background image

Choroby wysypkowe.

Choroby wysypkowe.

Piotr Krawczyk

 Klinika  Chorób Zakaźnych 

Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

background image

Wysypka 

Wysypka 

(exanthema,enanthema)

(exanthema,enanthema)

Czas wystąpienia

Lokalizacja

Obfitość

Kolejność występowania

Otoczenie wykwitów

„stadium rozwoju”

Łuszczenie

background image

Odra

Odra

Etiologia:

 Wirus z rodziny paramyksowirusów

Epidemiologia:

 

Szeroko rozpowszechniona

Wysoce zakaźna
Współczynnik podatności 90 –97%

Drogi szerzenia:

 droga wziewna

Okres zakaźności:

  około 5 dni przed i około 5 dni 

od    

wystąpienia wysypki.

background image

Okres wylęgania:

 10 – 20 dni

Objawy kliniczne:

    

Okres nieżytowy:

 katar, zapalenie spojówek, 

kaszel, plamki 

Fiłtowa-Koplika. Okres 

ten trawa 3-

4 dni

    

Okres wysypkowy:

 wysypka odrowa, pojawia 

się najpierw za uszami, następnie na twarzy 

(okolica ust i brody) i klatce piersiowej, a 

następnie rozszerza się obwodowo. Wysypka 

utrzymuje się przez około 5 dni (3-5 dni). 

Twarz dziecka przyjmuje charakterystyczny 

wygląd: obrzęk powiek, łzawienie, 

światłowstręt (oczy królicze).

Okres zdrowienia:

 

Następuje ustępowanie 

wysypki, na skórze pojawia się drobne 

otrębiaste łuszczenie.

background image

Plamki Fiatowa-

Koplika

Drobna, punkcikowata, biaława 
wysypka na podłożu rumieniowym.
Występuje na błonie śluzowej policzków,
nad dolnymi zębami trzonowymi.
Pojawiają się po obu stronach jamy ustnej
pod koniec okresu prodromalnego (nieżytowego),
na 24-36 godzin przed wystąieniem wysypki 
odrowej. Pojawia się około 14 dni od zakażenia.

background image

Odra

Odra

Powikłania:

 Odrowe zapalenie płuc 

(olbrzymiokomórkowe zapalenie płuc)

Dławiec rzekomy
Zapalenie mózgu i opon mózgowo-

rdzeniowych

Zapalenie rdzenia kręgowego
Podostre stwardniające zapalenie 

mózgu

Leczenie:

 Objawowe

Zapobieganie:

 Atenuowana szczepionka. 

Szczepionkę podaje się po ukończeniu 

pierwszego roku życia. Skuteczność wynosi 

95-98%

background image

Różyczka

Różyczka

 

 

Etiologia:

 Wirus należący do Togawirusów

Epidemiologia:

 Rozpowszechniona na całej kuli 

ziemskiej

Współczynnik podatności 30 – 40%

Drogi szerzenia:  

kropelkowa, bezpośredni 

kontakt z materiałem zakaźnym, mocz 
(różyczka wrodzona)

Okres zakaźności:

 6-7 przed i około 8 dni od 

ujawnienia 

infekcji.Całkowity 

okres 15-20 dni,

Okres wylęgania:

 12 – 23 dni średnio 18 dni

Objawy kliniczne:

 Niespecyficzna wysypka 

background image

Typowy przebieg kliniczny.

Typowy przebieg kliniczny.

Pacjenci są zwykle w młodym wieku. Po 
okresie wylęgania występują objawy 
zwiastunowe: złe samopoczucie, bóle 
kostno-stawowe, bóle głowy z 
towarzyszącym powiększeniem węzłów 
chłonnych: potylicznych, szyjnych, 
zausznych. Następnie pojawia się 
delikatna  bladoróżowa plamisto-
grudkowa wysypka, początkowo na 
twarzy, następnie rozprzestrzenia się 
na klatkę piersiową i kończyny.
Zmiany skórne ustępują po około 1-5 
dniach.

background image

Różyczka

Różyczka

 cd.

 cd.

Powikłania:

 Wpływ teratogenny na płód w I trymestrze 

ciąży

        Wady rozwojowe
        Zapalenie stawów
        Małopłytkowa skaza krwotoczna
        Zapalenie mózgu

Rozpoznanie:

 Odczyny serologiczne

Leczenie:

 Brak leczenia przeciwwirusowego

Zapobieganie:

 Żywa atenuowana szczepionka. 

    Mimo że atenuowany wirus nie wywołuje klinicznie 

objawowej choroby ani wad płodu nie należy szczepić 

ciężarnych, a zaszczepione kobiety nie powinny 

zachodzić w ciąże przez 3 miesiące po szczepieniu.

background image

Ospa wietrzna

Ospa wietrzna

 

 

Etiologia:

 Wirus ospy wietrznej (Varicella-

zoster)

Epidemiologia:

 Choroba bardzo zakaźna

Współczynnik zakaźności 90 – 95%

Drogi szerzenia:

 Droga oddechowa, 

możliwe jest także zakażenie przez 
kontakt z płynem pęcherzykowym.

Okres zakaźności:

 1-2 przed wystąpieniem 

wykwitów i trwa do czasu przyschnięcia 
wykwitów.

Okres wylęgania:

 10 – 21 dni średnio 17 dni

Objawy kliniczne:

 Wysypka

 

background image

Obraz kliniczny.

Obraz kliniczny.

Okres zwiatunów(1-3 dni): objawy rzekomo 

grypowe

Wysypka pęcherzykowa ospy wietrznej 

charakteryzuje się: jednoczesnym 
występowaniem zmian chorobowych w różnych 
stadiach rozwoju, zmiany nie występują 
grupami, zmiany występują głownie na skórze 
klatki piersiowej.

   
Początkowo powstają małe czerwone plamki 

(zmiany grudkowe), następnie pęcherzyki, 
które pokrywają się strupami i goją się bez 
bliznowacenia. Wysypka pojawia się kolejno: na 
tułowiu (plecy, piersi, brzuch), twarz, owłosiona 
skóra głowy, kończyny. Wysypka występuje 
rzutami.

background image

Ospa wietrzna

Ospa wietrzna

 cd.

 cd.

Powikłania:

 Wtórne zakażenia bakteryjne

Zespół ostrej ataksji 

móżdżkowej

Zapalenie opon mózgowo-

rdzeniowych

Zespół Gullain-Barrego
Zespół Reya
Zapalenie płuc

Leczenie:

 objawowe, surowica?

Immunoprofilaktyka:

 Atenuowana 

szczepionka 

zalecana od 1 roku życia 

background image

Półpasiec

Półpasiec

Skupiska pęcherzyków w obrębie 

dermatomów

U 80% pacjentów występują objawy 

prodromalne, stany podgorączkowe, 
gorączka, mrowienie świąd skóry, ból.

Po 3-4 dniach objawów wstępnych lub 

bez nich, pojawiają się zmiany 
skórne.

Początkowo rumień, po  12-24h w kilku 

rzutach skupiska grudek, 
przechodzących w wypełnione 
płynem surowiczym. Pęcherzyki mogą 
 się zlewać, pękać, tworzyć nadżerki. 
Po 7-10 dniach powstają strupy  

background image

lokalizacja

lokalizacja

Skóra klatki piersiowej

Głowy okolica unerwiona przez 
nerw V, VII, VIII

Skóra powiek, czoła, spojówce 
gałkowej

background image

Powikłania

Powikłania

Dolegliwości bólowe
Półpasiec rozsiany (obniżona 

odporność)

Zapalenie płuc, wątroby, mózgu

background image

Leczenie

Leczenie

Leczenie objawowe

Acyklowir 5x 800mg po 5-7 dni (postać 
łagodna)

Acyklowir 10 mg/kg m.c. co 8 h przez 7-
10 dni

background image

Zakażenia wywołane 

Zakażenia wywołane 

wirusami opryszczki 

wirusami opryszczki 

pospolitej

pospolitej

background image

Człowiek jest jedynym naturalnym 
gospodarzem i rezerwuarem

Źródłem zakażenia są osoby chore 
lub zakażone bezobjawowo

HSV-1: kontakt bezpośredni ze 
zmianami opryszczkowymi lub 
kontakt ze śliną osoby zakażonej 
(najczęściej 6m-5 r.ż)

HSV-2: Kontakty seksualne i droga 
wertylakna

Okres zakaźności od momentu 
pojawienia się zmian do ich 
całkowitego przychnięcia

background image

Zakażenie pierwotne może 

Zakażenie pierwotne może 

manifestować się jako:

manifestować się jako:

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej i 
dziąseł

Wyprysk opryszczkowy

Zanokcica opryszczkowa

Opryszczkowe zapalenie spojówek i 
rogówek

Opryszczka gladiatorów

Opryszczkowe zapalenie mózgu

Opryszczka genitalna

Opryszczka noworodków

background image

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej 

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej 

i dziąseł

i dziąseł

Okres wylęgania 2-9 dni

Nagły początek, wysoka gorączka,

Przekrwienie i obrzęk błony śluzowej 
jamy ustnej

Zmiany pęcherzykowe z czerwoną 
obwódką             (dziąsła, podniebienie, 
bł. śl. policzków, język, wargi, skóra 
twarzy)

Wykwity goją się samoistnie bez 
pozostawienia blizn

background image

Wyprysk opryszczkowy

Wyprysk opryszczkowy

Wysoka gorączka (7-14 dni)

Na chorobowo zmienionej skórze 
pojawiają się rzutami liczne, 
zlewające się pęcherzyki, bolesne i 
swędzące

Zwykle goi się bez pozostawienia 
blizn

background image

Zanokcica opryszczkowa

Zanokcica opryszczkowa

Bezpośrednie wniknięcie w skórę 
dłoni

Obrzęk i bolesność wału 
paznokciowego, pęcherzyki

background image

Opryszczkowe zapalenie spojówek i 

Opryszczkowe zapalenie spojówek i 

rogówki

rogówki

Może wystąpić w przebiegu 
opryszczki pierwotnej lub 
nawrotowej

background image

Opryszczka gladiatorów

Opryszczka gladiatorów

Zakażenia HSV uszkodzeń skóry 

background image

Opryszczka narządów płciowych

Opryszczka narządów płciowych

HSV-2

Zmiany pęcherzykowe i 
owrzodzenia na błonie śluzowej i 
skórze zew. n. płciowych z 
powiększeniem i bolesnością 
pachwinowych węzłów chłonnych

Może dojść do zapalenia gr. 
krokowego, bł.śl. jajników, macicy, 
odbytu i odbytnicy

background image

Miejscem latencji są neurony 
czuciowe

Reaktywacja pod wpływem stresu, 
przegrzania, wychłodzenia, innych 
zakażeń

Leczenie: Acyklowir 

background image

Rumień  Zakaźny

Rumień  Zakaźny

 

 

erythema infectiosum, choroba piąta

erythema infectiosum, choroba piąta

Etiologia:

 Parwowirus B19

Epidemiologia:

 nasilenie w miesiącach 

zimowych i 

wczesną wiosną

Drogi szerzenia:

 bliskie kontakty, styczność z 

wydzieliną z dróg oddechowych

Okres wylęgania:

 Między ekspozycją na 

zakażenie a wiremią upływa zwykle 5 dni, ale 
wysypka pojawia się dopiero 2 tygodnie 
później. Wirus jest wydalany przez około 7 
dni po wystąpieniu wiremii, wysypka pojawia 
się około 7 dni po ustaniu wydalania wirusa.

background image

Przebieg kliniczny.

Przebieg kliniczny.

W okresie wiremii mogą wystąpić łagodne, 
niecharakterystyczne objawy choroby z 
niewielką gorączką, pancytopenia (7 dni).
U około 80% zakażonych występuje 
wysypka rumieniowa, rozpoczynająca się na 
twarzy (obraz „spoliczkowanej twarzy”). W 
ciągu doby plamista lub grudkowo-plamista 
wysypka pojawia się na tułowiu i 
kończynach, szybko przybiera postać lekko 
wzniesionego rumienia, tworząc wzór 
marmurkowaty lub siateczkowaty. Nie 
występuje świąd. Wysypka utrzymuje się 
przez tydzień, może nawracać w ciągu 3-4 
tygodni.

background image

Rumień  Zakaźny

Rumień  Zakaźny

 cd.

 cd.

Powikłania:      

 

Złośliwy obrzęk płodu
Retikulocytopenia 

Zakażenie komórek prekursorowych 

erytrocytów szpiku kostnego

 Artropatia

Rozpoznanie:

 Badanie serologiczne

Leczenie:

 swoistego brak 

background image

Płoni

Płoni

c

c

a

a

Etiologia:

 Paciorkowiec β-hemolizujący 

grupy A

Drogi szerzenia:

 Kontakt bezpośredni lub 

pośredni

Okres wylęgania:

 3 –5 dni

Objawy kliniczne:

 Zapalenie gardła

   Gorączka 
   Wymioty
   Wysypka

background image

Obraz kliniczny

Obraz kliniczny

   Na początku choroby występuje obłożnie języka, po 

2-3 dniach obłożenie ustępuje odsłaniając 
jaskrawoczerwony język (język malinowy) z 
wyraźnie uwypuklonymi brodawkami i kubkami 
smakowymi. 

   Wygląd porównywalny do wyglądu skóry po kłuciu 

szczotką ryżową, przy ucisku widoczne żółto 
podbarwione tło. Obejmuje całe ciało, wolny 
pozostaje trójkąt między fałdami policzkowymi 
(trójkąt Fiłatowa). Obfita wysypka występuje na 
brzuchu, pachwinach, pośladkach, zgięciach 
kolanowych i łokciowych.

Zwraca uwagę łamliwość drobnych naczyń 

krwionośnych 

Wysypka znika po około7 dniach, pojawia się płatowe 

łuszczenie skóry na dłoniach i stopach.

background image

Płonica cd.

Płonica cd.

Diagnostyka:

 Morfologia krwi, ASO

Powikłania:

 Zapalenie węzłów 

chłonnych

Zapalenie ucha 

środkowego

Serce płonicze

Późne:

Gorączka reumatyczna
Zapalenie mięśnia 

sercowego

Zapalenie nerek

Leczenie:

 Penicylina, Erytromycyna


Document Outline