Opieka nad pacjentem
przewlekle
i terminalnie chorym
w praktyce lekarza rodzinnego
Seminarium
VI rok Wydział Lekarski
Opieka nad pacjentem
przewlekle
i terminalnie chorym
w praktyce lekarza rodzinnego
Seminarium
VI rok Wydział Lekarski
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Plan seminarium
Wprowadzenie
Opis przypadku
identyfikacja problemów w sferze
medycznej, psychologicznej i
społecznej
propozycje rozwiązania problemów
omówienie rozwiązań
Podsumowanie
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Pryncypia medycyny
rodzinnej
Ciągłość opieki
Wszechstronność opieki
Koordynacja opieki
Dominacja prewencji
Opieka w kontekście społeczności
lokalnej
Opieka w kontekście rodziny
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Opieka paliatywna
Opieka paliatywna (wg WHO) jest aktywną,
wszechstronną i całościową opieką nad pacjentami
chorującymi na nieuleczalne, postępujące choroby w
końcowym okresie życia. Otacza jak płaszczem (łac.
pallium - płaszcz) nieuleczalnie chorych oraz ich
udręczoną rodzinę. Celem jej jest poprawienie jakości
życia chorych i ich rodzin. Obejmuje ona zwalczanie
bólu trudnego do opanowania i innych objawów
somatycznych, łagodzenie cierpień psychicznych,
duchowych i socjalnych oraz wspomaga rodziny
chorych tak w czasie trwania choroby, jak i w okresie
osierocenia.
Opieka paliatywna jest specjalistycznym świadczeniem
medycznym.
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Opis przypadku (1)
65-letni pacjent, zapisany od 12 lat do tutejszej praktyki
LR, leczący się z powodu nadciśnienia
(Enarenal 5 1x1 tbl. i
Tertensif SR 1x1 tbl. - dobra kontrola)
, sporadycznie odwiedzający
lekarza
(kilka wizyt rocznie)
, wdowiec
(żona zmarła 15 lat temu –
rak sutka, chemio- i radioterapia)
. Mieszka sam. Emeryt od 2 lat,
wykształcenie średnie, techniczne
(inżynier, przez blisko 35 lat
pracował na kierowniczym stanowisku)
. Ma dwie dorosłe córki,
mieszkają w tym samym mieście, utrzymują stały kontakt
(pacjent mówi: córki troszczą się o mnie)
.
Zgłosił się do lekarza rodzinnego z powodu
utrzymujących się od kilku tygodni
niecharakterystycznych bólów brzucha, połączonych z
uczuciem osłabienia. Początkowo myślał, że to zatrucie
albo niestrawność, leczył się w domu
(zioła, ranigast,
raphacholin)
ale bez rezultatu. Córka namówiła go w końcu
na wizytę.
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Opis przypadku (2)
W badaniu fizykalnym – z odchyleń od normy: nieznaczna
bolesność przy palpacji w prawym podżebrzu. Zlecono
badania podstawowe
(elektrolity, mocznik, kreatynina, glukoza,
OB, morfologia, USG)
.
W badaniach laboratoryjnych: OB 121/145; glukoza 6,1
mmol/l; leukocyty: 11,9x10^3/mL
W USG – liczne okrągłe ogniska heteroechogeniczne,
średnicy 0,5 do 4 cm – podejrzenie przerzutów.
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Opis przypadku (3)
Pacjent w trybie pilnym skierowany do leczenia
szpitalnego (oddział leczenia chorób nowotworowych). Po
dwutygodniowej obserwacji wypisany do domu z
zaleceniem leczenia objawowego w rejonie
(przerzuty
nowotworowe do wątroby i płuc, ognisko pierwotne nieznane)
. Pacjent
zgłosił się razem z córkami do lekarza rodzinnego.
Smutny, przygnębiony, małomówny, córki mówią za
niego. Dokucza mu stały ból.
Aktualnie zażywa tramadol 2x100 mg – ból jednak jest
coraz gorszy.
Pytają, co robić dalej?
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Identyfikacja problemów
1.
Medycznych
2.
Psychologicznych
3.
Społecznych
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Propozycje rozwiązania
problemów
Praca w trzech grupach (10 minut)
Przedstawienie propozycji
Omówienie
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Leczenie farmakologiczne bólu
nowotworowego
Podstawą leczenia bólu nowotworowego
jest
znajomość i stosowanie zasad drabiny
analgetycznej WHO,
podawanie leków według zasady zegarka
podawanie, jeśli to tylko możliwe, leków
doustnie
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Drabina analgetyczna
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Analgetyki z I stopnia
drabiny
Analgetyk
nieopioidowy
dawkowanie
drogi podania
paracetamol
500-1000mg co 6 h
doustnie, doodbytniczo
ibuprofen
200-600mg co 8-4 h
doustnie
diklofenak
50-100mg co 12 h
doustnie,
doodbytniczo,
domięśniowo
naproksen
250-500mg co12 h
doustnie, doodbytniczo
ketoprofen
50-100 mg co 12-8 h
doustnie,doodbytniczo,
domięśniowo
rofekoksyb
12,5-25mg co 24 h
doustnie
celekoksyb
100-200mg co 12 h
doustnie
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Analgetyki z II stopnia
drabiny
słaby opioid
dawkowanie
drogi podania
kodeina
20-60 mg co 4h
doustnie
dihydrokodeina –
preparat o
zmodyfikowanym
uwalnianiu
60-120mg co 12 h
doustnie
tramadol
· preparaty o
szybkim uwalnianiu
· preparaty o
przedłużonym
uwalnianiu
50-100 mg co 6-4 h
100-300 mg co 12 h
(tabl. 100, 150, 200
mg)
doustnie,
doodbytniczo,
podskórnie,
domięśniowo, dożylnie
doustnie
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Analgetyki z III stopnia
drabiny
silny opioid
dawkowanie
drogi podania
morfina
preparaty o
szybkim uwalnianiu
preparaty o
przedłużonym
uwalnianiu
od 5-10 mg co 4 h
(roztwór wodny 5mg/1ml, tabl.
10 i 20 mg)
od 10 mg co 12 h
( tabl., kaps. 10,30,60,100,200
mg),
od 20 mg co 24 h
(kaps. 20,50, 100 mg)
doustnie, podskórnie,
domięśniowo, dożylnie
doustnie
fentanyl
plastry 25, 50, 75, 100
µg/h zmieniane co 72 h
przezskórnie
buprenorfina
tabletki
plastry
ampułki
0,2-1,2 mg co8 h
plastry 35, 52,5, 70/h
zmieniane co 72 h
0,3 mg co 8-6 h
podjęzykowo
przezskórnie
domięśniowo
metadon
od 5 mg co 8-6 h
doustnie
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Morfina
Podawanie morfiny rozpoczynamy od dawki 5-10 mg co 4 godziny doustnie. W razie
braku efektu przeciwbólowego dawki zwiększamy o 30-50% raz na dobę. Przy takim
stopniowym zwiększaniu dawki morfiny nie ma dawki maksymalnej, ilość
stosowanego leku określona jest przez efekt przeciwbólowy (miareczkowanie
bólu).
Przy przechodzeniu z podawania doustnego na podskórne stosujemy 30-50% dawki
doustnej. Po ustaleniu dawki skutecznej możemy włączyć preparaty o przedłużonym
uwalnianiu lub zastosować fentanyl wchłaniany przezskórnie.
Preparaty szybko uwalniające morfinę ( tabletki, roztwór wodny lub ampułki )
wykorzystywane są do leczenia bólu przebijającego. Morfina jest lekiem na bóle
przebijające także wtedy, gdy chory otrzymuje buprenorfinę lub fentanyl
przezskórnie.
Przykład recepty na roztwór wodny morfiny zawierający 5mg morfiny w 1 ml :
Morphini hydrochlorici 1,0
Aquae dest. ad 200,0
m.f. sol.
D.S. 2ml( 10 mg ) co 4 godziny doustnie
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Opieka paliatywna w Krakowie
Hospicjum dla dzieci im. ks. Józefa Tischnera Różana 11/1 30-505
Kraków 0-12 269 86 20
Towarzystwo Przyjaciół Chorych „Hospicjum im. św. Łazarza”
ul. Fatimska 17 31-831 Kraków 0-12 641 46 57
Krakowska Poradnia Opieki Paliatywnej ul. Wielicka 267 30-663
Kraków 0-12 657 05 85
Niepubliczny Zakład Opieki zdrowotnej „Krakowskie Hospicjum
Dla Dzieci” Oświecenia 44 31-636 Kraków
Oddział Kliniczny Leczenia Bólu, Opieki Paliatywnej i
Farmakologii Klinicznej
31-531 Kraków, ul. Śniadeckich 10
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Gdzie szukać pomocy?
Internetowy serwis Konsultanta
Krajowego w dziedzinie Medycyna
Paliatywna
Polskie Towarzystwo Opieki
Paliatywnej
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Opieka nad rodziną
Rodzina ma również potrzeby fizykalne, duchowe,
socjalne i psychologiczne.
U około 20% opiekunów rozwija się poważna choroba
somatyczna już w okresie opieki nad chorym.
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
lekarz rodzinny
Koordynacja opieki
pacjent
rodzin
a
społeczność lokalna
poradnia
paliatywna
hospicjum
oddział/poradnia
onkologiczna
opieka socjalna
pielęgniarki
środowiskowe
pomo
c
współprac
a
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Opis przypadku (4)
Po kilku tygodniach lekarz rodzinny otrzymuje telefon –
pilne wezwanie – „ojciec się dusi”.
Po przybyciu lekarz stwierdza, że pacjent hiperwntyluje
się, mówi że boi się umrzeć, dusił się już w nocy i nad
ranem, nie wiedział co robić, zadzwonił do córki. Córka
przerażona, pyta czy ojciec umiera, może trzeba podać
tlen albo wezwać pogotowie.
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Identyfikacja problemów
1.
Medycznych
2.
Psychologicznych
3.
Społecznych
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Propozycje rozwiązania
problemów
Praca w trzech grupach (10 minut)
Przedstawienie propozycji
Omówienie
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Przyczyny duszności w chorobie
nowotworowej
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Panika oddechowa
Nagły napad ostrej duszności połączony z lękiem przed uduszeniem.
Charakterystyka
najczęściej występuje u chorych cierpiących z powodu duszności
napady paniki oddechowej mogą wynikać z czynników psychosocjalnych i
duchowych
napady najczęściej występują podczas spoczynku,często współistnieją lub
istniały wcześniej inne objawy zespołów lękowych
atak paniki oddechowej rozpoczyna się nagle, narasta lęk, dyskomfort,
krótkie i szybkie oddechy, poczucie duszenia się, dławienia, strach przed
umieraniem
może być wyrazem innych bolesnych przeżyć chorego (obecność przy
bliskiej osobie, która umierała w duszności),
może wiązać się konkretnie z lękiem przed samą śmiercią, a także z
nieuregulowaniem spraw rodzinnych
napady paniki oddechowej mogą także narastać w przypadku
nieprawidłowej kontroli objawów, nasilenia przyczyn somatycznych
duszności i samego postępu choroby
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Panika oddechowa -
postępowanie
Przerwanie ostrego napadu:
w celu przerwania napadu - benzodiazepiny o krótkim i
średnim okresie działania
(midazolam Dormicum, Midanium p.o.
s.c. i.v, p.r; lorazepam Lorafen, s.l. )
stworzenie choremu poczucia bezpieczeństwa,
zachęcenie do opanowania hiperwentylacji przez wolne i
głębokie oddychanie
postępowanie przyczynowe celowane, przy nasilających
się somatycznych przyczynach duszności
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Panika oddechowa –
postępowanie długofalowe
poszukiwanie razem z chorym ważnych czynników
psychosocjalnych i duchowych
ocena ewentualnych współistniejących somatycznych
przyczyn duszności i odpowiednie ich leczenie
nauczenie chorego kontroli oddychania i technik
relaksacyjnych
leczenie farmakologiczne przedłużone
leki przeciwdepresyjne z grupy selektywnych inhibitorów
zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI) – z wyboru
w pierwszym okresie (kilka tygodni), zanim ujawni się efekt
SSRI, stosowanie także benzodiazepin o średnim/długim
okresie działania (np. alprazolam)
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Opieka nad rodziną
Koordynacja opieki przez lekarza rodzinnego może dać
pacjentowi i rodzinie poczucie bezpieczeństwa:
adresy i telefony osób, które mogą pomóc w nagłych
sytuacjach,
podstawowe zalecenia dotyczące podawania leków w
nagłych sytuacjach – pisemna instrukcja,
jasna deklaracja gotowości do niesienia pomocy,
spokojne i rzeczowe rozważenie możliwości leczenia
stacjonarnego (hospicjum)
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Opis przypadku (5)
Wizyta kontrolna.
Córki na zmianę nocują u ojca. Przychodzi też do niego
wynajęta opiekunka i raz w tygodniu pielęgniarka z
zespołu opieki paliatywnej. Postępuje wyniszczenie,
pacjent skarży się na brak apetytu, nudności, bóle
brzucha, według córki ojciec ma biegunkę – codziennie
oddaje niewielkie ilości półpłynnego stolca. Pacjent mało
mówi, większość czasu spędza w łóżku.
W badaniu fizykalnym: zaczerwienienie w okolicy kości
krzyżowej, postępujące wyniszczenie, brzuch wzdęty,
wyczuwalny opór nad lewym talerzem biodrowym.
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Identyfikacja problemów
1.
Medycznych
2.
Psychologicznych
3.
Społecznych
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Propozycje rozwiązania
problemów
Praca w trzech grupach (10 minut)
Przedstawienie propozycji
Omówienie
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Zaparcia – przyczyny
Nowotwór
Hyperkalcemia
Naciekanie i ucisk na narządy jamy brzusznej
Leki
Opioidy
NLPZ
Cholinolityki (antyhistaminowe, przeciwwymiotne,
pochodne fenotiazyny, trójpierścieniowe
przeciwdepresyjne)
Antagoniści receptora 5 HT
3
Vinkrystyna
Diuretyki (odwodnienie, hipokaliemia)
Wyniszczenie
Ograniczenie aktywności
Gorsze odżywianie (zmniejszenie ilości pokarmu, dieta
ubogoresztkowa)
Ograniczenie przyjmowania płynów
Odwodnienie (wymioty,poliuria, gorączka)
Osłabienie
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Drabina leczenia zaparć
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Zaczopowanie kałem
Dochodzi do niego gdy wskutek jedynie częściowego wypróżnienia
odbytnica i okrężnica wypełniają się nie wydalonymi masami kałowymi.
Zalegający kał, z którego wchłonie się woda, staje się twardy. W końcu
wydalenie go przez zwieracz odbytu jest bardzo utrudnione. Chory
zwykle zgłasza całkowity brak wypróżnień lub częste oddawanie
niewielkich ilości wodnistego kału (tzw. fałszywa biegunka), wzdęcie i ból
brzucha, czasami nudności i wymioty.
Postępowanie obejmuje zastosowanie bisakodylu doodbytniczo lub
doustnie gdy w badaniu per rectum masy kałowe są miękkie. W
przypadku twardych mas kałowych konieczne jest wykonanie
początkowo płytkiego wlewu doodbytniczego z ½ szklanki oleju
jadalnego. Po rozmiękczeniu stolca wykonuje się głęboki wlew
doodbytniczy np. Enema.
W skrajnych przypadkach konieczne może być ręczne wydobycie stolca.
W takiej sytuacji zaleca się wykonanie przed zabiegiem premedykacji z
użyciem midazolamu.
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Odleżyny – ocena ryzyka
Stan
fizyczny
Stan
psychiczny
Aktywność
fizyczna
Zdolność
poruszania
się
Nietrzymani
e
moczu/stolc
a
dobry - 4
czujny – 4
chodzi sam -
4
pełna – 4
nie – 4
dość dobry -
3
apatyczny - 3
z pomocą - 3
lekko
ograniczona -
3
sporadycznie
- 3
zły - 2
splątany - 2
siedzi -2
bardzo
ograniczona -
2
nietrzymanie
moczu - 2
brdzo zły - 1
zamroczony -
1
brak - 1
brak - 1
nietrzymanie
stolca - 1
Skala Norton – wynik poniżej 14 punktów świadczy o ryzyku wystąpienia odleżyn
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Profilaktyka odleżyn
Minimalizacja ucisku
(zmiany pozycji)
Techniczne udogodnienie
(wałki, kliny, poduszki)
Specjalistyczne podkłady
(materace
przeciwodleżynowe, podkłady z owczej skóry)
Kontrola i pielęgnacja skóry
(utrzymanie jej
elastyczności i suchości)
Uzupełnienie niedoborów pokarmowych
Edukacja
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Leczenie odleżyn
etap gojenia
problem
wysięk
cel
postępowanie
martwica sucha
(czarna)
rozpuścić tkankę
martwiczą i oczyścić
mały lub brak
utrzymanie
wilgotnego
środowiska rany
oczyszczenie
chirurgiczne,
oczyszczenie
enzymatyczne,
hydrokoloid
martwica rozpływna
(żółta)
oczyszczenie
obfity
pochłanianie wysięku
alginiany
średni lub mały
utrzymanie
wilgotnego
środowiska
hydrokoloid (żel,
pasta, płytka,
obramowany)
dekstranomery
ziarninowanie
(czerwona)
pobudzenie i
utrzymanie
ziarninowania
obfity
pochłanianie wysięku
alginiany
średni lub mały
utrzymanie
wilgotnego
środowiska
hydrokoloid: żel,
pasta, płytka,
obramowany,
opatrunki
poliuretanowe,
naskórkowanie
(różowa)
pobudzenie i
utrzymanie
naskórkowania
mały
stymulacja wzrostu
naskórka
błony
półprzepuszczalne
hydrożele,
hydrokoloid super
cienki, żel
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Opieka nad rodziną
Lekarz rodzinny powinien zadbać o nauczenie opiekunów
pielęgnacji chorego (np. wysadzania lub podnoszenia) i
radzenia sobie w opiece nad pacjentem, gdy przestaje on jeść
i pić lub występują u niego zaburzenia funkcji poznawczych.
Pomoc w organizacji opieki i pielęgnacji przewlekłej – kontakt z
opieką socjalną, wolontariuszami, hospicjum.
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Opis przypadku (6)
Po około miesiącu o godzinie 8.10 lekarz odbiera telefon –
nad ranem córka stwierdziła, że ojciec nie oddycha.
Dzwoniła na pogotowie, powiedzieli że ma się zgłosić do
lekarza rodzinnego.
W mieszkaniu są obydwie córki i mąż jednej z nich. Jedna
raczej spokojna, druga (to ona stwierdziła zgon) zanosi się
płaczem – wyrzuca sobie, że gdyby nie zasnęła po
północy, może ojciec żyłby nadal.
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Identyfikacja problemów
1.
Medycznych
2.
Psychologicznych
3.
Społecznych
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Propozycje rozwiązania
problemów
Praca w trzech grupach (10 minut)
Przedstawienie propozycji
Omówienie
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Przygotowanie do śmierci
Wytłumaczenie rodzinie, co się najprawdopodobniej
będzie działo, a co się najprawdopodobniej nie wydarzy
Wyjaśnienie, co zrobić, gdy chory umrze, gdzie zadzwonić,
jakie dokumenty przygotować, itp.
Zapytanie chorego, czy ma jakieś ważne sprawy do
rozwiązania: z odpowiednim wyczuciem i delikatnością
lekarz rodzinny może zapytać, czy chory życzy sobie
wizyty księdza, albo czy chciałby zobaczyć jakieś bliskie
osoby, żeby się z nimi pożegnać; czy są jakieś sprawy,
które go niepokoją?
Zapytanie rodziny, czy wszystkie prawne problemy zostały
już załatwione. Rodzinie należy wytłumaczyć, że nie może
zostawiać tych spraw na ostatnią chwilę, ponieważ im
bliżej śmierci, tym kontakt z chorym będzie trudniejszy.
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Przygotowanie do śmierci
niepotrzebne przeciąganie procesu
umierania:
heroiczne zabiegi medyczne,
podejmowane tylko dlatego, aby
zrobić wszystko, by chory nie umarł
„niezałatwione sprawy”
brak „zgody na odejście”
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Stwierdzanie zgonu - podstawa prawna
Dz. U. z 2000 r. Nr 23, poz. 295, art. 9
Ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i
chowaniu zmarłych.
Tekst pierwotny: Dz. U. z 1959 r. Nr 11, poz. 62
Tekst jednolity: Dz. U. z 1972 r. Nr 47, poz. 298
Dz. U. z 1961 r. Nr 39, poz. 202
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia
2001 r. w sprawie wzoru karty zgony oraz sposobu
jej wypełniania
.
Dz. U. z 2001 r. Nr 152, poz. 1742
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 grudnia 2001 r. w sprawie wykazu
chorób zakaźnych, w przypadku których stwierdzenie zgonu wymaga
szczególnego postępowania ze zwłokami osób zmarłych na te choroby.
Dz. U. z 2004 r. Nr 161, poz. 1688
Ustawa z dnia 29 września 1986 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego.
Tekst pierwotny: Dz. U. z 1986 r. Nr 36, poz. 180
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Kto stwierdza zgon?
1.
Zgon i jego przyczyna powinny być ustalone
przez lekarza, leczącego chorego w ostatniej
chorobie.
2.
W razie niemożności dopełnienia przepisu ust. 1,
stwierdzenie zgonu i jego przyczyny powinno
nastąpić w drodze oględzin, dokonywanych
przez lekarza lub w razie jego braku przez inną
osobę, powołaną do tej czynności przez
właściwego starostę.
USTAWA z dnia 31 stycznia 1959 r.o cmentarzach i chowaniu zmarłych
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Obowiązki lekarza
stwierdzającego zgon
Dokonanie oględzin zwłok po ustaleniu ich tożsamości
Stwierdzenie na podstawie oględzin – zgonu
Przeprowadzenie wywiadu wśród osób z otoczenia
osoby zmarłej w celu ustalenia okoliczności, w których
nastąpił zgon oraz zapoznania się z dokumentami
dotyczącymi stanu zdrowia danej osoby w okresie
poprzedzającym zgon
Dalsze czynności uzależnione od okoliczności zgonu
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Zgon z przyczyn naturalnych
Osoby wymienione w ust. 1 i 2
stwierdzają zgon i jego przyczyny
w wydawanych w tym celu
kartach zgonu.
USTAWA z dnia 31 stycznia 1959 r.o cmentarzach i chowaniu
zmarłych
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Karta zgonu
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie
wzoru karty zgony oraz sposobu jej wypełniania
Karta zgonu jest wypełniana dla:
1) osób zmarłych,
2) dzieci martwo urodzonych, na wniosek osób
uprawnionych do ich pochowania
Kartę zgonu wydaje się w dwóch
egzemplarzach:
egzemplarz A — dla celów statystycznych, zwany dalej
„egzemplarzem A”,
egzemplarz B— dla celów pochowania zwłok, zwany
dalej „egzemplarzem B”.
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Karta zgonu
osoba stwierdzająca zgon wypełnia:
1) rubryki 1—14 egzemplarza A,
z wyjątkiem pola
przeznaczonego na symbol przyczyny wyjściowej
albo przyczyny zewnętrznej urazu lub zatrucia,
2) rubryki 1—11 egzemplarza B.”
Karta
B
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Karta zgonu
W rubryce 7 lit. a) egzemplarza A jako przyczynę zgonu
wyjściową albo przyczynę zewnętrzną urazu lub zatrucia wpisuje się
chorobę lub uraz, które zapoczątkowały łańcuch zdarzeń chorobowych,
prowadzących bezpośrednio do zgonu lub okoliczności wypadku, lub
użycia przemocy, które spowodowały uraz śmiertelny”
W rubryce 7 lit. b) egzemplarza A jako przyczynę zgonu wtórną
wpisuje się chorobę, która rozwinęła się jako skutek choroby, urazu,
zatrucia, wypadku lub użycia przemocy, będących wyjściową
przyczyną zgonu „
W rubryce 7 lit. c) egzemplarza A jako przyczynę zgonu
bezpośrednią wpisuje się chorobę, która stała się ostateczną
przyczyną zgonu, w następstwie chorób, urazu, zatrucia, wypadku lub
użycia przemocy, będących przyczynami zgonu, wyjściową i wtórną.”
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Karta zgonu
Jeżeli osoba stwierdzająca zgon, po
wyczerpaniu wszystkich stosownych środków,
nie może ustalić przyczyny zgonu oraz gdy nie
ma podstaw do podejrzewania zabójstwa lub
samobójstwa, osoba ta wpisuje w karcie zgonu,
w miejscach przeznaczonych na wpisanie
przyczyn zgonu, adnotacje „przyczyna zgonu
nieustalona”
Osoba stwierdzająca zgon przekazuje
egzemplarz A i B (karty zgonu) osobie
uprawnionej do pochowania zwłok, o której
mowa w art. 10 ust.1 ustawy.
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Opieka nad rodziną
Lekarz rodzinny powinien podkreślić w rozmowie fakt, że
rodzina zrobiła wszystko, co było konieczne dla
spokojnego umierania, robiła to z dużym poświęceniem i
miłością. Nie należy mówić rodzinie, że powinna była
postąpić inaczej czy zrobić coś wcześniej. Może to
doprowadzić do rozwoju wyrzutów sumienia trwających
czasami wiele lat i zaburzeń psychicznych w okresie
żałoby.
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Pryncypia medycyny
rodzinnej
1.
Ciągłość opieki
opieka przed hospitalizacją i po niej, przed i po
konsultacjach specjalistycznych
2.
Wszechstronność opieki
problemy medyczne, psychologiczne i
społeczne
3.
Koordynacja opieki
współpraca z opieką społeczną, innymi
specjalistami, pielęgniarkami
4.
Dominacja prewencji
wczesne rozpoznanie zagrożeń (np.
profilaktyka zaparć, zapobieganie odleżynom, zapobieganie zaburzeniom
psychicznym)
5.
Opieka w kontekście społeczności lokalnej
korzystanie z możliwości jakie daje lokalna opieka instytucjonalna, wolontariusze,
organizacje charytatywne
6.
Opieka w kontekście rodziny
wykorzystanie opieki jaką daje
rodzina, wspieranie rodziny, pomoc rodzinie pacjenta, dostrzeganie i reagowanie
na problemy rodziny chorego
Opieka nad pacjentem przewle
kle i terminalnie chorym
Zapraszamy na
przerwę!
