Ekonomia

Determinanty dochodu 

Determinanty dochodu 

narodowego

narodowego

 

 

Funkcja konsumpcji

C= a + bY



Funkcja konsumpcji wprowadzona 

Funkcja konsumpcji wprowadzona 

została do badań makroekonomicznych 

została do badań makroekonomicznych 

przez Keynesa.

przez Keynesa.



 „

 „

a” - konsumpcja autonomiczna, 

a” - konsumpcja autonomiczna, 

zmienna egzogeniczna. To  minimalna, 

zmienna egzogeniczna. To  minimalna, 

niezbędna do przeżycia konsumpcja. 

niezbędna do przeżycia konsumpcja. 

Finansowana  jest z oszczędności i 

Finansowana  jest z oszczędności i 

wyprzedaży zasobów. Jest nie do 

wyprzedaży zasobów. Jest nie do 

zrealizowania w czasie długim.

zrealizowania w czasie długim.

 

 

Krańcowa Skłonność do 

Konsumpcji



„

„

b” – współczynnik kątowy, zmienna 

b” – współczynnik kątowy, zmienna 

endogeniczna, zależna od dochodu. 

endogeniczna, zależna od dochodu. 

Inaczej: 

Inaczej: 

krańcowa skłonność do 

krańcowa skłonność do 

konsumpcji –KSK 

konsumpcji –KSK 

(ang. MPC).

(ang. MPC).



Wyraża się wzorem:

Wyraża się wzorem:

                 

                 

Δ

Δ

 C

 C

    

    

KSK= --------

KSK= --------

                 

                 

Δ

Δ

 Y

 Y

 

 

Funkcja konsumpcji



Funkcja konsumpcji pokazuje, że istnieje 

Funkcja konsumpcji pokazuje, że istnieje 

przewidywalna zależność między 

przewidywalna zależność między 

rozporządzalnym dochodem a konsumpcją. Im 

rozporządzalnym dochodem a konsumpcją. Im 

wyższy jest rozporządzalny dochód, tym 

wyższy jest rozporządzalny dochód, tym 

wyższa jest konsumpcja.

wyższa jest konsumpcja.



Funkcja konsumpcji jest różna w czasie długim 

Funkcja konsumpcji jest różna w czasie długim 

i w czasie krótkim.

i w czasie krótkim.



W długim okresie wydatki konsumpcyjne i PKB 

W długim okresie wydatki konsumpcyjne i PKB 

rosną w zbliżonym tempie, natomiast w czasie 

rosną w zbliżonym tempie, natomiast w czasie 

krótkim wahania koniunkturalne wydatków 

krótkim wahania koniunkturalne wydatków 

konsumpcyjnych są mniejsze niż PKB.

konsumpcyjnych są mniejsze niż PKB.

 

 

 

 



Rozróżniamy PKB i dochód rozporządzalny. PKB 

Rozróżniamy PKB i dochód rozporządzalny. PKB 

przewyższa dochód rozporządzalny o około 40%. 

przewyższa dochód rozporządzalny o około 40%. 

Konsumpcja zależy od dochodu rozporządzalnego. 

Konsumpcja zależy od dochodu rozporządzalnego. 

Gdy wahania dochodu rozporządzalnego są małe, 

Gdy wahania dochodu rozporządzalnego są małe, 

małe będą też wahania konsumpcji.

małe będą też wahania konsumpcji.



W okresie recesji  maleje różnica między PKB a 

W okresie recesji  maleje różnica między PKB a 

dochodem rozporządzalnym- zmniejszają się 

dochodem rozporządzalnym- zmniejszają się 

podatki, rosną transfery, maleją zyski nie 

podatki, rosną transfery, maleją zyski nie 

rozdzielone, gdyż przedsiębiorstwa nie zmniejszają 

rozdzielone, gdyż przedsiębiorstwa nie zmniejszają 

adekwatnie do koniunktury dywidend. Zatem 

adekwatnie do koniunktury dywidend. Zatem 

dochód rozporządzalny nie zmniejsza się w takim 

dochód rozporządzalny nie zmniejsza się w takim 

samym stopniu, co PKB.  

samym stopniu, co PKB.  

 

 



Wyróżniamy trzy rodzaje dóbr 

Wyróżniamy trzy rodzaje dóbr 

konsumpcyjnych: dobra trwałe, nietrwałe i 

konsumpcyjnych: dobra trwałe, nietrwałe i 

usługi.  Usługi cechuje stały wzrost w czasie i 

usługi.  Usługi cechuje stały wzrost w czasie i 

brak wrażliwości na  wahania koniunktury 

brak wrażliwości na  wahania koniunktury 

(patrz: służba zdrowia). Wydatki na dobra 

(patrz: służba zdrowia). Wydatki na dobra 

nietrwałe podlegają nieco większym wahaniom. 

nietrwałe podlegają nieco większym wahaniom. 

Najbardziej wrażliwe na wahania koniunktury 

Najbardziej wrażliwe na wahania koniunktury 

są wydatki na dobra trwałe. 

są wydatki na dobra trwałe. 



Konsumpcja stanowi  około 2/3 wszystkich 

Konsumpcja stanowi  około 2/3 wszystkich 

wydatków, a jej reakcja na zmiany dochodu jest 

wydatków, a jej reakcja na zmiany dochodu jest 

kluczowym elementem analizy 

kluczowym elementem analizy 

makroekonomicznej.

makroekonomicznej.

 

 



Konsumpcja zależy od wielu innych czynników 

Konsumpcja zależy od wielu innych czynników 

poza dochodem, takich jak: bogactwo, 

poza dochodem, takich jak: bogactwo, 

oczekiwany dochód, czy relacja cen bieżących 

oczekiwany dochód, czy relacja cen bieżących 

do cen oczekiwanych.

do cen oczekiwanych.



Konsument jest istotą bardziej złożoną- 

Konsument jest istotą bardziej złożoną- 

podejmowane przez niego decyzje 

podejmowane przez niego decyzje 

konsumpcyjne nie zależą wyłącznie od 

konsumpcyjne nie zależą wyłącznie od 

rozmiaru dochodu rozporządzalnego (jak 

rozmiaru dochodu rozporządzalnego (jak 

zakłada model keynesowski). Na jego decyzje 

zakłada model keynesowski). Na jego decyzje 

silny wpływ wywierają także oczekiwania co do 

silny wpływ wywierają także oczekiwania co do 

przyszłego dochodu, stanu koniunktury,  czy 

przyszłego dochodu, stanu koniunktury,  czy 

sam wiek konsumenta

sam wiek konsumenta

 

 

Funkcja konsumpcji

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

Hipotezy dotyczące 

zachowań konsumentów



Hipoteza dochodu  absolutnego

Hipoteza dochodu  absolutnego



Hipoteza dochodu relatywnego

Hipoteza dochodu relatywnego



Hipoteza dochodu permanentnego

Hipoteza dochodu permanentnego

            

            

 

 

Oszczędności

S = -a + (1-b)Y



-a 

-a 

to oszczędności (lub ich ubytek) 

to oszczędności (lub ich ubytek) 

o charakterze autonomicznym

o charakterze autonomicznym



(1-b)= KSO 

(1-b)= KSO 

, czyli Krańcowa 

, czyli Krańcowa 

Skłonność do Oszczędności

Skłonność do Oszczędności



KSO wyraża się wzorem:

KSO wyraża się wzorem:

                 

                 

Δ

Δ

 S

 S

    

    

KSO= --------

KSO= --------

                 

                 

Δ

Δ

 Y

 Y

 

 

 

 



 

 

KSO jest zawsze ułamkiem i zawiera się w 

KSO jest zawsze ułamkiem i zawiera się w 

przedziale:  0<KSO<1

przedziale:  0<KSO<1



 

 

KSK + KSO = 1 , ponieważ każdą dodatkową 

KSK + KSO = 1 , ponieważ każdą dodatkową 

jednostkę dochodu możemy przeznaczyć tylko na 

jednostkę dochodu możemy przeznaczyć tylko na 

konsumpcję lub oszczędności

konsumpcję lub oszczędności



Dla niskich dochodów konsumpcja jest wyższa od 

Dla niskich dochodów konsumpcja jest wyższa od 

bieżącego dochodu. Gospodarstwa domowe 

bieżącego dochodu. Gospodarstwa domowe 

finansują część konsumpcji z nagromadzonych 

finansują część konsumpcji z nagromadzonych 

oszczędności lub pożyczają na poczet przyszłego 

oszczędności lub pożyczają na poczet przyszłego 

dochodu. W obu przypadkach ich oszczędności są 

dochodu. W obu przypadkach ich oszczędności są 

ujemne. Dla Y = Y

ujemne. Dla Y = Y

0

0

 oszczędności wynoszą zero, cały 

 oszczędności wynoszą zero, cały 

dochód jest konsumowany. Gdy Y  > Y

dochód jest konsumowany. Gdy Y  > Y

0

0

 wtedy S > 0

 wtedy S > 0

 

 

Inwestycje



Inwestycje = Inwestycje brutto + 

Inwestycje = Inwestycje brutto + 

zmiana zapasów planowanych + 

zmiana zapasów planowanych + 

zmiana zapasów nieplanowanych

zmiana zapasów nieplanowanych



I = I 

I = I 

b

b

 + ∆ I 

 + ∆ I 

sp

sp

 + ∆ I 

 + ∆ I 

s up

s up



Cel  inwestycji

Cel  inwestycji

:   

:   

powiększanie  lub 

powiększanie  lub 

utrzymywanie 

zasobów 

kapitału 

utrzymywanie 

zasobów 

kapitału 

fizycznego  w  postaci  maszyn  i  urządzeń, 

fizycznego  w  postaci  maszyn  i  urządzeń, 

budynków oraz zapasów

budynków oraz zapasów

.

.

 

 

Inwestycje:



są częścią agregatowego popytu na towary, a 

są częścią agregatowego popytu na towary, a 

ich zmiany wpływają zatem na zmiany popytu 

ich zmiany wpływają zatem na zmiany popytu 

i dochodu narodowego

i dochodu narodowego



stanowią  znaczącą  i  mało  stabilną  część 

stanowią  znaczącą  i  mało  stabilną  część 

wydatków,  a  ich  gwałtowne  zmiany  mogą 

wydatków,  a  ich  gwałtowne  zmiany  mogą 

wywierać znaczący 

wywierać znaczący 



wpływ  na  popyt  globalny,  produkcje  i 

wpływ  na  popyt  globalny,  produkcje  i 

zatrudnienie

zatrudnienie



przyczyniają  się  w  długim  okresie  do   

przyczyniają  się  w  długim  okresie  do   

rozbudowy 

zdolności 

wytwórczych 

rozbudowy 

zdolności 

wytwórczych 

gospodarki i wzrostu produkcji potencjalnej

gospodarki i wzrostu produkcji potencjalnej

 

 

Rozmiary inwestycji 
zależą od:

 

 



Wielkości stopy procentowej

Wielkości stopy procentowej



Rozróżniamy stopę procentową 

Rozróżniamy stopę procentową 

nominalną i realną

nominalną i realną

.

.

 O 

 O 

rozmiarach 

rozmiarach 

inwestycji decyduje realna stopa 

inwestycji decyduje realna stopa 

procentowa.

procentowa.



Zmiany popytu konsumpcyjnego

Zmiany popytu konsumpcyjnego



K

K

osztów i efektywności wyposażenia 

osztów i efektywności wyposażenia 

kapitałowego

kapitałowego

 

 



O

O

czekiwań co do przyszłości

czekiwań co do przyszłości

 

 

Inwestycje a stopy 
procentowe

 

 

Inwestycje mają charakter 

Inwestycje mają charakter 

autonomiczny względem 

autonomiczny względem 

dochodu- nie zależą od 

dochodu- nie zależą od 

wielkości dochodu 

wielkości dochodu 

narodowego.

narodowego.