plik

badaniach c.d.

Badania

podmiotowe

układu

krążenia

Badanie podmiotowe układu krążenia

Prawidłowo przeprowadzone badanie podmiotowe

i przedmiotowe pozwala na postawienie u większości

chorych właściwego rozpoznania lekarskiego oraz na

dobór niezbędnych badań dodatkowych.

Podstawowym warunkiem przy zbieraniu wywiadu

jest gotowość lekarza do skupionego, życzliwego i

cierpliwego wysłuchania dolegliwości podawanych

przez chorego.

Pytania stawiane choremu powinny być formułowane

w taki sposób, aby mógł on na nie odpowiedzieć

twierdząco lub przecząco i muszą one dotyczyć:

- nie tylko dolegliwości, które zmusiły chorego do

zgłoszenia się do lekarz

ale również czasu ich

wystąpienia,

- przebiegu choroby,

- stosowanych leków,

- dotychczas wykonywanych badań dodatkowych.

Wywiad dostarczyć musi pełnej informacji o

dolegliwościach współistniejących, o przebytych

schorzeniach oraz

o schorzeniach występujących w rodzinie.

Główne dolegliwości, na które należy zwrócić uwagę

u chorych na schorzenia układu krążenia to:

- bóle klatki piersiowej.

- duszność,

- sinica,

- zmęczenie i gorsza tolerancja wysiłków fizycznych,

- omdlenia,

- niemiarowa praca serca,

- obrzęki,

- krwioplucie.

Duszność

jest subiektywnym odczuciem braku

powietrza

i często określana jest przez chorego jako "krótki

oddech" lub" trudności w oddychaniu".

Duszność początkowo występuje w czasie wysiłku,

później w miarę postępu choroby również w

spoczynku i wówczas utrudniać może choremu

mówienie. Przyczyną duszności mogą być oprócz

schorzeń układu krążenia choroby układu

oddechowego, niedokrwistość, otyłość, zakwaszenie

organizmu, nerwice lękowe oraz wykonywanie

dużych wysiłków przez osoby nie wytrenowane.

Duszność pojawiać się może nagle, może narastać

lub występować przewlekle.

Przyczyny duszności pojawiającej się nagle mogą być

następujące

1) zastoinowa niewydolność krążenia,

2) zator tętnicy płucnej,

3) skurcz oskrzeli,

4) odma opłucnowa,

5) zapalenie płuc,

6) wysiękowe zapalenie osierdzia,

7) wysiękowe zapalenie opłucnej,

8) lęk.

Nagła duszność u chorych na zastoinową

niewydolność krążenia występuje najczęściej w

dychawicy sercowej

i w obrzęku płuc.

Przyczyny duszności narastającej lub występującej

przewlekle

1) przewlekła zastoinowa niewydolność krążenia

2) przewlekłe schorzenia układu oddechowego

3) niedokrwistość, otyłość, kwasica oddechowa lub

metaboliczna,

4) wykonywanie dużych wysiłków fizycznych przez

osoby niewytrenowane, nerwica lękowa,

niekiedy ciąża.

dychawicy sercowej

duszność pojawia się w

godzinach nocnych, zazwyczaj w pierwszych

godzinach snu i ustępuje po spionizowaniu się

chorego, czasem duszności towarzyszy kaszel.

Przyczyną dychawicy sercowej jest wzrost ciśnienia

w kapilarach płucnych z przesiękiem do przestrzeni

okołopęcherzykowej.

Dychawicę sercową różnicować należy z:

- zespołem hipowentylacji u osób otyłych,

- bezdechem sennym spowodowanym zapadaniem

się języka

lub miękkiej części podniebienia.

W obrzęku płuc

duszność spowodowana jest dużym

przesiękiem płynu ze światła kapilarów do

przestrzeni okołopęcherzykowej i pęcherzyków płuc,

z towarzyszącym lękiem, przyspieszeniem częstości

serca i oddychania, ochłodzeniem skóry,

pojawieniem się nad polami płucnymi rzężeń drobno,

średnio i grubobańkowych, odkrztuszaniem

wydzieliny pienistej, podbarwionej krwią.

Oprócz niewydolności krążenia obrzęk płuc może być

spowodowany:

- uszkodzeniem centralnego układu nerwowego,

- zatorem tętnicy płucnej,

- zatruciem niektórymi lekami lub związkami

toksycznymi.

Zmęczenie

gorsza tolerancja wysiłków fizycznych,

osłabienie mięśni i bezsenność spowodowane są

spadkiem pojemności minutowej serca z wtórnym

niedokrwieniem mózgu i tkanek obwodowych.

Zaburzenia te nie występują u wszystkich chorych

na niewydolność krążenia ale są częste

w zaawansowanych jej postaciach.

Zaburzenia rytmu serca

określane często przez

chorych jako palpitacja serca wywołane są:

- przedwczesnymi pobudzeniami,

- częstoskurczami nadkomorowymi lub komorowymi,

- migotaniem przedsionków,

- blokami przedsionkowo-komorowymi II lub III

stopnia.

Większość chorych nie odczuwa zaburzeń rytmu

serca lub odczuwa je w pozycji leżącej na lewym

boku i wówczas jedyną ich skargą jest uczucie

nadmiernego wypełnienia serca lub uczucie

uderzenia krwi do głowy.

Objawy te spowodowane są zwiększoną objętością

wyrzutową serca w wyniku większego napływu krwi

do serca podczas przerwy wyrównawczej

występujące

po skurczu dodatkowym.

Uczucie nadmiernego wypełniania serca występuje

również w wadach zastawek półksiężycowatych aorty

w bloku przedsionkowo-komorowym III

i wówczas

częstość serca jest zazwyczaj regularna i wolna.

Palpitacje serca z przyspieszeniem częstości serca

mogą występować w nerwicy, w nadczynności

tarczycy,

w niedokrwistości i

po wypaleniu dużej liczby

papierosów

Omdlenia

są to krótkotrwałe, nagle występujące

utraty przytomności z samoistnym jej powrotem.

Przyczyny omdleń

są następujące:

zmniejszona adaptacja układu

autonomicznego do popionizacyjnego spadku

ciśnienia tętniczego

najczęściej występuje:

- u osób młodych o astenicznej budowie ciała,

- u osób w wieku podeszłym,

- po nadmiernych wysiłkach fizycznych,

- po długotrwałym unieruchomieniu

- u kobiet w ciąży;

b) choroba węzła zatokowego,

bloki przedsionkowo-komorowe II i III stopnia,

częstoskurcze nadkomorowe i komorowe;

c) zwężenie zastawek półksiężycowatych aorty,

kardiomiopatia przerostowa, śluzak przedsionka;

d) nadwrażliwość zatoki szyjnej;

e) hipoksemia;

f) ostre przemijające niedokrwienie mózgu;

g) omdlenia ortostatyczne;

h) omdlenia wywołane kaszlem, przełykaniem lub

oddawaniem moczu;

i) zator tętnicy płucnej;

j) tętniak rozwarstwiający aorty.

Obrzęki

spowodowane są gromadzeniem się płynu

pozakomórkowego

przestrzeniach

pozakomórkowego

przestrzeniach

śródmiąższowych tkanek i narządów. Są one

późnym objawem:

- niewydolności komory prawej,

- wysiękowego lub zaciskającego zapalenia

osierdzia

- wady zastawki trójdzielnej.

Obrzęki początkowo pojawiają się pod koniec dnia w

okolicy kostek i okolicy grzbietowej stóp; znikają w

godzinach nocnych. W cięższych postaciach

niewydolności krążenia występują również:

- w okolicy kości krzyżowej,

- na podudziach,

- na zewnętrznych narządach płciowych.

Mogą być rozlane, nie obejmują jednak twarzy i rąk.

Obrzęki sercowego pochodzenia

pojawiają się

wówczas, kiedy podwyższone jest systemowe

ciśnienie żylne.

Brak wypełnienia żył szyjnych wskazywać może na

ich pozasercowe pochodzenie.

Obrzęki takie występują u chorych:

- na nerczycę,

- marskość wątroby,

- schorzenia żył lub naczyń limfatycznych,

- rzadziej u chorych na ciężką niedokrwistość,

- u chorych leczonych nifedypiną lub

niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi,

- u osób zdrowych przebywających przez dłuższy

czas

w pozycji siedzącej.

Sinica

pojawia się wówczas, kiedy krew kapilarna

zawiera

5 g/dl lub więcej odtlenowanej hemoglobiny.

Sinicę dzieli się na pochodzenia centralnego i

obwodowego.

Sinica centralna

występuje:

- w wadach wrodzonych serca z przeciekiem z prawa

na lewo,

- w płucnych przetokach tętniczo-żylnych

- w zaburzeniach wentylacji lub dyfuzji tlenu

w pęcherzykach płucnych.

W sinicy centralnej

jest ona najlepiej widoczna na

spojówkach, błonach śluzowych warg i języka, a

długie jej utrzymywanie się prowadzi do policytemii i

tworzenia się palców pałeczkowatych.

Sinica obwodowa

spowodowana jest spadkiem

pojemności minutowej serca a zwolniony przepływ

krwi przez tkanki obwodowe powoduje odtlenowanie

krwi. Ta postać sinicy widoczna jest najlepiej na

płatkach uszu, na nosie i na palcach dłoni lub stóp.

Napadowe zasinienie palców dłoni

poprzedzone

ich zblednięciem występuje w

zespole Raynaud,

napadowe zasinienie lub zaczerwienie twarzy z

dusznością i biegunką w

rakowiaku.

Krwioplucie

występuje:

- w obrzęku płuc,

- w zwężeniu zastawki dwudzielnej,

- w zatorach płuc.

Innymi przyczynami krwioplucia są:

- schorzenia górnych dróg oddechowych,

- owrzodzenia i nowotwory oskrzeli,

- rozstrzenia oskrzeli, gruźlica,

- przedawkowanie leków przeciwkrzepliwych.

W badaniu podmiotowym

uzyskać również

należy

od chorego

informacje o dotychczas

stosowanych lekach

, szczególnie o tych, które

mogą usposabiać

do występowania schorzeń układu krążenia

lub

schorzenia te mogą nasilać.

Document Outline