Dziedziczenie cech ilościowych
Cechy ilościowe warunkowane wieloma genami z różnych
loci (poligeny = polimery = geny
addytywne = geny kumulatywne)
Każdy z genów ma swój efekt
Fenotypowa wartość cechy = suma efektów wszystkich genów
warunkujących daną cechę
(+ wpływ czynników
środowiskowych)
fenotyp
liczba
suma
wartości
(liczba jaj) zwierząt fenotypów
_______________________________
120
1
120
140
6
840
160
15
2400
180
20
3600
200
15
3000
220
6
1320
240
1
240
_______________________________
Razem
64
11520
11520
x = ------ = 180 jaj
64
P AABBCC x aabbcc
F
1
AaBbCc
F
2
A = B = C = 40 jaj
a = b = c = 20 jaj
AABBCC
=
240 jaj
aabbcc = 120 jaj
AaBbCc
= 180 jaj
Miary zmienności :
> miary skupienia
średnia -
arytmetyczna
harmoniczna
ważona
geometryczna
wartość środkowa
(mediana)
wartość modalna
> miary rozproszenia
wariancja
standardowe
odchylenie
współczynnik
zmienności
Zmienność cech ilościowych
najwięcej osobników wykazuje wartość cechy zbliżoną do
średniej,
a najmniej skrajne wartości, poniżej i powyżej średniej
rozkład symetryczny, oś symetrii przechodzi przez punkt, w
którym
jest średnia wartość cechy
mediana i wartość modalna znajdują się w tym samym
punkcie co
wartość średniej arytmetycznej
w przedziale x 1S znajduje się ok. 68,2 % wszystkich
obserwacji
w przedziale x 2S znajduje się ok. 95,4 % wszystkich
obserwacji
w przedziale x 3S znajduje się ok. 99,62 % wszystkich
obserwacji
Rozkład normalny
graficzny obraz - krzywa Gaussa
Zmienność cech ilościowych
Zmienność transgresywna
P.
AABBcc x AAbbCC
wartość fenotypowa 200 jaj 200 jaj
F
1
AABbCc
wartość fenotypowa 200 jaj
F
2
genotyp - fenotyp (skrajne):
AABBCC
- 240 jaj AAbbcc
- 160 jaj
Potomstwo może wykazywać większą zmienność
cechy niż pokolenie rodzicielskie (
transgresja
transgresja)
1. Poszukiwanie QTLs – loci (quantitative trait loci,
tzw. geny
ważne, główne; regiony
chromosomów)
2. Analiza polimorfizmu genu wytypowanego na gen
główny
i jego związku z wartością
fenotypową cechy
Ad. 1
· utworzenie rodziny referencyjnej
· analiza molekularna – genotyp w loci markerów
genetycznych
· analiza użytkowości – fenotyp danej cechy (cech)
· analiza sprzężeń genotypu w locus markera (-ów) z
fenotypową
wartością cechy
· wytypowanie genu kandydującego
· analiza sekwencji genu kandydującego i ustalenie alleli
sprzężonych
z wartością cechy
· opracowanie testu – określanie genotypu w locus genu
ważnego
Ad. 2
· wybór genu
· analiza sekwencji genu
· analiza związku polimorficznych form (alleli) genu z
wartością
fenotypową cechy
· włączenie genotypu w locus genu ważnego do programu
hodowlanego
Badanie genetycznego tła cech produkcyjnych
Gatunek gen
chromosom
cecha
_____________________________________________________________
owce
fecundity gene (Fec) 6 zwiększony
stopień owulacji
mutacja w genie receptora wysoka plenność
białka morfogenetycznego
kości (BMPR-IB)
callipyge gene 18 hipertrofia
mięśniowa
świnie
mutacja w genie receptora 6 jakość mięsa
(PSE- mięso
ryanodiny (podj.kanału blade, miękkie, z
wysiękiem)
wapniowego) (RYR1)
mutacja w genie kinazy 15 jakość mięsa
białkowej aktywowanej (mięso “kwaśne”
przez AMP (PRKAG3) zwiększona
zawartość
glikogenu w
mięsie)
Geny o dużym efekcie = geny główne = geny ważne -
przykłady
Mapy genomowe
- pomoc w identyfikacji genów ważnych
QTLs (quantitative trait loci) - geny o dużym wpływie
na cechy ilościowe (wydajność mleczna, jakość mięsa,
płodność, etc.)
Geny warunkujące choroby genetyczne
Geny odpowiedzialne za odporność na specyficzne
patogeny
Cechy
jakościowe ilościowe
monogenowe
poligeniczne
skokowa
zmienność
ciągła [rzadko
skokowa]
miary zmienności
frekwencja:
wariancja
genów
standardowe odchylenie
genotypów
współczynnik zmienności
fenotypów