powinny być leczone HTH

 powinny być leczone HTH

HTH: antyestrogeny, inhibitory aromatazy, analogi 

HTH: antyestrogeny, inhibitory aromatazy, analogi 

      LHRH, kastracja chirurgiczna

      LHRH, kastracja chirurgiczna

HTH jest często kojarzona z CTH u osób młodych lub 

HTH jest często kojarzona z CTH u osób młodych lub 

z niekorzystnymi czynnikami prognostycznymi

z niekorzystnymi czynnikami prognostycznymi

Raki ER(-) i PgR(-) i/lub HER-2(+)

Raki ER(-) i PgR(-) i/lub HER-2(+)

 powinny być 

 powinny być 

leczone CTH

leczone CTH

CTH – najważniejsze leki: doksorubicyna, 

CTH – najważniejsze leki: doksorubicyna, 

docetakcel, 

docetakcel, 

        paklitaksel, cyklofosfamid, 5-

        paklitaksel, cyklofosfamid, 5-

fluorouracyl, 

fluorouracyl, 

   

   

        metotreksat, winorelbina, 

        metotreksat, winorelbina, 

kapecytabina

kapecytabina

background image

RAK PIERSI 

RAK PIERSI 

Leczenie

Leczenie

 

 

uzupełniające – 

uzupełniające – 

Radioterapia

Radioterapia

Zwykle jest stosowana po CTH, ew. razem z 

Zwykle jest stosowana po CTH, ew. razem z 

HTH

HTH

Jako adiuwant w leczeniu DCIS wysokiego ryzyka

Jako adiuwant w leczeniu DCIS wysokiego ryzyka

Zawsze po BCT (+ tzw. 

Zawsze po BCT (+ tzw. 

boost 

boost 

na łoże po guzie)

na łoże po guzie)

Przerzuty w węzłach chłonnych – pN(+):

Przerzuty w węzłach chłonnych – pN(+):

 

 

4 pachowe – zawsze

4 pachowe – zawsze

1-3 pachowe – opcjonalnie dla kobiet < 60 r.ż.

1-3 pachowe – opcjonalnie dla kobiet < 60 r.ż.

W regionalnych innych niż pachowe 

W regionalnych innych niż pachowe 

Resekcja typu R1

Resekcja typu R1

Guz w części centralnej lub kwadrantach 

Guz w części centralnej lub kwadrantach 

przyśrodkowych – napromienianie węzłów 

przyśrodkowych – napromienianie węzłów 

piersiowych wewnętrznych 

piersiowych wewnętrznych 

background image

RAK PIERSI 

RAK PIERSI 

Powikłania po radioterapii

Powikłania po radioterapii

Obrzęk ramienia

Obrzęk ramienia

Upośledzenie ruchomości w stawie ramiennym

Upośledzenie ruchomości w stawie ramiennym

Uszkodzenie splotu ramiennego

Uszkodzenie splotu ramiennego

Teleangiektazje

Teleangiektazje

Niekorzystne zmiany wyglądu piersi

Niekorzystne zmiany wyglądu piersi

Podskórne włóknienie

Podskórne włóknienie

Złamania żeber

Złamania żeber

Zwłóknienie płuc

Zwłóknienie płuc

Choroba niedokrwienna serca

Choroba niedokrwienna serca

Wtórne nowotwory

Wtórne nowotwory

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Miejscowo zaawansowany

Miejscowo zaawansowany

W raku miejscowo zaawansowanym (

W raku miejscowo zaawansowanym (

N2 lub N3 lub T4 

N2 lub N3 lub T4 

lub T3N1

lub T3N1

) i PS 0-2 wg WHO pierwotne leczenie 

) i PS 0-2 wg WHO pierwotne leczenie 

operacyjne jest 

operacyjne jest 

przeciwwskazane

przeciwwskazane

, a leczeniem 

, a leczeniem 

pierwszego rzutu powinna być CTH, rzadziej HTH – 

pierwszego rzutu powinna być CTH, rzadziej HTH – 

jest to 

jest to 

terapia neoadiuwantowa / indukcyjna

terapia neoadiuwantowa / indukcyjna

Celem terapii neoadiuwantowej jest zniszczenie 

Celem terapii neoadiuwantowej jest zniszczenie 

mikroprzerzutów, mimo że rak jest resekcyjny

mikroprzerzutów, mimo że rak jest resekcyjny

Celem terapii indukcyjnej jest uzyskanie resekcyjności 

Celem terapii indukcyjnej jest uzyskanie resekcyjności 

nowotworu i zniszczenie mikroprzerzutów

nowotworu i zniszczenie mikroprzerzutów

Po terapii neoadiuwantowej/indukcyjnej

Po terapii neoadiuwantowej/indukcyjnej

 

 

 

 

operacja

operacja

 

 

(najczęściej amputacja piersi sposobem Maddena lub 

(najczęściej amputacja piersi sposobem Maddena lub 

Patey’a); jeżeli 

Patey’a); jeżeli 

nie ma

nie ma

 poprawy klinicznej po terapii 

 poprawy klinicznej po terapii 

indukcyjnej 

indukcyjnej 

 RTH lub inne leczenie systemowe 

 RTH lub inne leczenie systemowe 

Zawsze leczenie adiuwantowe: koniecznie CTH, 

Zawsze leczenie adiuwantowe: koniecznie CTH, 

następnie RTH i 

następnie RTH i 

±

±

 HTH

 HTH

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Poprawa po chemioterapii 

Poprawa po chemioterapii 

indukcyjnej

indukcyjnej

background image

RAK PIERSI

RAK PIERSI

Przerzutowy (uogólniony, rozsiany)

Przerzutowy (uogólniony, rozsiany)

Metody leczenia (PS 0-2 wg WHO):

Metody leczenia (PS 0-2 wg WHO):

Hormonoterapia

Hormonoterapia

Chemioterapia

Chemioterapia

Terapia biologiczna

Terapia biologiczna

Paliatywna radioterapia

Paliatywna radioterapia

Paliatywna chirurgia

Paliatywna chirurgia

Leczenia wspomagające: 

Leczenia wspomagające: 

Bifosfoniany w przerzutach do kości lub hiperkalcemii

Bifosfoniany w przerzutach do kości lub hiperkalcemii

G-CSF w przypadkach neutropenii i gorączki 

G-CSF w przypadkach neutropenii i gorączki 

neutropenicznej

neutropenicznej

Leczenie przeciwbólowe

Leczenie przeciwbólowe

Leczenie przeciwobrzękowe (deksametazon)

Leczenie przeciwobrzękowe (deksametazon)

Cel leczenia: wydłużenie i poprawa jakości życia

Cel leczenia: wydłużenie i poprawa jakości życia

Brak możliwości uzyskania wyleczenia

Brak możliwości uzyskania wyleczenia

background image

RAK PIERSI PRZERZUTOWY

RAK PIERSI PRZERZUTOWY

Hormonoterapia paliatywna

Hormonoterapia paliatywna

Wskazania do hormonoterapii 

Wskazania do hormonoterapii 

(

(

HTH

HTH

): 

): 

Standardowo przypadki ER/PgR (+) 

Standardowo przypadki ER/PgR (+) 

Obecność przerzutów do tkanek miękkich i/lub 

Obecność przerzutów do tkanek miękkich i/lub 

kości

kości

Istotne przeciwwskazania do CTH

Istotne przeciwwskazania do CTH

Późna wznowa nowotworu, powolny wzrost 

Późna wznowa nowotworu, powolny wzrost 

raka

raka

Zasada terapii: 

Zasada terapii: 

Czas stosowania nieokreślony, długi – leczenie 

Czas stosowania nieokreślony, długi – leczenie 

prowadzi się do progresji nowotworu lub 

prowadzi się do progresji nowotworu lub 

wystąpienia objawów niepożądanych (wg skali 

wystąpienia objawów niepożądanych (wg skali 

WHO lub CTC-NCI) 

WHO lub CTC-NCI) 

background image

RAK PIERSI PRZERZUTOWY

RAK PIERSI PRZERZUTOWY

Hormonoterapia paliatywna – cd.

Hormonoterapia paliatywna – cd.

Antyestrogeny

Antyestrogeny

Antagoniści-agoniści (SERM): Tamoksyfen (Tam) – w USA 

Antagoniści-agoniści (SERM): Tamoksyfen (Tam) – w USA 

zarejestrowany w profilaktyce pierwotnej raka piersi; 

zarejestrowany w profilaktyce pierwotnej raka piersi; 

Toremifen 

Toremifen 

Czyści” antagoniści (SERD): Fulwestrant (Faslodex)

Czyści” antagoniści (SERD): Fulwestrant (Faslodex)

Inhibitory Aromatazy

Inhibitory Aromatazy

 – wysuwają się jako leki I 

 – wysuwają się jako leki I 

rzutu

rzutu

Typ I, steroidowe (nieodwracalne): Eksemestan, 

Typ I, steroidowe (nieodwracalne): Eksemestan, 

Formestan

Formestan

Typ II, niesteroidowe (odwracalne): Anastrozol, Letrozol

Typ II, niesteroidowe (odwracalne): Anastrozol, Letrozol

Analogi LHRH

Analogi LHRH

 (kastracja farmakologiczna):

 (kastracja farmakologiczna):

 

 

Goserelina, Leuprorelina, Triptorelina

Goserelina, Leuprorelina, Triptorelina

Progestageny

Progestageny

:

:

 

 

Octan megestrolu, Octan medroksyprogesteronu

Octan megestrolu, Octan medroksyprogesteronu

background image

RAK PIERSI PRZERZUTOWY 

RAK PIERSI PRZERZUTOWY 

Chemioterapia paliatywna

Chemioterapia paliatywna

Wskazania : 

Wskazania : 

Standardowo przypadki ER/PgR (-)

Standardowo przypadki ER/PgR (-)

Wczesna wznowa nowotworu 

Wczesna wznowa nowotworu 

Szybki wzrost obecnie stwierdzonych zmian nowotworowych

Szybki wzrost obecnie stwierdzonych zmian nowotworowych

Obecność przerzutów do narządów miąższowych

Obecność przerzutów do narządów miąższowych

Niepowodzenia HTH

Niepowodzenia HTH

Zasady terapii: 

Zasady terapii: 

Czas stosowania określony: maksymalnie 6 miesięcy albo  

Czas stosowania określony: maksymalnie 6 miesięcy albo  

do progresji nowotworu lub wystąpienia objawów 

do progresji nowotworu lub wystąpienia objawów 

niepożądanych (WHO/CTC-NCI) 

niepożądanych (WHO/CTC-NCI) 

Standardowe schematy CTH: FAC, CMF, AT, TAC, XT, NA, NF

Standardowe schematy CTH: FAC, CMF, AT, TAC, XT, NA, NF

Przeszczepianie autologicznych KKM (

Przeszczepianie autologicznych KKM (

autoHSCT

autoHSCT

) nadal w 

) nadal w 

sferze badań – korzyści odnośnie przeżycia 

sferze badań – korzyści odnośnie przeżycia 

niepotwierdzone

niepotwierdzone

background image

RAK PIERSI PRZERZUTOWY 

RAK PIERSI PRZERZUTOWY 

Terapia biologiczna – anty HER-2

Terapia biologiczna – anty HER-2

HER-2 to typ 2 receptora dla ludzkiego EGF, 

HER-2 to typ 2 receptora dla ludzkiego EGF, 

produkt amplifikacji genu HER-2/neu 

produkt amplifikacji genu HER-2/neu 

(erbB2)

(erbB2)

20-30% raków jest dodatnich, co skraca 

20-30% raków jest dodatnich, co skraca 

przeżycie ok. 2x niezależnie od innych 

przeżycie ok. 2x niezależnie od innych 

czynników

czynników

HER-2(+) ma wartość predykcyjną: warunkuje 

HER-2(+) ma wartość predykcyjną: warunkuje 

oporność na HTH i niektóre schematy CTH

oporność na HTH i niektóre schematy CTH

W leczeniu raków HER-2

W leczeniu raków HER-2

+

+

 stosuje się 

 stosuje się 

Trastuzumab 

Trastuzumab 

(

(

Herceptin

Herceptin

), HuMoAb klasy 

), HuMoAb klasy 

IgG1, 

IgG1, 

w skojarzeniu z CTH

w skojarzeniu z CTH

 (z wyjątkiem 

 (z wyjątkiem 

doksorubicyny i jej pochodnych)

doksorubicyny i jej pochodnych)

background image

RAK PIERSI PRZERZUTOWY 

RAK PIERSI PRZERZUTOWY 

Powikłania leczenia 

Powikłania leczenia 

systemowego

systemowego

Chemioterapia

Chemioterapia

Kardiotoksyczność (doksorubicyna, trastuzumab)

Kardiotoksyczność (doksorubicyna, trastuzumab)

Mielosupresja (wszystkie)

Mielosupresja (wszystkie)

Zespół retencji płynów (paklitaksel, docetaksel) 

Zespół retencji płynów (paklitaksel, docetaksel) 

Reakcje anafilaktyczne (paklitaksel, docetaksel)

Reakcje anafilaktyczne (paklitaksel, docetaksel)

Neuropatia obwodowa (paklitaksel, winorelbina)

Neuropatia obwodowa (paklitaksel, winorelbina)

Krwotoczne zapalenie pęcherza moczowego (cyklofosfamid)

Krwotoczne zapalenie pęcherza moczowego (cyklofosfamid)

Wtórne nowotwory (cyklofosfamid, doksorubicyna?)

Wtórne nowotwory (cyklofosfamid, doksorubicyna?)

Hormonoterapia

Hormonoterapia

Krwawienia z dróg rodnych (tamoksyfen, progestageny)

Krwawienia z dróg rodnych (tamoksyfen, progestageny)

Zaburzenia miesiączkowania (tamoksyfen)

Zaburzenia miesiączkowania (tamoksyfen)

Zwiększone ryzyko raka endometrium (tamoksyfen)

Zwiększone ryzyko raka endometrium (tamoksyfen)

Powikłania zakrzepowo-zatorowe (progestageny, tamoksyfen)

Powikłania zakrzepowo-zatorowe (progestageny, tamoksyfen)

Osteoporoza (inhibitory aromatazy)

Osteoporoza (inhibitory aromatazy)

Otyłość (progestageny)

Otyłość (progestageny)

background image

RAK PIERSI PRZERZUTOWY 

RAK PIERSI PRZERZUTOWY 

Radioterapia paliatywna

Radioterapia paliatywna

Wskazania:

Wskazania:

Wznowy miejscowe nieresekcyjne

Wznowy miejscowe nieresekcyjne

Przerzuty do kości

Przerzuty do kości

Bolesne ogniska 

Bolesne ogniska 

Niebolesne przerzuty grożące 

Niebolesne przerzuty grożące 

złamaniem/pęknięciem

złamaniem/pęknięciem

Przerzuty do OUN

Przerzuty do OUN

W zespołach oponowych razem z metotreksatem 

W zespołach oponowych razem z metotreksatem 

i.t.

i.t.

W zespołach guzowych samodzielnie

W zespołach guzowych samodzielnie

Zespoły uciskowe

Zespoły uciskowe

background image

RAK PIERSI PRZERZUTOWY 

RAK PIERSI PRZERZUTOWY 

Chirurgia paliatywna

Chirurgia paliatywna

Wznowy miejscowe resekcyjne

Wznowy miejscowe resekcyjne

Zabiegi łagodzące (np. resekcja owrzodziałych 

Zabiegi łagodzące (np. resekcja owrzodziałych 

zmian – mastectomia toaletowa)

zmian – mastectomia toaletowa)

Zespolenia patologicznych złamań kości

Zespolenia patologicznych złamań kości

Razem z bifosfonianami 

Razem z bifosfonianami 

 radioterapia 

 radioterapia 

 

 

radioizotopy 

radioizotopy 

Resekcja pojedynczych ognisk przerzutów w 

Resekcja pojedynczych ognisk przerzutów w 

OUN lub płucu lub wątrobie

OUN lub płucu lub wątrobie

Wytworzenie stomii przewodu pokarmowego 

Wytworzenie stomii przewodu pokarmowego 

odbarczającej niedrożność

odbarczającej niedrożność

Torakoskopowa pleuradeza w przypadku 

Torakoskopowa pleuradeza w przypadku 

opornego wysięku w jamie opłucnej

opornego wysięku w jamie opłucnej


Document Outline