Foliogram 1

Kompleksowa polityka

zapobiegania zagrożeniom,

obejmująca technikę, organizację

pracy

i pracowników zintegrowana z

wszelką działalnością

przedsiębiorstwa

TOL

Foliogram 2

Prospektywna

i retrospektywna analiza

zagrożeń



Prospektywnej analizy okoliczności
powstawania zagrożeń wypadkowych w pracy



Retrospektywnej analizy okoliczności
i przyczyn wypadków

TOL

Poziom bezpieczeństwa pracy oraz

wielkość natężenia ryzyka zagrożeń

można oceniać za pomocą dwóch metod:

Foliogram 3

Prospektywna analiza

zagrożeń

Jest to analiza całokształtu zjawisk

techniczno – organizacyjnych oraz

związanych z czynnościami i

zachowaniem się człowieka - jako

ważnego elementu pracy – pod kątem

przewidywania ryzyka wypadków,

czyli określania potencjalnych

zagrożeń wypadkowych.

TOL

Foliogram 4

Retrospektywna analiza

zagrożeń

Jest to tak zwana odtwarzająca analiza

okoliczności i przyczyn, które już

doprowadziły do zdarzeń potencjalnie

wypadkowych lub do urazowego

wypadku przy pracy. Stanowi określanie

ryzyka zagrożeń wypadkowych na

podstawie analizy okoliczności i przyczyn

już zaistniałych wypadków przy pracy.

TOL

Foliogram 5

Bezpieczeństwo

na stanowisku pracy

O bezpieczeństwie na stanowisku

pracy decydują techniczne

zabezpieczenia przed wypadkami,

bezpieczne metody organizacji pracy

oraz zgodne z przepisami

i zasadami bezpieczeństwa pracy

działania oraz reakcje pracowników i

dozoru.

TOL

Foliogram 6

Zagrożenia na stanowisku

pracy mogą występować w

obszarach:



zagrożenia wypadkowe, mające przyczyny
w czynnikach materialno – technicznych,
energetycznych i siłach przyrody (

T

),



zagrożenia wypadkowe, mające przyczyny
w ogólnie pojmowanej organizacji pracy (

O

),



zagrożenia wypadkowe, mające przyczyny
w nieprawidłowym reagowaniu i niewłaściwej
postawie ludzi (

L

).

TOL

Foliogram 7

Zagrożenia wypadkowe, mające

przyczyny w czynnikach materialno –

technicznych, energetycznych i siłach

przyrody (

T

). (1)



stosowanie ruchomych maszyn i ich części oraz pojazdów,

w tym transportu wewnątrzzakładowego, drogowego,

urządzeń dźwignicowych, drabin, śliskich posadzek;



brak bezpiecznych rozwiązań technicznych, który prowadzi

do nieprawidłowego zachowania się człowieka, powoduje

konieczność przebywania w strefie bezpośredniego

zagrożenia,



wadliwe projektowanie i eksploatacja dróg publicznych

i transportowych, zła ich nawierzchnia, brak właściwego

oznakowania, zaniechanie stosowania automatycznych

rozwiązań ostrzegawczych,



zła konstrukcja środków technicznych małej mechanizacji

do podnoszenia i przemieszczania ciężarów np. przy

ręcznym podnoszeniu ciężarów,

TOL

Foliogram 8

Zagrożenia wypadkowe, mające

przyczyny w czynnikach materialno –

technicznych, energetycznych i siłach

przyrody (

T

). (2)



zagrożenia urazowe krawędziami, ostrymi elementami
tnącymi, szkłem (np. w narzędziach i maszynach do obróbki
metali),



zły stan urządzeń technicznych (np. niedrożność zaworów
bezpieczeństwa, korozja ścian zbiornika lub przewodu pod
dużym ciśnieniem, zużycie lin nośnych, dźwigni),



ryzyko porażenia prądem elektrycznym, pożaru i wybuchu
pyłu, gazu lub substancji, napromieniowania jonizującego,
uduszenia, ostrego zatrucia, chemicznego oparzenia itp.,



zagrożenie zbyt dużą lub zbyt niską temperaturą substancji lub
przedmiotów,



brak automatyki zamkniętych procesów chemicznych od strony
bezpieczeństwa wybuchowego,

TOL

Foliogram 9

Zagrożenia wypadkowe, mające

przyczyny w czynnikach materialno –

technicznych, energetycznych i siłach

przyrody (

T

). (3)



Brak automatycznych rozwiązań w dziedzinie techniki
bezpieczeństwa wypadkowego (brak sprzężenia ruchu
maszyny z działaniem urządzenia ochronnego, np.
szlifierka, niesprawność urządzeń metanometrii, pras do
słomy w rolnictwie, brak ogranicznika udźwigu w
suwnicy lub dźwigu, brak sygnalizatora przy
zbliżaniu się do pola elektromagnetycznego linii elektrycznej
pod napięciem w wysięgniku żurawia,



Brak lub zły stan techniczny urządzeń do hermetyzacji
lub usuwania czynników niebezpiecznych i szkodliwych
materialnego środowiska pracy – palnych, wybuchowych,
silnie toksycznych itp.

TOL

Foliogram 10

Zagrożenia wypadkowe,

mające przyczyny w ogólnie

pojmowanej organizacji pracy (

O

). (1)

Niewłaściwa ogólna organizacja pracy:



nieprawidłowy podział pracy lub rozplanowanie zadań,



niewłaściwe polecenia przełożonych,



brak nadzoru,



niewłaściwa koordynacja prac zbiorowych,



wykonywanie z polecenia nadzoru prac nie wchodzących w

zakres obowiązków pracownika,



brak instrukcji posługiwania się czynnikiem materialnym,



dopuszczenie do pracy czynnika materialnego bez

wymaganych kontroli, przeglądów,



tolerowanie przez nadzór odstępstw od zasad

bezpieczeństwa pracy,

TOL

Foliogram 11

Zagrożenia wypadkowe,

mające przyczyny w ogólnie

pojmowanej organizacji pracy (

O

). (2)

Niewłaściwa ogólna organizacja pracy:



niedostateczne przygotowanie zawodowe pracownika,



brak lub niewłaściwe przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa
pracy i ergonomii,



tolerowanie przez nadzór stosowania niewłaściwej technologii,



dopuszczenie do pracy człowieka z przeciwwskazaniami
lekarskimi lub bez badań lekarskich,



wykonywanie pracy w zbyt małej obsadzie osobowej,



wykonywanie prac pomimo niewłaściwego zaopatrzenia
w narzędzia, surowce,



inne niewłaściwości związane z ogólną organizacją pracy.

TOL

Foliogram 12

Zagrożenia wypadkowe,

mające przyczyny w ogólnie

pojmowanej organizacji pracy (

O

). (3)

Niewłaściwa organizacja stanowiska pracy:



niewłaściwe usytuowanie urządzeń na stanowisku pracy,



nieodpowiednie przejścia i dojścia,



nieodpowiednie rozmieszczenie i składowanie przedmiotów
pracy (surowców, półproduktów, produktów itp.),



nie usunięcie zbędnych przedmiotów, substancji lub energii
(np. odpadów, opakowań, resztek substancji, nie
wyłączenie zasilania itp.),



brak ochron osobistych,



niewłaściwy dobór ochron osobistych,



inne niewłaściwości organizacji stanowiska pracy.

TOL

Foliogram 13

Zagrożenia wypadkowe, mające

przyczyny w nieprawidłowym

reagowaniu i niewłaściwej postawie

ludzi (

L

). (1)

Niewłaściwe zachowanie się pracownika:



nieprawidłowe zachowanie się spowodowane motywacją

ekonomiczną, brak urządzeń niezbędnych do bezpiecznego

wykonywania pracy,



świadome wykonywanie niebezpiecznych czynności bez niezbędnego

zabezpieczenia w przekonaniu, że uda się uniknąć wypadku,



niezdawanie sobie sprawy z zagrożenia i działania w strefie

bezpośredniego zagrożenia,



niewłaściwe reagowanie wskutek nadmiernego zmęczenia (częsta

praco w godzinach nadliczbowych) lub stanu zdrowia (choroba,

nietrzeźwość, działanie leków),



nieprawidłowe zachowanie wynikające z żartów, zabaw, chęci

dokuczenia i inne oznaki zachowań spowodowanych stanem

emocjonalnym osłabieniem dyscypliny przestrzegania przepisów

i zasad obowiązujących przy pracy.

TOL

Foliogram 14

Zagrożenia wypadkowe, mające

przyczyny w nieprawidłowym

reagowaniu i niewłaściwej postawie

ludzi (

L

). (2)

Niewłaściwe zachowanie się dozoru:



brak zakładowego systemu nadzoru i kontroli nad

bezpieczeństwem pracy, powiązanego z kierowaniem i

zarządzaniem, sprawowanego przez dyrektora przedsiębiorstwa,

kierowników wydziałów i odpowiednie służby, mistrzów i

brygadzistów w celu określenia i okresowego rozliczania z

wykonania zadań,



złe przygotowanie do wykonywania prac i czynności,

w których występuje szczególne ryzyko wypadku i

niedostateczny nadzór przy ich wykonywaniu,



świadome skierowanie do pracy lub dopuszczenie do niej

w warunkach zagrożenia wypadkowego możliwego do usunięcia

lub ograniczenia, liczenie na szczęśliwy zbieg okoliczności,

a gdy doszło do wypadku, twierdzenie, że pracownik był

przeszkolony i samowolnie pracował nieprawidłowo,

TOL

Foliogram 15

Zagrożenia wypadkowe, mające

przyczyny w nieprawidłowym

reagowaniu i niewłaściwej postawie

ludzi (

L

). (3)

Niewłaściwe zachowanie się dozoru:



brak działań ograniczających ryzyko wypadku, które wzrasta

proporcjonalnie do zwiększenia tempa pracy i wzrostu produkcji

oraz dekapitalizacji urządzeń bezpieczeństwa ruchu,



brak kontroli stanu technicznego maszyn, urządzeń produkcyjnych

oraz narzędzi ręcznych, a także działań w celu konserwacji środków

produkcji, urządzeń sygnalizacyjnych,



polecenie wykonania czynności w warunkach sprzecznych z

przepisami i zasadami bezpieczeństwa lub tolerowanie zagrożeń

wypadkowych na powierzonym odcinku pracy,



brak inicjatyw na rzecz profilaktyki przeciwwypadkowej,



brak zainteresowania wiedzą i umiejętnościami praktycznymi

podległych pracowników w zakresie bezpieczeństwa i metod pracy,

a także jakością szkolenia i instruktażu, którym podlegają

pracownicy w tym zakresie.

TOL

Foliogram 16

Zagrożenia wypadkowe, mające

przyczyny w nieprawidłowym

reagowaniu i niewłaściwej postawie

ludzi (

L

). (4)

Błędy projektowania, konstruowania i inne:



Błędy projektowania i błędy konstrukcyjne wynikające

z nieprawidłowych założeń technologicznych,

planistyczno – organizacyjnych i innych, które stanowią

pierwotne źródło zagrożeń wypadkowych.

TOL

Foliogram 17

Wnioskowanie profilaktyczne

musi być prowadzone w trzech

kierunkach



wprowadzania takich rozwiązań technologicznych

i konstrukcyjnych, które eliminowałyby (ograniczały)

źródła zagrożeń urazowych (poprzez wdrażanie bezpiecznej

techniki lub stosowanie lub stosowanie różnorodnych

środków techniki bezpieczeństwa pracy),



stosowania bezpiecznej organizacji pracy, w celu usunięcia

zatrudnionych ze strefy bezpośrednich zagrożeń, „narzucenia”

stosowania bezpiecznych metod pracy i stwarzania warunków

do bezpiecznego wykonywania czynności roboczych,



dokonywania odpowiedniego do wymagań danej pracy doboru

pracowników pod względem kwalifikacji zawodowych,

sprawności psychofizycznych i zdrowotnych oraz stwarzania

pozytywnych motywacji bezpiecznego zachowania i działania.

TOL