Niedobory odpornosci wtorne

background image

Niedobory

Niedobory

odporności

odporności

NABYTE (WTÓRNE)

NABYTE (WTÓRNE)

Dr n med. Joanna Stańczyk

Dr n med. Joanna Stańczyk

Zakład Immunologii Klinicznej UM w Łodzi

Zakład Immunologii Klinicznej UM w Łodzi

background image

Nabyte niedobory odporności

Nabyte niedobory odporności

Niedożywienie

Niedożywienie

Nowotwory

Nowotwory

Zakażenia ( HIV, Odra, HTLV-1, Gruźlica, Malaria )

Zakażenia ( HIV, Odra, HTLV-1, Gruźlica, Malaria )

Leki

Leki

Wiek

Wiek

Operacje, urazy, oparzenia…

Operacje, urazy, oparzenia…

Alkoholizm i narkomania

Alkoholizm i narkomania

Promieniowanie jonizujące

Promieniowanie jonizujące

Endokrynopatie ( nadczynność tarczycy i przytarczyc, …

Endokrynopatie ( nadczynność tarczycy i przytarczyc, …

Cushing )

Cushing )

Choroby autoimmunizacyjne

Choroby autoimmunizacyjne

Przewlekła niewydolność nerek, cukrzyca

Przewlekła niewydolność nerek, cukrzyca

Zespół nerczycowy, enteropatie z utrata białek

Zespół nerczycowy, enteropatie z utrata białek

Ciąża

Ciąża

background image

Zaburzenia odporności

Zaburzenia odporności

u NOWORODKÓW i

u NOWORODKÓW i

NIEMOWLĄT

NIEMOWLĄT

NOWORODEK

NOWORODEK

-

-

stan fizjologicznej

stan fizjologicznej

dysimmunoglobulinemii

dysimmunoglobulinemii

= duże stężenie

= duże stężenie

IgG

IgG

i małe stężenia IgM, IgA, IgE, IgD

i małe stężenia IgM, IgA, IgE, IgD

Niedobór IgM i IgG

Niedobór IgM i IgG

2

2

predysponuje do

predysponuje do

infekcji bakteriami Gram (-)

infekcji bakteriami Gram (-)

NIEMOWLĘ 2 - 8 m.ż.

NIEMOWLĘ 2 - 8 m.ż.

-

-

stan fizjologicznej

stan fizjologicznej

hypoimmunoglogulinemii

hypoimmunoglogulinemii

, wynikający z

, wynikający z

zanikania IgG matczynych przy

zanikania IgG matczynych przy

niedostatecznej syntezie własnej

niedostatecznej syntezie własnej

background image

Zaburzenia immunologiczne

Zaburzenia immunologiczne

WIEKU PODESZŁEGO

WIEKU PODESZŁEGO

wzrost zapadalności na

wzrost zapadalności na

choroby zakaźne

choroby zakaźne

:

:

układu oddechowego, gruźlicę, salmonellozę,

układu oddechowego, gruźlicę, salmonellozę,

wirusowe zapalenie wątroby, bakteryjne

wirusowe zapalenie wątroby, bakteryjne

zapalenie wsierdzia oraz zapalenia opon

zapalenie wsierdzia oraz zapalenia opon

mózgowo-rdzeniowych

mózgowo-rdzeniowych

w 65. roku życia ryzyko rozwoju

w 65. roku życia ryzyko rozwoju

nowotworu

nowotworu

jest 25x większe niż u osoby 25-letniej

jest 25x większe niż u osoby 25-letniej

wzrost częstości

wzrost częstości

chorób

chorób

autoimmunologicznych

autoimmunologicznych

50% osób szczepionych przeciwko grypie nie

50% osób szczepionych przeciwko grypie nie

wytwarza protekcyjnego stężenia przeciwciał

wytwarza protekcyjnego stężenia przeciwciał

background image

Zaburzenia immunologiczne

Zaburzenia immunologiczne

WIEKU PODESZŁEGO

WIEKU PODESZŁEGO

-

-

ODPORNOŚĆ KOMÓRKOWA

ODPORNOŚĆ KOMÓRKOWA

po 70. roku życia stopniowy

po 70. roku życia stopniowy

spadek liczby

spadek liczby

limfocytów T

limfocytów T

wzrost liczby limfocytów CD4, spadek CD8

wzrost liczby limfocytów CD4, spadek CD8

szczątkowa funkcja grasicy

szczątkowa funkcja grasicy

CD45RO,

CD45RO,

CD45RA

CD45RA

IL-2

IL-2

,

,

IL-4 i IFN-

IL-4 i IFN-

osłabienie odpowiedzi proliferacyjnej

osłabienie odpowiedzi proliferacyjnej

limfocytów po stymulacji PHA i Con A

limfocytów po stymulacji PHA i Con A

background image

Zaburzenia immunologiczne

Zaburzenia immunologiczne

WIEKU PODESZŁEGO

WIEKU PODESZŁEGO

- ODPORNOŚĆ HUMORALNA

- ODPORNOŚĆ HUMORALNA

IgM, IgE i IgD w surowicy

IgM, IgE i IgD w surowicy

IgG (gł. IgG

IgG (gł. IgG

1

1

i IgG

i IgG

3

3

)

)

spadek miana naturalnych przeciwciał

spadek miana naturalnych przeciwciał

wzrost miana autoprzeciwciał

wzrost miana autoprzeciwciał

i przeciwciał

i przeciwciał

antyidiotypowych

antyidiotypowych

po 70. roku życia stopniowy spadek liczby

po 70. roku życia stopniowy spadek liczby

limfocytów B

limfocytów B

po 70. roku życia zmniejszenie liczby limfocytów B

po 70. roku życia zmniejszenie liczby limfocytów B

CD5(-) przy wzroście liczby limfocytów B CD5(+)

CD5(-) przy wzroście liczby limfocytów B CD5(+)

zwiększona synteza IL-4, IL-5 i IL-6, podwyższona

zwiększona synteza IL-4, IL-5 i IL-6, podwyższona

aktywność IFN-

aktywność IFN-

background image

Zaburzenia immunologiczne

Zaburzenia immunologiczne

w PRZEWLEKŁEJ

w PRZEWLEKŁEJ

NIEWYDOLNOŚCI NEREK

NIEWYDOLNOŚCI NEREK

przedłużona tolerancja na przeszczep

przedłużona tolerancja na przeszczep

allogeniczny

allogeniczny

wzrost podatności na

wzrost podatności na

infekcje

infekcje

zwiększona liczba przypadków

zwiększona liczba przypadków

neoplazji

neoplazji

nieprawidłowa odpowiedź na szczepionki

nieprawidłowa odpowiedź na szczepionki

przeciw infekcjom wirusowym (grypy,

przeciw infekcjom wirusowym (grypy,

zapalenia wątroby)

zapalenia wątroby)

background image

ZABURZENIA FUNKCJI KOMÓREK UKŁADU

ZABURZENIA FUNKCJI KOMÓREK UKŁADU

IMMUNOLOGICZNEGO W MOCZNICY

IMMUNOLOGICZNEGO W MOCZNICY

wzrost ekspresji IL-2R

wzrost ekspresji IL-2R

i poziomu sIL-2R

i poziomu sIL-2R

wzrost ekspresji CD23

wzrost ekspresji CD23

i poziomu sCD23

i poziomu sCD23

wzrost produkcji IL-1, TNF

wzrost produkcji IL-1, TNF

i IL-6

i IL-6

wzrost produkcji reaktywnych

wzrost produkcji reaktywnych

form tlenu i proteaz

form tlenu i proteaz

wzrost aktywności

wzrost aktywności

w stosunku do komórek b2m

w stosunku do komórek b2m

ujemnych

ujemnych

obniżenie odpowiedzi

obniżenie odpowiedzi

proliferacyjnej na mitogeny

proliferacyjnej na mitogeny

i produkcji IL-2

i produkcji IL-2

obniżenie produkcji przeciwciał

obniżenie produkcji przeciwciał

osłabiona funkcja FcR

osłabiona funkcja FcR

i prezentacja antygenu

i prezentacja antygenu

osłabienie fagocytozy

osłabienie fagocytozy

obniżenie aktywności

obniżenie aktywności

w stosunku do komórek K562

w stosunku do komórek K562

LIMFOCYTY T

LIMFOCYTY B

MONOCYTY

NEUTROFILE

KOMÓRKI

NK

background image

Przyczyny zaburzeń

Przyczyny zaburzeń

immunologicznych u chorych

immunologicznych u chorych

Z MOCZNICĄ

Z MOCZNICĄ

przewlekły niedobór białka i kalorii

przewlekły niedobór białka i kalorii

( niedostateczna podaż, zaburzenia wchłaniania,

( niedostateczna podaż, zaburzenia wchłaniania,

nadmierna utrata)

nadmierna utrata)

niedobory Zn, witaminy E i B

niedobory Zn, witaminy E i B

6

6

przeładowanie żelazem (ferrytyna powyżej 500

przeładowanie żelazem (ferrytyna powyżej 500

g/l)

g/l)

nisko- i wielkocząsteczkowe toksyny mocznicowe

nisko- i wielkocząsteczkowe toksyny mocznicowe

przewlekła dializoterapia

przewlekła dializoterapia

background image

Zaburzenia odporności

Zaburzenia odporności

u CHORYCH PO ZABIEGU

u CHORYCH PO ZABIEGU

OPERACYJNYM

OPERACYJNYM

Immunologiczne wskaźniki zagrożenia ciężkimi

Immunologiczne wskaźniki zagrożenia ciężkimi

zakażeniami w okresie pooperacyjnym:

zakażeniami w okresie pooperacyjnym:

anergia skórna

anergia skórna

IgG, IgM (przed operacją) przeciwko endotoksynom

IgG, IgM (przed operacją) przeciwko endotoksynom

bakteryjnym

bakteryjnym

w 1. dobie po zabiegu o ponad 50% liczba limfocytów

w 1. dobie po zabiegu o ponad 50% liczba limfocytów

T

T

zwiększona w 1-2. dobie po operacji aktywność

zwiększona w 1-2. dobie po operacji aktywność

neutrofilów

neutrofilów

o 20-30% liczba aktywowanych monocytów

o 20-30% liczba aktywowanych monocytów

podwyższone stężenie IL-6 w surowicy

podwyższone stężenie IL-6 w surowicy

background image

POLEKOWE zaburzenia

POLEKOWE zaburzenia

odporności

odporności

NEUTROPENIA PÓŹNA

NEUTROPENIA PÓŹNA

(30-45 dni ), immunoablacja

(30-45 dni ), immunoablacja

przed przeszczepem szpiku, nieodwracalne uszkodzenie

przed przeszczepem szpiku, nieodwracalne uszkodzenie

komórki macierzystej pnia

komórki macierzystej pnia

NEUTROPENIA WCZESNA

NEUTROPENIA WCZESNA

(7-14 dni), odwracalne (po

(7-14 dni), odwracalne (po

kilku do kilkunastu dniach) uszkodzenie komórki

kilku do kilkunastu dniach) uszkodzenie komórki

macierzystej linii mieloidalnej

macierzystej linii mieloidalnej

CYTOSTATYKI

INNE LEKI

lek = hapten, uruchamia
nieprawidłowe
niszczenie granulocytów

GLIKOKORTYKOSTEROIDY

długotrwała terapia,

hamują czynność granulocytów

zakażenia oportunistyczne : bakteryjne, grzybicze,
wirusowe, pierwotniakowe, prątki gruźlicy

background image

EFEKTY DZIAŁANIA

EFEKTY DZIAŁANIA

GLIKOKORTYKOSTEROIDÓ

GLIKOKORTYKOSTEROIDÓ

W

W

limfocyty aktywowane allo- i autoantygenami

limfocyty aktywowane allo- i autoantygenami

wykazują steroidowrażliwość tzn. pod

wykazują steroidowrażliwość tzn. pod

wpływem GS ulegają apoptozie

wpływem GS ulegają apoptozie

zmniejszenie ekspresji na powierzchni komórek

zmniejszenie ekspresji na powierzchni komórek

antygenów MHC i cząsteczek adhezyjnych

antygenów MHC i cząsteczek adhezyjnych

hamowanie indukcji syntazy tlenku azotu

hamowanie indukcji syntazy tlenku azotu

w makrofagach

w makrofagach

upośledzenie funkcji limfocytów

upośledzenie funkcji limfocytów

cytotoksycznych i komórek NK

cytotoksycznych i komórek NK

zahamowanie funkcji monocytów i makrofagów

zahamowanie funkcji monocytów i makrofagów

background image

WYBRANE TYPOWE INFEKCJE

WYBRANE TYPOWE INFEKCJE

WIKŁAJĄCE LECZENIE

WIKŁAJĄCE LECZENIE

IMMUNOSUPERSYJNE

IMMUNOSUPERSYJNE

CYTOMEGALIA

CYTOMEGALIA

(CMV)

(CMV)

-

-

u 80% populacji

u 80% populacji

przebieg bezobjawowy w okresie młodości;

przebieg bezobjawowy w okresie młodości;

infekcja objawowa tylko w stanach obniżonej

infekcja objawowa tylko w stanach obniżonej

odporności

odporności

ostra infekcja wirusem

ostra infekcja wirusem

VARICELLA-ZOSTER

VARICELLA-ZOSTER

ostra infekcja wirusem

ostra infekcja wirusem

HERPES SIMPLEX

HERPES SIMPLEX

GRUŹLICA

GRUŹLICA

CANDIDA ALBICANS

CANDIDA ALBICANS

oraz

oraz

ASPERGILLUS SP.

ASPERGILLUS SP.

i

i

CRYPTOCOCCUS SP.

CRYPTOCOCCUS SP.

PNEUMOCYSTIS CARINI

PNEUMOCYSTIS CARINI

background image

STRES a zaburzenia

STRES a zaburzenia

odporności

odporności

U zwierząt w warunkach stresu

U zwierząt w warunkach stresu

obserwuje się odchylenia

obserwuje się odchylenia

w zakresie wskaźników

w zakresie wskaźników

odpowiedzi komórkowej:

odpowiedzi komórkowej:

liczby limfocytów

liczby limfocytów

zaburzenia ilościowe

zaburzenia ilościowe

subpopulacji

subpopulacji

aktywności komórek NK

aktywności komórek NK

odpowiedzi proliferacyjnej

odpowiedzi proliferacyjnej

na antygen

na antygen

zaburzenia fagocytozy

zaburzenia fagocytozy

stres psychiczny

stres psychiczny

przewlekły

przewlekły

podwzgórze, przysadka,

podwzgórze, przysadka,

układ współczulny

układ współczulny

ACTH, opioidy,

ACTH, opioidy,

katecholaminy

katecholaminy

obniżona produkcja IL-2

obniżona produkcja IL-2

background image

Immunosupresja wywołana

Immunosupresja wywołana

PROMIENIOWANIEM

PROMIENIOWANIEM

JONIZUJĄCYM

JONIZUJĄCYM

napromieniowanie całego ciała biorcy oraz

napromieniowanie całego ciała biorcy oraz

napromieniowanie całej tkanki limfatycznej

napromieniowanie całej tkanki limfatycznej

(TLI - total lymphoid irridiation)

(TLI - total lymphoid irridiation)

największą wrażliwość wykazują komórki

największą wrażliwość wykazują komórki

dzielące się (np. limfocyty pobudzone

dzielące się (np. limfocyty pobudzone

alloantygenem)

alloantygenem)

limfocyty Th bardziej wrażliwe niż limfocyty

limfocyty Th bardziej wrażliwe niż limfocyty

Ts

Ts

makrofagi i komórki NK cechuje względna

makrofagi i komórki NK cechuje względna

radiooporność

radiooporność

background image

Zaburzenia odporności

Zaburzenia odporności

komórkowej w

komórkowej w

NOWOTWORACH

NOWOTWORACH

nadzór immunologiczny

nadzór immunologiczny

=

=

zapobieganie nowotworzeniu poprzez

zapobieganie nowotworzeniu poprzez

wczesną destrukcję atypowych komórek

wczesną destrukcję atypowych komórek

immunosupresja

immunosupresja

nowotwory o etiologii wirusowej:

nowotwory o etiologii wirusowej:

chłoniaki nieziarnicze - EBV

mięsak Kaposiego

rak skóry i rak odbytu - HPV

pierwotny rak wątroby - HBV

background image

Zaburzenia odporności

Zaburzenia odporności

komórkowej

komórkowej

w NOWOTWORACH

w NOWOTWORACH

cytokiny ( gł. TGF-

cytokiny ( gł. TGF-





wydzielane przez

wydzielane przez

komórki nowotworowe (rak

komórki nowotworowe (rak

drobnokomórkowy płuc, międzybłoniak,

drobnokomórkowy płuc, międzybłoniak,

ziarnica)

ziarnica)

prostaglandyny

prostaglandyny

(gł. PGE

(gł. PGE

2

2

)

)

wytwarzane przez

wytwarzane przez

makrofagi (nowotwory głowy i szyi)

makrofagi (nowotwory głowy i szyi)

gangliozydy

gangliozydy

produkowane przez m.in.

produkowane przez m.in.

makrofagi, erytrocyty, komórki wątroby

makrofagi, erytrocyty, komórki wątroby

background image

WYKŁADNIKI OGÓLNOUSTROJOWE

WYKŁADNIKI OGÓLNOUSTROJOWE

zmniejszenie bezwzględnej liczby limfocytów

zmniejszenie bezwzględnej liczby limfocytów

zmniejszenie populacji limfocytów CD4

zmniejszenie populacji limfocytów CD4

spadek lub odwrócenie wskaźnika CD4/CD8

spadek lub odwrócenie wskaźnika CD4/CD8

osłabienie aktywności komórek NK

osłabienie aktywności komórek NK

WYKŁADNIKI MIEJSCOWE

WYKŁADNIKI MIEJSCOWE

(

(

GUZ

GUZ

,

,

REGIONALNE

REGIONALNE

WĘZŁY

WĘZŁY

CHŁONNE)

CHŁONNE)

zaburzenie ilości i funkcji komórek

zaburzenie ilości i funkcji komórek

jednojądrzastych

jednojądrzastych

Zaburzenia odporności

Zaburzenia odporności

komórkowej w

komórkowej w

NOWOTWORACH

NOWOTWORACH

background image

Zaburzenia odporności w

Zaburzenia odporności w

przebiegu CHOROBY

przebiegu CHOROBY

GŁODOWEJ

GŁODOWEJ

upośledzenie odpowiedzi komórkowej,

upośledzenie odpowiedzi komórkowej,

fagocytozy, produkcji cytokin

fagocytozy, produkcji cytokin

i wydzielniczych IgA, syntezy białek

i wydzielniczych IgA, syntezy białek

dopełniacza

dopełniacza

zanik grasicy i grasiczozależnych stref

zanik grasicy i grasiczozależnych stref

węzłów chłonnych

węzłów chłonnych

gruźlica, odra, zapalenie płuc i biegunki

gruźlica, odra, zapalenie płuc i biegunki

o ciężkim przebiegu

o ciężkim przebiegu

background image

INNE WTÓRNE NIEDOBORY

INNE WTÓRNE NIEDOBORY

ODPORNOŚCI

ODPORNOŚCI

INFEKCJE

INFEKCJE

: HIV, wirusem odry, HTLV-1, gruźlica,

: HIV, wirusem odry, HTLV-1, gruźlica,

malaria

malaria

NIEDOBORY W DIECIE

NIEDOBORY W DIECIE

: cynku, żelaza, witamin

: cynku, żelaza, witamin

A, E, B i kwasu foliowego

A, E, B i kwasu foliowego

ENDOKRYNOPATIE

ENDOKRYNOPATIE

: nadczynność tarczycy,

: nadczynność tarczycy,

choroba i zespół Cushinga, cukrzyca,

choroba i zespół Cushinga, cukrzyca,

nadczynność przytarczyc

nadczynność przytarczyc

STANY PO URAZACH I OPARZENIACH

STANY PO URAZACH I OPARZENIACH

ZESPÓŁ NERCZYCOWY i ENTEROPATIE

ZESPÓŁ NERCZYCOWY i ENTEROPATIE

WYSIĘKOWE

WYSIĘKOWE

ALKOHOLIZM i NARKOMANIA

ALKOHOLIZM i NARKOMANIA


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Niedobory odporności wtórne
STARE Wtórne niedobory odporności, Stare pliki
Wtórne niedobory odporności, Uczelnia SUM, immunologia
Niedobory odpornosci wersja dluzsza
Imm Cw 3 Wt rne niedobory odpornosci
00 Niedobory odpornoscioweid 1 Nieznany (2)
03 0000 014 02 Leczenie pierwotnych niedoborow odpornosci u dzieci immunoglobulinami
Niedobory odporności
09 pierwotne niedobory odporności
WT RNE NIEDOBORY ODPORNO CI
Niedobory odporności

więcej podobnych podstron