background image

Choroby nowotworowe 

Choroby nowotworowe 

układu krwiotwórczego

układu krwiotwórczego

Nowotwory wywodzące 

Nowotwory wywodzące 

się z komórek 

się z komórek 

mieloidalnych

mieloidalnych

Nowotwory z komórek 

Nowotwory z komórek 

limfoidalnych

limfoidalnych

background image

Nowotwory wywodzące 

Nowotwory wywodzące 

się z komórek 

się z komórek 

limfoidalnych

limfoidalnych

Ostra białaczka 

Ostra białaczka 

imfoblastyczna

imfoblastyczna

Chłoniaki złośliwe

Chłoniaki złośliwe

background image

Chłoniaki złośliwe

Chłoniaki złośliwe

Chłoniaki złośliwe 

Chłoniaki złośliwe 

nieziarnicze

nieziarnicze

Chłoniak Hodgkina

Chłoniak Hodgkina

background image

– Chłoniaki złośliwe nieziarnicze 

stanowią grupę nowotworów 
wywodzących się z tkanki chłonnej

– Do transformacji nowotworowej 

komórek limfoidalnych może dojść na 
różnym szczeblu ich dojrzewania

B- (86%), T- (12%), NK- (2%) 

B- (86%), T- (12%), NK- (2%) 

komórkowe

komórkowe

Chłoniaki złośliwe 

Chłoniaki złośliwe 

nieziarnicze

nieziarnicze

background image

1. gorączka > 38

o

 C o 

niewyjaśnionej przyczynie

2. utrata >10% masy ciała w ciągu 
ostatnich 6 miesięcy 

3. poty nocne 

+/- świąd skóry

Objawy ogólne

Objawy ogólne

background image

Objaw główny chłoniaka- 

Objaw główny chłoniaka- 

limfadenopatia

limfadenopatia

Węzły: niebolesne, twarde, 

zbijające się w pakiety

Choroby nowotworowe 

Choroby nowotworowe 

krwi

krwi

Przerzuty  nowotworów 

Przerzuty  nowotworów 

litych 

litych 

Choroby infekcyjne             

Choroby infekcyjne             

                      – miejscowy 

                      – miejscowy 

odczyn na infekcje              

odczyn na infekcje              

                                         – 

                                         – 

choroby zakaźne

choroby zakaźne

Kolagenozy

Kolagenozy

Leki, związki chemiczne

Leki, związki chemiczne

Mononukleoza zakaźna

background image

Powiększenie węzłów 

Powiększenie węzłów 

chłonnych: obwodowych, 

chłonnych: obwodowych, 

śródpiersia, jamy brzusznej, 

śródpiersia, jamy brzusznej, 

miednicy mniejszej

miednicy mniejszej

Powiększenie śledziony

Powiększenie śledziony

Możliwa lokalizacja poza 

Możliwa lokalizacja poza 

układem chłonnym: płuca, 

układem chłonnym: płuca, 

wątroba, skóra, o.u.n., 

wątroba, skóra, o.u.n., 

przewód pokarmowy

przewód pokarmowy

Chłoniaki złośliwe 

Chłoniaki złośliwe 

nieziarnicze

nieziarnicze

background image

Morfologia krwi: 

prawidłowa

, lub        

                                                             
        

niedokrwistość, leukopenia, 

małopłytkowość, ew. pancytopenia -

                 

                     

                                   

      1.

w przypadku zajęcia szpiku kostnego („z 

wyparcia”) lub                                    

2.

 w przebiegu 

hipersplenizmu

                                              

           

- niedokrwistość normocytowa („n. 

przewlekłych chorób”)                                             
                  - niedokrwistość 
autoimmunohemolityczna                                        
                             - małopłytkowość 
immunologiczna

                               

 

- przyspieszony opad krwinek czerwonych  
                                     - wysoka aktywność 
LDH w surowicy

Badania laboratoryjne

Badania laboratoryjne

background image

Zaawansowanie kliniczne 

Zaawansowanie kliniczne 

choroby

choroby

Klasyfikacja z  Ann-

Arbor

background image

Badanie histopatologiczne węzła lub 
zajętego narządu, w którym stwierdza się 
monoklonalny naciek z komórek 
nowotworowych o charakterystyce 
morfologicznej i immunofenotypowej 
odpowiadającej danemu typowi chłoniaka

Rozpoznanie 

Rozpoznanie 

background image

Chłoniaki złośliwe 

Chłoniaki złośliwe 

nieziarnicze

nieziarnicze

w klasyfikacji WHO

w klasyfikacji WHO

Nowotwory z prekursorowych 

Nowotwory z prekursorowych 

komórek linii B

komórek linii B

Ostra białaczka limfoblastyczna/ Chłoniak 
limboblastyczny  z prekursorów komórek B 

Nowotwory z prekursorowych 

Nowotwory z prekursorowych 

komórek linii T

komórek linii T

Ostra białaczka limfoblastyczna/ Chłoniak 
limboblastyczny z prekursorów komórek T 

Nowotwory z dojrzałych 

Nowotwory z dojrzałych 

(obwodowych) komórek linii B

(obwodowych) komórek linii B

Przewlekła białaczka limfocytowa/chłoniak 
limfocytowy  z komórek B

Przewlekła białaczka prolimfocytowa B
Chłoniak limfoplazmocytoidalny
Chłoniak śledzionowy strefy brzeżnej B-
komórkowy
Białaczka włochatokomórkowa

Szpiczak mnogi

Chłoniak pozawęzłowy strefy brzeżnej typu MALT
Chłoniak węzłowy strefy brzeżnej 

Chłoniak grudkowy

Chłoniak strefy płaszcza 

Chłoniak rozlany wielkokomórkowy B-komórkowy 
(DLBCL)
Chłoniak Burkitta 

Nowotwory z dojrzałych 

Nowotwory z dojrzałych 

(obwodowych) komórek linii 

(obwodowych) komórek linii 

T/NK

T/NK

Białaczka prolimfocytowa z komórek T
Białaczka limfatyczna z komórek T z 
ziarnistościami
Agresywna białaczka z komórek T
Chłoniak/białaczka z komórek T u dorosłych 
(HTLV1+)
Chłoniak pozawęzłowy z komórek NK/T (typ 
nosowy)
Chłoniak z komórek T (typ jelitowy)
Chłoniak wątrobowo-śledzionowy (T; gamma-
delta)
Chłoniak z komórek T - podobny do zapalenia 
tkanki podskórnej
Ziarninak grzybiasty/zespół Sezary’ego
Chłoniak anaplastyczny T/null, pierwotny typ 
skórny
Chłoniak angioimmunoblastyczny

Chłoniak anaplastyczny T/null, typ pierwotnie 

układowy

 

background image

Chłoniaki złośliwe 

Chłoniaki złośliwe 

nieziarnicze:

nieziarnicze:

najczęstsze podtypy

najczęstsze podtypy

Rozlany chłoniak z dużych 

Rozlany chłoniak z dużych 

komórek B

komórek B (diffuse large B-cell 
lymphoma; 

DLBCL

DLBCL

) - 

) - 

ok. 30%

ok. 30%

Chłoniak grudkowy (

Chłoniak grudkowy (

follicular 

follicular 

lymphoma; 

lymphoma; 

FL

FL

- ok. 20%

- ok. 20%

Chłoniak limfocytarny / Przewlekła 

Chłoniak limfocytarny / Przewlekła 

białaczka limfocytowa 

białaczka limfocytowa 

- ok. 10%

- ok. 10%

background image

 

 AGRESYWNE („agressive 

lymphoma”) 

• Rozlany chłoniak z dużych 

komórek B (DLBCL)

• Chłoniak Burkitt’a

Chłoniaki złośliwe 

Chłoniaki złośliwe 

nieziarnicze

nieziarnicze

PRZEWLEWKŁE („indolent 

lymphoma”)

Chłoniak grudkowy (FL)

Chłoniak limfocytarny / Przewlekła 

białaczka limfocytowa

background image

Chłoniaki złośliwe 

Chłoniaki złośliwe 

nieziarnicze

nieziarnicze

AGRESYWNE

AGRESYWNE

 

 

Dynamiczny przebieg

Często zlokalizowane zajęcie układu 

chłonnego

Osoby młodsze

Chemiowrażliwość

 – wyleczalność w 50-

60%

• POWOLNE

Powolny przebieg

, uogólnione zajęcie 

układu chłonnego, osoby starsze, w 

chwili obecnej - 

nieuleczalne

background image

Chłoniaki złośliwe

Chłoniaki złośliwe

Chłoniaki złośliwe nieziarnicze

Chłoniaki złośliwe nieziarnicze

Chłoniak Hodgkina (HL; 

Chłoniak Hodgkina (HL; 

choroba Hodgkina, ziarnica 

choroba Hodgkina, ziarnica 

złośliwa)

złośliwa)

background image

HL jest układową chorobą 
nowotworową układu chłonnego, 
wywodzącą się ze zmienionego 
nowotworowo klonu limfocytów B

(choroba 

(choroba 

Hodgkina, 

Hodgkina, 

ziarnica złośliwa)

ziarnica złośliwa)

Chłoniak Hodgkina (HL)

Chłoniak Hodgkina (HL)

background image

Występuje z częstością 2-3 zachorowań na               

       100 000 mieszkańców rocznie

 

U dzieci występuje najczęściej w przedziale 

wiekowym 5 - 15 lat

 
U osób dorosłych obserwuje się dwa szczyty 

zachorowań: pomiędzy 20 - 35 oraz po 50 roku 

życia. 

Epidemiologia

Epidemiologia

background image

 

Zależność pomiędzy zachorowaniem na 
HL                                                                
i zakażeniem wirusem Epsteina - Barr 
(EBV)

                                                                 

- 4x częstsze występowanie tej choroby u 
ludzi, którzy 

wcześniej chorowali na 

mononukleozę zakaźną

- w komórkach nowotworowych u połowy 
chorych na  HL wykrywa się DNA wirusa 
EBV

Etiopatogeneza

Etiopatogeneza

background image

Chłoniak Hodgkina

Chłoniak Hodgkina

Objawy kliniczne: objawy 

Objawy kliniczne: objawy 

ogólne, limfadenopatia, 

ogólne, limfadenopatia, 

splenomegalia, zajęcie 

splenomegalia, zajęcie 

narządów pozalimfatycznych

narządów pozalimfatycznych

Wyleczalność w ponad 80%

Wyleczalność w ponad 80%

„kominowate” 

poszerzenie śródpiersia 

górnego i policykliczne 

zarysy wnęk

background image

Morfologia krwi obwodowej w 
początkowej fazie choroby jest 

najczęściej 

prawidłowa

;

                                                         

     - czasem:                                                            
                                                                                
                                                               

podwyższona liczba krwinek białych + 
eozynofilia, monocytoza i bezwzględna 
limfopenia                                                               
                        - nadpłytkowość niewielkiego 
stopnia

- w zaawansowanych stadiach HL: 

- hipoalbuminemia                                    
                                                - 
podwyższona aktywność LDH

Rutynowe badania 

Rutynowe badania 

laboratoryjne

laboratoryjne

background image

Rozpoznanie HL ustala się 

na podstawie badania 

histopatologicznego węzła 
chłonnego lub innej tkanki 

zajętej przez proces 

ziarniczy                  i 

stwierdzenie obecności 

komórek nowotworowych 

zwanych komórkami Reed-

Sternberga

Rozpoznanie

Rozpoznanie

 

background image

Podejrzenie chłoniaka 

złośliwego

•    Węzły chłonne obwodowe

: powiększające się bez 

uchwytnej przyczyny, niebolesne

•    Powiększenie 

śledziony

 

(wyczuwalna pod łukiem 

żebrowym)

•    +/- 

Objawy ogólne

 

(w przypadku towarzyszącej gorączki, 

brak regresji limfadenopatii po antybiotykoterapii)

•    Czasem 

objawy z ucisku przez pakiety węzłowe

kaszel, duszność, objawy z. żyły głównej górnej, bóle 
brzucha (

Konieczne

: Rtg klatki piersiowej, USG jamy 

brzusznej)

     Rzadko: nacieki skórne, guz w obrębie tarczycy, powiększenie jądra, 
zaburzenia neurologiczne, inne – zależnie od lokalizacji choroby

•    Morfologia zwykle prawidłowa

 (może być ACD: 

niedokrwistość +

 niski poziom Fe + wysoki ferrytyny

),      

                            czasem – przyspieszony OB i 
podwyższona aktywność 

LDH

background image

Szpiczak mnogi

Szpiczak mnogi

Klonalny rozrost patologicznych 
plazmocytów, produkujących jeden typ 
immunoglobuliny (

białko monoklonalne, 

M, w surowicy

) lub jeden typ łańcucha 

lekkiego (

białko Bence Jones’a w moczu

background image

• Częstość 15,000/rok

– 1% nowotworów

• Mediana wieku – 65 lat

– 3% <40 lat

• Przyczyna nieznana

– promieniowanie, benzen, 

rozpuszczalniki organiczne, pestycydy, 
insektycydy, infekcja wirusowa ???

Szpiczak mnogi

Szpiczak mnogi

background image

• Objawy kostne 

– osteoliza, bóle, 

– osteoliza, bóle, 

    

    

złamania patologiczne

złamania patologiczne

• Niewydolność nerek

– Nerka szpiczakowa, hyperkalcemia

• Nawracające infekcje

Proteinogram: b

Proteinogram: białko „M” w surowicy (MM) lub 

białko Bence-Jonesa w moczu (LCD)

Niedokrwistość, czasem pancytopenia z wyparcia

Niedokrwistość, czasem pancytopenia z wyparcia

Liczba plazmocytów w szpiku >10%

Liczba plazmocytów w szpiku >10%

Zaburzenia reologiczne, elektrolitowe

Zaburzenia reologiczne, elektrolitowe

• Amyloidoza: 

objawowa 3%, subkliniczna do 35%

Szpiczak mnogi

Szpiczak mnogi

background image

Szpiczak mnogi

Szpiczak mnogi

background image

C

C

-

-

 Calcium (podwyższenie stężenia 

 Calcium (podwyższenie stężenia 

wapnia w surowicy, powodujące 

wapnia w surowicy, powodujące 

osłabienie, zmęczenie i nudności), 

osłabienie, zmęczenie i nudności), 

R

R

Renal (niewydolność nerek, stężenie 

Renal (niewydolność nerek, stężenie 

kreatyniny powyżej 2,0 mg%), 

kreatyniny powyżej 2,0 mg%), 

A

A

Anemia (niedokrwistość - stężenie 

Anemia (niedokrwistość - stężenie 

hemoglobiny mniejsze niż 10,0 g%) oraz 

hemoglobiny mniejsze niż 10,0 g%) oraz 

B-

B-

 Bone Lesions (ubytki osteolityczne)

 Bone Lesions (ubytki osteolityczne)

Szpiczak mnogi

Szpiczak mnogi

background image

Podejrzenie szpiczaka 

Podejrzenie szpiczaka 

mnogiego

mnogiego

Bóle kostne 

Badania krwi: 

Morfologia: 

niedokrwistość

 (ew. inne zmiany)

    Wysokie, 

3-cyfrowe OB

Mocz- badanie ogólne: 

białkomocz

Podwyższony poziom białka całkowitego w 

surowicy (proteinogram – wzrost frakcji 
gamma- lub 

-globulin –”pik białka M”)

RTG kości: osteoliza, złamania patologiczne, 

spłaszczenie trzonów kręgów („kregi rybie”)

background image

Leczenie chłoniaków 

Leczenie chłoniaków 

złośliwych

złośliwych

Chemioterapia

Chemioterapia

Autotransplantacja 

Autotransplantacja 

komórek macierzystych 

komórek macierzystych 

(auto-SCT)

(auto-SCT)

+/-

+/-

Radioterapia

Radioterapia

+/-

+/-

Leczenie „biologiczne”: np. przeciwciała monoklonalne,

Leczenie „biologiczne”: np. przeciwciała monoklonalne,

Inhibitory dróg sygnalizacji wewnątrzkomórkowej

Inhibitory dróg sygnalizacji wewnątrzkomórkowej

+/-

+/-

background image

Przeciwciało anty-CD20: 

Przeciwciało anty-CD20: 

rytuksymab (MabThera)

rytuksymab (MabThera)

Antygen CD20 na powierzchni k. 
nowotworowej

Region Fc

Rytuksymab

Liza komórki

R

background image

Leczenie chłoniaków 

Leczenie chłoniaków 

nieziarniczych (I linia)

nieziarniczych (I linia)

DLBCL: 

R-CHOP 

(leczenie ambulatoryjne)

? Inne chłoniaki agresywne: CHOP

? Inne chłoniaki przewlekłe

R= rytuksymab (przeciwciało anty-CD20)
(CHOP= cyklofosfamid, doksorubicyna, winkrystyna, 
prednizon
)

Chłoniak grudkowy: 

R-COP 

(leczenie  

     ambulatoryjne)

(COP = cyklofosfamid, winblastyna, prednizon)

background image

Polichemioterapia: 

Polichemioterapia: 

ABVD 

(doksorubicyna, bleomycyna, 
winkrystyna, dakarbazyna)

(leczenie ambulatoryjne, od 2-3 – do 8-9 
cykli, zależnie od zaawansowania 
choroby)

+

 konsolidująca 

radioterapia 

na pola 

zajęte w chwili rozpoznania

Leczenie chłoniaka 

Leczenie chłoniaka 

Hodgkina                  (I 

Hodgkina                  (I 

linia)

linia)

background image

Leczenie szpiczaka mnogiego

Leczenie szpiczaka mnogiego

I linia: 

<65 r.ż: 

alkeran + prednizon 

alkeran + prednizon 

(Enkorton), ew. z talidomidem

(Enkorton), ew. z talidomidem

>65 r.ż: 

CTD (cyklofosfamid, 

talidomid, deksametazon) 

(leczenie 

ambulatoryjne) 

+ auto SCT

Oporność/nawrót: 

bortezomib, lenalidomid (rewlimid)

background image

Przewlekła białaczka 

Przewlekła białaczka 

limfocytowa

limfocytowa

Bezwględna limfocytoza > 

Bezwględna limfocytoza > 

5000 /

5000 /

l (limfocyty  

l (limfocyty  

CD5+/CD19+) 

CD5+/CD19+) 

Limfadenopatia 

Limfadenopatia 

Splenomegalia, hepatomegalia

Splenomegalia, hepatomegalia

Niedokrwistość, 

Niedokrwistość, 

małopłytkowość

małopłytkowość

background image

Przewlekła białaczka 

Przewlekła białaczka 

limfocytowa

limfocytowa

background image

Przewlekła białaczka 

Przewlekła białaczka 

limfocytowa

limfocytowa

background image

1/3 chorych – nigdy nie wymaga 

1/3 chorych – nigdy nie wymaga 

leczenia chemicznego

leczenia chemicznego

Osoby starsze, z chorobami 

Osoby starsze, z chorobami 

współtowarzyszącymi: 

współtowarzyszącymi: 

leukeran 

leukeran 

(chlorambucyl) +/-rytuksymab

(chlorambucyl) +/-rytuksymab

Osoby młodsze, bez innych chorób: 

Osoby młodsze, bez innych chorób: 

polichemioterapia (kladrybina lub 

polichemioterapia (kladrybina lub 

fludarabina, cyklofosfamid) + 

fludarabina, cyklofosfamid) + 

rytuksymab

rytuksymab

Leczenie przewlekłej 

Leczenie przewlekłej 

białaczki limfocytowej

białaczki limfocytowej


Document Outline